واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: چهاشنبه سوری, آیین کهن ایرانیان چهارشنبه سوری از آئین های کهن ایرانیان و یک جشن بهاری است که پیش از رسیدن نوروز مردم مراسمی را در این روز برگزار می کنند که ریشه اش به قرن ها پیش باز می گردد. چهارشنبه سوری از آئین های کهن ایرانیان و یک جشن بهاری است که پیش از رسیدن نوروز مردم مراسمی را در این روز برگزار می کنند که ریشه اش به قرن ها پیش باز می گردد. ایرانیان آخرین سه شنبه شب سال خورشیدی را با افروختن آتش و پریدن از روی آن به استقبال نوروز می روند. ظاهرا مراسم چهارشنبه سوری برگرفته از آیین های کهن ایرانیان است که با اشکال دیگردر میان باقی بازماندگان رواج پیدا کرده است. درباره مبنای تاریخی و دلیل برگزاری جشن چهارشنبه آخر سال , هرکس سخنی می گوید. برخی از آن به عنوان جشن اتحاد" یاد می کنند, زیرا ابعاد متعدد انسانی این جشن که جامعه آن روزگار را به سوی نیکبختی رهنمون می شده, جملگی به یک پیام مشترک منجرشده که همان ارتقای روحیه اتحاد و نوع دوستی بوده است. ولی باید گفت که برخوردهای دوگانه با این پدیده موجب شده است این فرصت هویت ساز ملی وفرهنگی و تقویت کننده زیربنای امنیت عمومی " که در کشورهای غربی به طورمصنوعی و با زحمت فراوان درصدد ساخت چنین برنامه های هویتی هستند نه تنها از دست برود", بلکه تبدیل به نوعی چالش در مسیر برقرار نظم و امنیتعمومی شود و این روزها به عنوان عامل برهم زننده فرهنگ و هویت ملی به نظر آید. فلسفه چهارشنبه سوری و هدف برگزاری آن سور در زبان و ادبیات فارسی و برخی گویش های ایرانی به معنای جشن ,مهمانی و سرخ آمده است و واژه سوری به معنی سرخ است و چنان که پیداست, به آتش اشاره دارد. چهارشنبه سوری یک آیین کهن ایرانی است که ریشه در اساطیر, فرهنگ واعتقادات مردم این سرزمین دارد. رسم های چهارشنبه سوری : بوته افروزی : رسم است که پیش از پریدن آفتاب, هر خانواده بوته های خار و گزنی را که از پیش فراهم کرده اند روی بام یا زمین حیاط خانه و یا در گذرگاه در سه یا پنج یا هفت گله, کپه می کنند. با غروب آفتاب و نیم تاریک شدن آسمان,زن و مرد و پیر و جوان گرد هم جمع می شوند و بوته ها را آتش می زنند. این هنگام از بزرگ تا کوچک هرکدام سه بار از روی بوته های افروخته میپرند, تا مگر ضعف و زرد ناشی از بیماری و غم و محنت را از خود بزدایند وسلامت و سرخی و شادی به هستی خود بخشند. خاکستر چهارشنبه سوری, نحساست, زیرا مردم هنگام پریدن از روی آن, زردی و بیماری خود را به آتش می دهند و در عوض سرخی و شادابی آتش را به خود منتقل می کنند. مراسم کوزه شکنی :. مردم پس از آتش افروزی مقداری زغال به نشانه سیاه بختی, کمی نمک به علامت شور چشمی ویک سکه به نشانه تنگدستی در کوزه ای سفالین می اندازند و هر یک از افراد خانواده یک بار کوزه را دور سر خود میچرخاند و آخرین نفر, کوزه را بر سر بام خود می برد و آن را به کوچه پرتاب می کند و بر این باورند که با دور افکندن کوزه, تیره بختی,شوربختی و تنگدستی را از خانه و خانواده دور می کنند. فالگوش نشینی غروب :. زنان و دخترانی که شوق شوهر کردن یا آرزوی زیارت و مسافرت دارند, شب چهارشنبه نیت میکنند و از خانه بیرون میروند و در سر گذر یا سرچهارسو میایستند و گوش به صحبت رهگذران می سپارند و به نیک و بد گفتن وتلخ و شیرین صحبت کردن رهگذران تفال میزنند. اگر سخنان تلخ و اندوه زابشوند, رسیدن به مراد و آرزو را در سال نو ممکن نخواهند دانست. آجیل مشکل گشا :. یکی از سنتهای دیگر در شب چهارشنبه سوری, تهیه آجیل مشکل گشاست. این آجیل با تشریفات خاصی تهیه و به عنوان نذر تقسیم می شود. این رسم همان نماد تقدیم هدایایی است که موجب خشنودی مردم می شود که شامل پسته, بادام, سنجد, گردو, کشمش, برگه هلو, انجیر و خرماست. البتهامروزه نارگیل, قیسی, مویز و نبات به آن اضافه شده است. آش چهارشنبه سوری :. خانواده هایی که بیمار یا حاجتی داشتند برای برآمدن حاجت و بهبود یافتن بیمارشان نذر می کردند و در شب چهارشنبه آخر سال آن را می پزند و آن رااندکی به بیمار می خوراندند و بقیه را هم در میان فقرا پخش می کردند. ولی در سالهای اخیر, چهارشنبه سوری از شکل سنتی خود خارج و به آیینی سازمان نیافته و بی هنجار بدل شده است و آیین های دیگر چهارشنبه سوری مانند , "فال گوش ایستادن", پخش "آجیل مشکل گشا" که به هیجان های خیابانی و آتش بازی هایش شباهتیندارد, با استقبال سردتر نسل جدید روبرو شده است .
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 436]