عمليات ثامن الائمه نقطه عطفی در جنگ

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
عمليات ثامن الائمه نقطه عطفی در جنگ

کانون مرکزی و نقطه ثقل تحول در جنگ را بدون شک بايد حضور جدی و همه جانبه سپاه و بسيج در جنگ دانست. زيرا با حضور سپاه تغيير استراتژی جنگ محقق شد و درک روشنی از ناکامی های بنی صدر و ارتش در آزاد سازی مناطق اشغالی بوجود آمد. شهيد حسن باقری در فروردين 1360 پس از بحث با برخی از مسئولين سپاه درباره ضرورت تغيير استراتژی جنگ می گويد: « بايد به خود جرات داد که اين نوع جنگيدن به درد نمی خورد و لازم است استراتژی جنگ عوض شود.» (1)تاکيد بر ضرورت تغيير استراتژی جنگ به موازات ايجاد ترديد درباره فرماندهی بنی صدر در سطوح بالای کشور و شورای عالی دفاع بخشی از موانع موجود را برای ايفای نقش تعيين کننده سپاه در جنگ، برطرف ساخت. محسن رضايی فرمانده وقت سپاه پاسداران در اين زمينه می گويد:« استراتژی نظامی بطور کلی در ايران از هم پاشيد. در اينجا استراتژی جديد نيروهای حزب الله آغاز شد. نيروهای حزب اللهی آمدند و جنگ انقلابی را تدوين کردند و بر اساس آن يک سری عمليات های محدود انجام شد.» (2)دکترين جديد نيروهای سپاه و بسيج شامل اصولی بود که با تفکر بنی صدر در تعارض بود. اين اصول چنين بود:1- حملات پی در پی به دشمن با اجرای عمليات محدود2- تکيه بر عوامل معنوی همچون وحدت، ايمان و عشق به شهادت3- اتخاذ تاکتيک های جديد با اتکا بر نيروهای پياده و اجرای عمليات در شب. ستاد عمليات جنوب طی تحليلی در مورد اتکا به نيروهای پياده چنين می نويسد:« با طولانی شدن جنگ، توجه سپاه و نيروهای مردمی روی اين نکته متمرکز شد که با توجه به محدوديت و آسيب پذيری وسايل نظامی و عدم امکان جایگزينی آن ( با موقعيت فعلی انقلاب اسلامی ايران، به علت مخالفتش با ابر قدرت های سازنده اين وسايل) بهترين راه، تاکيد بر نيروهای پياده می تواند باشد.» (3)در مرحله جديد در فاصله زمانی اسفند 1359 تا مهر 1360 بيش از 20 عمليات محدود طرح ريزی و اجرا شد. مشخصه اين عملِات ها دستيابی به روش های جديد برای شکستن خطوط دفاعی دشمن با اتکا به نيروهای بسيجی و سپاه بود. در روش نظامی منطبق بر آيين نامه های ارتش، مواضع دفاعی دشمن عمدتا می بايست با اتکا به آتش و نيروهای زرهی درهم شکست و سپس پيشروی در عمق انجام می گرفت. در روش جديد برای غافلگيری دشمن و جبران کمبود امکانات عمليات در شب و با تکيه بر نيروهای پياده که از روحيه شهادت طلبی برخوردار بودند طرح ريزی می شد. در اين مرحله تجهيزات ارتش شامل توپخانه و زرهی تنها نقش آتش پشتيبانی کننده داشت.با طرح جديد عمليات ها روحيه ياس و نااميدی در نيروهای نظامی و سياسيون برطرف شد و در عين حال زمينه را برای پشت سر نهادن بی ثباتی سياسی در کشور آماده ساخت. همچنين زمينه های طرح ريزی عمليات گسترده و آزادسازی کليه مناطق اشغالی را فراهم ساخت. البته دشمن نيز بخشی از تغييرات تاکتيکی را درک کرد و برای ممانعت از غافلگيری دستورالعمل های جديدی صادر کرد که در آن بر آمادگی دفاعی تاکيد شده بود.آيت الله خامنه ای بعنوان نماينده امام در شورای عالی دفاع در تحليلی از روند جنگ چنين می گويد:« کلا تا قبل از عمليات ثامن الائمه، عمليات ما غالبا موفق نبوده است و شايد يک يا دو عمليات را بتوان نشان داد که تا حدودی موفق بوده و علتش هم اين است که تا قبل از عمليات ثامن الائمه نيروهای مردمی بکار گرفته نمی شد. يعنی از بسيج و سپاه در عمليات بصورت کامل خبری نبود و سپله امکانات نداشت و گذشته از اين مسئولين نظامی هم حاضر نبودند حتی سپاه را در حيطه کار نظامی راه بدهند و لذا يکی از درگيری های ما با بنی صدر همين مسئله بود. نيروهای محدود ارتش هم طبيعی بود که با فرمانده ای مثل بنی صدر شانس موفقيت بسيار کمی را داشتند و عملا هم موفق نبودند.» ( 4)همچنين ايشان در جايی ديگر با اشاره به تاخير در فتح خرمشهر چنين می گويد:« به اعتقاد من خرمشهر يکسال دير برگشت چرا که سال گذشته سپاه جدی گرفته نمی شد و وجود سپاه در سازمان رزم فرض نمی شد.» (5)محسن رضايی نيز در مورد دستور امام مبنی بر شکست حصر آبادان چنين می گويد: « حضرت امام مدت ها بود که دستور داده بودند که حصرآبادان شکسته شود اما مديريت اوليه جنگ بهای لازم را برای اين کار نمی داد و حتی بقايای اين مديريت هم با اينکه بنی صدر کنار رفته بود باز به سختی زير بار حمله به اين منطقه می رفتند. بطوری که طرح سپاه در اوايل فروردين سال 60 آماده شد ولی شش ماه طول کشيد تا عمليات اجرا شود.» (6)امام خمينی نيز مدتی بعد از حادثه هفتم تير ماه خطاب به شورای عالی دفاع چنين می گويد:« چرا حمله نمی کنيد. بنی صدر هم هميشه امروز و فردا ميکرد و می گفت يک ماه ديگر طراحی داريم. اگر نمی خواهيد بجنگيد بگوييد تا تکليف خودمان را بدانيم.» (7)سرانجام عمليات ثامن الائمه با هدف شکست حصر آبادان در تاريخ 5 مهر 1360 در شرق رودخانه کارون آغاز شد و پس از 48 ساعت نبرد کليه مواضع دشمن در هم کوبيده شد و کليه اهداف عمليات تامين شد. در اين عمليات سردار صفوی(فرمانده ستاد عمليات جنوب) با همراهی شهيد احمد کاظمی(فرمانده تيپ 8 نجف اشرف) در جبهه فياضيه ، ايستگاه 7 و 12 سردار مرتضی قربانی(فرمانده لشکر 25 کربلا) و سردار رشيد(جانشين ستاد عمليات جنوب) با همراهی تيپ 2 لشکر 77 ارتش و در جبهه دارخوين شهيد حسين خرازی(فرمانده تيپ 14 امام حسين) و شهيد حسن باقری(فرمانده اطلاعات ستاد عمليات جنوب) وارد عمل شدند. همچنين از محور ماهشهر به آبادان هم عمليات ايذايی انجام شد که البته چون عمق جبهه دشمن کم بود خيلی وارد نشدند.پيروزی در عمليات ثامن الائمه نيروهای انقلابی را برای ادامه جنگ مطمئن کرد و وضعيت روانی مناسبی در جامعه بوجود آمد و اميد و اعتماد برای کسب پيروزی حاصل شد. در نتيجه اين تحول موقعيت و زمينه لازم برای طرح ريزی استراتژی آزاد سازی مناطق اشغالی بر اساس ساختار و ترکيب جديد نيروها و استراتژی و تاکتيک های جديد فراهم کرد.پيروزی های حاصله در صحنه سياسی کشور با انتخاب آيت الله خامنه ای با رياست جمهوری و گذر از مرحله بحران و بی ثباتی همراه با پيروزی در عمليات ثامن الائمه به دو اقدام اساسی انجاميد. نخست اينکه سپاه سازمان رزم جديد خود را توسعه داد و ديگر اينکه به موازات گسترش سازمان رزم اقدامات جدی و اساسی را برای طرح ريزی يک سلسله عمليات با هدف آزاد سازی کليه مناطق اشغالی آغاز کرد.مرتضی غضنفرپورمنابع:1- دفترچه يادداشت شهيد حسن باقری، يادداشت 17/05/13602- تجزيه و تحليل جنگ ايران و عراق، دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران، محسن رضايی3- ستاد عمليات سپاه در جنوب، تیر 13604- مصاحبه آيت الله خامنه ای با مجله پيام، 16/6/13625- مصاحبه با گروه تلويزيونی سپاه، 4/3/1361 6- تجزيه و تحليل جنگ ايران و عراق، دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران، محسن رضايی7- دفترچه يادداشت شهيد حسن باقری، يادداشت 17/05/1360

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 188]