تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835283601
نگاهی گذرا به تاریخچه موزه و موزه داری در ایران و جهان
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: نگاهی گذرا به تاریخچه موزه و موزه داری در ایران و جهان
نقش حیاتی موزه ها در جوامع بشری نقشی بدیع، ماندگار و مروج ناب ترین پدیده های فرهنگی است. موزه ها از معدود مراكز حفظ یادگاران نسل گذشته و در حقیقت فرزندان هنر و تاریخ هستند. هر یك از این اشیا در عین بی زبانی به هزار زبان سخن می گویند؛ زیرا اسناد معتبری از هنر، فرهنگ و تاریخ را ارایه می دهند.موزه كلمه ای یونانی است كه از «موزیون» به معنای مجلس فرشتگان بر گرفته شده است. به طور كلی موزه به مجموعه ای از آثار و اشیایی اطلاق می شود كه در محل یا عمارتی نگه داری و به معرض نمایش گذاشته شوند .روزنامه شرف، موزه را این گونه تعریف می كند:" موزه به اصطلاح اهالی فرنگ عبارت است از مكان یا محلی كه مخزن آثار قدیمه و اشیای بدیعه و نفایس و مستظرفات دنیاست و از هر تحفه و یادگاری كه در آن مخزون و محفوظ است اهل علم و اطلاع، كسب فایدتی و كشف سری می نمایند و از احوال و اوضاع هر زمان، صنایع و حِرَف آن و رسوم آداب معموله ی حروف و عواطف آن ایام و عواطف انام با خبر می گردد. " می توان گفت كه موزه مقیاس شعور و میزان عقول و درجه افهام، اصناف وآیینه ادراك گذشتگان است. مشكلات لاینحل در اینجا حل می شود وشاهدی برای معلومات تاریخی شهود ارائه می گردد.در یونان قدیم موزه به محلی گفته می شد كه در آنجا به مطالعه صنایع و علوم می پرداختند. "ایكوم" شورای جهانی موزه ها، موزه را مؤسسه ای دایمی دانسته كه اهداف مادی ندارد و در آن به روی همگان گشوده است و برای خدمت به جامعه و پیشرفت آن فعالیت می كند. هدف موزه ها، گرد آوری و نگه داری، تحقیق، انتقال و نمایش شواهد بر جای مانده از انسان و محیط زیست او به منظور بررسی، آموزش و بهره برداری معنوی است. تعریف دیگر ، موزه را بنیادی دانسته كه سه وظیفه اصلی جمع آوری، نگه داشتن و نمایش اشیاء را بر عهده دارد. این اشیاء ممكن است نمونه هایی از طبیعت و مربوط به زمین شناسی و ستاره شناسی یا زیست شناسی باشد. یا آن كه آفرینش های هنری و علمی انسان را در طول تاریخ به نمایش بگذارد.اولین موزه هایی كه در دنیا شكل گرفتند، هدف خاصی نداشتند و فقط اماكن و پرستشگاه های مقدس چون كلیساهای كاتولیك، معابد یونانی و پرستشگاه های بودایی در ژاپن را شامل می شدند.اولین مجموعه شخصی دنیا در سال 1683 میلادی در آكسفورد انگلستان با نام موزه "آشمولین" به صورت عمومی در آمد.در دوره رنسانس كه تحول عظیم فرهنگی هنری در اروپا (قرن پانزدهم به بعد) پدید آمد، موزه ها نیز بیشتر مورد توجه قرار گرفتند و ارزش راستین خود را باز یافتند.اوج هنری در موزه داری جهان را می توان در"موزه لوور پاریس" دید. این موزه كه هم اكنون به صورت یك مركز بزرگ پژوهشی در آمده است، بزرگترین موزه دنیا محسوب می شود.
ساختمان این موزه قبل از انقلاب كبیر فرانسه، یكی از كاخ های سلطنتی فرانسه بود كه در آن آثار با ارزش هنری نگه داری می شد. پس از انقلاب كبیر فرانسه در سال( 1789 م ) این كاخ با آثارش به مردم فرانسه اهدا شد و در سال ( 1793 م ) تبدیل به موزه ملی فرانسه گردید. بخش عظیمی از آثار این موزه به دایره"هنر اسلامی" اختصاص دارد كه این اشیا را وزارت آموزش و هنرهای ظریفه ی دولت فرانسه برای غنی كردن موزه از كشورهای مشرق زمین گردآوری كرده است . هیأت های مختلف فرانسوی حدود صد سال در ایران به كاوش های باستان شناسی پرداخته اند. كه از جمله آنان می توان به "آندره گدار"،" ژاك دمورگان" و" مارسل دیولافوا" اشاره نمود. در سال 1889 م دمورگان به ایران آمد و به حفاری پرداخت. سپس در سال 1895 م امتیاز حفاری در ایران را از ناصرالدین شاه گرفت و بعد از آن در زمان مظفرالدین شاه آن را تمدید كرد كه به موجب آن امتیاز انحصار حفاری باستان شناسی در تمام ایران به دولت فرانسه واگذار شد. در این مدت، بیشتر اشیای تاریخی و منحصر به فرد چونلوح قانون حمورابی و ....زینت بخش موزه لوور پاریس شد. تاریخ تشكیل اولین موزه در ایران را باید در گنجینه های گرانبهایی كه باستان شناسان به دست آورده اند، جستجو كرد. ایرانیان برای رهایی از آسیب بیگانگان گاهی گنجینه های گرانبهایی مانند كلوزر، كلماكره و مجموعه سفال آبگینه گرگان را درون چاه ها و حفره هایی پنهان می كردند.
اولین بار به دستور ناصرالدین شاه قاجار در داخلكاخ سلطنتی گلستان، تالاری به موزه اختصاص یافت. كه سپس همین مكان با ملحقاتی غنی تر شد و به نام موزه "همایونی" گشایش یافت. روزنامه شرف در توصیف این موزه می نویسد: « طول "موزه همایونی" چهل و سه زرع و عرضاً هیجده زرع مشتمل بر بیست اتاق است. این موزه خزینه ای است مشحون به ظواهر و جواهر گرانبها و ظرایف و نفایس اشیاء آثار جلیله علمیه و مهمان حریبه قدیمه، آلات، ادوات متنوعه و مصنوعات ازمنه سابقه و نتایج خیالات حكمای بزرگوار و تماثیل و تصاویر نگارنده های بی مثل و مانند روزگار و پرده های نقاشی كار نقاش های مشهور و حاصل صناعی كارخانه های معروف و ظروف چینی بسیار و ممتاز كار چین و روسیه و انگلیس و بلور آلات، كارخانه های ساكس و نیز كارخانه های معتبر»این موزه پس از مدتی از بین رفت. جواهرات آن به خزانه بانك ملی انتقال یافت و بعدا به موزه مجهزی تبدیل شد و سلاح های آن به موزه دانشكده افسری سپرده شد . در دوره ی مشروطه به دستور وزیر معارف صنیع الدوله دایره ای به نام اداره عتیقات بین سال های ( 1295- 1297 م) به وجود آمد كه كارش سر و سامان دادن به وضع خراب حفاری های غیر مجاز بود. در همین زمان بود كه موزه" ایران معارف" تأسیس شد.این موزه در برگیرنده اشیای عتیقه، كاشی، سفال، سكه و سلاح بود كه به عنوان اولین گام موثر در تاریخ موزه داری ایران به شمار می رود.بیشترین جلوه تاریخ موزه داری ایران را در ایجادموزه ایران باستان باید جستجو كرد. این موزه با 2744 متر زیر بنا به دلیل قدمت اشیا، در زمره یكی از موزه های مادر دنیا محسوب می شود كه به سال 1316 خورشیدی افتتاح گردید.طراحی ساختمان این موزه به عهده ی "آندره گدار" فرانسوی بود و شكل ظاهری ساختمان الهام گرفته از طاق كسرای انوشیروان ساسانی است.این موزه در برگیرنده آثار مختلفی از هزاره ششم پیش از میلاد تا دوران مختلف اسلامی است كه در دو طبقه به نمایش در آمده است. آثار و اشیاء به نمایش در آمده در موزه ی آیینه، تمام نمایی از فرهنگ، هنر، آداب و رسوم، باورها و اعتقادات گذشتگان و نیاكان ماست كه آن رامی توان تنها پل ارتباطی بین گذشته، حال و آینده به شمار آورد.موزه را نبایستی مكانی دانست كه در آنجا صرفا آثار تاریخی و باستانی به نمایش در می آید، بلكه تمامی نمایشگاه های هنری، علمی ، جانوری، پزشكی ، نگارخانه ها، كتابخانه ها و آرشیوها و بیشتر بناهای تاریخی به نوعی موزه هستند. هر شیء و اثر به نمایش گذاشته شده در موزه یا نمایشگاه، زبان حالی دارد و با بیننده اش ارتباط برقرار می كند به طوری كه با تعمق و تفكر می توان زبان حال این آثار را دریافت و از دیدگاه های مختلف، آن را بررسی نمود.یكی از مهمترین وظایف یك موزه برقرار كردن ارتباط فرهنگی بازدید كننده با شیء به نمایش در آمده است. در حقیقت باید كوشید تا همان ارتباط و حسی را كه بین خالق یك اثر و خود اثروجود داشته به نوعی دیگر به بازدیدكنندگان منتقل نموده كه البته این امری دور از دسترس نیست.آمار نشان می دهد كه در قرن نوزدهم فقط عده خاصی از موزه ها بازدید كرده اند. كنفرانس عمومی یونسكو در نهمین جلسه خود در دهلی (1956 م) تأكید نموده است كه بازدید از موزه ها به ویژه برای طبقه كارگران آسان تر شود و به راه هایی كه به منظور پربار شدن و غنی شدن موزه ها پیشنهاد می شود، توجه گردد.آمار دیگر نشان داده است كه كشورهایی كه دارای موزه های متنوع هستند و بازدیدشان رایگان است كمتر بازدیدكننده دارند به طوری كه از هر دویست نفر كه به سینما می روند تنها یك نفر از موزه ها بازدیدمی كند. درانگلستان رسم بر این است كه اگر مدرسه و یا هر مركز آموزشی دیگر، زمانی را به تدریس هنر اختصاص ندهد، موزه ها این كمبود را جبران می كنند. عده ای از كارشناسان، تاسیس موزه های ویژه كودكان را كه از جذابیت بیشتری برخوردار است، توصیه می كنند. در اینجا شایسته است كه برای روشن دلان هم فكری شود.موزه ها روزانه بازدید كنندگان زیادی در سنین مختلف و با فرهنگ های گوناگون دارند. اگر با موزه آرایی سنجیده و راهنمایی مناسب ارزش تاریخی و هنری هر شیء بر بیننده مشخص شود، یك شیء سفالی ساده مربوط به هزاره اول پیش از میلاد همانند یك تابلوی نقاشی معاصر، جذاب و پربیننده خواهد شد.باید وابستگی و دلدادگی فرهنگی بین اشیا و بازدید كنندگان به وجود آورد و موزه را مانند یك مجتمع آموزشی و پژوهشی مورد استفاده همگان قرار داد به فاصله آموزش از طریق اشیا تنها بیننده را به سوی خود جذب نمی كند. بلكه هدفی بالاتر دارد و آن بالاتر بردن سطح آگاهی و دانش بازدیدگنندگان است . در سایه همین آگاهی است كه غارتگران اموال فرهنگی كمتر موفق خواهند شد آثار ما را به یغما ببرند.باید فرهنگ آموزش موزه ها را گسترش داد و پهنه ی گسترده ای را برای این كار در نظر گرفت، رسانه های گروهی و وسایل ارتباط جمعی را تشویق به معرفی ارزش تاریخی این آثار كرد و با پخش برنامه های مختلف آموزشی بر آگاهی مردم افزود وحتی با ایجاد امكانات رفاهی و تفریحی در كنار موزه ها از جمله تالار سخنرانی، سینما، تئاتر ، بوستان، شهربازی و ... مردم را به سمت موزه ها كشاند.ارتباط فرهنگی میان موزه ها یكی از مهمترین راه هایی است كه به بررسی شناخت فرهنگ ها می پردازد و موزه ها را از سكون و ركود بیرون آورده و پر بار می كند. چه خوب است هر از گاهی آثار موزه های مختلف كشور نزد یكدیگر به امانت گذارده شود و این كار آنقدر ادامه یابد كه به صورت چرخه تبادلات فرهنگی موزه در آید. برای نیل به دیگر اهداف موزه ها می توان كلاس های آموزشی مرتبط و در خور نوع موزه ها برگزار نمود؛ مثلا در كنار موزه های هنرهای تزئینی كلاس های تذهیب، تشعیر و كتابت، برای موزه های تاریخ و باستان شناسی كلاس های سفال گری و موزه فرش، كلاس قالی بافی و ... دایر نمود.انواع موزه هاموزه ها را به شكلهای گوناگون طبقه بندی كرده اند:موزه های تاریخ و باستان شناسیموزه های فضای بازموزه های مردم شناسیكاخ موزه هاموزه های علوم و تاریخ طبیعیموزه های منطقه ای (محلی)موزه های سیار (گردشی)پارك موزه هاموزه های سلاح (نظامی)موزه های اندیشمندان (خانه هنرمندان) موزه تاریخ و باستان شناسی:دید تاریخی دارند و بیانگر سلسله ها و دوره های تاریخی هستند. بیشتر این آثار بر اثر كاوش های باستان شناسی به دست آمده اند و بیانگر فرهنگ و تمدن گذشته و تلفیق كننده علم، هنر و دانش یك ملت یا یك قوم هستند. چنین موزه هایی مادر نیز نامیده می شوند.موزه ملی ایران (ایران باستان) موزه ملی" ورسای" در فرانسه و موزه تاریخ در واشنگتن از این نوع هستند.
موزه فضای باز: با ایجاد این نوع موزه ها می توان به معرفی یافته ها و داده های مهم باستان شناسی كمك بزرگی نمود. زمانی كه كاوش علمی باستان شناسی منجر به نتایج مطلوب و كشف آثار ارزشمند غیر منقول می شود و قابل انتقال به موزه ها نیست، با فراهم آوردن شرایط و امكانات لازم، مكان مورد نظر را جهت بازدید عموم مهیا می نمایند. این امر در اصطلاح به موزه فضای باز مشهور است. از جمله این موزه ها می توان به تخت جمشید در شیراز و محوطه تاریخی هگمتانه در همدان اشاره نمود.این موزه ها در دیگر كشورها مانند چین، یونان و برخی از كشورهای اروپایی نیز معمول است. در استان خراسان محوطه تاریخی " بندیان" در گز كه دارای گچ بری های بسیار زیبایی از دوره ساسانیان است و همچنین محوطه تاریخی " شادیاخ" نیشابور می توانند مكان مناسبی برای این امر باشند.
موزه های مردم شناسی:فرهنگ، آداب و رسوم، اعتقادات، پوشاك و سنن اجتماعی حاكم بر جامعه را نشان می دهند. موزه مردم شناسی تهران و حمام گنجعلی خان كرمان از این نوع هستند.
كاخ موزه ها: بنا یا اثر تاریخی هستند كه از گذشتگان به دست ما رسیده و بیانگر وضعیت و نحوه زندگی صاحبان آن است . ممكن است در این بنا اشیای تاریخی و نیز آثار هنری از جمله نقاشی روی دیوار، كچ كاری و ... وجود داشته باشد. كاخ موزه ها معمولاً در مراكز حكومتی به وجود می آیند. هدف از تأسیس این موزه ها به نمایش گذاشتن اثر و بنای تاریخی و نیز عبرت آموزی است. مجموعه كاخ های سعدآبادتهران و باغ ملك آباد مشهد از این نوع موزه ها هستند.موزه های هنری: انواع هنرهای تجسمی وتزیینی كه از زیبایی شناسی بالایی بر خوردارند را به نمایش درمی آوردند و معمولأ بازدید كنندگان زیادی نیز دارند. موزه هنرهای زیبا در تهران و موزه هنرهای تزیینی در اصفهان از این نوع هستند.
موزه علوم و تاریخ طبیعی : تجربه های علمی بر اساس شواهد و وسایل تاریخی- طبیعی را كه در بر گیرنده گونه های مختلف گیاهی به ویژه جانوان است را به نمایش می گذارند. موزه تاریخ طبیعی اصفهان و موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد از این نوع هستند.
موزه های محلی یا منطقه ای :بیانگر و نمودار فرهنگ یك منطقه و یا یك محله ی خاص هستند و صرفأ آثار و اشیای تاریخی همان منطقه را به نمایش می گذارند.موزه شوش، تخت جمشید و موزه توس در خراسان از این نوع هستند.موزه های سیار:برای پیشبرد سریع اهداف فرهنگی و به دلیل عدم امكانات موجود در مناطق و شهرهای محروم شكل می گیرند. این موزه ها فرهنگ های گوناگون را در مكان های مختلف در معرض دید عموم می گذارند. اگر به این نوع موزه ها توجه كافی شود، بسیار تأثیر گذار خواهند بود.
پارك موزه ها : به دلیل داشتن ابعاد گوناگون علمی و فرهنگی و جاذبه های تفریحی و آموزشی از اهمیت زیاد برخوردارند، چرا كه مسایل زیستی و طبیعی را از نزدیك برای مردم به نمایش می گذارند.ویژگی مهم این موزه ها این است كه عموم مردم می توانند از دیدن آنها بهره مند شوند. در ایران ایجاد پارك موزه سابقه ندارد ولی در كشورهایی مانند چین و كره شمالی مرسوم است .
مكان های فرهنگی، ملی و تاریخی چون آرامگاه فردوسی در مشهد، آرامگاه عطار و خیام در نیشابور می توانند مكان مناسبی برای این منظور باشند.
موزه های نظامی:روند تاریخی انواع سلاح های نظامی و جنگی را در معرض دید همگان قرار می دهند. این نوع اشیا شامل لباس های نظامی رزمی، اسلحه و دیگر وسایل رزمی هستند.
موزه های اندیشمندان (خانه هنرمندان): برای ارج نهادن به هنرمندان، نویسندگان، مخترعان و مفاخر جامعه، معمولأ پس از درگذشتشان در خانه شخصیشان پدید می آید و در بر گیرنده ی وسایل شخصی، وسایل كار و آثار ایشان است . این موزه ها بیشتر در كشورهای اروپایی مرسوم است.خانه شكسپیر نویسنده مشهور انگلیسی و ادیسون مخترع برق در آمریكا از این نوع است. در ایران هم خانه بزرگ مرد موسیقی "استاد ابوالحسن صبا" تبدیل به موزه شده و در برگیرنده تابلوهای نقاشی، تألیفات و اموال شخصی وی است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 437]
-
گوناگون
پربازدیدترینها