وجود يك كانال تلويزيوني براي حوزه ضروري است

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
وجود يك كانال تلويزيوني براي حوزه ضروري است

10 سال از روزي كه حسيني بوشهري مسئوليت حوزه عليمه قم را به عهده گرفت و جايگزين رضا استادي شد مي گذرد. در طول اين ساليان و در زمان مديريت حسيني بوشهري حوزه علميه قم چهره‌اي متعادل به خود گرفت. مديريت‌ مدارس‌ علميه‌ حجتيه‌، رسالت‌ و حضرت‌ آيت‌ الله گلپايگاني‌، نايب‌ رئيس‌ و عضو هيئت‌ امناي‌ مركز جهاني‌ علوم‌ اسلامي‌ و سازمان‌ حوزه‌ها و مدارس‌ خارج‌ از كشور، عضويت‌ در هيئت‌ امناي‌ جامعة‌الزهراء، رياست‌ مجمع‌ نمايندگان‌ طلاب‌ و فضلاي‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌ طي‌ پنج‌ دوره ، مدير مسئول‌ مجله‌ پيام‌ حوزه‌ ، مدير مسئول‌ هفته‌ نامه‌ افق‌ حوزه‌، قائم‌ مقام‌ مركز مديريت‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌ و عضويت‌ در شوراي‌ عالي‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌ از ديگر مسئوليت هاي حسيني بوشهري در طول اين سال ها بوده است. او كه محضر استاداني همچون آيات‌ عظام ميرزا محسن‌ دوزدوزاني، گلپايگاني‌، فاضل‌ لنكراني‌، تبريزي‌، ميرزا هاشم‌ آملي، مكارم‌ شيرازي و وحيد خراساني‌ را درك كرده بر اين باور است كه مديريت حوزه تمام وقتش را پر كرده. حسيني بوشهري مدتي است تصميم گرفته از مديريت حوزه خداحافظي كند اما اعضاي شوراي عالي حوزه اصرار بر ماندن او دارند و داشتند تا اين كه با اصرارهاي خود بوشهري، سرانجام اعضاي شورا آيت الله مرتضي مقتدايي را براي جانشيني وي انتخاب كردند. آن چه در پي مي آيد حاصل گفتگوي خبرگزاري فارس با حسيني بوشهري است. **خبرگزاري فارس: حضرت امام (ره)، حوزه را هم مثل دانشگاه، "مغز متفكر" جامعه و نيروي محركه اجتماع مي‌دانستند؛ مغز متفكر يعني مغزي كه همگام با مسايل، مشكلات و علوم روز پيش مي‌رود و براي مشكلات موجود (مسايل مستحدثه) راهكارهاي مؤثري را ارائه مي‌دهد. شما فكر مي‌كنيد از بعد از انقلاب به اين طرف بويژه 10سال اخير كه شما مديريت حوزه علميه را به عهده داشته‌ايد، حوزه‌هاي علميه و بالاخص حوزه علميه قم به عنوان يك حوزه مرجع و مادر تا چه اندازه توانسته است نقش "مغز متفكر" مورد نظر امام (ره) را در جامعه اسلامي ايفا كند؟ حسيني‌بوشهري: حقيقت امر اين است كه حوزه در شرايط و زماني ورود به عرصه اجتماع پيدا كرد كه شايد خيلي‌ها احساس مي‌كردند كه اين ورود يك ورود زودهنگام يا ورودي است كه منتج به نتيجه نخواهد شد. حوزه علميه‌ها از قبل از پيروزي انقلاب با ديده‌باني بيدار و با آگاهي و بصيرت تمام معضلات و مشكلات جامعه را رصد مي‌كردند. حضرت امام (ره) خودشان در رأس يك حركت بنيادين هم در حوزه‌هاي علميه و هم درصحنه اجتماع بودند؛ اينكه امام (ره)، رهبري انقلاب را مي‌پذيرند و عملاً يك رهبري مورد قبول همه اقشار جامعه قرار مي‌گيرند، نشان دهنده توان شخصي امام و رسالت بزرگ حوزه‌هاي علميه ماست كه در هر زمان هر كدام از دلسوزان و پرورش‌يافتگان حوزه به يك مسئوليت برسند و يا احساس كنند كه مسئوليتي از ناحيه جامعه متوجه آن‌هاست به صحنه مي‌آيند و تا آخر با استواري و استقامت جز خداترسي چيز ديگري به دل راه نمي‌دهند و كار را تا آخر پيش مي‌برند. اگر در كارنامه حوزه‌هاي علميه همين نقطه‌ را كه رهبري يك حركت بزرگ را پرورش يافته اين حوزه عهده‌دار مي‌شود و همه مراحل سختي‌ها را به جان مي‌خرد و مجموعه‌اي را با خودش همراه مي‌كند و انقلاب را به پيروزي مي‌رساند و بعد از او خلف صالحش مقام معظم رهبري سكّاندار اين كشتي مي‌شود و همچنان در دنيا محور همه سخن‌ها و قضاوت‌ها قرار مي‌گيرد، همين به عنوان كارنامه درخشان حوزه كافي است. روحانيت حقيقتاً در كنار انقلاب ايستاده‌اند و با تمام مشكلاتي كه بوده سعي كرده‌اند انقلاب را به نقطه‌اي برسانند كه اميد مستضعفين جهان است، البته طبيعي است هم در حوزه‌هاي علميه ما موانعي براي رسيدن به مطلوب مورد نظر وجود داشته و هم در سطح جامعه ما وجود دارد. اگر در جامعه مي‌بينيم مشكلاتي فراروي مسئولين نظام هست و نمي‌توانند در كوتاه مدت به اهداف مورد نظر دست پيدا كنند، به همين تناسب، محدوديت‌ها و مشكلاتي هم در حوزه وجود دارد و بين"حوزه مطلوب" و "حوزه‌اي كه امروز هست" تفاوت‌هايي مشاهده مي‌شود؛ با توجه به جايگاه خاص حوزه و عليرغم مشكلات و موانعي كه سر راه حوزه وجود دارد، به سهم خودم باز هم حوزه را "حوزه پيشرفته" مي‌دانم، اگر چه بين "حوزه موجود" و "حوزه مطلوب" همچنان فاصله مي‌بينم. براي رسيدن به "حوزه مطلوب" كه بتواند كل سياست‌هاي نظام را طراحي كند بايد تلاش بيشتري كنيم. با اين حال ، "حوزه موجود، قدم‌هاي بسيار مهمي براي رشد نظام اسلامي برداشته و مصمم هست كه در آينده نظام اسلامي هم نقش‌آفريني‌كند. **فارس: حاج‌آقا! در صحبت‌هايتان فرموديد كه موانعي براي رسيدن به "حوزه مطلوب " يا همان "مغز متفكر" وجود دارد. چند مورد مصداقي از اين موانع را نام ببريد. حسيني‌بوشهري: من فكر مي‌كنم يكي از موانعي كه وجود دارد اين است كه يك نظر و يك ديدگاه واحد به عنوان خروجي حوزه وجود ندارد و اين به خاطر باز بودن فضاي اجتهاد است، كه از نقاط قوت حوزه هم به شمار مي‌آيد. حوزه يك بافت باز دارد كه در آن ديدگاه‌هاي متعدد و گوناگون هست و طبيعتاً اين ديدگاه‌هاي مختلف را به يك ديدگاه واحد رساندن كار آساني نيست. نظام اسلامي يك ديدگاه واحد را مي‌طلبد نه ديدگاه‌هاي متعدد را. البته بايد براي اداره يك نظام سياسي اسلامي ديدگاه‌هاي مختلف مطرح شوند و از اين بين بهترين‌ ديدگاه انتخاب شود. **فارس: بعضي از كارشناسان مسايل اجتماعي و سياسي معتقدند حوزه‌هاي علميه بعد از انقلاب بويژه در سال‌هاي اخير آن‌چنان در جريان‌سازي اجتماعي پيشرو نبوده‌اند و در مقابل بسياري از مسايل موجود رويه سكوت و بي‌تفاوتي پيشه كرده‌اند. شما اين ديدگاه را قبول داريد؟ حسيني‌بوشهري: البته من معتقد نيستم كه حوزه‌هاي علميه سكوت كرده‌اند. اظهارنظرهاي گوناگون و مداوم مراجع دليل خوبي بر فعال بودن حوزه‌هاست. موضع حوزه از چند حالت نمي‌تواند خارج باشد؛ يا موضع حوزه موضع تقابل با نظام و دولت است، يا موضع تاييد صددرصد فعاليت‌هاي دولت و نظام است. به نظر من موضع اول و دوم قطعاً معقول نيست بلكه حوزه از موضع سوم بهره‌مند است و آن اين است كه در عين علاقه‌مندي به حفظ نظام اسلامي در مواقع مختلفي كه احساس مي‌كند يك مسئله ديني به خطر افتاده و يا يك مسئله اجتماعي براي مردم مشكل‌آفرين شده بايد تذكر بدهد. **فارس: حاج‌آقا! يك مثال براي مسائل اجتماعي كه مشكل‌ساز شده بفرماييد. حسيني بوشهري: مثلاً تورم و گراني كه يك مشكل در جامعه شده،‌ مراجع بزرگوار در عين تاييد دولت در موارد مختلف در مورد گراني و تورم تذكراتي داده و مي‌دهند. البته دولت بايد متوجه باشد كه اين تذكرات تنها از سر خيرخواهي است. برداشت من اين است كه مراجع و علماي ما معتقدند دولت بايد مورد تاييد قرار گيرد و در موارد متعدد هم تذكرات لازم را به دولت داده‌اند. مردم نبايد انتظار داشته باشند كه مراجع و علما يكباره همه بنيان‌ها را درهم بريزند؛ ‌اين انتظار اصلاً درست نيست و با واقعيت‌هاي موجود سازگاري ندارد. **فارس: حوزه‌هاي علميه و روحانيون تا چه اندازه توانسته‌اند در ارتباط‌گيري با نسل جوان موفق باشند با توجه به اين‌كه بويژه در سال‌هاي اخير شاهد شكل‌گيري فرقه‌ها و انديشه‌هاي نوظهور گوناگوني از قبيل شيطان‌پرستي، متاليكا، رپ، كابالا و .. بوده‌ايم كه روي جوان‌ها سرمايه‌گذاري ويژه‌اي كرده‌اند؟ حسيني‌بوشهري: من نمي‌خواهم بگويم كه حوزه در اين جهت كارستاني انجام داده ولي متناسب با روند هميشگي حوزه كه در حال حاضر شتاب گرفته تلاش كرده كه سمت‌گيري‌اش رو به جلو باشد و متناسب با مسايل مختلف روش‌هاي نو و خاص را برگزيده است. حوزه علميه با نوآوري در روش‌ها، برگزاري كلاس‌ها و نشست‌ها و اردوهاي گوناگون تلاش كرده كه با جوانان ارتباط داشته باشد. ما با آموزش و پرورش تفاهم نامه‌اي امضا كرديم كه يكي از بندهاي آن حضور روحانيت در بدنه آموزش وپرورش است تا روحانيون بتوانند از دبستان گرفته تا دبيرستان با جوانان در ارتباط باشند. حوزه‌ علميه از مدت‌ها پيش به بررسي فرقه‌هاي نوظهور پرداخته تا بتواند با شناسايي دقيق آن‌ها به طراحي استراتژي‌هاي كارآمد بپردازد. در هر حال حوزه از اين مسايل غافل نمانده هر چند شايد سطح توقع شما و جوان‌ها از حوزه علميه خيلي بيشتر از اين‌ها باشد. **فارس: سطح توقع ما و مردم از حوزه‌هاي علميه بالاست چون كه حضرت امام (ره)، خطاب به روحانيون فرمود: «تكليف براي شما زيادتر است و مسئوليت‌تان بسيار زياد؛ دانشگاه و حوزه‌هاي علميه و روحانيون مي‌تواند دو مركز باشد براي تمام ترقيّات و تمام پيشرفت‌هاي كشور و مي‌تواند دو مركز باشد براي تمام انحرافات و انحطاطات». خوب برگرديم به گفتگو؛ سؤال ديگر من از شما اين است كه شما حوزه را تا چه اندازه در تحقق پروژه وحدت حوزه و دانشگاه موفق مي‌دانيد؟ پاشنه آشيل اين وحدت از نظر شما چيست؟ حسيني بوشهري: من از روند كار وحدت حوزه و دانشگاه رضايت مطلوب ندارم و وضع موجود قانع‌كننده نيست اما اينكه بگوييم هيچ گامي هم در اين راستا برداشته نشده اين هم درست نيست. به نظر من قدم‌هاي فراواني در اين زمينه برداشته شده ولي آن راهكارهايي كه ما تا الان دنبال كرده‌ايم راهكارهايي نيست كه هدف ما را محقق كند. با برگزاري يك روز يا يك هفته به عنوان وحدت حوزه و دانشگاه اين پروژه محقق نمي‌شود. ما بايد روشن كنيم رابطه‌هاي حوزه و دانشگاه در چه سطحي بايد قرار گيرد تا بتواند به بدنه حوزه و دانشگاه سرايت كند. متاسفانه وحدت حوزه و دانشگاه به صورت سطحي طراحي شده در حالي كه اين كار بايد بنيادي تعريف شود. به نظر من وحدت حوزه و دانشگاه بايد در سياستگذاري‌هاي مسئولين حوزه و دانشگاه در تمام عرصه‌هاي گوناگون وارد شود و مد نظر قرار گيرد؛ قرار نيست ما حوزه را مثل دانشگاه كنيم و يا دانشگاه را مثل حوزه، بلكه بنا بر اين است كه حوزه و دانشگاه به يك دغدغه مشترك برسند و آن هم دغدغه دينداري و دين‌باوري است در كنار رشد و توسعه كشور. **فارس: كمي از پيوند حوزه و سياست براي ما بگوييد؛ بايدها و نبايدهاي اين پيوند چه چيزهايي هستند؟ حسيني‌بوشهري: فكر مي‌كنم به جاي اين‌كه بگوييم "پيوند‌ حوزه و سياست" بايد بگوييم "پيوند دين و سياست" زيرا حوزه‌ها برآمده از يك سري ديدگاه‌هاي ديني هستند و پيام رسانان دين خدا به شمار مي‌آيند. باور ما اين است كه دين و سياست پيوندي ناگسستني با هم دارند، البته بين سياست و سياست‌زدگي بايد فرق گذاشت. سياست يعني تدبير مناسب براي اداره جامعه كه جزء وظايف حوزه‌هاي علميه است. حوزه‌هاي علميه ما تنها نگاه آخرتي ندارند، بلكه نگاه دنيايي هم دارند. بخش زيادي از آيات قرآن و روايات اهل بيت (ع) برنامه زندگي انسان را در همين دنيا ترسيم مي‌كند. ما بايد بر اساس اين آيات و روايات سازوكاري را طراحي كنيم كه مردم بتوانند بر اساس آن در دنيا زندگي كنند. هر روز يك مسئله تازه‌اي اتفاق مي‌افتد و حوزه علميه نمي‌تواند از اين مسايل مستحدثه غافل باشد و خود را كنار بكشند. **فارس: پس چرا بعضي از چهره‌هاي حوزه علميه با تشكيل حكومت در عصر غيبت مخالف بودند؟ حسيني بوشهري: اين‌كه بعضي از بزرگان حوزه مسئله تشكيل حكومت را مطرح نمي‌كردند من فكر نمي‌كنم اگر براي آن‌ها هم مطرح مي‌شد كه همه شرايط و زمينه‌ها براي رسيدن به حكومت‌ فراهم است، باز هم سر باز مي‌زدند. شرايط و موانع به گونه‌اي بوده كه اين بزرگان فكر مي‌كرده‌اند شايد در اين عرصه كاري از آنها برنيايد. در عصر ائمه معصومين هم زماني كه به امام صادق(ع)، پيشنهاد دادند كه چرا براي تشكيل حكومت اقدام نمي‌كنيد، اما به كمبود ياران و دوستان اشاره مي‌كنند. امام ششم عقبه را خالي مي‌بينند وگرنه به گونه ديگري عمل مي‌كردند، در عصر غيبت هم هر جا روزنه اميدي بوده علماي ما وارد عمل شده‌اند و حتي اگر نتوانسته‌اند به شكل كلان يك حكومت تشكيل دهند، به تشكيل حكومت ديني در سطح شهر و منطقه خود بسنده كرده‌اند؛ اين نشان مي‌دهد كه علماي ما به دنبال اداره جامعه بوده‌اند. **فارس: بايدها و نبايدهاي پيوند سياست و حوزه چه چيزهايي است؟ حسيني بوشهري: معيار، بايد معيارهاي دين باشد. در دنيايي كه زندگي مي‌كنيم سياست وجود دارد اما هيچ رابطه‌اي بين سياست آن‌ها و دين‌شان ديده نمي‌شود، اين‌ها سياست را به معناي قدرت و اِعمال آن مي‌دانند، در حالي كه در اسلام، ملاكِ ورود به سياست، قدرت نيست، بلكه قدرت همراه با يك سلسله ارزش‌هاي اصيل است. حوزه‌هاي علميه تنها از دريچه قدرت محض به سياست نگاه نمي‌كنند، زيرا قدرت محض، مطلوب حوزه‌ها نيست. اخلاق، داشتن ارز‌ش‌ها و باورهاي اعتقادي مي‌تواند در كنار سياست قرار گيرد و چهره‌اي مطلوب به آن ببخشد؛ سياست منهاي ارزش‌ها و منهاي اخلاق و باورهاي اعتقادي به هيچ وجه مورد تأييد نيست چرا كه اين به معناي جدايي دين از سياست است. **فارس: شما از ارزش‌ها سخن گفتيد؛ صداقت يكي از ارزش‌هاي اصيل است كه همواره مورد تأييد اسلام و تشيع بوده؛ سؤال اين است كه آيا ما در سيره امام علي (ع) مواردي را داريم كه ايشان با زدن تهمت‌ و افترا به خلفاي قبل از خودشان بتازند و آن‌ها را در ملأ عام محكوم كرده و زير سؤال ببرند؟ حسيني بوشهري: من خبر ندارم كه ايشان به اين صراحت عمل كرده يا نه. ولي فكر مي‌كنم اميرالمؤمنين (ع)، هميشه روي معيارها حركت مي‌كردند قبل از آنكه روي اشخاص بحث كنند. امام علي (ع)؛ در برخورد با افراد بسيار سنجيده رفتار مي‌كردند. فردي به نام حارث‌بن‌حوت خدمت امام (ع)، مي‌آيد و مسئله‌اي مطرح مي‌كند كه شما ما را به تقابل با طلحه و زبير مي‌خوانيد ، يعني شما فكر مي‌كنيد نظر ما برمي‌گردد؟ امام جواب مي‌دهد: انك‌نظرت‌تحتك ‌و لم ‌تنظر ‌فوقك؛ سهرتَ؛ يعني تو بخشي‌نگر شده‌اي، به پايين نگاه مي‌كني و به بالا نمي‌نگري، بخاطر همين دچار تحير شده‌اي. امام دنبال اين نبودند كه چه كسي اهل حق است و چه كسي اهل باطل، بلكه دنبال اين بودند كه معيارهاي حق و معيارهاي باطل را براي جامعه تبيين كنند. امام علي (ع)، قبل از محكوم كردن اشخاص، ‌منش را محكوم مي‌كنند. **فارس: تلخ‌ترين و شيرين‌ترين‌ خاطره سياسي شما كدام خاطره‌هاست؟ حسيني‌بوشهري: ورود امام خميني(ره) به ايران، پيروزي انقلاب و فتح خرمشهر شيرين‌ترين خاطره‌هاي من هستند. رحلت امام هم تلخ‌ترين خاطره است. **فارس: در طول 10 سال گذشته كدام خاطره تلخ‌ را به ياد داريد؟ حسيني‌بوشهري: جريان تخريب سامرا تلخ‌ترين خاطره بود در طول 10سال گذشته . **فارس: با توجه به تاكيدات رهبر انقلاب بر لزوم تحقق جنبش نرم‌افزاري، حوزه علميه به عنوان يكي از اركان علمي جامعه چه كارها و فعاليت‌هايي براي تحقق جنبش نرم افزاري انجام داده است؟ حسيني بوشهري: ما آنچه را كه در حوزه دنبال كرديم بحث تشكيل انجمن‌هاي علمي بود كه شكل گرفت. مورد ديگر، كرسي‌هاي نظريه پردازي بود. ما در حد توانمان سعي كرديم هر كدام از اين انجمن‌هاي علمي را فعال كنيم، اما من همچنان از روند كار حوزه در تحقق جنبش نرم‌افزاري راضي نيستم. اگر حوزه‌هاي ما سعه‌ صدرشان را بيشتر كنند و افراد صاحب نظري بر اين‌گونه طرح‌ها نظارت كنند مي‌توانيم به نتايج بهتري در اين زمينه برسيم. **فارس: حاج‌آقاي بوشهري! شما شهيد مطهري را به عنوان تئوريسين‌ انقلاب اسلامي قبول داريد؟ حسيني بوشهري: من با شناختي كه خودم از مجموعه كتاب‌هاي استاد مطهري دارم و نگاهي كه حضرت امام (ره) به مجموعه آثار ايشان دارند، نمي‌خواهم تئوري پردازي انقلاب را تنها منحصر به شهيد مطهري كنم، اما ايشان را يكي از پركارترين و شاخص‌ترين تئوريسين‌هاي انقلاب اسلامي مي‌دانم. **فارس: از ديگر تئوريسين‌هاي انقلاب اسلامي چند تن ديگر را نام مي‌بريد؟ حسيني بوشهري: شخصيت‌هايي مثل علامه طباطبايي وحضرت امام (ره) هم، از تئوريسين‌هاي انقلاب و نظام اسلامي هستند. **فارس: حاج‌آقا! حد و مرز و خط قرمز حمايت حوزه‌هاي علميه و طلاب علوم ديني از سياست‌هاي دولت‌هاي برآمده از جمهوري اسلامي چه بايد باشد؟ حسيني‌بوشهري: حد و مرز خط قرمز اين حمايت، يك كلمه است: اسلام و دين. هر جا دولت‌ها در مسير دين حركت كرده‌اند و در جهت خدمت به خلق خدا گام برداشته‌اند قطعاً مورد حمايت بي‌چون و چراي حوزه‌ها بوده‌اند و اگر خداي ناخواسته لغزشي به وجود آورده باشند، طبيعتاً نيازي نيست حوزه‌ها‌ اعلام كنند ما نيستيم؛ زيرا ساختار حوزه‌ به گونه‌اي است كه در اينگونه موارد نمي‌تواند حضور پيدا كند. **فارس: مهمترين مشكلات موجود در جامعه امروز ما از نگاه حوزه و علماي دين كدام مشكلات است كه بايد براي رسيدگي در اولويت قرار گيرند؟ حسيني بوشهري: به نظرم مقوله عدالت اجتماعي كه هم مورد عنايت مقام معظم رهبري و هم مورد نظر دولت است دغدغه حوزه‌هاي علميه هم هست. حوزه‌هاي علميه به اعتبار اينكه تاثيرگذارترين مجموعه‌ها در پديد آمدن انقلاب اسلامي بوده طبيعتاً دغدغه‌هايشان بيش از دغدغه‌هاي سايرين است. مشكل فقر، گراني و تبعيض نه تنها براي حوزه‌ها بلكه براي هيچكس خوشايند نيست اما نبايد مشكلات را بزرگ نمايي كنيم؛ نگاه متعادل و متوازن به مسايل بسيار كارساز است. **فارس: حاج‌آقا! تا حالا به اين فكر كرده‌ايد كه حوزه علميه يك كانال تلويزيوني مستقل داشته باشد؟ حسيني بوشهري: بله، بسيار فكر بلندي است، من بارها با مسئولين مختلف صدا و سيما اين بحث را در ميان گذاشته‌ام چه در زمان آقاي لاريجاني و چه بعد. منتهي نمي‌دانم كه چرا نتوانسته‌ايم ساز و كار مناسبي را تعريف كنيم براي آقايان و يا نيروهايمان را درست عرضه كنيم؟ ولي يك كانال تلويزيوني مستقلي همگام با نظام اسلامي براي حوزه كاملاً ضروري و اجتناب‌ناپذير است. البته وجود ماهواره هم بسيار ضروريست كه صداي حوزه به دنيا برسد اما بايد شروع به كادرسازي كرده و نيروهاي متخصص را تربيت كنيم.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 406]