گزارش تحليلي «جام‌جم» از نامزدهاي احتمالي جايزه ادبي نوبل‌ رقابت سوريه و رژيم صهيونيستي اين بار در ادبيات‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: گزارش تحليلي «جام‌جم» از نامزدهاي احتمالي جايزه ادبي نوبل‌ رقابت سوريه و رژيم صهيونيستي اين بار در ادبيات‌
جام جم آنلاين: يكي از جذاب‌ترين گزارش‌هاي خبري كه هرسال يك خبرنگار حوزه ادبيات به دنبال آن است، پيگيري نام‌هايي است كه براي دريافت معتبرترين و مشهورترين جايزه ادبيات جهان مطرح مي‌شوند: جايزه ادبي نوبل. اين جذابيت در سال‌هاي اخير بيشتر شده است چرا كه آكادمي نوبل اين سال‌ها به شكلي زيركانه غافلگيركننده‌ترين انتخاب را صورت داده و در پايان حدس و گمان‌هاي فراوان، نامي را برگزيده كه كمتر كسي انتظارش را داشته است.

در سال‌هاي اخير انتخاب هارولد پينتر، اورهان پاموك و دوريس لسينگ حتي براي خود آنها هم غافلگيركننده بوده است و اندك اندك بايد منتظر مسابقات شرط‌بندي بر سر برندگان جايزه نوبل باشيم.

روند اعطاي جايزه‌

آكادمي سلطنتي سوئد كه در سال 1786 به دستور مستقيم گوستاو سوم، پادشاه وقت اين كشور تاسيس شد، از سال 1901 مسوول انتخاب كانديداها و اعطاي جايزه نوبل در ادبيات است. آكادمي 18 عضو دائمي دارد كه توسط شخص پادشاه انتخاب مي‌شوند. اين آكادمي هر ساله تا پيش از سيزدهم بهمن 50 نفر را به عنوان نامزدهاي دريافت جايزه نوبل ادبي انتخاب مي‌كند.

از اين 50 نفر، 20 نفر در فصل بهار به مرحله دوم رقابت راه مي‌يابند و از اين 20 نفر، 5 نامزد در ابتداي تابستان واجد شرايط براي حضور در مرحله نهايي تشخيص داده مي‌شوند.
در ماه مهر نفر برتر براي دريافت جايزه نوبل ادبي رسما از سوي آكادمي معرفي مي‌شود.

نفر برتر بايد راي اكثريت (نصف به اضافه يك) اعضاي فعال آكادمي را كسب كرده باشد. برنده جايزه هر سال روز 20 آذر ضمن ايراد نطقي رسمي، جايزه‌اش را كه مبلغ يك ميليون كرون سوئدي (معادل 53/1 ميليون دلار) است به همراه يك تنديس طلايي و يك گواهينامه از پادشاه وقت سوئد دريافت مي‌كند.

گزينه‌هاي امسال‌

در ميان نامزدهاي امسال كسب عنوان برنده جايزه ادبي نوبل، يك نكته جالب توجه وجود دارد و آن هم رقابت دو نامزد از دو كشور متخاصم است؛ سوريه و رژيم صهيونيستي.

امسال علي احمد سعيد شاعر معروف عرب (آدونيس)‌ متولد روستاي قصابين سوريه رقابتي پاياپاي با آموس آز تبعه رژيم صهيونيستي و داستان نويس زاده قدس اشغالي خواهد داشت.

اگر چه آدونيس سال‌هاست در غرب ساكن است و آز نيز يكي از فعال‌ترين شخصيت‌هاي مخالف سياست‌هاي جنگ افروزانه حاكمان صهيونيست و يك چهره صلح طلب شناخته مي‌شود اما بايد ديد شهرت ادبي آدونيس در اين رقابت بر تابعيت، از غلبه خواهد كرد يا نه؟

اعراب تاكنون جايزه ادبي نوبل را با نجيب محفوظ مصري تجربه كرده‌اند، اما در صورت كسب جايزه نوبل ادبيات براي يك اسرائيلي اين جايزه بزرگ‌ترين هديه براي شصتمين سالگرد تاسيس اين رژيم خواهد بود. هديه‌اي كه پيشتر قرار بود در نمايشگاه‌هاي كتاب پاريس، تورين و ورشو به اين رژيم اعطا شود تا چهره‌اي فرهنگي از اسرائيل در جهان به نمايش بگذارد، اما اين بازي با اعتراض‌هاي گسترده روشنفكران غربي و مسلمانان به جايي نرسيد.

در ميان نامزدهاي جايزه ادبي نوبل دو چهره بسيار مشهور از آمريكاي لاتين نيز ديده مي‌شوند؛ ماريوس بارگاس يوسا (نويسنده پرويي كه آثار او چون سور بز، مرگ در آند و گفتگو در كاتدرال شهرتي بين‌المللي دارند) و كارلوس فوئنتس (نويسنده مكزيكي و خالق آثاري به‌يادماندني چون آئورا و مرگ آرتيموكروز). به نظر مي‌رسد اعطاي جايزه نوبل به هركدام از اين دو رمان‌نويس كمترين جدال را برمي‌انگيزد، چرا كه شهرت و تاثيرگذاري آنان راه را بر هر اعتراضي مي‌بندد.

در ميان نام‌هاي مطرح براي نوبل يك رمان‌نويس شهير ديگر نيز حضور دارد كه غربي‌ها نظر مثبتي درباره‌اش دارند: ميلان كوندرا (نويسنده متولد چك و تبعه فرانسه و نويسنده آثار مشهوري چون شوخي، هويت، بارهستي و مهماني خداحافظي).

البته در ميان نامزدهاي امسال بايد به فيليپ راث، رمان‌نويس برجسته آمريكايي نيز اشاره كرد. او سال گذشته بخت نخست براي كسب عنوان اين جايزه دركنار هاروكي موراكامي داستان‌نويس مينيماليست ژاپني بود، اما اين رقابت را به داستان‌نويس كهنسال انگليسي دوريس لسينگ واگذار كرد كه آكادمي اسكار ترسيد او نوبل نگرفته از دنيا برود.

از ديگر نامزدهاي اين جايزه بايد از كلوديو ماگريس نويسنده و روزنامه نگار ايتاليايي، چنگيز آتيماتوف داستان نويس قرقيزستاني، توماس ترانزترومر شاعر سوئدي و پيتر هانتكه نويسنده اتريشي نام برد كه البته اين آخري‌
به دليل نگارش مقاله‌اي كه در آن از ديكتاتور سابق يوگسلاوي طرفداري شده بود، شانس كمي براي كسب جايزه ادبي نوبل دارد.

آرش شفاعي
دوشنبه 13 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 210]