مشاهیر آذربایجان

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: hamedgharibdost22nd August 2010, 12:25 AMفضل الدّین ابراهیم بن علی خاقانی شروانی متخلّص به خاقانی ، شاعر و متفکر بزرگ آذربایجان در 1126 میلادی در شاماخی متولد شد و در 1199 میلادی در تبریز درگذشت. از هشت سالگی تحت حمایت و تربیت عموی خود کافی الـدّین عمر بن عثمان قرار گرفت. کاربران ثبت نام کرده قادر به مشاهده لینک می باشند کافی الدین مردی فرهیخته بود و به شغل عطاری اشتغال داشت. وی که ظاهراً در فقه، ادبیات و به ویژه در نثر دست داشت ، در تربیت و آموزش برادرزاده خود، کوشش فراوان به عمل می آورد که شاعر نیز از آن یاد کرده است. مرگ کافی الدین، خاقانی را عمیقا متأثر می نماید که به همین مناسبت و به منظور بزرگداشت وی، چندین قصیده و مرثیه سروده است. از دیگر وقایع تلخ زندگی خاقانی مرگ فرزندش «رشید» در سن بیست سالگی است که بدین مناسبت نیز احساس خود را به نظم کشیده است. خاقانی بدون شک یکی از بلندپایه ترین شاعران فارسی گوی آذربایجان است و ازجمله ادیبانی است که مورد استقبال و اقتباس دیگر شاعران قرار گرفته است.حتی شاعران بلندپایه ای مانند سعدی و حافظ بسیاری از ابداعات و مضامین او را استقبال و تضمین نموده اند. همچنین دیوان خاقانی یکی از پیچیده ترین دیوان هاست و به همین سبب از منظر مقام سخنوری و توانایی، در بین عامه مردم از توجه کمتری برخوردار است. بعضی از قطعات و قصیده های خاقانی بازگو کنندهٔ رخدادها و اتفاقات واقعی زندگی شاعر هستند.از همین رو، با وجود این که سبک شعر خاقانی تصنع است بازهم خوانندهٔ آشنا با اشعار خاقانی بدون شک با بسیاری از خصوصیات زندگی شاعر، ویژگی های اخلاقی، احساسات واقعی و بطورکلی با شاعر از دیدگاه روانشناسی و جامعه شناسی زمان وی آگاه می گردد. قصاید خاقانی به نسبت در مرتبه ای بالا قرار دارد. از او قطعات بسیار خوبی نیز دردست است اما غزلیاتش در سطح قصاید او نیستند. از آثار خاقانی که در دست است یکی دیوان اشعار اوست و دیگری مثنوی تحفةالعراقین. علاوه برآن، می توان به منشأت خاقانی و مثنوی کوتاه ختم الغرایب نیز اشاره کرد. نمونه اشعار خاقانی Atasından şikayət Çox ağırdır xasiyyəti mənim nəccar atamın, Onu xalis yanar oddan yaratmış pərvərdigar. Sanki ekiz doğulmuşdur Nəmrudun Azərilə, Ona təlim verən usta olmuş Yusifi-nəccar. Təbiəti: kərkisi tək, mahir olmuş yonmaqda, Xasiyyəti, mişarı tək, yaman kəsib doğrayar. Hər gün fələk sitəmindən o eyləyir şikayət, Gecə Zühəl ulduzuyla səhərədək çarpışar. Mərrix əgər olsa idi sakin birinci göydə, Dərhal ona əl uzadıb, vurardı iki mismar. Ağırlaşıb qocalıbdır, qıçlarını tutub yel Başı isə dazlaşaraq, huşu pərsəng aparar. Köhnəlmişdir lıkka kimi dərisində vücudu, Əti sanki bədənində əprimişdir aşikar. Nə üzündə səfası var, nə başında sevdası, Hamımızın üzərində ağır bir yükə oxşar. Yazıq anam mənbər kimi qısılmışdır bir küncə, Minarə tək baş qaldırıb atam edir iftixar. Zəmanənin mən ki belə ən layiqli oğluyam, Osa mənim hünərimi özü üçün bilir ar. Deyir: kaş ki, bu Xaqani bir toxucu olaydı, Olmayaydı söz mülkündə belə qabil sənətkar. Nə etməli, atam odur bir oğulam ona mən, Ağ olmaram, o nə qədər eyləyərsə məni zar. Axır mənə çörək verib bəsləmişdir birtəhər, Böyük allah, qoru onu, bəlalardan çək kənar. Anası haqqında Ey Xaqani, bu dünyada hər zaman, Anan vermiş zəhmətilə sənə can. Su, çörəyin qıt olsa da atmadın, - Yurdun oldu bu əzablı, dar Şirvan. Heç bir kəsə sən olmadın tüfeyli, Kömək aldın allahdan nə anandan. Sən oturdun kölgə kimi ananın Cəhrəsinin kölgəsində anbaan. Ey ağ qartal! Nə vaxtadək olacaq Ana yurdu vücuduna aşiyan? Nə vaxtadək, İsa kimi atasız, - Ana ilə tanısınlar səni? Qan! Bir dəfə də Xzır kimi yoxa çıx, Bəsdir oldun ananla həmxaniman! Sən qiymətli bir dürrsən, nədəndir Oldun ana astanasından pünhan? Sən ağıllı övladsansa dilə gəl, Ana kimi özünü danla bir an. Hər nə etsən ana haqqın unutma, Bil, anandır sənə edər can qurban. Bu ananın xatirinə, düşməndən Gələn dərdə dözüb, sən ol mehriban. Qorx o gündən, bir gün səni tək qoyub, Əbədilik anan köçər dünyadan Həbs edildiyi barədə vəzirə məktub Nə qədər ki, dövlət sənin qapındadır pasiban, Açacaqdır qapısını sənə geniş asiman. Qüreyşilər bayrağınla sənin səfərbər oldu, Yəmanilər xəncərinlə sənin müzəffər oldu. İnsaf sənin dəzgahına gəldi sevinc ilə, bax, Zülmü sitəm astanadan qaçdı yaxa yırtaraq. Fələk sənin qullarının qollarına baş əydi, Ona görə fanilikdən azad oldu əbədi Öz qələmin rəng vermişdir məharətlə ruzgara, Gecə, gündüz bu səbəbdən olmuş belə ağ, qara. Söz Misrinin Yusifləri saflığına hər zaman Nuş eyləyir mənaların badəsini durmadan. Mənim bütün varlığımı bürümüşdür qəm, kədər, Razılığın olmayınca, bu varlıqdan nə səmər? Mənim yüksək qiymətimi təkcə bir sən bilərsən, Simurğə də bu dünyada Cəmşid verə bilər dən. Gözəl bilər bu mətləbi göy cəlallı hökmdar, Mənim kimi yer üzündə tapılmaz bir sənətkar. Baxma sadə bir xarratın oğluyam mən, bil, Azər Xarrat idi, lakin oğlu Xəlil oldu peyğəmbər. Bu sənətdə hər kəs məndən öyrəndi bir fəsahət, Sonra gedib hazırladı mənə min cür fəlakət. Bu təəccüb deyil, əgər bir qurşun almas qıra, Hünər ona deyərəm ki, almas polad sındıra. Gedən zaman bu dünyadan Sənai tək bir ustad, Əvəz gəldim ona, atam mənə Bədil qoydu ad. Boğazına gövhər tıxdım bu dünyanın nə qədər, Onu aman deməyə də qoymadı bu gövhərlər. Sən təbimin bağçasından istə təzə xurmalar, Gedib hər bir yaramazın söyüdündən umma bar! Hər an xurma ağacından boldu xurma dərərsən, Yel əsərsə, kəpənəklər uçar fəqət söyüddən. Əgər qəmdən qocalmışsa vücudum, nə eybi var? – Mədhin ilə bu dünyanı təzələrəm aşikar! Tərifini edən qəlbim sınsın gərək hər anda, Çünki xəznə olar ancaq xarabazar məkanda. hamedgharibdost22nd August 2010, 12:27 AMرخشنده اعتصامی مشهور به پروین اعتصامی از شاعران بسیار نامی آذربایجانی در روز 25 اسفند سال 1285 شمسی در تبریز متولد شد و از همان ابتدا زیر نظر پدر دانشمند خود یوسف اعتصام الملک رشد کرد. کاربران ثبت نام کرده قادر به مشاهده لینک می باشند یوسف اعتصام الملک در 1291 هـ.ق در تبریز به دنیا آمد. ادب عرب و فقه و اصول و منطق و کلام و حکمت قدیم و زبانهای ترکی و فرانسه را در تبریز آموخت و در لغت عرب احاطه کامل یافت. هنوز بیست سال از عمرش نگذشته بود که کتاب (قلائد الادب فی شرح اطواق الذهب) را که رساله ای بود در شرح یکصد مقام از مقامات محمود بن عمر الزمخشری در نصایح و حکم و مواعظ و مکارم اخلاق به زبان عربی نوشت که بزودی جزء کتابهای درسی مصریان قرار گرفت. چندی بعد کتاب (ثورة الهند یا المراة الصابره) او نیز مورد تحسین ادبای ساحل نیل قرار گرفت . اعتصام الملک علاوه بر ترجمه بیش از 17 جلد کتاب در بهار 1328 هـ.ق مجموعه ادبی نفیس و پر ارزشی بنام (بهار) منتشر کرد که طی انتشار 24 شماره در دو نوبت توانست مطالب سودمند علمی- ادبی- اخلاقی- تاریخی- اقتصادی و فنون متنوع را به روشی نیکو و روشی مطلوب عرضه کند. وی نخستین چاپخانه را در تبریز بنا کرد و مدتی هم نماینده مجلس بود. پروین چهار برادر داشت و مادرش ، اختر اعتصامی بود. او در پرورش احساسات شاعرانه دخترش نقش مهمی داشت و به دیوان اشعار او علاقه فراوانی نشان می داد. پروین در کودکی با پدر به تهران رفت. ادبیات فارسی و ادبیات عرب را نزد وی فرا گرفت . در هشت سالگی به شعر گفتن پرداخت و مخصوصاً با به نظم کشیدن قطعات زیبا و لطیف که پدرش از کتب خارجی (فرنگی- ترکی و عربی) ترجمه می کرد طبع آزمائی می نمود و به پرورش ذوق می پرداخت. در تیر ماه سال 1303 شمسی برابر با ماه 1924 میلادی دوره مدرسه دخترانه آمریکایی را که به سرپرستی خانم میس شولر در ایران اداره می شد با موفقیت به پایان برد . خانم میس شولر، رئیس مدرسه امریکایی دختران خاطرات خود را از تحصیل و تدریس پروین در آن مدرسه چنین بیان می کند: "پروین، اگر چه در همان اوان تحصیل در مدرسه آمریکایی نیز معلومات فراوان داشت، اما تواضع ذاتیش به حدی بود که به فرا گرفتن مطلب و موضوع تازه ای که در دسترس خود می یافت شوق وافر اظهار می نمود." خانم سرور مهکامه محصص از دوستان نزدیک پروین که گویا بیش از دوازده سال با هم مراوده و مکاتبه داشتند او را پاک طینت، پاک عقیده، پاک دامن، خوشخو، خوشرفتار، در مقام دوستی متواضع و در طریق حقیقت و محبت پایدار توصیف می کند. پروین در تمام سفرهایی که با پدرش در داخل و خارج ایران می نمود شرکت می کرد و با سیر و سیاحت به گسترش دید و اطلاعات و کسب تجارب تازه می پرداخت. این شاعر آزاده، پیشنهاد ورود به دربار را با بلند نظری نپذیرفت و مدال وزارت معارف ایران را رد کرد. پروین در نوزده تیر ماه 1313 با پسر عموی خود ازدواج کرد و چهار ماه پس از عقد ازدواج به کرمانشاه به خانه شوهر رفت. شوهر پروین از افسران شهربانی و هنگام وصلت با او رئیس شهربانی در کرمانشاه بود. اخلاق نظامی او با روح لطیف و آزاده پروین مغایرت داشت. سرانجام این ازدواج ناهمگون به جدایی کشید و پروین پس از دو ماه و نیم اقامت در خانه شوهر طلاق گرفت. در سال 1314 چاپ اول دیوان پروین اعتصامی، به همت پدر ادیب و گرانمایه اش انتشار یافت. پروین مدتی در کتابخانه دانشسرای عالی تهران سمت کتابداری داشت و به کار سرودن اشعار خود نیز ادامه می داد. در شب 16 فروردین سال 1320 شمسی به بیماری حصبه در تهران زندگی را بدرود گفت و پیکر او را به قم بردند و در جوار قبر پدر دانشمندش در مقبره خانوادگی بخاک سپردند. پروین برای سنگ مزار خود نیز قطعه اندوهباری سروده که هم اکنون بر لوح نماینده مرقدش حک شده است. اینکه خاک سیهش بالین است اختر چرخ ادب پروین است گر چه جز تلخی ز ایام ندید هر چه خواهی سخنش شیرین است صاحب آنهمه گفتار امروز سائل فاتحه و یاسین است دوستان به که ز وی یاد کنند دل بی دوست دلی غمگین است خاک در دیده بسی جان فرساست سنگ بر سینه بسی سنگین است بیند این بستر و عبرت گیرد هر که را چشم حقیقت بین است هر که باشی و ز هر جا برسی آخرین منزل هستی این است آدمی هر چه توانگر باشد چون بدین نقطه رسید مسکین است اندر آنجا که قضا حمله کند چاره تسلیم و ادب تمکین است زادن و کشتن و پنهان کردن دهر را رسم و ره دیرین است خرم آنکس که در این محنت گاه خاطری را سبب تسکین است دیوان اشعار پروین اعتصامی که شامل 6500 بیت از قصیده و مثنوی و قطعه است تاکنون چندین بار به چاپ رسیده است. نمونه اثر آرزوی پرواز کبوتر بچه ای با شوق پرواز بجرئت کرد روزی بال و پر باز پرید از شاخکی بر شاخساری گذشت از بامکی بر جو کناری نمودش بسکه دور آن راه نزدیک شدش گیتی به پیش چشم تاریک ز وحشت سست شد بر جای ناگاه ز رنج خستگی درماند در راه گه از اندیشه بر هر سو نظر کرد گه از تشویش سر در زیر پر کرد نه فکرش با قضا دمساز گشتن نه اش نیروی زان ره بازگشتن نه گفتی کان حوادث را چه نامست نه راه لانه دانستی کدامست نه چون هر شب حدیث آب و دانی نه از خواب خوشی نام و نشانی فتاد از پای و کرد از عجز فریاد ز شاخی مادرش آواز در داد کزینسان است رسم خودپسندی چنین افتند مستان از بلندی بدن خردی نیاید از تو کاری به پشت عقل باید بردباری ترا پرواز بس زودست و دشوار ز نو کاران که خواهد کار بسیار بیاموزندت این جرئت مه و سال همت نیرو فزایند، هم پر و بال هنوزت دل ضعیف و جثه خرد است هنوز از چرخ، بیم دستبرد است هنوزت نیست پای برزن و بام هنوزت نوبت خواب است و آرام هنوزت انده بند و قفس نیست بجز بازیچه، طفلان را هوس نیست نگردد پخته کس با فکر خامی نپوید راه هستی را به گامی ترا توش هنر میباید اندوخت حدیث زندگی میباید آموخت بباید هر دو پا محکم نهادن از آن پس، فکر بر پای ایستادن پریدن بی پر تدبیر، مستی است جهان را گه بلندی، گاه پستی است hamedgharibdost22nd August 2010, 12:30 AMپروفسور زهتابی در سال 1302 شمسی در شبستر متولد گردید . خانوادهء وی از جمله روشنفكران شبستری و مشهور به عائله كیریشجی بودند . پروفسور زهـتـابـی در سال 1309 به مدرسه ابتدایی در شبستر راه یافت و در سال 1315 تحصیلات ابتدایی را به پایان رساند . وی برای ادامه تحصیل مجبور به مهاجرت به تبریز گردید و 3 سال را در مدرسه فـیـوضات تـبریـز به تحصیل پرداخت . پس از اتمام دبیرستان در سال 1320 در دانشسرای تربیت معلم تبریز به تحصیل ادامه داد و پس از پایان این دوره در سالهای 22-1323 در مدرسه رشدیه تبریز به تدریس دوره ابتدایی مشغول بود. در همین سالها پروفسور زهتابی با حضور در كلاسهای درس حاجی یوسف شعار به آ موختن زبان عربی همت گماشت . و نیز با حضور در كلاسهای زبان فرانسه كاتولیك های تبریز این زبان را نیز فرا گرفت . ورود به دانشگاه برای این پروفسور عالیقـدر زمانی میسر گردید كه در سال 1325 اولین دانشگاه تبریز به واسطه فرقه دموكرات تاسیس گردید. پروفسور زهـتـابی در رشته ادبیات این دانشگاه مشغول تدریس گردید . اما یك سال بعد با تعطیلی دانشگاه مواجه گردید و علاوه بر مجبوریت در ترك تحصیل ،بواسطه اوضاع آشفته سیاسی آن سالها مجبور به ترك دیار نیز گردید.در سال 1327 عازم شوروی آن روز گردید اما در آنجا نیز از صدمات توده ای ها در امان نماند و با شهادت دروغین آنان به دو سال زندان در سیبری محكوم گردید.در مدت این دو سال پروفسور زهـتـابی به هیـچوجه امكان یادگیری و حتی مطالعه ساده را نیافت و پس از پایان دوران تبعید مجددا به شهر دوشنبه تبعـید گردید.وی با ارائـه توانائیهای علمی خود توانست در سال 1333 شمسی با نظر دولت وقت به بـاكو آمده و در رشته زبان و ادبیات تركی این دانشگاه مشغول به تدریس گردد . برای پرداخت هـزینه این تحصیل ، وی همزمان در دانشگاه شرق شناسی باكو به تدریس زبان عربی نیز مشغول گردید. تالیف و چاپ كتاب برای وی ممنوع بود و پروفسور در این سالها تالیفات خود را با امضاهای مختلف به چاپ می رساند . با نوشتن « زندگی و آ ثار ابونواس» و دفاع از این تز ، توانست پس از چهار سال مدرك دكترا را از دانشگاه باكو دریافت نماید. نهایتا در سال 1350 شمسی پروفسور توانست اجازه عزیمت به عراق را دریافت نموده و به بغداد سفر كند. بلافاصله در دانشگاه بغداد به تدریس زبان فارسی و نیز تدریس تـركی باستان پرداخت و با آسودگی بیشتری به تالیف و چاپ آثار خویش همت گماشت . با توجه به آثار چاپ شده اش دانشگاه بغداد در سال 1355 نشان عالی پروفسوری را به دوكتور زهتابی اعطا نمود. با شروع انقلاب اسلامی در ایران ، پروفسور زهتابی همانند هزاران آواره دیگر با امید فراوان به كشور برگشت . در سال 1358 از وی برای تدریس زبان تركی و عربی در دانشگاه تـبریز دعوت به عمل آمد اما این دعوت یك سال و نیم بیشتر دوام نیاورد و دوكتور زهتابی به خانه نشینی مجبور گردید . وی تا سال 1378 تلاشهای بی وقفه اش را در عرصه ادبیات – تاریخ و فرهنگ آذربایجان ادامه داد و نهایتا در تاریخ 12 / 10/1377 در حالیكه به تنهایی در منزل خود واقع در شبستر مشغول نوشتن بود دارفانی را وداع گفت و به آرزوی خود یعنی مرگ در زادگاه خویش نایل آمد.روحش شاد! از آثار چاپ شده این پدر تاریخ آذربایجان میتوان به عنوان های ذیل اشاره نمود : – ماهنامه (اتحاد یولو) بغداد – پروانه نین سرگذشتی ، بغداد – باغبان ائل اوغلو ، بغداد – چریك افسانه سی ، استانبول – بذ قالاسیندا ، برلین – بختی یاتمیش ، بغداد – ارك هفته لییی ، برلین – هستی نسیم ، بغداد – جنایات 2500 ساله شاهان ، بغداد – آیا زبان فارسی به زبان ملل دیگر ایران بر تریت دارد ؟ بغداد – قواعد الفارسیه ، بغداد – زبان آذری ادبی معاصر ، تبریز – معاصر آذری ادبی دیلی ، تبریز –علم المعانی ،لكسیكولوژی ، تبریز – قوی اولسون اون ، تبریز –باغبان ائل اوغلو 2 ، تبریز – ایران توركلرینین اسكی تاریخی 1 و 2 ، تبریز – شاهین زنجیرده ، تبریز – افسانه دی شمشیره دایانمازسا آزادلیق ، كیچیك قارداشیما مكتوب. دو پوئمای به یاد ماندنی از وی . و اگر مجموعه مقالات درج شده اورا هم به این آثار اضافه نماییم ، عمق افكار و ایده های او و نیز میزان عشق و علاقه اش را به آذربایجان میتوانیم درك نماییم. سئومه لی مئهریبان كیچیك قارداشیم قارداشدان دا یاخین بیر مسلكداشیم یـازمیشدین دئدییین كیمی هر یاندا اوزا ق سـورگونلرده٫ قارا زینـداندا باشیم سـهند اولدو٫ ایراده م پـولات هئچ یـئرده دیلـیمدن دوشمه دی فریاد هر یانی زنجیرله گزیب دولانـدیـم نهـایت دؤیـوشده ظفـر قـازانـدیـم قــاییتدیم ســئومه لی عزیز وطنه اؤپــدوم تورپاغیــنی من دؤنه دؤنه واریمیز یوخوموز تالان اولموشـدو باغلارین چـیـچه یـی تامام سولموشدو چیـرماییـب قولومو یـئنه نئچه ایل تریمـدن آخـیتدیم تورپاقلارا سئل گئنه ایشیق چیخدی چیراغیمـیزدان توستو ده اوجالدی اوجاغیمـیـزدان بیلـیرسن دئمه گـه نه ائحـتییاج وار توپلاندی ایـشیغا چاقـقال جاناوار زه لی ده دوغولدو در حال گورزه ده ایــشیـقلا دوغـولدو موباریزه ده قوی دئسین ایگیتلر اویلاغی تبـریز نه زامان آنادان دوغولموشوق بـیز كی ساده حیاتچین دؤیوشك گره ك گاه زنجیر داشییـاق٫ گاه دارا گئده ك ....... بوگون آرخا كیمی آرخالانـدیغـین ظاهیرده بیر قارا تورپاق ساندیغیـن قارا تورپاق دئییل قوووتدیر٫ سسدیر كولكدن طوفاندان گوجلو نفسدیر قوووت منبعیدیر حقــیر آلاچـیق تورپاق بیر دنیزدیر سن ایسه بالیق اوجا میـناره لر٫ آغباش ذیـروه لر اونونچون گؤرمزلر طوفاندان خطر كی دوغـما تورپـاغـا آرخالانارلار ( بو سؤزده بیر دونیا حیكمت وار٫ سؤز وار) hamedgharibdost22nd August 2010, 12:32 AMنام بابک، قیام بابک و نیز قلعهی بابک در چند سال اخیر در مطبوعات آذربایجان، همچنین در مجامع دانشجویی و اجتماعات ترکان ممالک ایران بیشتر مطرح شده، مجموعههای شعر، منظومهها، رومانها، و کتابهای تاریخی هم در این زمینه منتشر میشوند. در نتیجه نظر اغلب اقشار جامعه به نام و قیام و قلعهی بابک معطوف گشته و سوالهایی نیز دربارهی قیام سرخجامگان، ( آلگئییملیلر) انگیزه و نتیجهی این قیام در ذهنشان مطرح میگردد. در چنین مرحلهای قلم بدستانی هم ظهور کرده و با اظهار نظرهای مختلف سعی میکنند، سوالهای مطروحه را پاسخ بدهند. آنان در نوشتهها و اظهار نظرهایشان بعضا به منابعی هم استناد میکنند که با توجه به لحن نویسندگان آن منابع، مغرضانه و جهتدار بودن اظهاراتشان جای تردید باقی نمیگذارد. به عبارت دیگر با توجه به این منابع و بعضی از نظریه پردازیها، خواننده به خوبی میفهمد که نویسنده بیشتر اغراض و خواستههای دلخود، یا نزدیکان و فرمانفرمایان خود را در نظر گرفته است و به همین دلیل هم این آثار نه تنها هیچ قرابتی باهم ندارند، بلکه ناقض یکدیگر هم میباشند. به عبارتی روشنتر، عدهای بابک را ضد عرب، عدهای ضد اسلام، عدهای پیرو آئین مزدکی، بعضی زردشتی، بعضی مسلمان و حتی مسلمان شیعه مذهب، معرفی کرده است. بعضی هم بابک را چهرهای ضد اشغالگری و آزادیخواهِ وطن پرور و نوعدوست نشان داده و هر کدام نیز برای اثبات اظهارات خود همانطور که قبلا اشاره شد، اسنادی را ارائه دادهاند. درپی مطرح شدن مسألهی بابک، عدهای از قلم بدستان که انگیزههای مختلف دارند، سعی به سرپوش گذاشتن به آن، انحراف افکار جامعه و یا کمرنگ کردن موضوع مذکور پرداخته و با ارائهی نظرات نه چندان علمی و عقلی به خواستهی خود پای میفشارند. به نظر میآید، در این عصر ارتباطات حقیقت را بر مصلحت ترجیح دهیم و با پرداختن به سفسطه و یا سرپوش نهادن به واقعیتها، تنفر نسل حاضر و آیندگان را به خود نخریم و خود را در زمرهً جهال قرار ندهیم؛ بلکه سعی کنیم، بدور از عقاید و سلایق شخصی، وقایع تاریخی را آنچنان که هست ارائه دهیم و یا از وارونه نشان دادن آنها خودداری کنیم. چنان فکر نکنیم که ما میتوانیم افکار عمومی را به خود معطوف داریم؛ زیرا ما داناتریم، بقیة مردم نادانند!!! مطمئن باشیم که هر کس دیگران را جاهل انگارد، در حقیقت جهت خود را آشکار میسازد. البته هر کس حق دارد، دربارهی مسائل ملی و تاریخی خود فکر کند، مطالعه و تحقیق انجام دهد، نتیجهی مطالعات و تحقیقات خود را بیان کند؛ ولی شرعا و اخلاقا احدی عذر و بهانهای برای اغفال مردم و تحریف افکار عمومی را ندارد و نباید حقایق تاریخی و مصالح ملی مردم و مملکت را فدای اغراض شخصی خود نماید. آنچه مسلم است و در اغلب منابع تاریخی به آن اشاره شده، این است که، در زمان خلفای عباسی در اغلب ممالک اسلامی قیامهای بزرگ و کوچک به علیه دستگاه خلافت رخ میداد. البته هر یک از این قیامها انگیزهی خاص خود را داشت که میتوان به قیامتهایی در خراسان، طبرستان، سیستان و آذربایجان اشاره کرد. قیام آذربایجان و یا قیام «آلگئییملیلر» سرخ جامگان در منطقه گوهستانی قاراداغ آذربایجان جنوبی روی داده و مرکز فرماندهی و رهبری آن در بالای صخرهای عظیم در ارتفاعات شهرستان «کلیبر» امروزی و در قلعهای به نام قلعهی « بذ » بی، یعنی «قلعهی بابک» امروزی بود. قیام مزبور بیش از چهل سال ادامه یافت. سرخ جامگان در این مدت بارها با سپاهیان خلفای عباسی که به سرکوب آنان فرستاده میشدند جنگیدند، کشتند، کشته شدند، با خون خود دشتها، درهها و کوههای آذربایجان را سیراب و از ناموس و میهن خود دفاع کردند و بارها طعم تلخ شکست را به قوشونهای خلفا چشاندند. خلفایی که اسلام را برای حکومت، اغفال تودة مردم و چپاول آنان آلت دست قرار داده بودند. خلفایی که خود را خلیفة خدا در روی زمین وانمود میکردند، نمازهای جمعه مصلحتی برگزار میکردند، به حج میرفتند . ولی در زندگی شخصی آنان اثری از اسلام دیده نمیشد. المعتصمبالله که یکی از فرزندان هارون خلیفة عباسی بود، بعد از برادرش مأمون به مسند خلافت تکیه زد. او برای فائق آمدن به نهضت آذربایجان که با وجود آن آرامش خلفای ماقبل او سلب شده بود، راهی جز دست زدن به حیلهی ناجوانمردانه پیدا نکرد و برای عملی کردن نقشة خود از شخصی به نام «آفـشین» «awşin» که از ترکان اوزبک بود و شاید به وسیلهی او راحتتر میتوانست به بعضی از سرداران و سرکردگان سرخ جامگان ترک آذربایجان نفوذ کند، استفاده کرد. و متأسفانه موفق هم شد. آفـشین بعضی از سرکردگان سرخ جامگان را با وعده و وعید از اطراف بابک پراکنده ساخت سپس با جنگی نابرابر بابک را از قلعه به پایین کشید و با حیله و دسیسهی سهل ابنسُمبات که احتمالا ارمنی هم بود و از طرف خلیفه فرمانروایی قسمتی از مناطق شمال رود ارس را در دست داشت، او را دستگیر و به مرکز خلافت یعنی «سامرا» منتقل و در نتیجه سر سختی که در برابر خلیفه هم از خود نشان داد، مصله و پس از آن به قتل رسید. *** آنچه در مقالات و سخنرانیها دربارهی قیام سرخ جامگان کمتر مورد توجه قرار گرفته، بررسی عقاید دینی آنان از راه تعقل و تفکر میباشد. همانطور که قبلا نیز اشاره شد، عدهای آنان را مسلمان دانسته و برای اثبات ادعای خود ادله و براهینی نیز ارائه میدهند. عدهای نیز آنان را غیر مسلمان دانسته و یا غیر مسلمان معرفی کرده که بتواند به راحتی به بدگویی و تخریب وجههی آنان بپردازد. در برابر نظر این اشخاص باید گفت: اولا سرخ جامگان مسلمان بودند، به این دلیل که مردم آذربایجان در زمان خلیفهی دوم « عمر ابنخطاب» اسلام را پذیرفته بودند در این صورت چگونه میتوانیم بگوییم عدهای غیر مسلمان در نقطهای از مملکت اسلامی آنهم به مدت چهل سال اگر نگوییم حکومت محلی کوچکی را تشکیل داد سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 620]