راهكار كاهش نوسان كاذب قيمت نفت و فرآورده‌هاي نفتي

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: راهكار كاهش نوسان كاذب قيمت نفت و فرآورده‌هاي نفتي

انرژي- سيد علي موسوي قمي:
در آستانه 100 سالگي اكتشاف نفت در ايران، مرحله اول تاسيس بورس فرآورده‌هاي نفت و پتروشيمي در 28 بهمن ماه سال گذشته با معامله 200 لات (2000 تن) و حضور مسئولين بلند‌پايه وزارتخانه‌هاي نفت، اقتصاد و دارايي و تني چند از مسئولان بازار سرمايه افتتاح شد.

از آنجا كه ايران اسلامي به عنوان پيشگام و پرچمدار صنعت نفت خاورميانه در جهان آوازه‌اي بلند يافته، از اين رو در سير مراحل تكوين صنعت نفت ايران همواره شاهد رويدادهايي بوده‌ايم كه هر يك منشأ تحولي تازه و تأثيرگذار در منطقه و جهان است. تولد بورس نفت بازتاب‌هاي متفاوتي را در جهان و بازار جهاني به همراه داشته است.

همچنين بورس نفت مي‌تواند اثري مطلوب و نقشي تعيين‌كننده در اقتصاد كشورمان و جهان داشته باشد و بين فروشنده و خريدار يعني طرف‌هاي عرضه و تقاضا تعامل مناسب، قانونمند و آگاهانه ايجاد كرده و در زمينه به حداقل رساندن نوسانات كاذب بازار و با استفاده از فناوري‌هاي نوين در زمينه اطلاع‌رساني، سهولت خريد را موجب شود.

برنامه ريزي براي بورس نفت به صورت كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت صورت مي‌گيرد و با توجه به اين‌كه توليدات نفت خام و گاز اكثراً در خاورميانه، آسيا و آفريقا است، به شدت تحت‌تأثير تغييرات و تحولات سياسي بوده و بدين علت بايد ساز و كار بورس نفت قابليت‌هاي لازم و همگام با اين تغييرات و تحولات را داشته باشد.

بورس نفت در ايران

بورس نفت در كشورمان از ارديبهشت 1385 آغاز و سرانجام با سرمايه 20 ميليارد ريالي و مشاركت صندوق بازنشستگي وزارت نفت با 80 درصد سهام، بنياد مستضعفان 10درصد و منطقه آزاد كيش با 10درصد سهام، اجرايي شد. در واقع بورس نفت با شفاف‌سازي بازار نفت و پتروشيمي و اطلاع‌رساني صادقانه، توليد و تجارت اين كالاها در زير مجموعه‌هاي وزارت نفت را به‌صورت حقيقي امكان‌پذير ساخته و دست مافيا را از اين صنعت مهم كوتاه مي‌كند.

همچنين باعث افزايش توليدات صنايع پتروشيمي و نفتي پائين دستي و واقعي شدن قيمت‌ها و ارزان شدن قيمت محصولات به‌دليل رقابتي شدن خواهد بود و مي‌توان فرآورده‌هاي نفتي، مشتقات نفتي و اقلام گوناگون پتروشيمي به‌ويژه روغن پايه، پلي اتيلن و دوده صنعتي و ساير فرآورده‌ها از جمله نفت كوره را معامله كرد.

همان‌طور كه اعلام شده تاكنون نفت سپاهان، پتروشيمي امير‌كبير، نفت پاسارگاد و ساير شركت‌ها براي حضور در بورس نفت اعلام آمادگي كرده‌اند. در اين خريدها علاوه بر ريال از ساير ارزهاي مورد تائيد بانك مركزي نيز استفاده مي‌كنند. نظارت بر بورس كيش كه شعبه اي هم در تهران دارد بر عهده شوراي عالي بورس، وزير اقتصاد و دارايي و سازمان بورس است.

تسريع در راه‌اندازي كامل

هر چند افتتاح كامل بورس در قالب 2 مرحله فرآورده هاي نفتي و پائين دستي و نفت خام، برنامه‌ريزي شده و طبق تصويب هيأت وزيران مرحله نخست در بخش اول افتتاح شده ولي مرحله دوم بر اساس مصوبه دولت به زمان مطالعه و بررسي نمايندگاني از وزارت نفت، اقتصادي و دارايي، وزارت خارجه و بانك مركزي موكول شده است.

اميد است امسال مرحله دوم بورس نفت كيش با عرضه نفت خام راه‌اندازي شود چرا كه به گفته غلامحسين نوذري وزير نفت، ايران با توليد 63 ميليارد تن نفت در 100 سال اخيرا هنوز سهمي در تجارت اين محصول در دنيا ندارد اما راه‌اندازي بورس نفت فضاي رقابتي مطلوبي را براي جبران سال‌ها عقب‌ماندگي فراهم خواهد كرد.

تحقق اين امر موجب مي‌شود تا در عرصه جهاني گامي به سوي تجارت برداشته شود، موفقيتي كه مي‌توان آن را در راستاي ملي شدن صنعت نفت ارزيابي‌كرد. نقش‌آفريني موثر بورس نفت مي‌تواند جايگاهي ويژه در تجارت جهاني نفت و فرآورده‌هاي نفتي براي كشورمان ايجاد كند.

اميد است دولت با برنامه‌ريزي براي تحقق فعاليت‌هاي عملياتي مرحله دوم كه مهمترين آنها اصلاح قوانين براي تحقق معاملات كاغذي از قبيل option feuture و اصلاح زير ساخت‌هاي بانكي، بيمه‌اي و مخابراتي براي انجام معاملات بين‌المللي است، زمينه معامله مجموعه اقلام صنعت نفت و گاز و پتروشيمي را‌ فراهم آورد تا بتوانيم هم‌پاي بورس‌هاي بزرگ بين‌المللي نقش آفريني كرده و اعتبار و جايگاهي نوين براي مبادلات نفتي فراهم كنيم.

ضرورت‌هاي كارآمدي بورس نفت

با روند رو به افزايش قيمت‌ها، اكنون قيمت نفت به 120 دلار رسيده كه اين امر اهميت روز افزون اين سرمايه‌ملي را گوشزد مي‌كند. با رشد سريع اقتصادي كشورهاي چين و هند، اين كشور‌ها هر روز احتياج بيشتري به نفت پيدا خواهند كرد بر اين اساس گرچه كشورهاي پيشرفته صنعتي به فكر چاره جويي براي رفع اين مشكل هستند، اما تاكنون نتوانسته‌اند بازار را متعادل كنند. در چنين شرايطي اهميت و ارزش بورس نفت مشخص‌تر شده و ضروري است تا دولت براي افتتاح كامل بورس نفت دستورات مقتضي را صادر و چاره‌ ‌انديشي كند.

تاريخ درج: 11 خرداد 1387 ساعت 10:07 تاريخ تاييد: 11 خرداد 1387 ساعت 12:46 تاريخ به روز رساني: 11 خرداد 1387 ساعت 12:45
شنبه 11 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 502]