هواشناسي خشكسالي را پيش‌بيني نكرده بود

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: هواشناسي خشكسالي را پيش‌بيني نكرده بود
امسال كم‌بارش‌ترين و خشكسال‌ترين سال آبي كشور را در طول چهار دهه گذشته تجربه مي‌كنيم، به گونه‌اي كه حجم بارش‌ها به كمتر از نصف متوسط بارش سالانه كاهش يافته و حجم ورودي آب به مخازن سدها با 60 درصد كاهش همراه بوده و حجم آب مخازن پشت سدها كه سال گذشته حدود 25 ميليارد مترمكعب بود، به كمتر از 14 ميليارد مترمكعب آب رسيده است.
در پي انتشار مطلبي با نام «عبدي: خشكسالي تابستان نتيجه بي‌تدبيري زمستان»، روابط عمومي وزارت نيرو با فرستادن جوابيه‌اي، ضمن تشريح اقدامات انجام شده از زمستان تاكنون، سازمان هواشناسي را در پيش‌بيني نكردن خشكسالي در سال جاري مقصر دانست.

در اين توضيحات آمده است: بروز پديده خشكسالي و كاهش ميزان بارش در طول سال آبي، اگرچه در چهل سالي كه آمار مربوط به ميزان بارش‌ها در وزارت نيرو ثبت و ضبط مي‌شود، چندين مرتبه صورت گرفته و در طول چهل سال گذشته، پنج سال نرمال، پانزده سال ترسال و بيست سال خشكسال را از نظر ميزان بارش‌هاي جوي پشت سر گذاشته‌ايم، اما امسال كم‌بارش‌ترين و خشكسال‌ترين سال آبي كشور را در طول چهار دهه گذشته تجربه مي‌كنيم، به گونه‌اي كه حجم بارش‌ها به كمتر از نصف متوسط بارش سالانه كاهش يافته و حجم ورودي آب به مخازن سدها با 60 درصد كاهش همراه بوده و حجم آب مخازن پشت سدها كه در سال گذشته و در همين ايام حدود 25 ميليارد مترمكعب بود، هم اكنون به كمتر از 14 ميليارد مترمكعب آب رسيده است.

نكته مهم اين‌كه در طول سال‌هاي گذشته، در دو مورد تجربه بروز خشكسالي در دو سال متوالي و به صورت شديد نيز در اسناد و مستندات وزارت نيرو ثبت شده است و به همين دليل، برنامه ريزي‌هاي صورت گرفته با اولويت تأمين آب شرب شهروندان و آن هم براي دو سال متوالي صورت گرفته است تا در صورت ادامه روند خشكسالي در سال آبي 88-87 امكان تأمين آب شرب مردم شهرها و روستاهاي كشور با استفاده از آب ذخيره شده در پشت سدها و نيز بهره‌گيري از برخي منابع آب زيرزميني تا پايان شهريور ماه 1388 فراهم شود.

مسئله ديگري كه برخي از تحليل‌ها بر اساس آن صورت مي‌گيرد، تأكيد بر اين نكته است كه به دليل بروز سرماي شديد، فراگير و گسترده در كشورمان در طول زمستان سال گذشته و افزايش حجم گاز مصرفي در كشور و عدم تأمين گاز نيروگاه‌هاي حرارتي كشور، مسئولان صنعت آب كشور، بدون اعمال مديريت كارآمد بر منابع آبي كشور، حداكثر ميزان توليد برق از منابع برق آبي كشور و آب مخازن سدهاي كشور و آن هم بدون ‌پيش‌بيني بايسته‌هاي بهره برداري از منابع آبي در فصول بهار و تابستان را وجهه همت خود قرار داده‌اند. برعكس آن چيزي كه بيان شد، محور اساسي مديريت منابع آبي كشور، پيش بيني بهره برداري از اين منابع ملي به صورت هوشمندانه، آينده نگرانه و با احتساب شرايط جغرافيايي و اقليمي و ميزان و جغرافياي بارش در كشور است و بر همين اساس، اگرچه توليد برق از منابع آبي ذخيره شده در پشت سدهاي كشور، سبب جبران تأثيرات ناشي از قطعي گاز در برخي از نقاط كشور شده و جان بسياري از هموطنان عزيزي كه در معرض سرماي شديد زمستان سال گذشته بودند را نجات داد، اما مديريت منابع آبي به صورتي بوده است كه امكان بهره برداري از منابع آبي در طول فصول گرمتر سال و به ويژه با توجه به نياز بخش كشاورزي و شرب نيز به درستي صورت پذيرد. از آنجايي كه بخش مهمي از بارش‌هاي سالانه كشور در دو ماه اسفند و فروردين صورت مي‌گيرد، بر اساس مدل پيش بيني رفتار سيلاب‌ها در سال‌هاي گذشته، حجم قابل توجهي از مخازن سدها جهت كنترل سيلاب‌ها و جلوگيري از آثار مخرب آنها در طول هفته‌هاي قبل از بارش تخليه مي شود، به طوري كه اگر كنترل سيلاب‌ها توسط سدهاي ساخته شده صورت نگيرد بسياري از شهرهاي خوزستان با سيل‌هاي مخرب و غيرقابل كنترلي تهديد خواهند شد. در طول زمستان گذشته نيز با توجه به گزارش‌هاي سازمان هواشناسي كه پيش بيني سال آبي نرمالي را كرده بود (نمونه‌اي از گزارش‌هاي ارسالي آن سازمان به ضميمه اين نامه ارايه مي گردد) همكاران بخش آب كشور پيش‌بيني لازم را جهت در نظر گرفتن حجم مناسبي از مخازن سدهاي موجود كشور براي كنترل سيلاب‌هاي احتمالي انجام داده بودند اما آنچه در مقام عمل به وقوع پيوست، عدم تحقق پيش‌بيني‌هاي هواشناسي و بروز پديده خشكسالي و بارش‌هاي پراكنده و كم حجمي بود كه متأسفانه سبب پر نشدن ظرفيت ذخيره آب پشت سدها و عدم امكان توليد برق از ميزان آب موجود در مخازن سدهاي كشور و در نتيجه از دست رفتن حدود 10 درصد از ظرفيت توليد برق كشور گرديد و اين در حالي است كه در شرايط عادي در مناطق پايين به منظور تأمين نيازهاي شرب، صنعت، كشاورزي و محيط زيست در حوضه كارون، نيازمند 10 ميليارد مترمكعب آب هستيم.

با توجه به آنچه گفته شد، مي توان چنين نتيجه گرفت كه مشكلات ناشي از خشكسالي و در نتيجه كاهش توان توليد برق از منابع آبي و اعمال خاموشي در برخي از مناطق كشور و آنهم به صورت ناخواسته و نه برنامه ريزي شده، ارتباطي به بي تدبيري مديران صنعت آب و برق در سال گذشته نداشته است و بايستي با توجه به ويژگي‌هاي بحران خشكسالي و با همكاري و همياري مردم نسبت به كاهش دامنه بحران و تأثيرات كوتاه برد و درازمدت آن همت گماشت. آنچه در اين ميان بيش از همه تحليل‌هاي نادرست و غيركارشناسي در زمينه بحران خشكسالي خودنمايي مي‌كند، برخورد سياسي و تسويه حساب جناحي و غيرعلمي با پديده اي است كه نه تنها كشور عزيزمان و منطقه خاورميانه را تحت تأثير قرار داده است، بلكه آثار آن به كشورهاي اروپايي نظير اسپانيا و نيز كشورهايي چون استراليا نيز رسيده است. چيزي كه توجه بدان اهميت بنيادي دارد آن است كه عبور از بحران خشكسالي، علاوه بر تدابير مديريتي و بايسته‌هاي برنامه‌ريزي، نيازمند همدلي و همسويي هموطنان در مديريت كارآمد بحران و هم افزايي توان‌هاي موجود و پرهيز از تنش آفريني و ايجاد اضطراب است و اين قول را مي توان به هموطنان عزيز داد كه متخصصان و مهندسان صنعت آب و برق، تمامي تلاش خود را جهت عبور كم هزينه و كم حاشيه از بحران خشكسالي كشور در سال جاري به كار گرفته‌اند.

در گزارش پيش‌بيني بارش هواشناسي كه وزارت نيرو فرستاده، آمده است:

پيش‌بيني بارش، دما و فشار هوا از دي 86 تا ارديبهشت 87

طي دو ماه اول پاييز، مقدار بارش در غالب استان‌هاي كشور، كمتر از نرمال بوده است. با شروع ماه آذر و گذر سامانه‌هاي بارش‌زا از روي كشور، بارش تجمعي مربوط به اين ماه در سطح ايران به مقدار ميانگين آن نزديك شد، ولي مجموع بارش فصل پاييز همچنان كاهش قابل توجهي نسبت به نرمال نشان مي‌دهد.

مشاهدات و پيش‌بيني‌ها نشانگر تداوم حاكميت لانينا روي بخش‌هاي حاره‌اي اقيانوس آرام تا شش ماه آينده است، در حالي كه دماي آب بخش‌هاي شرقي اقيانوس آرام، بيش از دو درجه سلسيوس سردتر از معمول مي‌باشد. دماي آب بر اقيانوس هند كه نقش تعيين‌كننده بر تغذيه رطوبت سامانه‌هاي بارش‌زا بر روي ايران دارد، مطابق نرمال آن مي‌باشد. با توجه به پيش‌بيني‌ الگوهاي فشار هوا و توزيع دما، شرايط عمومي جوي در سطح كشور طي پنج ماه آينده به اين شرح است:

الف) پيش‌بيني بارش

مقدار بارش در سه ماه زمستان و دو ماه اول بهار 87 در غالب استان‌هاي كشور به صورت ماهيانه و مجموع پنج ماهه تفاوت قابل توجهي با ميانگين بلندمدت نخواهد داشت و با توجه به نرمال بودن دماي هوا در طول زمستان، انتظار مي‌رود ذخيره برفي زمستانه مناسب باشد.
شنبه 11 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 294]