محبوبترینها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه میتواند برندینگ کسبوکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1854887957
چرا و چگونه بازرگان به نخست وزيري رسيد؟
واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: چرا و چگونه بازرگان به نخست وزيري رسيد؟ صبح روز پانزدهم يكي از اعضاي بيت امامخميني خبر تصميم بر نخستوزيري بازرگان را منتشر نمود. امام خميني در حكمنخستوزيري بازرگان و سخنراني معارفه تصريح كردند كه نخستوزيري بازرگان بهپيشنهاد شوراي انقلاب اسلامي بوده است. تشكيل دولت موقت امام خميني در فرصت مناسبي كه خلاء قدرت بيش از هر زماني احساس ميشد وقدرت رويارويي دولت بختيار به كلي از بين رفته بود، با تشكيل دولت موقت شكست نهايي را بر رژيم تحميل كرد. حمايت همه جانبهي مردم از دولت منصوب امام خميني وايستادگي كارمندان در مقابل وزراي دولت بختيار و اعلام همكاري با وزراي دولتموقت آخرين رمقهاي دولت بختيار را تحليل برد و زمينه را براي سقوط نهايي فراهمكرد. انتصاب مهندس مهدي بازرگان امام خميني در 26 دي ماه در آستانهي خروجشاه اعلام كردند كه «ما دولت را به همين زودي معرفي خواهيم كرد» و بلافاصله بعد از رفتن شاه در پيامي خطاب به ملت ايران فرمودند كه «دولت موقت براي تهيهي مقدمات انتخاب مجلس مؤسسان به زودي معرفي ميشود و به كار مشغول خواهد شد.وزارتخانهها موظفند كه آنان را پذيرفته و با آن همكاري صميمانه كنند. اينجانب بهصلاح وزراي غيرقانوني ميدانم كه بركناري خود را اعلام كنند و خود را در مسير ملتقرار دهند.» امام خميني بعد از بازگشت به ايران در بهشتزهرا به مردم بشارت دادند كه «مندولت تعيين ميكنم. من به پشتيباني اين ملت دولت تعيين ميكنم.» سرانجام روز موعودفرا رسيد و امام خميني در شب پانزدهم بهمن ماه اعضاي شوراي انقلاب را فراخواندندو به رايزني پرداختند. اين جلسه كه از ساعت 17 تا 23 شب در پشت درهاي بسته ادامه يافت،نخستوزيري بازرگان تصويب گرديد. صبح روز پانزدهم يكي از اعضاي بيت امامخميني خبر تصميم بر نخستوزيري بازرگان را منتشر نمود. امام خميني در حكمنخستوزيري بازرگان و سخنراني معارفه تصريح كردند كه نخستوزيري بازرگان بهپيشنهاد شوراي انقلاب اسلامي بوده است. امام خميني در همان روز پانزدهم حكمنخستوزيري بازرگان را به اين شرح صادر نمودند: 6 ربيعالاوّل 1399 جناب آقاي مهندس بازرگان بنا به پيشنهاد شوراي انقلاب، برحَسَب حقّ شرعي و حقّ قانوني ناشي از آراياكثريت قاطع قريب به اتّفاِق ملت ايران كه طي اجتماعات عظيم و تظاهراتوسيع و متعدد در سراسر ايران نسبت به رهبري جنبش ابراز شده است و بهموجب اعتمادي كه به ايمان راسخ شما به مكتب مقدس اسلام و اطلاعي كه ازسوابقتان در مبارزات اسلامي و ملي دارم، جنابعالي را بدون در نظر گرفتنروابط حزبي و بستگي به گروهي خاص مأمور تشكيل دولت موقت مينمايم تاترتيب ادارهي امور مملكت و خصوصاً انجام رفراندوم و رجوع به آراي عموميملت دربارهي تغيير نظام سياسي كشور به جمهوري اسلامي و تشكيل مجلسمؤسسان از منتخبين مردم جهت تصويب قانون اساسي نظام جديد و انتخابمجلس نمايندگان ملّت بر طبق قانون اساسي جديد را بدهيد. مقتضي است كهاعضاي دولت موقت را هر چه زودتر با توجه به شرايطي كه مشخص نمودهامتعيين و معرفي نماييد. كارمندان دولت و ارتش و افراد ملت با دولت موقت شما همكاري كامل نمودهو رعايت انضباط را براي وصول به اهداف مقدس انقلاب و سامان يافتن اموركشور خواهند نمود. موفقيت شما و دولت موقت را در اين مرحلهي حساس تاريخي از خداوندمتعال مسئلت مينمايم.روحالله الموسوي الخميني روز شانزدهم بهمن جلسهي معارفهي بازرگان با حضور صدها خبرنگار خارجي وداخلي در مدرسه علوي برگزار شد. اين مراسم در شب از تلويزيون پخش شد. ابتدا امامخميني طي سخناني ضمن تبيين اوضاع آشفتهي ايران و حكومت آرماني اسلامي و تأكيد بر غيرقانوني بودن رژيم پهلوي، به معرفي بازرگان پرداختند و اعلام نمودند كه اطاعت از حكومت وي واجب است. امام خميني سپس به پاسخ به سؤالات خبرنگارانپرداختند. آن گاه آقاي بازرگان از امام خميني تشكر كرد و به سختي كار اشاره كرد و اينكهبا همهي مشكلات اين مسئوليت را پذيرفته است. در پايان آقاي هاشمي رفسنجاني متنحكم انتصاب آقاي بازرگان را از طرف امام خميني قرائت كرد. متن سخنرانيهاي جلسهمعارفه به دليل اهميت آن نقل ميشود. اعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسمالله الرحمن الرحيم آقايان آشفتگي چند سالهي ملت ما را ميدانند. مطلعند كه تمام دستگاههايملي و دولتي فلج شده است، وضع اقتصادي ما رو به نابودي رفته است، وضعفرهنگ ما خراب است، دانشگاهها تعطيلند، مدارس علمي ما تعطيل است،بازارها تعطيل است. تمام اينها مضافاً به خونريزيهايي كه تاكنون شده است وآشفتگيهايي كه در مملكت ما هست. از اينها اطلاع دارند. كساني كه مربوطند بهاينها، دست بردارند از شلوغكاري، و با تعقل اشياء را فكر كنند و كنار بروند. ماهمهي اين مسائل را انشاءالله با پشتيباني ملت حل خواهيم كرد. شما خبرنگارها در اين مدتها ملاحظه كرديد كه ملت ما از مركز تا هر جا كهچشمانداز باشد، شهرستانهاي بزرگ و كوچك، دهكدهها، قرا، قصبات، همه باهم يك فكر و يك نظر و با ارادهي مصمم از ما ميخواهند كه رژيم سلطنتي كهيك رژيم پوسيدهي غيرعُقَلايي است، غير عقلي است، و رژيم سلطنتمحمدرضا خان، همهي مردم گفتند كه اينها بايد سراغ كارشان بروند؛ و همهيمردم يك دل و يك جهت جمهوري اسلامي را ميخواهند. ملت ما مُسْلم است،علاقهمند به اسلام است، عدل اسلامي را ديده است؛ تاريخ ما از حكومتهاييكه در صدر اسلام بوده است خبر به ما داده است كه وضع حكومتها چه بودهاست، وضع حاكم چه بوده است. حضرت اميرالمؤمنين، عليبن ابيطالب، كه حاكم بر يك صحنهي بزرگ [بوده است]، يك ممالك بزرگ، از عربستانسعودي گرفته تا مصر، ايران، عراق و سوريه و ساير جاها را داشته است، همينقاضياي كه خودش قرار داده براي قضا، وقتي كه يك نفر يهودي [عليه] اودعوي كرده است و ادعا كرده است چيزي را، قاضي [آن حضرت] را خواسته و اوهم آمده است در محضر قاضي و با يهودي در عرض هم نشستهاند، و دادخواهيشده است، و قاضي حكم برخلاف حضرت اميرـ سلامالله عليهـ يعني حكومتوقت كرده است، و [آن حضرت] تسليم بوده است. يك همچو وضع حكومتيدر بشر معلوم نيست تحقق پيدا كرده باشد. ما آرزوي يك همچو حكومتيداريم. يك حكومت عادل كه نسبت به افراد رعيت علاقهمند باشد؛ عقيدهاشاين باشد كه بايد من نان خشك بخورم كه مبادا يك نفر در مملكت منزندگياش پست باشد، گرسنگي بخورد. ما ميخواهيم يك همچون حكومتعدلي ايجاد كنيم. چنانكه شما ميدانيدـ يعني خبرنگارها به واسطهي اطلاعاتي كه در ممالكخودشان هست، و ما هم به واسطهي اطلاعاتي كه در اين مملكت داريم ومشاهداتي كه داشتيمـ از اول كه رضاخان كودتا كرد و آمد به تهران تا آن وقتيكه مجلس مؤسسان درست كرد و وكلايي خودش درست كرد، تمام اينها با سرنيزه بود و ارادهي ملت هيچ دخالت در اين مسائل نداشت و ملت به هيچ وجه در حساب نميآمد. يك همچو جمعيتي كه او جمع كرده بود و با سرنيزه مسئلهي مؤسسان را تأسيس كرد و آنها رأي دادند، اين رأي رأيِ باطل بوده است؛ اين مجلس مجلس ملي نبوده است و چون مجلس ملي نبوده است، رژيمسلطنتي پهلوي يك رژيم متكي بر سرنيزه بوده است و قانوني نبوده است. وقتي رژيم قانوني نشد، مجالسي كه بعدها هم تهيه كردند ملي نبوده است، قانوني نبوده است. تمام اين مسائل به ما ميفهماند كه الان نه دولت قانوني است، نهمجلس قانوني است، نه اين مجلس و نه آن مجلس. لهذا چون ما مجلس را غيرقانوني ميدانيم و دولت را هم غيرقانوني ميدانيم واوضاع كشور را آشفته ميبينيم، براي اين كه خاتمه بدهيم به وضع [آشفته] كشور، ما به واسطهي اتكا به اين آراي عموميـ كه شما الان ميبينيد و ديديد تاكنون كه آراي عمومي با ماست و ما را به عنوان «وكالت» يا بفرماييد به عنوان«رهبري»، همه قبول دارندـ از اين جهت ما يك دولتي را معرفي ميكنيم، رئيسدولتي را معرفي ميكنيم [تا] موقتاً دولتي تشكيل بدهد كه هم به اين آشفتگيهاخاتمه بدهد، و هم يك مسئلهي مهمي كه مجلس مؤسسان است، انتخابات مجلس مؤسسان را درست كند، و مقدمات آن را درست كند و مجلس مؤسسانتأسيس بشود. و همين طور انتخابات هم درست بشود و آنها دولت دائمي راانتخاب بكنند و جمهوري اسلامي را [به] رفراندم بگذارد... با اين كه من اعتقادم اين است كه ديگر احتياج به رفراندم نيست و مردم مكرر به جمهوري اسلامي رأي دادهاند؛ لكن براي اين كه بهانهها تمام بشود و شمارش آرا بشود، ما بايدآزادانه يك همچو كاري بكنيم تا مردم بدانند، تا همهي عالم بدانند كه رأي آزاد كهمردم ميدهند به كه ميدهند و به چه رژيمي ميدهند؛ لهذا ما دولت موقت راتعيين كرديم و چون جناب آقاي مهندس مهدي بازرگان را سالهاي طولانياست از نزديك ميشناسم و يك مردي است صالح، متدين، عقيدهمند به ديانتو امين و ملي و بدون گرايش به يك شيئي كه برخلاف مقررات شرعي است،من ايشان را معرفي ميكنم كه ايشان رئيس دولت باشند. و ايشان وزرايخودشان را بعد تعيين خواهند كرد، و به ما معرفي ميكنند، تا اين كه شورايانقلاب ما، كه پيشنهادشان اين بوده است كه ايشان رئيس دولت باشند، شورايانقلاب وزراي ايشان را هم بررسي بكنند، انشاءالله مسائل به طور سهل و بهطور خوبي انجام بگيرد. من بايد يك تنبه ديگري هم بدهم و آن اين كه من كهايشان را حاكم كردم، يك نفر آدمي هستم كه به واسطهي ولايتي كه از طرفشارع مقدس دارم، ايشان را قرار دادم. ايشان را كه من قرار دادم واجبالاتباعاست، ملت بايد از او اتّباع كند. يك حكومت عادي نيست، يك حكومت شرعياست؛ بايد از او اتّباع كنند. مخالفت با اين حكومت مخالفت با شرع است، قيامبر عليه شرع است. قيام بر عليه حكومت شرع جزايش در قانون ما هست، در فقهما هست؛ جزاي آن بسيار زياد است. من تنبه ميدهم به كساني كه تخيل اينمعني را ميكنند كه كارشكني بكنند يا اين كه خداي نخواسته يك وقت قيام برضد اين حكومت بكنند، من اعلام ميكنم به آنها كه جزاي آنها بسيار سختاست در فقه اسلام. قيام بر ضد حكومت خدايي قيام بر ضد خداست؛ قيام برضد خدا كفر است. من تنبه ميدهم به اينها كه بر سر عقل بيايند؛ بگذارندمملكت ما از اين آشفتگي بيرون برود، بگذارند خونهاي محترم ريخته نشود،بگذارند جوانهاي ما ديگر اين قدر خون ندهند، بگذارند اقتصاد ما صحيحبشود؛ ما به تدريج كارها را اصلاح بكنيم. از خداي تبارك و تعالي ميخواهم كهتوفيق بدهد به آقاي مهندس بازرگان كه اين مأموريت را به وجه احسن انجامبدهد. پس از سخنان امام خميني و معرفي نخستوزير دولت موقت، آقاي دكتر يزدياعلام كرد خبرنگاران سه سؤال ميتوانند از امام بپرسند. آن گاه خبرنگاران پرسشهايخود را مطرح كردند و امام به اين پرسشها با اختصار پاسخ دادند.. آن گاه آقاي مهندس بازرگان طي سخناني گفت: بسمالله الرحمن الرحيم خداي بزرگ را شكر ميكنم كه چنين اعتبار و حُسن شهرتي را، كه به هيچ وجهاهليت و لياقت آن را نداشتم، به من ارزاني داشته و همين موهبت الهي باعثشده كه آيتالله ابراز اعتماد و ارجاع چنين مأموريتي را به بنده عنايت بفرمايند.همچنين تشكر از ملت ايران ميكنم، كه آيتالله مكرر تأكيد فرموده كه «به نامملت، هم صداي ملت و براي ملت» گامها و صداهاي خود را برداشته و بلندكرده. اين مأموريت يعني سياست دولت موقت و تشكيل حكومت در شرايط بسياردشوار و خطرناك، عظيمترين شغل و وظيفه و در عين حال بزرگترين افتخارياست كه به بنده واگذار شده است. شايد حق داشته باشم بگويم كه دشوارترينوظيفه و كاري است كه در طول تاريخ 72 سالهي مشروطيت ايران به نامزدها ومأموران نخستوزيريهاي ديگر داده شده باشد. قاعدتاً با توجه به جثهينحيف و نواقص و معايب خودم نميبايستي قبول اين مسئوليت را كرده و زيربار چنين امري رفته باشم؛ ولي از يك طرف بنا به ضرورت و وظيفه ومسئوليت طبيعي و انتظاري كه داشتند مجبور بودم، ناچار شدم قبول كنم. مخصوصاً با تأسي به رويه و سنتي كه خود آيتالله در سراسر دوران اداره ورهبري جنبش داشتهايد و با عزم راسخ و ايمان كامل به خدا و اعتماد به موفقيتاين راه رهبري فرمودهايد، من هم همين راه را ميپيمايم و اين اولين درسي استو اولين دستوري است كه از آيتالله گرفتهام. فرمايش حضرت عليبنابيطالب(ع) را به كار بستهام و ميبندم كه فرمودهاند: «وقتي در برابر امر خطير وكار مشكلي قرار گرفتيد ترديد نكنيد، وارد شويد به حول و قوهي الهي مشكلاتو مسائل حل خواهند شد». بنابراين عرض ميكنم كه با اميد به خدا و امتنان از آيتالله و انتظار از ملت ايرانو ملت جهان، اين مأموريت و خدمت خطير را قبول و تعهد كردم. برايمخاطرات و زحماتش آمادهام و تا آنجا كه مربوط به بنده باشد كوشش ومنتهاي كوشش و نهايت جهاد را در راه ملت عزيز ايران خواهم كرد. «وَلا حَوْلَوَلا قوّةَ اِلاّ بِاللهِ الْعَليِّ العَظيم». امام پس از سخنان آقاي بازرگان مردم را دعوت به حمايت از دولت كردند وفرمودند: «من بعد از تشكر از ملت ايران كه دراين مدت طولاني رنج و زحمت بردند و بادادن خون خودشان براي اسلام خدمت كردند، مطلبي هست كه ميخواهم بهعرض ملت برسانم و آن اين است كه نظر خودشان را دربارهي دولت آقايمهندس بازرگان كه دولت شرعي و اسلامي است اعلام كنند؛ هم به وسيلهيمطبوعات، هم تظاهرات آرام در شهرها و در دهات و هر جا كه مسلمان هست،نظر خودشان را راجع به دولت اسلامي آقاي مهندس بازرگان اظهار كنند.» بختيار و دولت موقتـ قبل از اعلام رسمي دولت موقت بختيار در مصاحبه باايستگاه سخنپراكني كانادا در مورد تشكيل دولت موقت توسط امام خميني گفت: «اگراو ميخواهد در قم دولتي ايجاد كند اجازه خواهم داد. ديدني خواهد بود، ما هم واتيكانكوچكي خواهيم داشت. امّا جدي من حاضر نيستم بگذارم او دولتي واقعي تشكيل دهدو او اين را ميداند.» بختيار به واقع دونكيشوتي بود كه خود را خيلي بزرگتر از آن چيزي كه بودميپنداشت. امام خميني بياعتنا به بختيار دولت موقت را تعيين كرد و بختيار هيچاقدامي جهت جلوگيري از آن نتوانست به عمل بياورد؛ بلكه تلويزيون دولتي او نيزمراسم را در همان شب به نمايش گذاشت. بختيار مجدداً در يك مصاحبهي راديويي با ژستي خيلي قاطع اعلام كرد: «يك ايرانيك دولت. بيشتر از اين نه قابل تحمل براي بنده است و نه براي هيچ ايراني.» بختيار دراين مصاحبه اظهار اميدواري كرد كه آيتالله خميني از اعلام دولت موقت خوددارينمايد. بعد از قطعي شدن تعيين دولت موقت، بختيار در يك مصاحبه با عقبنشيني ازمواضع خود گفت: «هيچ گونه اعتراضي به اعلام يك دولت موقت نخواهد كرد، به شرطآن كه اين دولت نقش يك كابينهي جانشين يا كابينهي سايه را داشته باشد.» وي مجدداً تأكيد كرد كه «هيچ گونه مانعي بر سر راه دولت انقلابي موقت آيتالله خميني ايجاد نخواهد كرد، منوط به اين كه اعلام اين دولت انقلابي گامي در جهت شورش و بر همزدن نظم عمومي برندارد.» وي در توضيح دولت سايه گفت: «احزاب مخالف دركشورهاي دمكراتيك اغلب، نخستوزير و وزيران سايه انتخاب ميكنند تا اگر بهحكومت رسيدند آماده باشند.» وي اخطار كرد در صورتي كه اين دولت دست به آشوببزند نخستوزير را دستگير خواهد كرد. بازرگان پس از مراسم معارفهي نخستوزيري موقت پاسخ بختيار را داد و گفت:كابينهي من سايه و خيال نيست، خيلي هم جدي است. از تهديد و دستگيري نميترسم.اگر دستگير شوم ممنون ميشوم، چون راحت خواهم شد. بختيار مجدداً در مورد دولت موقت اعلام كرد: «اگر او تنها به حرف زدن اكتفا كند يك مسئله است، امّا اگر بخواهد دست به عمل بزند مسئلهي ديگري مطرح ميشود. بختيار كه قبلاً تهديد به دستگيري كرده بود در اين مصاحبه با جملهي مبهم «مسئلهديگري» از كنار انتصاب بازرگان گذشت. بعد از حمايتهاي سازمانها و مردم از دولتموقت، بختيار با يك عقبنشيني كامل در مصاحبه با مطبوعات گفت: «من با كساني كه با بازرگان بسيار نزديك هستند در تماس تلفني هستم. من براي او احترام زيادي قائلهستم اگر او بخواهد با دولت تماس بگيرد و همكاري كند من براي اين كار حاضرم.» وي افزود كه بازرگان مردي وفادار است و ما در بسياري مسائل ميتوانيم به توافق برسيم.براي مذاكره با او هيچ شرط قائل نخواهم شد.» بختيار در اين مصاحبه گفت: «منحاضرم دولت موقت به قم برود، واتيكان درست كنند. من دور قم را براي آنها ديوارميكشم.» بختيار در مصاحبهاي با يك عقبنشيني ديگر گفت: حاضر است انتخابات برقراركند و اگر مردم خواستار تغيير رژيم هستند، «رأي ملت هر چه باشد مورد تأييداست!» و سرانجام در آخرين مصاحبهي مطبوعاتي خود تأكيد كرد: «قانون اساسياجازهي هر نوع تغييري را داده است منجمله اعلام جمهوري، ولي مردم بايد به طورعادي به وسيلهي مجلس مؤسسان يا تشكيل يك مجلس آزاد انتخاباتي اعلام جمهوريكند.» سرانجام سيل بنيانكن انقلاب به بختيار مهلت نداد و دو روز بعد با دست پرتوانملّت رژيم شاهنشاهي سقوط كرد و بختيار متواري شد. راهپيمايي سراسري در حمايت از دولت موقت امام خميني بعد از معرفيبازرگان به عنوان نخستوزير دولت موقت از مردم خواستند تا «نظر خودشان را دربارهي دولت آقاي مهندس بازرگان كه دولت شرعي و اسلامي است اعلام كنند؛ هم بهوسيله مطبوعات، هم تظاهرات آرام در شهرها و در دهات و هر كجا كه مسلمان هست.» به دنبال اين درخواست، كساني كه دسترسي به مطبوعات داشتند و تا آنجا كهمطبوعات ظرفيت آن را داشت حمايت خود را اعلام كردند. اكثريت مردم از فرداي آنروز با راهپيمايي و تظاهرات حمايت خود را از دولت بازرگان اعلام كردند. به گزارشاطلاعات روز هفدهم بهمن «سيل جمعيت در كشور يك صدا فرياد ميزد: بازرگان!بازرگان! حكومتت مبارك». براساس همين گزارش از ساعت 8 صبح جمعيت زياديدر نقاط مختلف تهران خصوصاً ميدان شهناز (امام حسين) تجمع كردند و در حمايت از بازرگان شعار دادند. جمعيت زيادي به سوي اقامتگاه امام خميني حركت كرد. جمعيتشعار ميداد: بازرگان! بازرگان! حكومتت مباركـ فرموده خميني براي ما چون جاناست، نخستوزير محبوب مهدي بازرگان استـ بازرگان، بازرگان، مجري حكم قرآنـدرود بر خميني، سلام بر بازرگان. تظاهرات مردمي در حمايت از دولت بازرگان در شهرهاي قم، مشهد، شيراز،اهواز، بابل، نور، هشترود، عباسآباد شهسوار، تربتحيدريه، كرج، كاشمر، ساري،صغاد فارس، بهبهان، همدان، خوانسار، هرسين، نيشابور، زرينشهر، نجفآباد، قزوين،استهبان، جهرم، شاهرود، سبزوار، گلپايگان، ورامين، كلاله، اصفهان، بهار همدان،خرمدره، اراك، چالوس، قهرمانشهر (كرمانشاه) گرگان، خرمآباد، درود، يزد،زرينشهر، شهرري، ايلام، دليجان، اردبيل، كبوترآهنگ، شهريار، بندرعباس، شوشتر،سنقر، ازنا، رضاييه، مرودشت، فسا، نيريز، خرامه، دزفول، شاهي، سنگسر، بوشهر،كاشان، آران، گاليكش، نوشهر، كميجان، زنجان، پلدختر، عليآباد گرگان، كرمان،شهركرد، چالوس، گچساران، اردكان، انديمشك، خرمشهر، عجبشير، سراب،لاهيجان، رشت، سمنان و شهرهاي ديگر برپا شد. در زاهدان در حالي كه «هزاران تن از مردم در حال پشتيباني از دولت موقت بازرگاندر خيابانهاي اين شهر شعار ميدادند، مورد حملهي چماقداران و تيراندازي مأموراننظامي قرار گرفتند و بيش از 60 كشته و مجروح دادند.» جامعه روحانيت تهران براي سازماندهي راهپيمايي سرتاسري در حمايت از دولتبازرگان با صدور اطلاعيهاي اعلام كرد: « ...رهبر عاليقدر، امام خيمني از ملت ايران خواستهاند نظرخود را دربارهي اين انتخاب اعلام كنند. بدين مناسبت ما از همهي كساني كهانتخاب جناب آقاي بازرگان را صميمانه تأييد ميكنند دعوت ميكنيم به نشانهيحمايت و تأييد دولت ايشان در روز 5شنبه 19 بهمن ماه جاري ساعت 9 صبحدر يك راهپيمايي همگاني شركت فرمايند.» با فرا رسيدن پنجشنبه 19 بهمن، عظيمترين راهپيمايي در سراسر كشور شكل گرفتو ميليونها نفر از دولت منتخب امام خميني حمايت كردند. به گزارش كيهان تماميشهرها و حتي روستاها عرصهي عظيمترين راهپيمايي و تظاهرات خياباني بود. شعارهاچون غرش رعد و برِ بر فراز شهرها بازرگان را تأييد ميكرد و پرچمها و پلاكاردهايرنگارنگ در وزش توفاني از شعارها و فريادها و صداي سنگين گام راهپيمايان كه شبههرژه بود تكان ميخورد. در تهران بزرگترين و بيسابقهترين راهپيمايي برگزار شد. از ميدان فوزيه تا ميدانآزادي فرشي از مردم خيابانها را پوشيده بود. شعار اصلي راهپيمايان اين بود: درود برخميني، سلام بر بازرگان ساير شعارها عبارت بودند از: بازرگان! بازرگان! حكومتت مبارك مهندس بازرگان، نخستوزير ايران بازرگان، بازرگان، مجري حكم قرآن درود بر خميني، سلام بر بازرگان درود بر خميني رهبر آزادگان، سلام بر بازرگان نخستوزير ايران فرموده خميني براي ما چو جان است، نخستوزير محبوب مهدي بازرگان است نخستوزير ايران منتخب امام است، بر او از جان و دل سلام است نخستوزير محبوب مهدي بازرگان است، چون كه خميني فرمود او حاكم ايراناست طبق همين گزارش «براي اولين بار عكسهاي رنگي و بزرگ آقاي بازرگان به فروشميرسيد.» از زيباترين صحنههاي اين تظاهرات حضور «دو هزار تن از همافران و درجهداران وخلبانان نيروي هوايي» بود كه با لباس نظامي در راهپيمايي شركت كرده بودند. مردم،اطراف اين نيروها را زنجيرهاي از نيروي انساني تشكيل دادهبودند و به شدت از آنهامواظبت ميكردند. در پايان اين راهپيمايي قطعنامهاي به اين شرح قرائت گرديد: اكنون كه مبارزات قهرمانانهي ملت مسلمان ايران به مرحلهي حساستري رسيدو رهبر عاليقدر انقلاب يكي از چهرههاي محبوب اسلامي و ملّي را به رياستدولت موقت برگزيده است، در اين اجتماع عظيم و پرشكوه خواستههاي خود راضمن اين قطعنامه اعلام ميكنيم: 1ـ ما فرار شاه و بازگشت رهبر عاليقدر انقلاب، امام خميني به وطن و اعلامدولت موقت گامهاي نخستين در راه پيروزي انقلاب ملت ميدانيم، ولي در عينحال معتقديم كه ملت بايد تا رسيدن به پيروزي نهايي كه محو كامل نظاماستبدادي و استقرار جمهوري اسلامي است، مبارزهي خود را با همبستگي وشكيبايي كامل ادامه دهد. 2ـ ما تصميم رهبر انقلاب را در مورد انتخاب جناب آقاي مهندس مهدي بازرگانبراي رياست دولت موقت صميمانه تأييد ميكنيم. 3ـ ما از همهي نيروهاي انتظامي، ارتش، ژاندارمري و شهرباني ميخواهيم كههر چه زودتر مراتب اطاعت خود را از مهندس بازرگان و دولت او كه مورد تأييدملت است اعلام كنند. 4ـ ما از همهي كاركنان نخستوزيري، وزارتخانهها و مؤسسات ديگر دولتيكه قبلاً نيز همبستگي خود را با ملت و جنبش انقلابي او اثبات كردهاندميخواهيم كه تنها از حكومت جديد كه مورد تأييد ملت است اطاعت كنند ونشان دهند كه دولت غيرقانوني را به هيچ وجه به رسميت نميشناسند. 5ـ ما به رئيس و اعضاي ديگر دولت غيرقانوني اخطار ميكنيم كه بيش از اينرودرروي ملت نايستند و بركناري خود را هر چه زودتر اعلام كنند. 6ـ ما از كساني كه با انتخابات فرمايشي به عنوان نمايندهي شورا و سنا بهمجلس رفتهاند ميخواهيم كه هر چه زودتر كنارهگيري خود را از اين سمتغيرقانوني اعلام كنند و خانهي ملت را ترك گويند. 7ـ ما به همهي دولتهاي جهان اعلام ميكنيم كه از اين تاريخ تنها قراردادها وموافقتنامههايي در نظر ملت ايران اعتبار قانوني دارد كه به تصويب دولتموقت كه مورد تأييد ملت است رسيده باشد. خبرهاي رسيده حاكي از عظمت راهپيمايان در شهرهاي مختلف بود. در شيراز بيشاز يك ميليون نفر، در آباده حدود صد هزار نفر، در خرمشهر دويست هزار نفر در تبريزيك ميليون نفر. در اهواز صدها هزار نفر، در شاهرود بيش از صد هزار نفر، در مشهديك ميليون و پانصد هزار نفر، در چالوس شصت هزار نفر، در زنجان صد هزار نفر، دردزفول دويست هزار نفر، در لنگرود صد هزار نفر، در اردبيل پانصد هزار نفر، دراصفهان بيش از يك ميليون نفر، در آبادان بيش از چهارصد هزار نفر، در اين راهپيماييشركت كردند. امام خميني در عصر همان روز با استناد به اجتماع عظيم مردم در پاسخ به كساني كهمدعي بودند كه «بايد ملّت بگويد» فرمودند: «ملّت با چه زباني بگويد؟ ملّت فريادميزند... امروز هم با فريادها، با شعارها پشتيباني خودشان را از دولت اسلامي اعلامكردند و اظهار تنفر از مخالفين كردند.» مواضع دولتها در مقابل دولت منتخب امام خمينيـ آمريكاييان با همهيدشمني نسبت به انقلاب اسلامي نتوانستند در قبال دولت بازرگان موضعي منفي اتخاذكنند. هادينگ كارتر سخنگوي وزارت خارجه آمريكا در تفسيري دوپهلو گفت: ما ازراههاي ديپلماتيك با همهي گروهها از جمله مهدي بازرگان كه روز دوشنبه از سويآيتالله خميني به نخستوزيري دولت موقت برگزيده شد در تماس بودهايم. وي افزودكه «اين مسئله به ما مربوط نيست و نميخواهيم مسائل مربوط به ايران را تفسير كنيم؛ امّاحقيقت اين است كه آمريكا نميتواند رفراندوم عظيم خياباني ملّت ايران را نسبت بهآيتالله در مدت اقامتشان در پاريس و بعد از بازگشت به تهران ناديده بگيرد.» مطبوعات رسمي دولت شوروي نيز از دولت بازرگان حمايت كردند و بختيار را مورد نكوهش قرار دادند. پراودا ارگان رسمي حزب كمونيست شوروي ضمن تبريك دولت بازرگان، نوشت: بختيار بدون پشتيباني آمريكا نميتواند دوام بياورد. اين روزنامه نوشت:دولت بازرگان يك دولت سايه نيست، بلكه مصمم است عملاً امور كشور را به دستبگيرد. دولت چين كه شكست شاه و پيروزي انقلاب را به نفع شوروي تحليل ميكرد،موضعي منفي گرفت و خبرگزاري رسمي شوروي، تاس بلافاصله در مقابل چينموضعگيري كرد و موضع دولت چين را يك موضع امپرياليستي خواند كه از نيروهايارتجاع حمايت ميكند. با اين كه راديو بي.بي.سي. و مطبوعات انگليس به شيطنت و موضعگيري خود عليهانقلاب اسلامي ادامه ميدادند، وزير امور خارجه انگليس ديويد اوئن رسماً اعلامبيطرفي كرد. با سقوط رژيم شاه در 22 بهمن دولتها در به رسميت شناختن دولت موقت مسابقهبرقرار كردند. درست يك روز بعد از سقوط رژيمشاه، كارتر در يك مصاحبهيمطبوعاتي اعلام كرد: «مهدي بازرگان نخستوزير ايران است. ما هميشه با دولتهايموجود در ايران كه قدرت را در دست داشتهاند كار كردهايم و اكنون نيز كوشش ميكنيم با دولت جديد، بازرگان كار كنيم.» يك مقام آمريكايي گفت: ادامهي رابطه با ايران بهمعناي «شناسايي دوفاكتو رژيم تازه ايران است». در همان روز سخنگوي سفارت شوروي در ايران اعلام كرد: الكسي كاسيگين صدرشوراي وزيران اتّحاد جماهير شوروي سوسياليستي طي تلگرامي كه به عنوان مهندسمهدي بازرگان، نخستوزير دولت موقت ايران مخابره كرد «شناسايي رسمي دولتموقت را اعلام كرد». كشورهاي سودان، هند، ليبي، پاكستان و موريتاني با صدور بيانيه وپيامهايي رسماً دولت موقت را به رسميت شناختند. حافظ اسد رئيسجمهور سوريه نيزطي پيامي به امام خميني «پيروزي كامل انقلاب ايران را تبريك» گفت. با گذشت زمانهمهي كشورها دولت بازرگان را به رسميت شناختند. چرا بازرگان؟ بديهي بود كه امام خميني مواضع بازرگان را ميشناختند و با آن موافقنبودند. بازرگان در اواخر مهر در پاريس خدمت امام رسيد و تلاش كرد تا به اصطلاحمواضع امام را تعديل كند. وي در حضور امام خميني «سه انگشتش را جلو امام گذاشتو گفت: آقا! ايران سه ركن دارد: شاه، ارتش و آمريكا. شما ميگوييد شاه برود، اولاً كجابرود؟ شاه رفتني نيست، به فرض برود، با آمريكا و ارتش چه ميكنيد؟ فكر اين دو ركنرا كردهايد؟ حضرت امام با تبسّم فرمودند: شما بگوييد شاه بايد برود، با مردم همصدابشويد، وقتي رفت، ارتش فرزندان همين مردمند، به دامن انقلاب برميگردند، آمريكاهم گورش را گم ميكند. شما غصّهي اينها را نخوريد، شما موضع ملّت را بپذيريد كهشاه بايد برود.» امام خميني بعد از ملاقات بازرگان در يك سخنراني ضمن اشاره به «سياست گام بهگام» بازرگان فرمودند: گاهي «بعضي از محترمين» پيشنهادهايي ميدهند كه «اصل رژيمباقي باشد»، ولي شاه برود يا باشد، امّا طبق قانون اساسي «سلطان باشد و حكومت نكند» و «بعد كمكم، يك قدم يك قدم جلو برويم.» امام خميني اين سياست را «جزءاشتباهاتي» خواندند كه با همهي حسن نيت كه حاميان اين سياست دادند، اين سياستيك اشتباه محض است. امام خميني بار ديگر به اين ملاقات اشاره كردند و فرمودند:«بعضي از اين آقايان كه آمده بودند و ميگفتند كه سياست قدم به قدم... گفتم آقا اگر شمااين قدم را سست كنيد در قدم دوم قدمهاي شما را ميشكنند.» روزنامه كيهان بعد از ملاقات بازرگان با امام خميني از قول يكي از نزديكان بازرگاننوشت: «مهندس بازرگان در مذاكرات خود ضمن تشريح مسائل جنبش دسيسهها وتوطئههايي را كه به وسيله مخالفين مبارزات مردم در سطح كشور اعمال ميشود ونحوهي بروز وقوع آنها را به اطلاع آيتالله خميني رسانده است.» بديهي بود كه منظوروي از مخالفين مبارزات، ارتش و آمريكا بود. لوموند در همان زمان نوشت كه گرچهرهبران جنبشهاي مختلف «جرأت نكردهاند آيتالله خميني را مورد انتقاد قرار دهند،»ولي اطرافيان امام را به خاطر در جريان نگذاشتن ايشان از مسائل داخلي ايران مورد سرزنش قرار داهاند. لوموند افزود رهبران جنبشهاي ايراني از «نقشي كه ارتش ممكناست در آن شرايط بازي كند به سختي نگرانند. همچنين از عكسالعملهاي احتماليآمريكا كه ميخواهد منافع سوِالجيشي خود در منطقه دفاع كند به سختي هراسدارند.» با اين همه از پاريس گزارش ميرسد كه در اين مذاكرات امام خميني «هيچگذشت و انعطافي نسبت به موضعي كه قبلاً اتخاذ كرده بودند ابراز نداشتهاند» و باملاقات كنندگان خود بر سه موضوع تأكيد كردهاند: 1ـ بايد از اين فرصت پيش آمده برايتغييرات اساسي و بنيادي استفاده كرد؛ 2ـ دولت انتقالي به مصلحت انقلاب نيست؛ 3ـ ازعكسالعمل آمريكا نبايد متوحش و نگران بود. البته مهندس بازرگان آن قدر عاقل بود كه لااقل در آن زمان در مقابل امام خمينيموضعگيري نكند. يكي از نزديكان بازرگان در پاريس در تماس تلفني با اطلاعات گفت:«مهندس مهدي بازرگان و دكتر ميناچي در دو روز گذشته مذاكرات مفصلي با حضرتآيتالله العظمي خميني داشتهاند. در اين مذاكرات رهبر نهضت آزادي پس از استماعنظريات رهبر شيعيان جهان آمادگي نهضت آزادي را براي ادامهي مبارزات سياسي دركنار روحانيت مترقي به رهبري آيتالله خميني اعلام كرد.» وي افزود كه بازرگان وميناچي «براي ايجاد يك استراتژي تازه و همبسته در مبارزات، مدت يك هفته درپاريس خواهند بود.» امام خميني نيز پذيرفتن نظرشان توسط بازرگان را تصديق كردند و در پاسخ بهخبرنگار رويتر كه پرسيد: «ملاقات مهندس بازرگان و كريم سنجابي با شما چگونه بودهاست؟» فرمودند: «بارها گفتهام كه ملت ايران خواهان برچيده شدن رژيم شاهنشاهي وسقوط دودمان منحوس و خائن پهلوي و برقراري حكومت اسلامي است. هر كساينجا آمده، من اين موضوع را با او مطرح كردهام. اين دو آقا هم آمدند و من مطرح كردم، آنان پذيرفتند و رفتند. هر كس برخلاف خواست ملّت مسئلهاي را عنوان كند، خائن بهملت و مملكت است.» جملهي امام گرچه اشاره به اختلاف نظر در مورد اهداف استراتژيك سقوط رژيم وبرقراري حكومت اسلامي و در ضمن تهديد مخالفين اين اهداف است؛ ولي تأييدميكند كه بازرگان و سنجابي نظرات ايشان را پذيرفتهاند. بر همين اساس نهضت آزاديدر 14 آبان با صدور اطلاعيهاي اعلام كرد: «اكثريت قاطع ملّت ايران، شاه و رژيم او رانميخواهد و خواستار حكومت اسلامي است. و اكثريت قاطع ملت ايران آيتالله العظمي خميني را به رهبري خود برگزيده است.» مهندس بازرگان قبل از آن نيز هنگام بازداشت (18/6/1357 تا 26/6/1357) درمصاحبهاي كه ساواك با وي انجام داده بر اختلافات خود با آيتالله خميني تصريحميكند و ميگويد: «در حال حاضر رهبري فعاليتها از دست ما گردانندگان سابق خارجشده و جوانان هستند كه با اعتقاد به مبارزه و جهاد كه بيشتر از افكار خميني الهامميگيرند، كارها را در دست دادند.» وي در مورد حكومت پيشنهادي امام خمينيميگويد: «به نظرات خميني از نظر حكومت اسلامي ايراداتي داشته و گفتهام از نظرمذهب تا به حال راجع به حكومت از جانب روحانيون مطلبي عنوان نشده و از نظرتاريخي تا به حال مطرح نبوده است. اگر چنين مسئلهاي را عنوان ميكند [سقوط رژيم] در صورت تحقق چه چيز جانشين حكومت خواهد كرد؟ از طرفي عقيده دارم كهروحانيون نميتوانند حكومت را اداره كنند.» علاوه بر اختلاف ماهوي كه بين نظريات استراتژيك امام خميني و مهندس بازرگانبوده است، بازرگان به دليل ماهيت ضد كمونيستي، نسبت به آمريكاييان حساسيتينداشت و اين يكي از اختلافات ماهوي امام خميني و بازرگان بود. امام خميني در پاسخبه آقاي محتشمي در مورد نهضت آزادي به اين اختلاف اشاره ميكنند و مينويسند: «پروندهي اين نهضت و همين طور عملكرد آن در دولت موقت انقلاب شهادت ميدهدكه نهضت به اصطلاح آزادي طرفدار جدّي وابستگي كشور ايران به آمريكاست و در اينباره از هيچ كوششي فروگذار نكرده است و حمل به صحتـ اگر داشته باشدـ آن است كهشايد آمريكاي جهانخوار راـ كه هر چه بدبختي ملت مظلوم ايران و ساير ملّتهايتحت سلطهي او دارند از ستمكاري اوستـ بهتر از شوروي ملحد ميدانند و اين ازاشتباهات آنها است.» حال سؤال اين است كه امام خميني با همهي شناختي كه از بازرگان داشتند، چرا ويرا مأمور تشكيل دولت موقت نمودند؟ يكي از عوامل مهم، احترامي بود كه امام خميني به نظريات و مشاورههاي ياران خودقائل بودند و به عبارتي اصل احترام به مشورت موجب تصميم امام خميني شد. حاج احمدآقا فرزند امام خميني معتقدند كه «دوستان امام، آقاي مهندس بازرگان رابراي نخستوزيري موقت انتخاب و پيشنهاد كردند. امام مخالف بودند، امّا به واسطهياحترام به نظر دوستان قبول كردند.» امام خميني خود در نامهي معروفي كه در 6/1/1368 به آقاي منتظري نوشتندتصريح كردند كه «والله قسم، من با نخستوزيري بازرگان مخالف بودم، ولي... نظردوستان را پذيرفتم.» امام خميني با همهي قاطعيت، رأي اكثريت مشاورين را همواره مورد احترام قرارميدادند، چنانچه در انتخاب قائممقامي آقاي منتظري هم با اين كه مخالف بودند بهدليل نظر اكثريت خبرگان آن را پذيرفتند. همان طوري كه با رياستجمهوري بنيصدرنيز مخالف بودند، ولي به احترام رأي اكثريت مردم رياست وي را تنفيذ كردند. شايد تصريح امام خميني در حكم انتصاب بازرگان مبني بر «بنابر پيشنهاد شورايانقلاب» و تأكيد بر آن در سخنراني معارفه كه «شوراي انقلاب ما پيشنهادشان اين بودهاست كه ايشان رئيس دولت باشند» همه اشارهاي به اين موضوع باشد كه امام خمينيشخصاً نظر مثبتي بر نخستوزيري بازرگان نداشتهاند. با اين حال امام خميني خود را مبراي از مسئوليت اين اشتباه نميدانستند. ايشان در سخنراني 29/4/1359 به تشريحاين اشتباه پرداختند و علّت آن را نداشتن «تجربه» دانستند كه علت اساسي آن بود كه «مادو دسته بوديم: يك دستهمان از مدرسه آمده بوديم و يك دستهمان از خارج آمدهبوديم. نه ما [مدرسهايها] تجربهي انقلابي داشتيم و نه آنها [خارجنشينها] روح انقلابيرا» به اين جهت «دولت موقت را قرار داديم و خطا كرديم. از اوّل بايد يك دولتي كه قاطعباشد و جوان باشد تا بتواند مملكت را اداره كند» انتخاب ميكرديم. امام خميني در عينحال به ناچاري و عدم آشنايي نيروهاي انقلاب نيز در اين انتخاب اشاره كردند وفرمودند «منتها آن وقت ما نداشتيم فردي را كه بتوانيم، آشنا نبوديم تا بتوانيم انتخابكنيم. انتخاب كرديم و خطا شد.» امام خميني در اين سخنراني بر توجه مسئوليت نسبتبه همه اعتراف كردند و فرمودند: «ما يا مقصريم يا قاصر و در هر دو جهت آن در پيشگاهملت جواب بايد بدهيم.» با اين تحليلها بايد پرسيد دليل انتخاب پيشنهاددهندگانخصوصاً استاد مطهري و دكتر بهشتي چه بود؟ در آن زمان بسياري بر اين اعتقاد بودند كه مسئوليتهاي اجرايي بايد در دست شخصيتهاي غيرروحاني قرار بگيرد؛ حتي خود حضرت امام نيز بر اين اعتقاد پافشاريميكردند. ثانياً مسئوليت خطير اوّلين دولت اسلامي بايد به كسي واگذار ميگرديد كه از سابقه و تجربهي مديريتي حكومتي برخوردار باشد. از آنجا كه انقلابيون راديكال هميشه از مناصب حكومتي به دور بودهاند از هيچ تجربهي مديريتي برخوردار نيستند؛ امّا بازرگان بعد از بازگشت از فرنگ، تدريس در دانشكدهي فني را آغاز كرد، بعد ازچندي با جمعي از دوستانش يك شركت ساختماني بنام «اما» را تأسيس كرد، بعد از آنرئيس دانشكدهي فني شد و در دولت مصدِ به عنوان عضو هيأت خلع يد درآمد وسپس به مدت 9 ماه به عنوان رئيس هيأت مديره شركت نفت ملي منصوب گرديد،چندي بعد مديريت سازمان لولهكشي آب تهران را پذير
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 499]
صفحات پیشنهادی
در رابطه با مسایل اخیر، بازار آتش زیر خاکستر بود/ محتوای ...
البته در حالت نخست هم اگر جنبه های شرعی اش رعایت شود برای اینکه اقتصاد مملکت به حرکت در آید و بتواند ایجاد اشتغال کند ما منکرش نخواهیم بود چرا ... انتقاد هایی که اخیرا به روند فعالیت های صندوق های قرض الحسنه شده است را چگونه ارزیابی می کنید؟ ... این انتقاد هادر زمان آقای محتشمی به اوج رسید و برخورد ایشان بسیار شدید ...
البته در حالت نخست هم اگر جنبه های شرعی اش رعایت شود برای اینکه اقتصاد مملکت به حرکت در آید و بتواند ایجاد اشتغال کند ما منکرش نخواهیم بود چرا ... انتقاد هایی که اخیرا به روند فعالیت های صندوق های قرض الحسنه شده است را چگونه ارزیابی می کنید؟ ... این انتقاد هادر زمان آقای محتشمی به اوج رسید و برخورد ایشان بسیار شدید ...
-
گوناگون
پربازدیدترینها