قابتا دهم خردادخيام زمانه در فرهنگسراي نياوران

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: قابتا دهم خردادخيام زمانه در فرهنگسراي نياوران
اين روزها فرهنگسراي نياوران ميزبان نمايشگاهي متفاوت و جالب توجه است: نقاشي‌ها و نگاره‌ها (يحيي فيوضي).

از دور تابلوهاي نقاشي با رنگ‌هاي متنوع چشمت را خيره مي‌كند، اما نزديك‌تر كه مي‌روي هجومي از اعداد و تركيب‌هاي موسيقيايي و حركات موزون خطوط و نقش‌ها متوجهت مي‌كنند كه اين تنها يك نمايشگاه نقاشي صرف نيست.
همه آنچه از نقاشي و رنگ در دورتر ديده‌اي به نظمي رياضي و مباني علمي در خدمت مفاهيمي بلند از اعداد است.
علم اعداد را امروزه جوان‌ترها كمتر مي‌شناسند، پا به سن گذاشته‌ها مي‌دانند علمي بسيار كهن است كه مي‌گويند قريب به دو هزار سال پيش از چين آمده و بعدها وقتي ايرانيان مسلمان آن را دريافتند، رنگ شيعي به خود گرفت و حتي امروزه نيز هستند عالمان ديني مطرحي كه به اين علم آگاهند و بر آن باور دارند.«يحيي فيوضي» درباره آشنايي‌اش با علم اعداد مي‌گويد: سال 1351 در سفري به كوير و شهر يزد در يك سمساري قطعه پارچه‌اي مندرس و تاشده توجه مرا جلب كرد.
اين پارچه نازك جدولي از ده هزار عدد بود. مربعي تقسيم شده به 100×100 خانه، اعداد با نظم خاصي با مركب سياه و قرمز در داخل جدول قرار گرفته است.
من مبناي كاربرد اين جدول و مبني نمرات را نمي‌دانستم اما دريافتم كه وقتي اعداد رديف‌هاي افقي و عمومي را جمع مي‌كنم عددي ثابت مي‌شود.
موضوع را با فرهاد مشكوه، رهبر اركستر سمفونيك تهران در ميان گذاشتم او هم نمي‌دانست.آن زمان مشغول طرح تالارهاي موسيقي تهران و سخت درگير مسائل آكوستيك و رياضيات فضاي تالارهاي آن بودم. مشكوه عقيده داشت اين جدول مي‌تواند پايه تصنيف موسيقي باشد.
سال‌ها فكر مرا مشغول داشت و فرصت اين كه عميقا روي آن وقت بگذارم، پديد نيامد. بعد از هفت سال يك روز در پاريس با حسين زنده‌رودي و فرهاد مشكوه قدم مي زدم كه صحبت از اين جداول شد.من گفتم فرهاد بالاخره من بايد كاري بكنم و او گفت همين حال بايد شروع كني. زنده‌رودي هم چند اثر با اعداد به وجود آورده بود. آن زمان جنگ ايران و عراق شروع شده بود و در ايران كارهاي معماري تعطيل.«يحيي فيوضي» افزود: «مفهوم و انگيزه كار بر روي اين جداول آن بود كه اگر اعداد را از هر طرف جمع كنيم عددي ثابت و برابر مي‌شود. بنابراين اين خاصيت برابري در جمع مي‌تواند معرف يك هماهنگي در وزن، طول موج، رنگ يا در فاصله باشد. چيني‌ها شيفته نقش‌ها بودند و اين تعجب‌‌آور نيست كه اولين يافته‌هاي ثبت شده از مبدا ناشناخته و كهن مربعات شگفت‌انگيز در كشور چين باشد كه من بهتر است نام آن را در فارسي، مربعات خيال بناميم. اولين و ساده‌ترين مربع از اعداد 1 تا 9 تشكيل مي‌شود و قدمتي بيش از 2000 سال دارد. در صفحه شطرنجي 3×3 قرار مي‌گيرد كه جمع اعداد هر ستون برابر 15 است.»
محرمانه با آفريدگار
«يحيي فيوضي» را پيش از نقاش و دانشمند اعداد، به معمار مي‌شناسند، معمار برجسته‌اي كه شهر و ديارمان چون ديگر دياران، يادگارهاي ارزشمندي از او در خود دارد. سالن اجلاس سران، معماري دانشگاه امام صادق، تالارهاي فردوسي عباس‌آباد تهران و... مرور رياضيات آثار او از هم‌نشيني ديرينش با معادلات خبر مي‌دهد كه پايه معماري است؛ لذا هيچ غريب نيست اگر در هر اثر و بن‌مايه‌هاي معماري مدرن (كه البته ريشه‌هايش را بايد در همين خاك جست‌وجو كرد) يافت. معماري كه نشانه‌اي است بر معماري هنرمندانه و حيرت‌آور اين هستي. بيراه نيست اگر استاد «يحيي فيوضي» مي‌گويد: «اين آثار نجوايي محرمانه با آفريدگارش در خلوتي بوده است كه راز هستي و نيستي در آن نفهته است.» نقاشي‌ها و نگاره‌هاي «يحيي فيوضي» تا دهم خرداد 87 در نگارخانه اصلي فرهنگسراي نياوران به روي ديوار است و علاقه‌مندان مي‌توانند همه روزه از ساعت 10 تا 20 از آن ديدن كنند.
پنجشنبه 9 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 349]