ابتكار در فعاليت‌هاي قرآني در سال نوآوري و شكوفايييك كارشناس قرآن: فهم قرآن، حلقه گمشده‌ فعاليت‌هاي قرآني است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: ابتكار در فعاليت‌هاي قرآني در سال نوآوري و شكوفايييك كارشناس قرآن: فهم قرآن، حلقه گمشده‌ فعاليت‌هاي قرآني است
گروه فعاليت‌هاي قرآني: كم‌توجهي مردم به فراگيري و قرائت قرآن كريم از نفهميدن آن نشات مي‌گيرد و متاسفانه نفهميدن قرآن به حلقه گمشده فعاليت‌هاي قرآني تبديل شده است.
«رضا نباتي» كارشناس امور قرآني دفتر تاليف و برنامه‌ريزي كتب درسي آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا) با بيان اين مطلب اظهار كرد: پاسخ اصلي به اين سئوال كه چرا مردم مسلمان ايران با همه علاقه و عشقي كه به قرآن كريم دارند و حاضرند جان خود را فداي قرآن كنند ولي باز هم آن را مطالعه و قرائت نمي‌كنند مبين اين نكته است كه «مردم معناي قرآن را نمي‌فهمند» همين مطلب بسيار ساده باعث شده تا افراد از تلاوت قرآن كمتر احساس لذت داشته و پي‌گير يادگيري آن باشند درحالي كه امام علي (ع) در خطبه‌اي در نهج‌البلاغه مي‌فرمايد: «كسي با قرآن هم‌نشين نشد مگر آن‌كه يك فزوني و يا يك كاستي از كنار آن برخاست، فزوني هدايت و كاستي در ناداني.»

اين كارشناس قرآني درباره نحوه ايجاد جريان فهم قرآن كريم يادآور شد: متوليان امور قرآني كشور مي‌توانند با استفاده از نعمت اشتراك زبان و خط فارسي با قرآن كريم به بررسي معضلات و مشكلات بي‌علاقگي مخاطبان نسبت به يادگيري قرآن كريم پرداخته و با اين حركت اقدام به كشف حلقه گمشده (فهم قرآن) كنند.

وي افزود: متوليان بايد براي ايجاد ارتباط مفهومي آيات و عبارات ساده و پركاربرد قرآن با فهم عمومي مردم جامعه اسلامي تلاش كنند چراكه اين حلقه مفقوده مقدمه لازم در رسيدن به مرحله تدبر و تفسير قرآن كريم است.

وي در ادامه درباره رمز شكوفايي در حوزه قرآن كريم گفت: اغلب معلمان قرآني در آموزش روخواني و روان‌خواني از روش هم‌خواني استفاده مي‌كنند يعني اين‌كه خود معلم به تلاوت قرآن پرداخته يا اينكه نوار صوتي قرائت يكي از قاريان قرآن كريم پخش مي‌شود و دانش‌آموزان هم به تكرار آيات تلاوت شده مي‌پردازند درحالي كه اين روش يادگيري «سم آموزش روخواني قرآن» است چراكه دانش‌آموزان از طريق شنيدن به تلاوت آيات مي‌پردازند و از لحاظ شناخت حروف، حركات و علائم با مشكل جدي روبه‌رو مي‌شوند.

نباتي تصريح كرد: دانشمندان معتقدند كه كره چشم تنبل‌ترين عضو بدن است و 90 درصد آنچه را مي‌بيند به مغز انتقال نمي‌‌دهد. اگر بخواهيم مهارت روخواني قرآن كريم در آموزش و پرورش به طور صحيح اتفاق بيفتد معلم به هيچ عنوان نبايد به قرائت بپردازد بلكه فقط دانش‌آموزان را در امر تلاوت راهنما باشد و اين عمل مانند يادگيري دوچرخه‌سواري است و كودك با نظارت والدين با تمرين و تكرار فراوان به مهارت تعادل دوچرخه‌سواري دست مي‌يابد و ديگر اينكه معلم از مرحله بخش‌خواني و شمرده‌خواني قرآن كريم نبايد سريع عبور كند بلكه با صبر و تحمل، كودكان را تشويق كند تا قرآن‌آموزان، خود به سلامت و با موفقيت اين مرحله از فراگيري قرآن كريم را پشت سر بگذارند .

وي در ادامه تاكيد كرد: در امر آموزش بهتر است از رسم‌الخط مناسب و نزديك به فارسي استفاده شود درحالي كه متاسفانه نبود رسم‌الخط مناسب از علل مهم عدم موفقيت افراد در فراگيري قرآن كريم بوده و دانش‌آموزان در يادگيري دچار سرخوردگي مي‌شوند و با قرآن كريم هم مانوس نمي‌شوند و اين به دليل وجود اغلاط متعدد اعرابي و استفاده از رسم‌الخط‌هاي مختلفي چون عثمان طه، طاهر خوشنويس، نيريزي و غيره است كه از حيث سهولت در خواندن، فاقد معيار‌ها و استانداردهاي لازم است.

نباتي در ادامه افزود: براي فراگيري بهينه، استفاده از قرآن كم اعراب و علائم چاپ مركز طبع و نشر قرآن كريم جمهوري اسلامي ايران توصيه مي‌‌شود و معلم در آموزش قرائت بايد بيشترين توجه را به شيوه اشاره در حركات كوتاه و كشيده داشته باشد يعني اشاره به مصوت‌ها چراكه عموم افراد حروف را كاملا مي‌شناسند و اغلب اشتباهات آن‌ها در فراگيري قرآن به حركات و علائم بازمي‌گردد پس چشم دانش‌آموزان بايد به مرور حركات را بشناسد و در تلاوت آيات و عبارات به تعادل بينايي برسند.

كارشناس امور قرآني دفتر تاليف و برنامه‌ريزي كتاب‌هاي درسي آموزش و پرورش درباره اجراي فعاليت‌هاي فوق برنامه‌اي كه مكمل برنامه‌هاي درسي قرآني است، تصريح كرد: دانش‌آموزان در حالي در مسابقات قرآني و معارف اسلامي شركت مي‌كنند كه دوره آموزشي و محتوايي براي مسابقات قرآني در مدرسه پيش‌بيني نشده؛ در مقابل محتواي كتاب‌هاي درسي قرآن، ديني و ساير كتاب‌هايي كه با دقت‌هاي فراوان توسط پژوهش‌گران دفتر برنامه‌ريزي و تاليف كتب درسي، طراحي و متناسب با نيازها و علايق دانش‌آموزان تهيه و در اين كتاب‌هاي‌ درسي قرار مي‌گيرند و متاسفانه اين موضوعات كمتر در مسابقات قرآني مدنظر هستند.

وي در ادامه اظهار كرد: مسابقات قرائت و حفظ قرآن كه يك فعاليت تخصصي قرآني است هيچ‌گاه جز اهداف كلان آموزش و پرورش نبوده و نيست اما كسب مهارت روخواني و روان‌خواني قرآن به عنوان اهداف اصلي آموزش قرآن در مقطع ابتدايي است و مديران و مربيان مدرسه به جاي برگزاري مسابقه قرائت و حفظ بهتر است اقدام به برگزاري مسابقه روخواني قرآن كريم براي كلاس‌هاي اول تا سوم و روان‌خواني قرآن براي كلاس‌هاي چهارم و پنجم كنند يا براي مقطع راهنمايي رقابت‌هاي روان‌خواني قرآن كريم (ترتيل آموزشي) برپا شود و همچنين بايد به درك و فهم آيات و عبارات قرآني آن‌هم به صورت مستمر اهميت داده شود.

نباتي با اشاره به مهارت‌آموزي به جاي قاعده‌آموزي، افزود: علت مهجوريت قرآن در جامعه اين نيست كه افراد با قواعد روخواني و روان‌خواني آشنا نيستند بلكه اشكال در اين است كه اصولا افراد با قرآن مانوس نيستند و بايد براي اين مسئله فكري كرد و يكي از راه‌كارهاي مهم در اين زمينه، توجه به مهارت‌آموزي به جاي قاعده‌آموزي است.

وي افزود: در جلسات موفق و معتبر قرآني كشور روش حاكم، مهارت‌آموزي است به نحوي كه استاد در صدر جلسه مي‌نشيند و افرادي كه در حلقه انس با قرآن نشسته‌اند هر يك چند آيه قرائت مي‌كنند و استاد اشكالات آنان را به صورت موردي و كوتاه برطرف مي‌كند و تذكر مي‌دهد اما در مدارس و كلاس‌هاي آموزشي، قواعد قرآن، محور آموزش هستند و معلم با شاگرد ارتباط يك سويه داشته و معمولا متكلم‌وحده است و آنچه كه بيش از همه مورد غفلت قرار مي‌گيرد اين است كه قرآن كمتر تلاوت مي‌شود.

نباتي درباره نحوه عملكرد معلمان در آموزش خانواده اظهار كرد: دعوت از والدين به صورت دوره‌اي، ارائه نمونه‌اي از روش آموزش قرآن با حضور دانش‌آموزان براي خانو‌اده‌ها جهت آشنايي والدين با حلاوت و ريزه‌كاري‌هاي آموزش قرآن، بازگو كردن موارد عنوان شده در مقدمه كتاب براي والدين و بستن ميثاق شفاهي با خانواده‌ها(كه روزي يك صفحه از قرآن كريم را قرائت كنند تا اين فرهنگ به كودكان منتقل شود) از جمله مواردي است كه معلمان در دوران آموزش دانش‌آموزان بايد مدنظر قرار دهند همچنين بايد مديران مدارس در زمينه آشنايي با برنامه درسي قرآن به قدر كافي توجيه شوند و با روش‌هاي ارزشيابي، نظارت و پشتيباني مستمر از برنامه درسي قرآن آشنا و از عوامل موثر در رفع مهجوريت دروس قرآني تلاش كنند.

اين كارشناس قرآني يادآور شد: بايد بين فعاليت‌ها و آموزش‌هاي عمومي قرآن و فعاليت‌هاي تخصصي و فوق برنامه تفكيك قائل شد و حوزه‌هاي علميه، سازمان صدا و سيما، سازمان تبليغات اسلامي، مركز توسعه و ترويج فعاليت‌هاي قرآني وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و وزارت آموزش و پرورش بايد به اين نكته توجه كنند ولي متأسفانه روند فعاليت‌هاي قرآني به جاي عمومي شدن به سوي تخصصي شدن حركت مي‌كنند و روزبه‌روز شاهد كمتر و كمتر شدن ارتباط عموم مردم با قرآن هستيم البته اين مطلب به معناي آن نيست كه نبايد فعاليت‌ها تخصصي شوند بلكه بايد توجه شود كه فعاليت‌هاي تخصصي هم بايد روز به روز ساده‌تر و عمومي‌تر شود به ويژه مراكزي كه در اين زمينه مسئوليت اصلي و مستقيم را دارند بايد در اهداف و روش‌ها تجديدنظر كنند.

وي در پايان از همه خوانندگان به ويژه دست اندركاران در حوزه فعاليت‌هاي قرآني عاجزانه درخواست كرد و گفت: افراد بايد با توجه به اهميت و جايگاه قرآن به خود اجازه ندهند كه غير كارشناسانه درباره فعاليت و برنامه‌هاي قرآني اظهارنظر كنند و هركس بايد با توجه به تخصص خود و با رعايت شان و جايگاه رفيع قرآن در جامعه مقدس و اسلامي اقدام به نقد منصفانه درباره اين موضوع كند و نبايد به تخريب يكديگر پرداخت و در عوض بايد در اجراي بهينه و شايسته امور قرآني مشفق و دلسوز همديگر شوند.
چهارشنبه 8 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 521]