واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: پنجم دي سالروز وقوع زلزله بم است كه به عنوان بزرگترين فاجعه تاريخ معاصر ايران در اذهان نقش بسته و شوراي عالي انقلاب فرهنگي به منظور جلب توجه مردم و مسئولان به اهميت جلوگيري از خسارت هاي ناشي حوادث طبيعي، اين روز را روز ملي ايمني در مقابل زلزله ناميده بود. زلزله بم در سال 1382 بيش از 37000 نفر كشته و حدود همين مقدار زخمي برجاي گذاشت، شهر تاريخي بم را با خاك يكسان كرد و ارگ بم كه نماد مهمي از تاريخ كهن ايران بود را ويران ساخت. همه اينها براي تبديل 5 دي به يك روز تاريخي كافي بود و مي توانست با گوشزدكردن سهل انگاري ها و بي تفاوتي ها در قبال زلزله و تشريح اقدامات انجام شده براي كاهش اثرات آن از سوي مردم و مسئولان، به همگان براي جلوگيري از وقوع حوادث مشابه در ساير نقاط كشور كمك كند. تاريخ ايران و داده هاي علمي، نشانگر قرار گرفتن ايران روي كمربند زلزله است و براساس پژوهش هاي انجام شده، بسياري از شهرهاي ايران روي گسل هايي قرار دارند كه امكان وقوع زلزله را تقويت مي كنند. نگاه به نقشه زمين لرزه هاي ايران كه از سوي سازمان زمين شناسي منتشر شده است به خوبي موقعيت بحراني ايران را در اين رابطه نشان مي دهد و حكايت از آن دارد كه هيچ كجاي ايران از خطر زلزله در امان نيست. بسياري از كارشناسان زلزله، با تاكيد بر تغييرات مداوم پوسته زمين، وقوع زلزله در نقاط مختلف جهان را امري طبيعي و غير قابل اجتناب مي دانند و اختلاف آنها فقط در پيش بيني زمان دقيق وقوع آن است كه با امكانات كنوني غير ممكن مي نمايد. نصراله كماليان عضو كميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي در كارگاه سالروز زلزله بم كه در تهران برگزار شد، خبر از تلاش برخي نمايندگان مجلس براي تشكيل فراكسيون زلزله داد و ابراز اميدواري كرد با تشكيل اين فراكسيون كارهاي عظيمي در راستاي كاهش خسارت ناشي از زلزله در كشور انجام شود. اين سخنان نماينده مجلس در هشتمين سالگرد وقوع زلزله بم و در روز ملي ايمني در برابر زلزله قول جديدي است كه اميد است در آينده به آن عمل شود. تاكيد بر مقاوم سازي ساختمان ها، ايجاد اتاق هاي امن، ساخت پناهگاه هاي موقت، ايجاد مراكز مديريت بحران و ... قول هاي ديگري بود كه سال هاي قبل از زبان مقامات كشور شنيده شد و در برخي موارد نيز اقداماتي انجام گرفته است، اما به عقيده كارشناسان، اين اقدامات به هيچ وجه براي مقابله با خسارات زلزله كافي نيست. دكتر عباسعلي تسنيمي رييس پژوهشگاه بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله در اين رابطه مي گويد: به رغم افزايش توجه به وضعيت لرزه خيزي كشور در مقايسه با سالهاي پيشين، در حوزه پژوهش و سرمايه گذاري در زمينه ايمني در برابر زلزله به هيچ وجه وضعيت مطلوبي نداريم. وي در كارگاه سالروز زلزله بم با ابراز خرسندي از توجه و تمركز مسوولان به واقعيت لرزه خيزي كشور طي سالهاي اخير تاكيد كرد كه اقدامات انجام شده در مقايسه با نيازهاي واقعي كشور در زمينه ايمني در برابر زلزله بسيار عقب است. زلزله فهرج كرمان كه با شدت 5/6 ريشتر بخش هاي مهمي از اين استان را لرزاند هشدار ديگري براي مسئولان و مردم در آستانه سالروز زلزله بم بود، تا بار ديگر و اين بار با حساسيتي بيشتر به فكر مقابله با خسارات احتمالي زلزله باشيم. اين زلزله گرچه خسارات جاني كمي در پي داشت، اما محروميت مردم اين منطقه و سهل انگاري هاي انجام شده در مقاوم سازي مسكن را نشان داد و ثابت كرد كه به رغم فعاليت هاي گسترده در بهينه سازي مسكن روستاييان لازم است در اين زمينه فعاليت هاي گسترده اي انجام شود. به گفته مقامات محلي، در اين حادثه اكثر منازل روستايي تخريب شدند اما دليل پايين بودن تلفات اين زلزله، مقاوم بودن ساختمان ها نيست، بلكه اين مهم در نتيجه كم جمعيت بودن منطقه و اسكان تعداد زيادي از آنها در كپرها روي داد. به عقيده كارشناسان، اگر اين زلزله در يكي از شهرهاي بزرگ از جمله تهران رخ مي داد بي شك خسارت هاي جاني و مالي آن بسيار گسترده مي شد و فاجعه اي در بعد ملي و بين المللي را براي ايران رقم مي زد. آمادگي براي مقابله با خسارت زلزله به هنگام وقوع آن و مديريت مشكلات ناشي از بروز زلزله در روزهاي بعد از جمله اقدامات مهمي است كه مي تواند در كاهش تلفات جاني و خسارت هاي مالي نقش بازي كند كه در اين رابطه لازم است دولت و مديريت هاي محلي از جمله شهرداري ها و نيروهاي نظامي، انتظامي و اورژانس خود را براي مواجهه با بحران آماده كنند اما دولت ها وظيفه دارند در كنار انجام وظايف خود، مردم را نيز براي مقابله با زلزله آماده كنند كه در اين رابطه انجام كارهاي فرهنگي و اعمال سياست هاي حاكميتي ضروري است. جلوگيري از ساخت و ساز روي گسل ها، تدوين استانداردهاي اجباري براي مصالح ساختماني از جمله بتن،ميلگرد و تيرآهن، جلوگيري استفاده از روش هاي منسوخ در ساختمان سازي، رعايت اصول ايمني در رابطه با لوله كشي هاي گاز و آب، و رعايت اصول استاندارد در ايجاد معابر و جاده ها از جمله اقداماتي است كه در نتيجه سياست گذاري حاكميتي و نظارت دولت توسط مردم بايد انجام شود. آمار بسيار پايين خسارات هاي مالي و جاني زلزله هاي بزرگ در ژاپن به خوبي تاثير اعمال سياست هاي حاكميتي در كاهش آثار زيانبار زلزله را نشان مي دهد. به عقيده بسياري از كارشناسان، آموزش هاي عمومي در زمينه آماده سازي مردم براي مقابله با وقوع زلزله و پي آمدهاي ناشي از آن نيز اهميتي فوق العاده در كاهش خسارت هاي مالي و جاني دارد كه در صورت رعايت آن مديريت بحران نيز تسهيل خواهد شد. تعيين امن ترين نقطه منزل و محل كار، آماده سازي كيف و يا كوله پشتي ويژه زلزله حاوي مقداري مواد غذايي و مدارك مهم، تعيين محل قرار براي اعضاي خانواده، كمك هاي اوليه و ... از جمله موضوعات مهمي است كه براي كاهش زيان هاي ناشي از زلزله مطرح مي شود. اينها اگرچه به ظاهر مسايل پيش پا افتاده است، اما كنكاش در جامعه ايراني نشان از عدم آگاهي و بيگانه بودن اغلب مردم با اين موضوعات دارد. در سال هاي گذشته به همت مقامات مسئول مانورهاي زلزله در اغلب نقاط كشور و مناطق مختلف تهران برگزار مي شود كه اين اقدامات علاوه بر بالا بردن آگاهي مردم، فرصتي مناسب براي آموزش نيروهاي دست اندركار است كه بايد در شرايط بحراني با نظم و انسجام به كمك مردم بشتابند. وجود روز ملي ايمني در مقابل زلزله فرصت و زمان مناسبي براي انجام چنين اقداماتي را پديد مي آورد و وجود آن از جمله اقدامات مناسب براي جلب توجه مردم به منظور آمادگي در مقابل اين رخداد طبيعي بود ضمن آنكه ياد و خاطره كشته شدگان بزرگترين زلزله اخير ايران نيز تاثير گذاري آن را افزايش مي داد. به همين دليل و نيز، با توجه به شرايط خاص ايران و آسيب پذير بودن اكثر شهرهاي كشور در مقابل زلزله، حذف روز ملي ايمني در برابر زلزله از تقويم رسمي كشور اقدامي قابل تامل است. رييس پژوهشكده بين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله با تاكيد بر اينكه نام گذاري اين روز با تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي در سال 1386 وارد تقويم شده بود، تاكيد كرد كه نبايد براي كاهش نگراني عمومي از بيان مباحث مرتبط با ايمني در برابر زلزله خودداري كرد. رييس جمعيت هلال احمر ايران نيز با اشاره به زلزله خيز بودن كشور حذف عنوان «روز ملي ايمني در برابر زلزله» در تقويم رسمي سال آينده را سوال برانگيز خواند. ابوالحسن فقيه در مراسم گشايش «نخستين سمينار ملي نقش زنان در مديريت بحران» با بيان اينكه يك سال پس از حادثه زلزله بم پنجم دي ماه با عنوان روز «ملي ايمني در برابر زلزله» نامگذاري شد، عنوان كرد: مطلع شديم از سال آينده قرار است اين عنوان حذف شود اين درحالي است كه وجود يك روز با چنين عنواني در تقويم يك ضرورت براي كشور محسوب ميشود و آمادگي دستگاهها و مردم در برابر زلزله را موجب خواهد شد. كارشناسان با اشاره به قرار گرفتن اغلب شهرهاي ايران روي كمربند زلزله، اعتقاد دارند كه در شرايط كنوني ايجاد حساسيت بيشتر بين مردم براي مشاركت در جلوگيري از خسارات هاي ناشي از زلزله نه تنها مشكل ساز نيست بلكه امري ضروري است كه مي تواند علاوه بر حفظ جان مردم و ثروت عمومي كشور، از بروز يك فاجعه جلوگيري كند. فجايع انساني و اقتصادي ناشي از سهل انگاري ها و بي تفاوتي ها در بسياري از موارد، كشورها را در شرايط بحراني قرار مي دهد و دولت ها را به كمك كشورهاي بيگانه محتاج خواهد كرد. چنين كاري، علاوه بر افزايش آسيب پذيري كشور، حتي مي تواند مقامات و مردم ايران را كه تاكنون در مقابل همه گونه تحريم و مداخلات نظامي ايستادگي كرده و به الگوي مقاومت در جهان تبديل شده اند، سرافكنده خواهد كند و نبايد چنين اتفاقي بيفتد. ** گزارميز** 1560 / 1551
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 970]