واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: متوسط مطالعه كتابخانهاي تهرانيها كمتر از يك ساعت در روز است
بر اساس يافته هاي يكي از تازه ترين پژوهش ها درباره ميزان مطالعه كتابخانه اي و رفتار اطلاع يابي شهروندان تهران، ميانگين ساعت مطالعه كتابخانه اي آنها رقمي معادل 56 دقيقه در روز است.
بولتن جواني:
محمدهاشم كنعاني - كارشناس ارشد كتابداري و اطلاع رساني و كارشناس كتابخانه مركزي پرديس ابوريحان دانشگاه تهران - در يك تحقيق به مطالعه "رفتار اطلاع يابي مراجعان به كتابخانه هاي سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران در مناطق بيست گانه اين شهر" پرداخته است كه خلاصه اي از اين پژوهش در زير مي آيد.
اين تحقيق پيمايشي كه از مجموع 1320 پرسشنامه ارسالي براي اين 68 كتابخانه در مناطق بيست گانه شهر تهران احصا شده است، نشان مي دهد كه 84 .57 درصد مراجعه كنندگان به كتابخانه هاي تهران را زنان تشكيل مي دهند و 57.07 درصد اين مراجعه كنندگان در مقطع دبيرستان در حال تحصيل بوده اند. همچنين 72 .51 درصد اين جامعه بين سنين 17 تا 20 سال قرار دارند.
62 درصد مراجعه كنندگان به كتابخانه هاي تهران بيشتر كتابهاي علمي مي خوانند
بر اساس يافته هاي پژوهش، متوسط مراجعه به اين كتابخانه ها 36. 3 بار در ماه است كه 52. 74 درصد مراجعه كنندگان بيش از سه بار در ماه به كتابخانه مراجعه مي كنند. 61. 54 مراجعه كنندگان با هدف افزايش معلومات خود به كتابخانه مراجعه مي كنند. 95. 56 درصد با نحوه استفاده از رايانه در امر بازيابي اطلاعات آشنايي دارند، 14. 34 درصد مراجعه كنندگان نقش كتابدار را در امر بازيابي اطلاعات مورد نيازشان، خيي زياد تلقي كرده اند و 95. 61 درصد مراجعان بيشتر كتابهاي علمي را مطالعه مي كنند.
همچنين متوسط مطالعه مراجعه كنندگان كمتر از يك ساعت در روز است. 52. 68 درصد مراجعه كنندگان، منابع اطلاعاتي خود را بيشتر از طريق امانت از كتابخانه دريافت مي كنند، 48. 37 درصد مراجعان بيشتر از برگه دان جهت جستجوي اطلاعات استفاده مي كنند، 40. 68 درصد نوع منبع اطلاعاتي خود را كتاب معرفي كرده اند و 82.43 درصد مراجعه كنندگان به ندرت جهت جستجوي اطلاعات از اينترنت استفاده مي كنند.
در اين پژوهش مناطق 3، 5 و 18 تهران با بيشترين تعداد كتابخانه (شش مورد) و مناطق 7 و 13 با كمترين تعداد (يك مورد) مورد مطالعه قرار گرفتند و بر اساس نتايج آن 61. 54 درصد افراد هدف و انگيزه خود را از جستجوي اطلاعات، افزايش معلومات، 13. 23 انجام تكاليف درسي، 34. 14 درصد ساير موارد و 89. 8 درصد پر كردن اوقات فراغت معرفي كرده اند.
شمال شهري ها با هدف پر كردن اوقات فراغت و جنوب شهري ها با هدف انجام تكاليف درسي به كتابخانه مي روند
همچنين در مقام مقايسه ميان دو گزينه پر كردن اوقات فراغت و انجام تكاليف درسي، مراجعان به كتابخانه هاي قلمرو شمال بيشتر به منظور پر كردن اوقات فراغت خود به كتابخانه مراجعه مي كنند و مراجعان به كتابخانه هاي قلمرو جنوب بيشتر به منظور انجام تكاليف درسي به كتابخانه مراجعه مي كنند. به بيان ديگر مراجعان به كتابخانه هاي قلمرو شمال نسبت به مراجعان كتابخانه هاي قلمرو جنوب از اوقات فراغت بيشتري جهت مراجعه به كتابخانه برخوردارند و در مقابل مراجعان به كتابخانه هاي قلمرو جنوب بيشتر به اين دليل به كتابخانه مراجعه مي كنند تا تكاليف درسي خود را انجام دهند.
52. 74 درصد در طول ماه بيش از سه بار به كتابخانه مراجعه مي كنند. همچنين 01. 11 درصد به صورت هر از گاهي، 1.89 درصد يك بار در ماه، 67. 6 درصد دو بار در ماه و 89. 5 درصد سه بار در ماه به كتابخانه مراجعه مي كنند. ميانگين مراجعه به كتابخانه هم 36. 3 بار در ماه است.
همچنين 78. 5 درصد گزينه كمتر از يك ساعت، 34. 10 درصد گزينه بيشتر از يك ساعت، 57. 16 درصد گزينه بيشتر از دو ساعت، 59. 31 درصد گزينه بيشتر از پنج ساعت و 70. 35 درصد گزينه بيشتر از 10 ساعت (بيشترين فراواني) را انتخاب كرده اند. بر همين اساس ميانگين ساعات مطالعه در روز مراجعان به كتابخانه هاي سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران كمتر از يك ساعت (56 دقيقه) است.
روشها و مجراهاي كسب اطلاعات مورد نظر مراجعان در پنج معيار كمك از كتابدار، استفاده از رايانه، شيوه هاي دريافت منابع اطلاعاتي، مجراهاي درون كتابخانه اي و استفاده از شبكه جهان گستر وب (اينترنت) است كه در مورد ميزان تاثير كتابدار در بازيابي اطلاعات مورد نياز 36. 25 درصد گزينه خيلي زياد، 14. 34 درصد گزينه زياد، 03. 31 درصد گزينه متوسط ، 45. 6 درصد گزينه كم و 3 درصد گزينه خيلي كم را انتخاب كرده اند و در مورد نحوه برخورد كتابدار در بازيابي اطلاعات مورد نياز 36. 27 درصد گزينه عالي، 49. 48 درصد گزينه خوب، 35. 22 درصد گزينه متوسط، 33. 1 درصد گزينه بد و 0.44 درصد گزينه خيلي بد را انتخاب كرده اند.
در مورد ميزان تاثير رايانه در كار بازيابي اطلاعات مورد نياز، 80. 27 درصد گزينه خيلي زياد، 03. 32 درصد گزينه زياد، 36. 24 درصد گزينه متوسط، 45. 6 درصد گزينه كم و 34. 9 درصد گزينه تاثيري ندارد را انتخاب كرده اند. در مورد شيوه هاي دريافت منابع اطلاعاتي نيز 52. 68 درصد گزينه امانت از كتابخانه، 11. 5 درصد گزينه امانت از دوستان، 68. 17 درصد گزينه خريد، 0.44 گزينه هديه و 23. 8 درصد ساير موارد را انتخاب كرده اند.
44 درصد تهراني ها به ندرت از اينترنت كتابخانه ها استفاده مي كنند
در مورد مجراهاي درون كتابخانه اي جهت دستيابي به منابع اطلاعاتي نيز 35. 18 درصد گزينه رايانه، 57، 20 درصد گزينه برگه دان، 48. 37 درصد گزينه كتابدار، 46. 21 درصد گزينه مراجعه به مخزن و11. 2 درصد گزينه استفاده از علامات راهنما را انتخاب كرده اند. در مورد ميزان استفاده از شبكه اينترنت، 01. 9 درصد گزينه خيلي زياد، 23. 12 درصد گزينه زياد، 92. 34 درصد گزينه گاهي اوقات و 82. 43 درصد گزينه به ندرت را انتخاب كرده اند.
23. 7 درصد گزينه كتابهاي تاريخي، 95. 61 درصد گزينه كتابهاي علمي، 67. 6 درصد گزينه كتابهاي ادبي، 02. 20 درصد گزينه كتابهاي داستان و رمان و 11. 4 درصد گزينه كتابهاي تاريخي را در خصوص ماهيت و نوع اطلاعات مورد جستجويشان انتخاب كرده اند.
همچنين 40. 68 درصد مراجعان گزينه كتاب، 68. 13 درصد گزينه روزنامه، 34. 8 درصد گزينه مجله و 67. 3 درصد گزينه منابع مرجع و 5.89 درصد گزينه مواد سمعي و بصري را در خصوص نوع و ماهيت منابع اطلاعاتي مورد استفاده ذكر كرده اند.
بر اساس اين گزارش، اطلاعات و آمار به دست آمده از اين پژوهش پيمايشي را مي توان در نتايج مشخص زير خلاصه كرد و آنها را بدين گونه برشمرد:
بيش از نيمي از مراجعان كتابخانه هاي تهران را زنان تشكيل مي دهند
بيش از نيمي از مراجعه كنندگان به كتابخانه هاي سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران را بانوان تشكيل مي دهند كه اين عدد تقريباً با عدد حضور بانوان در آزمون كنكور سراسري دانشگاه ها و همچنين قبولي در دانشگاه برابري مي كند.
بيش از نيمي از مراجعه كنندگان داراي تحصيلات دبيرستان هستند و تحصيلات كارشناسي و بالاتر در رده هاي بعدي قرار دارند. كمتر از نيمي از اين مراجعه كنندگان محصل و بيش از نيمي از مراجعه كنندگان بين سنين 17 تا 20 سال سن دارند. تقريباً همه مراجعه كنندگان با نحوه استفاده از كتابخانه آشنايي دارند اما تنها كمي بيش از نيمي از آنها با نحوه استفاده از رايانه در امر جستجوي اطلاعات آشنايي دارند. بيش از نيمي از مراجعه كنندگان اولين انگيزه و هدف جستجوي اطلاعات خود را "افزايش معلومات" دانسته اند. در مورد ميزان تاثير كتابدار، نحوه برخورد كتابدار و ميزان تاثير رايانه در امر بازيابي اطلاعات به ترتيب با 34.14 درصد (خوب) و 32.03 درصد (زياد) حائز بيشترين آمار است. بيش از نيمي از مراجعه كنندگان روزآمد بودن اطلاعات و منابع كتابخانه برايشان "بسيار زياد" اهميت دارد.
بيش از 60 درصد مراجعان بيشتر كتابهاي علمي را مطالعه مي كنند. متوسط مراجعه به اين كتابخانه ها 3.36 بار در ماه است. متوسط مطالعه جامعه مورد پژوهش كمتر از يك ساعت در روز است. با توجه به اين نكته كه 95 درصد اين جامعه تحصيلات دبيرستان، كارداني، كارشناسي و بالاتر دارند، اين موضوع جاي بسي تامل و تفكر است.
كمتر از نيمي از مراجعه كنندگان به ندرت از اينترنت جهت برطرف كردن نيازهاي اطلاعاتي خود استفاده مي كنند و تنها يك دهم مراجعه كنندگان از اينترنت "خيلي زياد" استفاده مي كنند.
منبع:خبرگزاري مهر
دوشنبه 6 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 431]