محبوبترینها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1855699779
باغهايي به وسعت تاريخ
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: شاه عباس پس از احداث اشرف البلاد ( بهشهر کنوني) براي شکار و استراحت به دفعات به اين مناطق کوچ ميکرد تا جائيکه به علت سپري کردن روزهاي طولاني و مشخصي از سال، اين منطقه به عنوان پايتخت دوم شاه عباس شناخته مي شد. منطقه اشرف البلاد به دليل آنکه زادگاه مادر شاه عباس صفوي بود به شدت مورد توجه وي قرار داشت و در دوران حکومتش بناهاي متعددي نظير باغ صاحب الزمان، باغ شمال، چهلستون، باغ تپه، چشمه عمارت، صفي آباد، عباس آباد و . . . را در نقاط مختلف اشرف از خود به يادگار گذاشت. شاه عباس اول در سال 1021 هجري قمري متوجه مازندران شد. خصوصيات منحصر به فرد از جمله نزديکي کوه و دريا، پوشش گياهي غني و زيبايي منطقه، وجود شبه جزيره زيباي ميانکاله، نزديکي به محل تولد مادر شاه و دلايل سياسي و نظامي از جمله سياست تمرکززدايي از پايتخت و توجه به ساير شهرهاي ايران دليل اصلي توجه شاه عباس به اين منطقه بود. به همين دليل، شاه عباس فرمان ساخت مجموعه باغهايي در اشرف البلاد را داد. وقتي پيترو دلاواله در سال 1027 وارد اين شهر شد آن را چنين توصيف کرد: اطراف اين شهر باز است به جز قصر شاهي که هنوز ساختمان آن به اتمام نرسيده و باغهاي مربوط به آن و يک خيابان پر از دکان و خانه‌هاي چندي که بدون نظم و ترتيب در وسط درختان ساخته شده و اطراف آنها را زمينهاي وسيعي احاطه کرده ديگر چيزي در آن وجود ندارد. جمعيت اين شهر کم نيست زيرا شاه بسياري از طوايف را به آنجا کوچ داده است به‌خصوص موقعي که خود او در آنجاست به تعداد ساکنان محل افزوده مي‌شود. در اين محل چشمه هاي آب شيرين و زلال فراوان است و به اندازه‌اي درخت در آن جا وجود دارد که خانه‌ها در ميان آنها گم شده است. وجه تسميه اشرف : اسکندر بيک ترکمان مؤلف کتاب عالم‌آراي عباسي در مورد علت نامگذاري اشرف به اين نام مي نويسد: چون بناي شهر اشرف در سال 1021 هجري بود لذا چنانچه حروف د . و . ل . ت . ا . ش . ر . ف را با ارقام حروف ابجد جمع کنيم عدد 1021 به دست مي آيد. فريزرفرانسوي که در سال 1238 هجري قمري به اشرف سفر کرده بود درباره باغهاي اشرف البلاد مي‌نويسد: مجموعه باغهاي اشرف با ديوارهاي بلندي از هم جدا مي‌شوند و براي ورود به هر يک از اين باغها بايد از دروازه آن عبور کرد. اين مجموعه از شش قسمت جداگانه تشکيل شده که هر کدام باغي جداگانه داشته است. پنج قسمت آن محصور به ديوارهاي محکم و به نام‌هاي باغ شاهي، باغ صاحب‌الزمان، باغ حرم، باغ خلوت و باغ تپه خوانده مي‌شدند که امروزه از اين ديوارها و دروازه‌ها اثري باقي نمانده است. با اينکه هر باغ از باغ ديگر جدا مي‌شد، ولي پيوستگي و ارتباط بين آنها به طور کامل مشهود و محسوس بود و عمارت‌ها نقش عناصر گذر فضايي بين دو باغ مجاور را بازي مي‌کردند. اين ارتباط و پيوستگي فقط در مجموعه باغهاي داخل شهر به پايان نمي‌رسيد بلکه راه‌هاي شاه عباسي اين مجموعه باغ و مجموعه عباس‌آباد را چون دانه‌هاي تسبيحي به هم متصل مي‌کردند. يک راه سنگفرش پس از عبور از چشمه عمارت به التپه (زادگاه مادر شاه) ميرفت و از آن به مجموعه عباس‌آباد مي‌رسيد. در بالاي تپه‌اي و مسلط بر شهر و در زمان شاه‌عباس دوم کاخ صفي‌آباد بنا شد. اين کاخ نه تنها ارتباط عناصر قبلي را تضعيف نکرد، بلکه خود نيز به اين مجموعه پيوست. در نهايت اين مجموعه، مجموعه زيبايي از باغ در باغ را به وجود آورد که در عين کثرت، وحدت در آن ديده مي‌شود. به گفته مورخين، اين شهر در بدو تاسيس شامل بخش‌هاي اصلي، مجموعه عباس‌آباد، مجموعه صفي‌آباد و باغها و تاسيسات همايون تپه که در زمان شاه‌عباس دوم در شمال شهر به وجود آمد، بوده است. ـ باغ هاي بهشهر در تاريخ بهشهر : با اينکه امروزه ارتباط اين مجموعه باغها از بين رفته اما با مطالعه اين باغها از روي نسخ تاريخي و احياي وضع موجود شايد بتوان روحي در کالبد اين آثار گرانبها دميد. * مجموعه باغ شاه: ملگونوف دانشمند روسي که در سال 1860 ميلادي (1277 ه . ق ) در اوايل سلطنت ناصرالدين شاه از طريق باکو و آشورده به اشرف آمد و مدتي در قصر چهلستون (محل فعلي شهرداري) اقامت نمود درباره اشرف چنين نگاشته است : «اشرف از زمان شاه عباس مشهور گرديد چراکه پسند طبع شاه عباس افتاد و اقامتگاه خود ساخت و باغات و عمارات عاليه در وي بنا نهاد. اين باغات و عمارات شامل بر شش باغ که در پهلوي يکديگر قرار گرفته و يک باغ مجزا است . 1ـ باغ تپه 2 ـ باغ چشمه 3 ـ باغ خلوت [قسمتي از فراشمحه فعلي]که حرمسراي شاهي بود 4 ـ باغ شمال [قسمتي از فراشمحه فعلي طبق نظر ملگونوف ] 5 ـ باغ و عمارت صاحب الزمان [ قسمت جنوبي فراشمحله ] که اين باغها به وسيله ديوارهاي سنگي بلند از يکديگر منفصلند 6 ـ باغ چهلستون با عمارتي به همين نام» اينچنين بنظر مي‌رسد که طبق نظرات ملگونوف و برداشت‌هاي ويلبر مجموعه اين باغها، باغشاه ناميده مي شد که بر اثر مرور زمان و از ميان رفتن تعدادي از اين بناها اين نام (باغشاه) منحصراًً به عمارت ديوانخانه اطلاق مي‌گردد. 1 ـ باغ تپه : باغ تپه يا همايون تپه يکي از باغهاي شش گانه بهشهر بود . وجه تسميه آن نمونه اي است از نوعي غرور و پندار غير عادي در اينکه اين باغ در حدود ده متر مرتفع تر از ساير قسمت‌هاي اين ناحيه بنا شده بود. حمام‌ها در روي تپه و در ميان درختان مرکبات واقع شده بود. بر اساس تعدادي از نوشته ها اين ناحيه به بانوان درباري اختصاص داشت . استخر اين ناحيه داراي مخزن آب بسيار بزرگي بود. ملگونوف مي نويسد: «آنچه در اين باغ از مشهورات است شش اصله سرو است که بسيار بلند است، دروازه شمالي آن به باغ زيتون مي رود که از زيتون خبري نيست.» 2 ـ باغ چشمه (چشمه عمارت) : اين بنا در دو طبقه بود که اکنون تنها يک جرز از طبقه اول آن باقي مانده است. بناي چشمه عمارت که قابل مقاسه با عمارت شاه عباسي (باغ فين) کاشان و (هشت بهشت) اصفهان است داراي ويژگي‌هايي در سيستم آب‌رساني است و گردش و بازي با آب آن در نوع خود در سطح کشور يگانه است. با توجه به متون تاريخي، سقف اين بنا حدود دويست سال پيش فرو ريخت و بر اثر مرور زمان و عوامل اقليمي و تخريب هاي انساني به شدت آسيب ديد. وجه تمسيه آن اين است که در چند قدم دورتر از باغ و در سمت جنوب آن چشمه اي جريان داشت. تقريباً بيشتر سياحاني که از اين ناحيه ديدن کرده اند از کاخ دلفريب و باغي که آن را احاطه کرده سخن به ميان آورده اند و گفته اند که اين باغ در فواصل معين بصورت پلکاني ترتيب داده شده بود. 3 ـ باغ خلوت : ژاک دمورگان در مورد اين بنا مي نويسد : «اين باغ در سمت غرب چهلستون واقع شده بود . در مدخل جنوبي باغ سر در بسيار بزرگي بنا کرده بودند که روي آن يک ايوان سرپوشيده قرار داشت . در موارد خاص شاه به ايوان ميرفت و ميهمانان و درباريان در پايين بر روي نيمکت‌هاي سنگي که در کنار استخر قرار داشت و يا بر روي قاليچه هاي گسترده مي نشستند.» ملگونوف ويرانه هاي اين بنا را اينچنين تشريح کرده است: « . . . اکنون بجز گوشواره هاي آن همگي ويران است. در ديوارهاي آن اکنون هم تصاوير زنان ديده مي شود . از صندلي‌هاي مرمر اطراف آن اثري نيست . ديوارهايي بس بلند داشته که از باغ صفي آباد يا کوهها فضاي داخل را نبينند.» 4 ـ باغ شمال : محل زندگي کنيزان بود و عمارتي داشت که ويران شد . در مورد ويژگيهاي عمارت آن به دليل تعلق آن به کنيزان توضيحات مفصلي ارائه نگرديده است. 5 ـ باغ صاحب الزمان : داراي يک ساختمان بود و چنين به نظر مي رسد که براي برگزاري مراسم و آيين هاي درباري و همچنين ذخيره کردن اموال سلطنتي و يا نمايش آنها مورد استفاده قرار مي گفت . از ويرانه هاي اين بنا مي توان استنباط کرد اين ساختمان از دو طبقه تشکيل مي شد و لااقل داراي سه تالار بزرگ بود که از بام مسطح و خنک آنها براي برگزاري ميهماني و پذيرايي ها استفاده مي شده است . هانوي سياح در اين مورد مي‌نويسد: «روبروي حوض عمارت صاحب الزمان، نزديک به دروازه برجي بوده که ايلچيان فرنگستان را بدانجا پذيرايي مي نمودند . اکنون عمارات باغ شاهي را به بدترين صورت ويران ساخته اند. خيابان‌ها که گلزار و گلشن بود اکنون (منظور سال بازديد وي 1860 ميلادي) چراگاه پرندگان است.» 6 ـ عمارت چهلستون : مجموعه باغ شاه و عمارت چهلستون در مرکز بهشهر قرار دارد و از جمله آثار به جا مانده از دوره صفوي است. پيتر دلاواله جهانگرد ايتاليايي شش سال پس از شروع بناي اشرف به اشرف آمد و در قصر سلطنتي ديوانخانه ( باغ شاه ) به حضور شاه عباس صفوي رسيد . وي در مورد ويژگيهاي اين مکان در سفرنامه خود توضيحات مفصلي را ارائه مي دهد. در سفرنامه وي آمده است: «اطراف شهر باز است و جز قصر شاهي که هنوز ساختمان آن به اتمام نرسيده و باغهاي مربوط به آن و يک خيابان پر از دکان و مغازه و چند خانه که بدون نظم در وسط درختان ساخته شده و اطراف آنرا زمينهاي وسيعي احاطه کرده اسـت چيز ديـگري در آن وجـود نـدارد. در اين محل چشـمه هاي آب شيـرين و زلال زياد است و به اندازه اي در آنجا درخت وجود دارد که خانه ها ميان آن گم شده است و من موقع نوشتن يادداشت روزانه خود ترديد داشتم که آيا بايد اشرف را شهري در ميان جنگل بنويسم يا آنرا جنگلي بدانم که بعلت سکونت افراد حالت شهر به خود گرفته است.» وي در مورد ويژگيهاي عمارت ديوانخانه نوشته است: «اين باغ که باغ شاه يا ديوانخانه ناميده مي‌شود عبارت از مربعي است که در انتهاي جلگه و در پاي تپه هاي پر درخت واقع شده و پشت کاخ است . در بالاي همين تپه هاست که شاه دستور داده خانه هاي زيادي که جزو عمارت باغ محسوب مي شوند بنا کنند. ديوانخانه در وسط باغ واقع شده و عبارت از بنايي است که طول آن سه برابر عرض آن است . جلوي اين بنا کاملاً باز است ولي در عقب و طرفين آن ديواري است که از پنجره هاي متعدد پوشيده شده است. فاصله کف عمارت از سطح زمين دو پله است و قسمت باز بنا درست رو به شمال يعني پشت به طرف درب ورودي است . جلوي بنا خياباني طولاني و سنگفرش قرار گرفته که در وسط آن جويي جاري است و از حوضي که در جلوي ديوانخانه ساخته شده دائماً آب به سوي اين جوي جاري است.» ملگونوف دانشمند روسي در مورد بناي ديوانخانه در کتاب خود به نام سفرنامه مازندران آورده است: «عمارت شاه عباسي که بنام ديوانخانه معروف بود در سال 1743 ميلادي خالي شد و از نظر افتاد. در برابر عمارت حوضي است به عرض 50 قدم ، به طول 60 قدم ، به عمق يک ذرع و نيم و در دو طرف آن جويي سنگي تا دروازه قرار دارد و اطراف آن سوراخي براي نهادن شمعها تعبيه شده است . در جدار داخلي آبراهه هاي اصلي سوراخ‌هايي ايجاد کرده بودند که ممکن بود در حدود هزار شمع روشن را در آنها نگاه داشت. شمعهايي نيز در اطراف استخر بزرگ روشن مي‌کردند و به اين مناسبت نام استخر نور بر آن اطلاق کردند.» ژاک دمورگان فرانسوي که براي انجام تحقيقات علمي به مازندران آمده بود در مورد ديوانخانه اين چنين نوشت: « در وسط باغشاه، باغ بزرگي پر از سروهاي صد ساله و تخت گل‌هاي آراسته يافت مي‌شود. در تمام طول اين باغ جوي هاي منشعب از کوهستان که از آبشارهاي متعددي نزول مي‌کند جاري بوده، حوض يا استخر وسيع چهارگوشي را آب مي دهد. . . . سابقاً اين استخر در جلوي يک عمارت قابل سکني تر از خرابه هاي قصر کهن ولي با سليقه اي نفرت انگيز جانشين شده است. ( قصر ديوانخانه که طعمه حريق شد و سپس در زمان نادر شاه ساختمان ديگري بجاي آن ساختند) . . . همه چيز مرا به قبول اين نکته وامي‌دارد که اين قصر براي مقر بزرگان به کار ميرفته است. حياط‌هاي بزرگ ، باغها و ايوانها اين محل را بسيار مفرح مي داشت . نکته عجيبي که من در باغات کشف کردم اين است که هر يک از سنگهاي بزرگي که تشکيل سنگفرش را مي دهد حروف اول اسمايي را با خود دارد. در ميان آنها شماره زيادي از حروف گرجي جلب توجه مي کند.» رابينو محقق انگليسي و نايب کنسول آن کشور در زمان محمد علي شاه قاجار به مازندران سفر کرد و در سفرنامه خود که مازندران و استرآباد نام دارد اطلاعات گرانبهايي در مورد اشرف به نگارش درآورد. «اشرف که اکنون رو به ويراني است عظمت خود را مديون شاه عباس صفوي است . انحطاط اين شهر در واقع با سستي خاندان صفوي شروع شد . اين شهر سابقاً خرگوران نام داشت و متعلق به پيرزني بود . شاه عباس آنرا از او خريد و شهر جديدي در سال 1021 قمري تاسيس کرد.» دونالد ويلبر عضو موسسه باستان شناسي آمريکا در کتاب باغهاي ايراني و کوشک‌هاي آن در مورد بناي ديوانخانه مي نويسد: «بر روي سر در اصلي، تالاري بنام تالار نقارخانه قرار داشت. چون در اصفهان و ساير شهرهاي بزرگ ايران معمول بود که طلوع و غروب آفتاب را به وسيله طبل و نقاره اعلام کنند . ساختمان مزبور ( ديوانخانه ) در زمان نادر شاه سوخت و به امر نادر شاه ساختمان ديگري به جاي آن ساخته و به چهلستون معروف گشت . . . . در پشت عمارت استخري که در حدود 30 تا 40 متر مربع مساحت و عمق زيادي داشت قرار گرفته بود. تنها اطلاعي که از اين ساختمان در دست است اين است که اين بنا در حادثه حريقي از بين رفت و در زمان نادر شاه (1747ـ 1736 )ساختمان ديگري در آن محل بنا کردند و اين بناي جديد را چهلستون ناميدند که اغلب ساختمان و باغ قبلي را نيز به همين نام مي شناسند . اين ساختمان را تنها 12 ستون برپا نگه داشته بود ولي مشهور است که مردم ايران عدد چهل را بعنوان مترادفي براي تعداد زياد به کار مي‌برند.» عمارت ديوانخانه که هم اکنون در اختيار شهرداري بهشهر است بر اساس آنچه که جهانگردان و سياحان در وصف آن نوشته اند تغييرات بسياري کرده است. بر اثر گذشت زمان استخر بزرگ مقابل عمارت به فضاي سبز تبديل شده است . اين بنا از داخل هم به دو طبقه تبديل شده است اگر چه نماي خارجي آن در يک طبقه با طاق هاي قوسي شکل و پلکاني دو طبقه با کمي تغيير به همان گونه باقي است که سياحان تصوير آنرا بازگو کرده اند . بهشهر يا همان اشرف البلاد با آثاري به جا مانده از دوران صفويه يادگار شکوه و عظمت تاريخي است که اين منطقه کوچک از کشور روزگاري را با آن سپري کرده است . در دوران قدرت خاندان صفوي بويژه شاه عباس به دليل ارادتش به مادرش خانم اشرف الملوک، ابنيه و اماکني براي تفريح و استراحت در اين شهر احداث شد که با گذشت زمان و پس از فروپاشي دوران حکومت آن خاندان اگرچه تعدادي از اين بناها مانند باغ صاحب الزمان ( در فراشمحله کنوني) به کلي از ميان رفت و از تعدادي ديگر تنها خرابه اي بر جا ماند اما با احياي مجدد اين مکان‌ها و فراهم آوردن امکاناتي براي جذب توريست و گردشگر مي‌توان شاهد شکوفايي مجدد اين منطقه باستاني و تاريخي بود.ک/4 گزارش از : ميثم محسني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 694]
-
گوناگون
پربازدیدترینها