محبوبترینها
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798711327
پرسش هاي بي پاسخ!
واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: پرسش هاي بي پاسخ!
انديشهاجتماعي- منيره پنج تَني:
معضل اشتغال و پرسش از اشتغال نهتنها موضوع تازهاي نيست بلكه شايد گريبانگير همه علوم ازجمله علوم انساني باشد.
معضل كم‌اشتغالي و فقدان اشتغال سبب شده است تا دانش‌آموزان در دوران تحصيلات متوسطه با در نظر گرفتن آينده شغلي به انتخاب رشته دست بزنند و چه‌بسا ديگر مسائل در اين انتخاب بر علاقه فرد و نياز جامعه پيشي بگيرد.
در اين ميان شايد در يك نگاه كلي وضعيت علوم انساني پيچيده‌تر از علوم ديگر باشد. بدين ترتيب انديشه درباره علوم انساني سؤالات مهمي را ايجاد مي‌كند، ازجمله: علوم انساني همان علوم اجتماعي‌هستند يا برعكس؟ فايده علوم انساني كدام است؟ جايگاه علوم انساني در تاريخ معرفت بشري كجاست؟ آيا در عصر فناوري اطلاعات نيازي به علوم انساني وجود دارد؟ نرخ بيكاري در ميان دانش‌آموختگان علوم انساني چه ميزان است؟ در اين علوم نرخ بيكاري با چه متغيرهايي در ارتباط است؟ معضل اشتغال در علوم انساني ناشي از ضعف توانمندي دانش‌آموختگان اين علوم است يا ضعف آموزشي دانشگاه‌ها؟ معضل اشتغال، ذاتي علوم انساني است يا خير؟ در برخورد با مسائل مهم جامعه دانايي دانش‌آموختگان علوم انساني با چه ويژگي‌هايي مي‌توانند با چالش‌هاي جهاني و جهان فرهنگ‌هاي متعدد كنار بيايند؟ آيا علوم انساني مطلق است يا بايد به بومي‌سازي اين علوم دست زد؟ آيا علوم انساني در جامعه ما در سطوح مديريتي و برنامه‌ريزي كاربرد دارند؟ چشم‌انداز علوم انساني در ايران چگونه است؟
چنين پرسش‌هايي محور هم‌انديشي نخستين همايش ملي علوم انساني و چالش‌هاي اشتغال شد.
اين همايش كه طي 2 روز در 31 ارديبهشت و اول خرداد در تالار فردوسي دانشگاه تهران برگزار شد، به بررسي وجود چالش اشتغال براي دانش‌آموختگان علوم انساني در كشور پرداخت. ابتدا صورت مسئله در نشست‌هايي در انجمن‌هاي علمي فلسفه دانشگاه شهيد بهشتي و دانشگاه تهران طرح شد و پس از برگزاري دو كارگاه تخصصي در محل پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و بررسي مقالات مرتبط با محور همايش و بررسي موضوع به‌لحاظ عوامل و زمينه‌هاي معرفتي، ساختاري و فرهنگي، تاريخي، اجتماعي، سياسي، آموزشي، پژوهشي و اقتصادي، همايش با ارائه 21 مقاله و يك ميزگرد به‌عنوان نخستين گام‌ها كار خود را آغاز كرد.
لازم به يادآوري آست كه با وجود حجم بالاي كاري و اقتضائات مرسوم در حوزه روزنامه‌نگاري و از سويي برگزاري فشرده همايش در دو روز پياپي و طرح مسائل مهم فكري و فرهنگي كه نياز به دقت و امانتداري در انتقال مطالب را افزون‌تر مي‌كند، اين گزارش با چند روز تاخير به چاپ مي‌رسد. با اين حال، شايد انبوه مطالبي كه اخيرا جسته و گريخته در پايگاه‌هاي گوناگون اينترنتي و مجلات و فصل‌نامه‌هاي تخصصي علوم انساني درباره مباحثي چون علوم‌انساني، بومي‌سازي علوم‌انساني، علوم‌انساني و علوم ديني و... به چاپ مي‌رسد، بتواند اهميت چنين همايش‌هايي را دوچندان كند. كوتاه شده اي از اين همايش از نظرتان مي گذرد.
دبير علمي همايش، دكتر سيدمحمدرضا حسيني بهشتي ضمن بيان خيرمقدم به اساتيد و دانشجويان شركت‌كننده در همايش، مسئله اشتغال را به‌عنوان يكي از معضلات جامعه ما در دوره‌هاي اخير فراتر از علوم انساني دانست و البته بررسي معضل اشتغال دانش‌آموختگان علوم انساني را از فوايد تنگ‌تر كردن قلمرو موضوع مورد تحقيق برشمرد كه از آن راه مي‌توان مطالعات عميق‌تري انجام داد.
وي هدف اين همايش را بررسي مسئله اشتغال، كم‌اشتغالي و فقدان اشتغال در زمينه علوم انساني برشمرد و با اينكه برگزاري اين همايش از نخستين گام‌ها در اين زمينه است،هدف ديگر را جلب نظر محققان، پژوهشگران و دست‌اندركاران اجرايي و برنامه‌ريز كشور به سمت يكي از مهم‌ترين مسائل جامعه عنوان كرد.
دكتر نعمت‌الله فاضلي اولين سخنران همايش هدفش را پرده برداشتن از برخي چالش‌هايي كه در مسير فايده‌مند شدن علوم اجتماعي وجود دارد، عنوان كرد و پرسش از مسئله اشتغال را هرچند براي اين علوم ، موضوع تازهاي ندانست اما طرح جدي آن‌را در نتيجه توده‌گير شدن اين رشته‌ها طي چند دهه اخير برشمرد و گفت: «تا پيش از 1980 كه الگوي دانشگاه نخبه‌گرا بردانشگاه‌هاي جهان حاكم بود اساسا مسئله اشتغال براي اين رشته‌ها مطرح نبود، زيرا تعداد اندكي براي تحصيل در اين رشته‌ها به دانشگاه‌ها مي‌آمدند.
در الگوي دانشگاه نخبه‌گرا هدف تربيت تعداد معين و محدود نخبگان مولد فكر و دانش است، اما اشباع مراكز آموزشي از يك‌سو و افزايش گسترده دانش‌آموختگان از ديگر سو باعث طرح مسئله اشتغال دانش‌آموختگان در تمام رشته‌ها و ازجمله علوم انساني شده است.»
استاديار انسان‌شناسي و مطالعات فرهنگي دانشگاه علامه طباطبايي مسئله جامعه ما را فقط اين فرآيند جهاني ندانست، بلكه مشكل را به تلقي خاصي از علوم انساني كه از همان ابتداي ورود آنها به جامعه ايراني وجود داشت برگرداند و اين تلقي را يك‌سوگرايانه، تقليل‌گرايانه و اقتصادي برشمرد.
وي علوم اجتماعي را داراي 3 بعد فعاليت فكري، فعاليت حرفه اي و بعد شخصي دانست و بعد شخصي را كه در آن دانش‌ها تلاش مي‌كنند به‌نوعي ارائه توان و بازانديشي فكري و بصيرت فكري بپردازند تا فرد بتواند مسائل شخصي را از مسائل عمومي تشخيص دهد و جايگاه خود را در فرآيند تاريخ درك كند و حتي از اين طريق بتواند اوقات فراغت و لذت توليد كند، مهم‌ترين اين ابعاد دانست و در ادامه افزود: «ولي ما در ايران 2 بعد فعاليت فكري و شخصي را نداريم.»
دكتر فاضلي در پيشنهاد براي راه‌حل اوليه مشكل اشتغال گفت: «شايد به‌نظر برسد كه بايد به‌نوعي بين فرصت‌هاي شغلي و تعداد دانش‌آموختگان تعادل برقرار شود و براي اين تعادل مي‌توان به كاهش تعداد دانشجويان اين رشته‌ها و افزايش فرصت‌هاي شغلي براي اين دانش‌آموختگان انديشيد اما اين راه‌حل ممكن نيست زيرا تقاضاي اجتماعي براي آموزش عالي در ايران بالاست و جوانان نيازمند ادامه تحصيل هستند اما پيشنهاد من توجه به كاركردهاي مختلف اين علوم نه صرفا از منظر اقتصادي يا اداري بلكه از منظر نوعي فعاليت فكري و همچنين راهي براي توسعه خلاقيت‌ها و قابليت‌هاي فردي است.»
دكتر بايزيد مردوخي باتوجه به سازگاري دوره‌هاي آموزشي عالي علوم انساني با نيازهاي بازار كار – مورد علم اقتصاد، هزاره سوم را عصر آموزش و فن آموزي براي زندگي در جامعه دانايي خواند و گفت: «در جامعه دانايي، دانش‌آموختگان آموزش عالي بايد داراي چه ويژگي‌هايي باشند تا بتوانند با چالش‌هاي جهاني و جهان فرهنگ‌هاي متعدد كنار بيايند؟ پيوند بين آموزش عالي و دنياي كار در جامعه دانايي، از اهميت زيادي در فرآيند توسعه برخوردار است و بدون ترديد اشتغال دانش‌آموختگان آموزش عالي به يكي از پيچيده‌ترين موضوع‌هاي زمانه تبديل شده است.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران چالش آموزش عالي در قرن 21 را ايجاد تغييراتي دانست كه دانش‌آموختگان را از تعادلي مطلوب بين دانش نظري، مهارت تخصصي، دانش چرايي مهارت هاي ضروري اجتماعي و زباني برخورداركند و اين دانش‌آموخته آموزش عالي، داراي 3 ويژگي استعدادهاي آكادميك، مهارت‌هاي توسعه شخصي و اجتماعي و شايستگي كسب و كار خواهد بود كه «مثلث شايستگي» نام دارد.كه البته اين شايستگي‌ها بايد در بطن آموزش‌هاي عالي تعبيه شده باشند.
دكتر غلامرضا ذاكر صالحي به ملاحظاتي در رابطه با ارتقاي كارآمدي علوم انساني در ايران پرداخت. وي با تأكيد بر ايراني بودن نگاهش به مسئله و متكي بودن مقاله‌اش بر آمار و ارقام، ابتدا به‌وجود برخي مشكلات در زمينه علوم انساني و نظام اشتغال اشاره كرد از جمله:1 - فقدان سياست آموزشي در ايران و به تبع آن نبود سياست آموزش عالي كه اين معضل با اتكا به آمار و ارقام اثبات مي‌شود.2 - الگوي دانشگاهي نامناسب (الگوي ناپلئوني – فرانسوي) 3 - وجود انتظارات متعارض و ناهمگون و بلندپروازانه از علوم انساني 4 - فقدان نظام اشتغال در كشور 5 - نبود رويكرد جامع و سيستمي براي حل مسئله اشتغال.
استاديار مؤسسه پژوهش و برنامه‌ريزي آموزش‌عالي در ادامه با تأكيد بر نگاهي واقع‌گرايانه و اتكا به داده‌هاي عيني سعي بر برطرف كردن شبهاتي كرد كه به‌زعم وي به تخطئه علوم انساني در ايران و متهم كردن آن به ضعف و ناكارآمدي منجر شده است.
ذاكر صالحي با ذكر توصيه‌هايي به سخنانش خاتمه داد كه مي‌توان آنها را به‌شرح زير خلاصه كرد:1 - پيگيري سياست توانمندسازي علوم انساني 2- ملاحظه علوم انساني و نظام اشتغال به‌عنوان دو زير سيستم از يك سيستم بزرگتر و تمهيد زيست‌بوم مناسب براي رشد و توسعه متوازن كل سيستم3 - سازگاري برنامه‌هاي آموزشي و درسي با تحولات جهاني 4- حفظ تناسب و ارتباط برنامه‌هاي آموزشي و درسي با نيازهاي بازار كار ايران 5- استفاده از فناوريهاي جديد آموزشي، توسعه تحقيقات دانشجويي، استقرار نظام كارآفريني و مهارت‌آموزي 6- توجه به فناوريهاي فرهنگي كه در بازار كار كاربرد فراوان دارند 7- اهميت دادن به دو حلقه مفقوده در زنجيره توليد تا مصرف علوم انساني يعني فرايند اشاعه و فرايند سياست‌سازي 8- انجام اقداماتي به‌منظور افزايش جاذبه و منزلت اجتماعي مشاغل علوم انساني.
دكتر محمود مهرمحمدي در ادامه همايش، چالش اشتغال را از منظر بي‌سوادي تكنولوژيك و فقر تفكر تلفيقي در علوم انساني و اجتماعي بررسي كرد. وي در ابتدا به شرح مفهوم «برنامه درسي مغفول»پرداخت كه ناظر به غفلت‌ها و لغزش‌هايي است كه به‌ويژه در حوزه ساخت و تدوين برنامه‌ها اتفاق مي‌افتد و در اثر آن محروميتي كه جبران يا رفع آن بسيار بعيد يا حتي غيرممكن مي‌نمايد به دانش‌آموختگان تحميل مي‌شود.مهرمحمدي عضو هيأت علمي گروه تعليم و تربيت دانشگاه تربيت مدرس «سواد تكنولوژيك» و «تفكر تلفيقي» را مواردي دانست كه پردازش دقيق آنها مي‌تواند به سرمايه‌اي كارساز براي بازنگري برنامه‌هاي درسي رشته‌هاي علوم انساني و اجتماعي مبدل شود. مراد وي از سواد تكنولوژيك، شايستگي ارائه طرح و تدبير معقول در مواجهه با مسائلي است كه لاجرم با ظرفيت خلق و ابداع سروكار داشته و نيازمند قابليت‌هاي فكري ويژه و پيچيده به‌خصوص تفكر تلفيقي هستند. اين شكل تفكر ناظر به قابليت حل پارادوكس يا جمع كردن ميان معيارها و ارائه طريق براي حل مسائل خاص است. مهرمحمدي با ارائه 9 وجه از اختلافات ميان مسئله علمي و مسئله تكنولوژي سعي بر روشن كردن معناي «سواد تكنولوژيك» كرد .
در ادامه نخستين همايش علوم انساني و چالش اشتغال در روز نخست دكتر هادي خانيكي جامعه ايراني را در معرض تغييرات پرشتابي دانست كه معلول عواملي از قبيل ارتباطات فشردگي زمان، مكان، فضا و پيدايش جامعه شبكه‌اي است.
وي جايگاه علوم انساني را بخشي از نظام معرفتي براي مواجهه با وضع جديد دانست درحالي كه علوم انساني در اين جايگاه نيست و اين مسئله توسعه ناموزن علوم انساني را در پي داشته است.اين عضو هيأت علمي گروه علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي توسعه ناموزون علوم انساني را در ايران تركيبي از3پديده گسيختگي، از ريخت‌افتادگي و نابرابري دانست كه مجموع آنها به معناي «تار شدن» ارتباطات درون‌بخشي و ميان‌بخشي علوم انساني است و شكاف ميان نظام آموزشي و اشتغال تنها يكي از اين صورت‌هاست. وي در آخر تأكيد كرد كه مسئله علوم انساني را در حوزه اشتغال، محدود به درون علوم انساني نكنيم و از طرفي علوم انساني را فقط در قالب تعريف اشتغال محدود نكنيم و اجازه نشو و نما با نگاه نو و انتقادي به علوم انساني داده و زيست بوم‌هاي لازم را به‌وجود آوريم و اين ممكن نيست مگر آنكه نگاه‌مان را به علوم انساني متناسب با تحولات جهان و جامعه جديد تغيير دهيم.
دكتر فرشاد مؤمني به جهاني شدن اقتصاد، علوم انساني و مسئله اشتغال پرداخت و با توجه به اينكه عصر كنوني عصر شتاب تاريخ است يعني سرعت و شتاب تحولات اقتصادي-اجتماعي در اثر انقلاب دانايي به بي‌سابقه‌ترين سطح خود در طول تاريخ بشر رسيده است، هم آوازي با اين تغييرات پرسرعت را امري سرنوشت ساز خواند و در شرايط كنوني مسئله زمان آگاهي و درك درست و به موقع اقتضائات زماني را به عنوان مهم‌ترين چالش براي انديشه‌ورزي و برنامه‌ريزي توسعه مطرح كرد. مؤمني، شناخت نتايج غفلت از دست دوم انگاشتن علوم انساني را يكي از راه‌هاي تعريف نسبت ما با مقتضيات زمانه دانست.
در ادامه نخستين روز همايش، مصطفي ملكيان به بررسي چشم‌انداز آينده علوم انساني در ايران پرداخت و نوع گفته‌هايش را نه از نوع پيشگويي كه جزمي و قطعي است بلكه از نوع پيش‌بيني بيان كرد كه نه به‌صورت قطعي بلكه مقيد به شروطي است؛ بدين معني كه اگر وضع فعلي فلان خصيصه‌ها را داشته باشد در آينده احتمالاً با فلان وضع مواجه خواهيم بود. وي مهم‌ترين عواملي را كه در سيرت و صورت علوم انساني در آينده اهميت دارند چنين برشمرد: «نكته اول اينكه در ايران كنوني، بدترين تفسير از ربط و نسبت علوم اجتماعي و انساني داده شده است كه اين تفسير، وضعيت اين علوم را در آينده هم تحت الشعاع خواهد داشت مگر اينكه از اين تفسير دست برداريم.
بدترين تفسير كه روز به روز بيشتر طليعه خود را آشكار مي‌كند اين است كه در پاسخ به پرسش «چه نسبتي بين علوم انساني و اجتماعي برقرار است» گفته شود: ما نمي‌توانيم علوم انساني داشته باشيم بلكه بايد علوم اجتماعي داشته باشيم زيرا از انسان از آن رو كه انسان است نمي‌توان سخن گفت بلكه هميشه از انسان از آن‌رو كه يك شهروند اجتماعي از جامعه خاصي است مي‌توان سخن گفت؛ يعني مي‌توانيم راجع به مسائل انسان ايراني خودمان از اين جهت كه مسلمان است و شيعه است، سخن گفت.مصطفي ملكيان دومين مشكل را نوعي احساس استغنا نسبت به فرآيند علوم انساني در ايران دانست كه جو عمومي كشور دربرخي مواقع به آن دامن زده است.
وي در توضيح اين مسئله گفت:چنين احساس استغنايي اجازه نمي‌دهد فرآيند تحقيق در علوم انساني راه بيفتد. مشكل سوم اين است كه اگر فرآيند تحقيق راه بيفتد تحقيق بايد جرح و تعديل و حك و اصلاح شود. ملكيان مشكل چهارم را اجرايي نشدن فرآورده‌هاي تحقيق توسط مديران اقتصادي، سياسي و مديران تعليم و تربيت برشمرد و مشكل پنجم را توجه ايرانيان در ايران بعد از انقلاب به تمدن غربي دانست.
دكتر عبدالكريم رشيديان كه با عنوان ( علوم انساني و كيفيت) در پايان دومين روز همايش به سخنراني پرداخت، ابتدا در توضيح مفهوم علوم انساني گفت: در اروپا وقتي جامعه سنتي به سمت جامعه مدرن كه دغدغه‌اش قدرت بود حركت كرد علوم اجتماعي پديد آمدند كه علاوه بر جنبه نظري يك جنبه عملي و آزمون‌پذيري داشته و به مسائل عيني بيشتر توجه مي‌كردند. تولد اين پيشرفت علوم انساني و اجتماعي و پيشرفت علوم طبيعي و تبلور در فناوريهاي جديد به زندگي مردم بسيار كمك كرد و زيرساخت‌هايي را فراهم آورد كه سبب فراهم شدن بهبود كيفيت زندگي شهروندان شد.
وي با بيان اين كه علوم انساني و اجتماعي اي را كه امروز با آنها سر و كار داريم پديدآمده در قرن 19 است به‌گونه‌اي كه بعضي متفكران جديد مثل ميشل فوكو معتقدند مفهوم انسان در قرن 19 خلق نشده افزود: «علومي به نام علوم انساني سعي كردند اين انسان را موضوع مطالعه خودشان قرار دهند كه هم مثبت و هم منفي بود. مثبت ازاين حيث كه ابعاد فكري پيچيده‌اي از انسان را متبلور كرده و منفي از اين حيث كه به نوعي تقطيع اين موجود منجر شد. در اين دوره انسان هم به ابژه و هم به سوژه مطالعه علوم اجتماعي تبديل شد.»
مترجم كتاب پراگماتيسم، نقش علوم اجتماعي را به‌خصوص در جوامع غربي هدف زندگي بهينه خواند و اين كه اين دو جنبه را ايجاد مي‌كنند: 1) همه چيز حساب‌شده و كنترل شده است 2) برنامه‌ريزي در اين جهت كه حداكثر انتخاب را فراهم كند. پس علوم اجتماعي از سازوكار جوامع غربي تفكيك ناپذير است. وي در اين باره افزود: «وضعيت علوم اجتماعي در اكثر كشورهاي جهان سوم اين‌گونه است كه اين علوم نه در خدمت كنترل و نه در خدمت بهبود زندگي‌اند. در اين كشورها به چند دليل علوم اجتماعي به حساب نمي‌آيند: 1) تعداد زيادي از اين كشورها آنقدر دغدغه نان و آب دارند كه دغدغه كيفيت زندگي ندارند
2) چه‌بسا رويكردهاي علوم انساني، پژوهش‌هاو نتايج با بعضي مقتضيات آن كشورها در تعارض قرار گيرند و حتي در مواردي نوعي بدبيني نسبت به علوم اجتماعي وجود دارد.
رشيديان تعيين جايگاه علوم انساني در كشورهاي جهان‌سوم را اساسا به نگاه حكومت‌ها برگرداند و چگونگي نگاه ما به علوم انساني را منوط به چگونگي نگاه ما به شهروندان دانست و گفت: اگر بناست شهروندان را اولا شهروند و ثانيا شايسته زندگي داراي كيفيت بدانيم، آن وقت است كه علوم انساني به‌كار مي‌آيد و اگر اين نگاه نباشد اين ظرفيت‌هاي موجود به كار گرفته نخواهد شد.
رشيديان در آخر سخنانش را با تأكيد بر رابطه فشرده و ضروري مفهوم شهروند با مفهوم ضرورت علوم انساني و چالشي اشتغال به پايان برد. در آخرين روز همايش ميزگردي جهت بررسي وضعيت علوم انساني و چالش‌هاي اشتغال مرتبط با آن با حضور دكتر جعفر توفيقي، دكتر محمدرضا حسيني بهشتي، دكتر احمد ميدري و محمدعلي شعاعي برگزار شد.
تاريخ درج: 5 خرداد 1387 ساعت 08:51 تاريخ تاييد: 5 خرداد 1387 ساعت 17:38 تاريخ به روز رساني: 5 خرداد 1387 ساعت 13:56
يکشنبه 5 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 492]
-
گوناگون
پربازدیدترینها