واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ملاحظات دارویی در دوران سالمندیسالمندان که گروه سنی بالای 65 سال را تشکیل می دهند به لحاظ تفاوت های فیزیولوژی جزو گروه های سنی پرخطر محسوب می شوند. بیشتر داروهای موجود در بازار امروزه براساس فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی بیماری در افراد بالغ و میانسال ساخته و فرموله می شوند.
بنابراین مقادیر این داروها در سالمندان باید تعدیل و بازنگری شوند. تحقیقات نشان دهنده افزایش روزافزون میزان مصرف دارو و عوارض ناشی از آن ها در سالمندان است به این ترتیب توجه بر تجویز و مصرف منطقی داروها در این گروه از جمعیت اولویت ویژه ای دارد. همچنین عوامل متعددی مانند ابتلا همزمان به چند بیماری، مصرف یا قطع خودسرانه داروها و ناآگاهی از اثرات و عوارض دارویی در سالمندان، دستیابی به یک رژیم دارویی منطقی را ضروری می سازد.بی توجهی به تغییرات متفاوت متابولیسم داروها مانند جذب، انتشار و دفع آن ها در بدن سالمندان در مقایسه با افراد میان سال، عامل 70 تا 80 درصد عوارض دارویی ناخواسته در سالمندان به شمار می رود.متابولیسم کبدی و کلیوی داروها در دوران سالمندی هر کدام از ما 2 سن داریم؛ یک سن شناسنامه ای یا تقویمی که از روز تولد تا امروز ما را تعیین می کند و دیگری سن فیزیولوژیک. اندازه گیری سن فیزیولوژیک، دشوار است و آن، سنی است که میزان استهلاک بافتی، دستگاهی و کل بدن را تعیین می کند. به عنوان نمونه، مردی که به 50 سالگی می رسد و داروی زیادی در مدت عمرش مصرف نکرده است، با مردی که به 50 سالگی رسیده و حدود 30 سال از عمرش را دارو مصرف می کرده، بسیار متفاوت است؛ زیرا تمام این داروهای مصرف شده به کلیه و کبد فرد، بار بیشتر و کار زیادتری را تحمیل کرده اند. به هر حال، از 50 سالگی به بعد، برخی از تغییرات اساسی در کارکرد دستگاه ها و اندام های بدن رخ می دهد.به عنوان نمونه، فعالیت یا قدرت تصفیه کنندگی کلیه از 50 سالگی به بعد به طور متوسط سالی یک درصد کاهش می یابد. بنابراین ظرفیت تصفیه کنندگی و دفع فضولات و سموم کلیه یک فرد 60 ساله 10 درصد کمتر از یک کلیه 50 ساله است. در 70 سالگی این کاهش به 20 درصد می رسد. همان طور که می دانید کلیه محل اصلی دفع داروها است و بیشتر داروها از طریق کلیه دفع می شوند. بنابراین وقتی قدرت دفعی کلیه در مدت 10 سال 10 درصد کاهش پیدا می کند، به این معناست که خطر مسمومیت های دارویی و تجمع داروها در بدن سالمندان به طور فزاینده ای افزایش می یابد. همچنین فعالیت کبد از 50 سالگی کاهش پیدا می کند و در نتیجه داروهایی که باید در کبد متابولیزه شوند، کمتر تحت این فرآیند قرار می گیرند و خطر تجمع آنها در بدن افزایش پیدا می کند. از طرفی، جذب گوارشی داروها در سالمندان به دلیل تغییرات ترشح اسید کاهش پیدا می کند. حرکات دودی در معده و روده سالمندان کم است و این امر سبب اختلال جذب بعضی از داروها می شود. تغییرات نسبت آب و چربی در بدن سالمندان نیز می تواند حجم توزیع داروهایی را که حلال در آب یا حلال در چربی هستند، تغییر دهد.تاثیر اختلال حواس و حافظه در دارودرمانی سالمنداناختلالات حواس شامل حس های بینایی، شنوایی، چشایی و اختلالات حافظه از مشکلات شایع دوران سالمندی است و این اختلالات، خطاهای دارودرمانی و خطرات مصرف داروها را در سالمندان به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. در ضعف بینایی نیز همیشه این خطر وجود دارد که سالمندان دارویی را به اشتباه به جای داروی دیگر و مصرف کنند. به همین دلیل به جوان ترهایی که در خانواده خود، سالمند دارند، توصیه می کنم مسوولیت برنامه های دارویی آن ها را برعهده بگیرند تا خطاهای دارودرمانی به حداقل برسد.
مشکلات گوارشی و مصرف مشکلات گوارشی، مشکلات بسیار وسیعی را شامل می شوند. ممکن است منظور از مشکل گوارشی، زخم معده و اثنیعشر، التهاب، اسهال یا یبوست های عصبی و ... باشد که در هر مورد، شرایط مصرف دارو کاملا تغییر می کند. به طور کلی، داروهایی که عوارض گوارشی مانند زخم یا التهاب روده و معده ایجاد می کنند، باید در سالمندان با مقادیر کمتر و کنترل بیشتر بیمار مصرف شوند. طبق یک اصل کلی، همیشه باید برای سالمندان کمترین دوز موثر داروها تجویز شود؛ یعنی حداقل مقداری که می تواند اثرات درمانی مطلوب را ایجاد کند. طبیعتا اگر مصرف دارو ایجاد زخم می کند، باید همراه با غذا یا شیر خورده شود. البته این دستورالعمل در مورد همه داروها درست نیست زیرا آنتی بیوتیک هایی مانند آمپی سیلین برای اثربخشی بیشتر چه در جوانان و چه در سالمندان حتما باید با شکم خالی مصرف شوند. بنابراین توصیه من این است که حتما چه در مواردی که خود سالمند اقدام به تهیه دارو از داروخانه می کند و چه در مواردی که افراد خانواده دارویش را تهیه می کنند، حتما دستورالعمل زمان صحیح مصرف دارو و نحوه درست مصرف آن را از دکتر داروساز در داروخانه بگیرند.استفاده از مسکن ها به هنگام دردهمیشه باید سالمندان، مسکن ها را با حداقل مقدار لازم استفاده کنند و چنانچه دچار نارسایی کلیوی و کبدی نیز هستند حتما برای انتخاب داروی مسکن با همکاران داروساز در داروخانه مشورت کنند.دارو درمانی در سالمندان مشکل تر از افراد جوان استعضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: با توجه به این که سالمندان همزمان دچار چند بیماری هستند دارو درمانی در این افراد با مشکلات عدیده ای روبروست و نیازمند بررسی اطلاعات بیمار است. دکتر محمد سیستانی راد در حاشیه دومین کنگره داروسازی بالینی در مرکز همایش های رازی افزود: سالمندان خانم و آقا در دوران پیری همزمان دچار چند بیماری هستند این مسله باعث می شود دارو درمانی در این رده سنی مشکل تر از افراد جوان باشد.وی خاطر نشان کرد :در سنین بالای 65 سال توسعه در این است که داروهایی که دفع آن ها کبدی است با دوزهای پایین تری استفاده شود. با در نظر گرفتن این فاکتور ها در انتخاب نوع داروها و جایگزین های درمانی داروسازان و متخصصان بالینی می توانند نقش مهمی را ایفا کنند.سیستانی راد عنوان کرد: بیماری های مزمن یکی از مواردی است که در دوران پیری به مشکلات سالمندان اضافه می شود و باعث اختلال در متابولیسم دارویی شده و توانایی کلیه و کبد دچار دفع دارو می شود.وی اظهار داشت: در مورد داروها به خصوص فارماکوکینیتک ها پارامترهای فارماکوکینیتک هستند که روی اثر بخشی و دفع داروها نقش دارند به همین خاطر در این سنین طیف دارو مسیرهای دفع دارو در تجویز داروها باید مد نظر قرار گیرد.توصیه های پزشکی در تجویز و کاربرد داروها برای سالمندان * کمترین تعداد اقلام دارویی برای سالمند انتخاب و تجویز شود. * درمان با مقادیر کم دارو آغاز شود و در صورت لزوم با احتیاط افزایش پیدا کند.* از رژیم های دارویی ساده استفاده شود.* دستورات مصرف به طور دقیق به سالمند توضیح داده و نوشته شود. از القاب ساده و شناخته شده دارو برای بیمار نظیر قرص قلب، قرص ادرار، قرص فشار خون و غیره استفاده شود.* از داروهایی که باز و بسته کردن آن ها نیاز به مصرف انرژی و تقلای زیادی نیست استفاده شود و همواره به تفاوت اثربخشی داروها و سرنوشت آن ها در بدن یک بیمار سالمند در مقایسه با دیگران توسط پزشک توجه شود. فرآوری: معصومه آیت اللهیبخش تغذیه و سلامت تبیانمنابع:سلامتایرنا اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید. مطالب مرتبط:تغییرات اعضای بدن در سالمندیمی شود پیر بود و سرزندهپیری، دشمن مشترک مغز و چشم چطور پیر میشویم؟بیماری های مرتبط با تغذیه در دوران پیری سالمندان را دریابیمهرم غذایی مخصوص سالمنداناهمیت میان وعده در سالمندیسالمندی بهنجار برخورد با سالمندان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 395]