محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
دکتر عرفان فدایی وکیل پایه یک دادگستری
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1802225480
انرژي عامل توسعه شکاف بين روسيه و اتحاديه اروپا (3)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
انرژي عامل توسعه شکاف بين روسيه و اتحاديه اروپا (3) نويسنده:موسي الرضا وحيدي* و)جايگاه ايران در تأمين انرژي اروپا: ايران ابرقدرت انرژي يکي از اهداف مهم اتحاديه اروپا، کاهش وابستگي به روسيه در زمينه انرژي و يافتن منابع و مسيرهاي جايگزين است.در اين راستا حوزه خزر و خاورميانه از اهميت فزاينده اي براي اروپا برخوردارند. ايران با توجه به موقعيت ويژه ژئوپلتيک که در اين دو منطقه دارد و همچنين ذخاير عظيم نفت و گاز مي تواند نقش مهمي ايفاء نمايد.گزارش منتشر شده از سوي کميسيون اروپايي بر اهميت افزايش واردات انرژي از مديترانه، درياي سياه، خزر، خاورميانه و ناحيه خليج فارس تاکيد دارد. ترکيه در اين ميان به دليل عبور لوله هاي نفت و گاز از منطقه درياي خزر و آسياي مرکزي به عنوان دروازه ورود انرژي به اروپا محسوب مي شود.(Euractiv 15/11/2006) يکي از دلايل حمايت برخي از کشورهاي اروپايي از عضويت آنکارا در اتحاديه اروپا، اهميت اين کشور در اين خصوص است. در حالي که در قرن 21، انرژي به يکي از مؤلفه هاي اصلي تعيين قدرت و جايگاه کشورها در عرصه جهاني تبديل مي شود، لازم است انرژي به اولويت اول سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران تبديل شود. ايران عليرغم برخورداري از ذخاير عظيم انرژي و موقعيت ويژه ژئوپلتيک و ژئواستراتژيک در دو منطقه ياد شده به دليل مخالفت هاي آمريکا و رقابت کشورهايي چون روسيه و ترکيه نتوانسته است از اين مولفه قدرت خود به درستي در راستاي اهداف و منافع ملي و افزايش موقعيت خود در عرصه جهاني استفاده نمايد. به دليل مخالفت آمريکا و رقابت روسيه، مسير اصلي انتقال انرژي خزر به جاي ايران که اقتصادي ترين و کوتاه ترين مسير است، به مسير باکو، جيهان تغيير يافته و انرژي خزر از آن مسير روانه بازارهاي جهاني شد. يکي از اهداف ساخت خط لوله مذکور که جمهوري آذربايجان را در درياي خزر به ساحل شرقي مديترانه ترکيه وصل کرد، کاهش وابستگي انرژي اروپا به دو منطقه حساس خاورميانه و روسيه بود. هدف تغيير توازن قدرت و ژئوپلتيک انرژي در اين منطقه و اتصال کشورهايي چون جمهوري آذربايجان، قزاقستان و گرجستان به غرب بود. در حالي که برخي از کارشناسان کشورمان با قاطعيت پيش بيني مي کردند که اين خط لوله توجيه اقتصادي ندارد و تحقق نخواهد يافت، سرانجام در مي 2005 افتتاح شد.(Euractive,25/5/2005) اوکراين يکي از کشورهاي علاقمند به انتقال گاز ايران از مسير ارمنستان، گرجستان و در نهايت به اروپا است. احداث خط لوله گاز ايران به ارمنستان که قرار است درآينده نزديک بهره برداري شود، افق هاي جديدي براي گسترش آن به اروپا فراهم کرده است، اما روسيه با احساس خطر، اقدام به خريد سهم خط لوله ارمنستان کرده است. روسيه نگران احداث خط لوله از ايران به اروپا به جز از مسير اين کشور است و آن را تضعيف موقعيت خود در اروپا مي داند. در شرايط کنوني جهان، امنيت و منافع ملي کشورهايي چون ايران به ميزان ايفاي نقش آنها در تأمين امنيت جهاني انرژي بستگي دارد. لذا ضرورت اتخاذ سياست هاي منطقي و کارآمد از سوي کشورمان براي تقويت جايگاه خود در تأمين انرژي دو منطقه مهم اروپا و شرق آسيا که از قدرتهاي آينده جهان محسوب مي شوند، از مسيرهاي مختلف ضروري احساس مي شود. ايران به دليل موقعيت ويژه در دو منطقه حساس نفتي خزر و خليج فارس و ذخاير عظيم انرژي در صورت اتخاذ يک استراتژي منطقي مي تواند به يکي از قدرتهاي برتر جهان تبديل شود. روند پيش بيني ها حاکي از آن است که از سال 2010 ميزان تقاضا براي نفت خام اوپک و خاورميانه به طور جدي رو به افزايش خواهد بود.(صادقي ،1385) در چنين شرايطي، دو حوزه خزر وخليج فارس به يکي از عمده ترين مراکز اصلي توجه و رقابت سياست هاي جهاني تبديل خواهند شد. در راستاي توجه به منطقه خزر، دومين اجلاس همکاريهاي انرژي اتحاديه اروپا با کشورهاي حوزه درياي خزر و درياي سياه تحت عنوان ابتکار باکو با شرکت وزراي انرژي کشورهاي عضو(ارمنستان، جمهوري آذربايجان، بلاروس، قزاقستان، قرقيزستان، مولداوي، تاجيکستان، ترکيه، اوکراين، ازبکستان و روسيه) در تاريخ 30 نوامبر 2006 در آستانه، پايتخت قزاقستان برگزار شد(اجلاس قبلي در نوامبر 2004 در باکو برگزار شده بود) در اجلاس آستانه شرکت کنندگان در خصوص استراتژي مشترک در زمينه انرژي و همچنين نقشه جديد راه انرژي به توافق رسيدند که زمينه همکاري درازمدت اروپا و کشورهاي حوزه خزر و درياي سياه را در چارچوب يک بازار مشترک فراهم خواهد کرد. اندري پيلباگ کميسير انرژي اروپا در اين زمينه اظهار داشت که اين اجلاس، زمينه همگرايي اين مناطق با اروپا را در موضوع انرژي فراهم خواهد ساخت .(Europian Union, 30/11/2006) خط لوله نوباکو توسط اتحاديه اروپا به منظور ترانزيت نفت از حوزه خزر به اين اتحاديه و کاهش وابستگي آن به گاز روسيه طراحي شده است. کميسير انرژي اروپا، اندري پيلباگ(Commissioner Andris Pielbags) در تاريخ 26 ژوئن يک بيانيه مشترک با وزراي انرژي کشورهايي که در مسير اين خط لوله واقع شده اند، يعني ترکيه، بلغارستان، روماني، مجارستان و اتريش امضا کرد.(Euractiv 27/6/2006) اروپا علاوه بر حمايت سياسي از احداث اين خط لوله، کمک هاي مالي جهت مطالعات امکان سنجي آن به عمل مي آورد. اين خط لوله به طول 3400 کيلومتر از مرز ايران و ترکيه شروع و از شرق اروپا عبور خواهد کرد و قادر است از کشورهايي چون جمهوري آذربايجان، ترکمنستان و ايران به اروپا گاز منتقل نمايد. قرار است تا سال 2012 اين خط لوله تکميل شود.(Euractiv,18/1/2006) در واقع اين خط لوله، اروپا را به ذخاير عظيم گازي در خاورميانه و خزر وصل خواهد کرد. کميسيون اروپا نيز با انتشار گزارشي پيرامون امنيت انرژي کشورهاي اروپايي، اعلام کرده است، ايران در کنار روسيه از مهم ترين منابع انرژي اروپا در آينده خصوصا در زمينه گاز خواهد بود. با توجه به يکجانبه گرايي روسيه در مبادلات انرژي با اروپا، ايران گزينه جدي براي کاهش وابستگي اروپا به منابع انرژي روسيه محسوب مي شود. نتيجه گيري به دليل استفاده روسيه از انرژي به عنوان ابزار پيشبرد اهداف سياست خارجي و امنيتي، اتحاديه اروپا به تدريج به دنبال کاهش وابستگي خود در زمينه انرژي به اين کشور است. يکي از پيامدهاي مهم اين رويکرد، تبديل انرژي به اولويت اول سياست خارجي اين اتحاديه در روابط با ديگر کشورهاي جهان و توجه آن به دو منطقه خزر و خاورميانه است که جمهوري اسلامي ايران درهر دو منطقه جايگاه محوري دارد. اروپا به تدريج به اين نتيجه رسيده است که روسيه در آينده قابل پيش بيني منشور انرژي را تصويب نخواهد کرد. لذا به دنبال همکاري با اين کشور در زمينه انرژي براساس موافقتنامه شراکت و همکاري استراتژيک مي باشد که قرار است در سال2007 تصويب شود. در واقع ديالوگ انرژي روسيه و اروپا از سال 2000 شروع شده است. مبناي آن کاهش وابستگي روز افزون اروپا به روسيه، تضمين امنيت انرژي و دستيابي به بازار انرژي اين کشور و راههاي انتقال آن است ولي تاکنون به دليل ملاحظات و منافع متضاد طرفين، اين ديالوگ به نتيجه نرسيده و با نوعي شکاف روبرو مي باشد. روابط روسيه و اروپا در خصوص انرژي به ديگر عرصه هاي روابط دو طرف به خصوص جنبه هاي اساسي اقتصادي و امنيتي گره خورده است. شرکت هاي غربي کميسيون اروپا را تحت فشار قرار مي دهند که به يک راه حل عملي با روسيه برسد و زياد بر تصويب منشور انرژي پافشاري نکند. کوشش در جهت سياستي مشخص و روشن، نسبت به روسيه در دستور کار کشورهاي عضو اتحاديه اروپا قرار گرفته است. قرار است اتحاديه اروپا در اوايل سال 2007 ميلادي اولين سند استراتژي خود را در زمينه انرژي منتشر نمايد که مبناي سياست انرژي اتحاديه اروپا قرار خواهد گرفت. هدف اين استراتژي ارائه چشم انداز کوتاه و بلند مدت از توسعه انرژي هاي پاک و قابل تجديد و کاهش اتکاء به انرژي هاي فسيلي و توجه به دو منطقه خزر و خاورميانه مي باشد. (Euractiv, 9/11/2006) در دهه قبل برخي از تئورسين هاي روابط بين الملل پيش بيني مي کردند که جنگ هاي قرن بيست و يکم بر سر منابع به ويژه انرژي رخ خواهد داد. لذا مي توان رفتار يک جانبه گرا و استراتژي جنگ پيش دستانه دولت نو محافظه کار آمريکا و طرح خاورميانه گسترده و حمله به عراق و افغانستان را در اين راستا ارزيابي کرد.هدف اصلي کاخ سفيد تسلط بر منابع انرژي خاورميانه و تثبيت هژموني جهاني اين کشور و کنترل شريان اقتصادي رقباي احتمالي آينده يعني اتحاديه اروپا، روسيه و چين است. هم اينک انرژي به ابزار اصلي سياست خارجي و امنيتي روسيه و اولويت اول سياست خارجي اتحاديه اروپا در روابط با کشورهاي همسايه به ويژه حوزه خزر، درياي سياه و خاورميانه تبديل شده است. انرژي مبناي اصلي گسترش روابط چين با کشورهاي خاورميانه، آفريقا و آمريکاي لاتين است. در چنين شرايطي ايران با برخورداري از ذخاير عظيم گازي با حدود 27/5 تريليون متر مکعب گاز براي تقويت نقش موثر منطقه اي و بين المللي خود نيازمند توجه بيشتر به موضوع انرژي و استفاده از تمامي مزيت هاي سرزميني خود است. در صورت غفلت از اين موضوع نه تنها از يکي از مؤثرترين اهرم هاي تأثيرگذار قدرت جهاني در آينده محروم خواهد شد، بلکه يکي از مهمترين رکن هاي توسعه اقتصادي خود را نيز از دست خواهد داد. يکي از اهداف راهبردي آمريکا در روابط با اتحاديه اروپا، جلوگيري از تبديل آن به وزنه مهمي در معادلات جهاني در برابر اين کشور است.(وحيدي 1385) لذا به دنبال استراتژي گسست در اروپا و طرح سياست «اروپاي قديم»است. تلاش کاخ سفيد براي گسترش روزافزون نفوذ سياسي، اقتصادي و نظامي در اروپاي شرقي و انتقال پايگاههاي نظامي خود از غرب به اين منطقه که منجر به تقويت موضع آمريکا در ناتو شده است، در اين راستا قابل ارزيابي است. صادرات گاز ايران به مناطق شرقي و مرکزي اروپا زمينه تضعيف مانورهاي آتي احتمالي آمريکا عليه کشورمان را از طريق اروپا و همچنين تقويت هويت مستقل اروپاي واحد را در برابر آمريکا فراهم خواهد ساخت. به دليل مخالفت روسيه با انتقال گاز ايران به اروپا به دلايل ژئوپلتيک، ايران بايد با کمک اروپا و کشورهاي ذينفع در مسير اين خطوط لوله، نسبت به جذب سرمايه گذاري و احداث خطوط انتقال گاز اقدام نمايد، اگرچه تحقق اين موضوع به ديگر عرصه هاي روابط ايران با جهان غرب در سطح کلان و حل پرونده هسته اي ارتباط دارد. نگاه و سياست هاي قدرتهاي بزرگ به مساله انرژي بيشتر امنيتي تا اقتصادي است، لذا برنامه ريزي براي ايجاد وابستگي اروپا و شرق آسيا به انرژي کشورمان، زمينه وابستگي سياسي و امنيتي آنها را نيز در پي خواهد داشت. پي نوشت ها : * کارشناس گروه مطالعات اروپا و آمريکا منابع: 1-خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 85/10/23 2-روزنامه سرمايه ،85/7/29 3-صادقي، محمدعلي،(1385/7/1)،«امنيت انرژي، اولويت نخست توسعه»،شبکه اطلاع رساني نفت و گاز ايران، 85/7/1. 4-وحيدي، موسي الرضا،(تيرماه 1385)،«اهداف رياست فنلاند بر اتحاديه اروپا: اتحاديه اي کارآمد و شفاف»،بولتن ديدگاه ها و تحليل ها، شماره 199،تيرماه 1385. 5-همشهري ،(1385/7/10) فصلنامه مطالعات آسياي مرکزي و قفقاز،سال پانزدهم ،دوره چهارم، شماره 56 ،زمستان 1385 ادامه دارد... /ج
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 431]
-
گوناگون
پربازدیدترینها