تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837019856
ايلخانان در برابر مماليک (1)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
ايلخانان در برابر مماليک (1) نويسنده:علي رضا روحي مير آبادي* چکيده از پر حادثه ترين و مؤثرترين دوره هاي روابط ايران و مصر، دوره ي حکومت ايلخانان ايران و مماليک مصر بوده است. دشمني پايان ناپذير ايلخانان حاکم بر ايران با سلاطين مصر و شام، از دوره ي هلاگوخان و با استمداد الملک الناصر يوسف از خان مغول براي مقابله با سلاطين ايوبي، و پس از آن نبرد عين الجالوت آغاز شد و با لشکرکشي سلطان اولجايتو به شام و محاصره ي قلعه ي رُحبه (712ه.ق) به پايان رسيد. از شش جنگ بزرگ ميان مماليک و ايلخانان، پنج نبرد به پيروزي مماليک انجاميد و تنها نبرد مجمع المروج موجب شکست ايشان شد. پيروزي هاي مماليک موجب افزايش دشمني ايلخانان گرديد. در اين دوره برخي از ايلخانان - همچون سلطان احمد تکودار- سعي در بهبود روابط اين دو کشور نمودند ولي توفيقي نيافتند. مماليک نام سلسه ترک نژاد است که از سال 648ه.ق تا 922ه.ق در مصر حکومت کردند. اين سلسله خود به دو دوره ي مماليک بحري که از سال 648تا784ه.ق طول کشيد و مماليک برجي يا چرکسي که تا سال 922ه.ق ادامه يافت تقسيم مي شود. چگونگي تشکيل حکومت مماليک نياز به مقاله اي مفصل دارد اما به طور اجمال مي توان گفت مماليک به غلامان ترک نژادي گفته مي شد که در دستگاه حکومتي ايوبيان به کار گرفته مي شدند. اين بردگان ترک نژاد بر اثر لياقت و کارداني به مقامات بالاي حکومتي دست يافتند دولت ايوبيان از اين بردگان استفاده فراواني برد و آن ها را در امور حکومتي خود دخالت مي داد (1) و به تدريج مماليک حکومت را به نفع خود تغيير دادند. چون الملک الصالح دستور داده بود تا مماليک را در قلعه خاصي در جزيره الروضه جاي دادند، لذا به آن ها مماليک بحري گفته مي شود. اولين حاکم مماليک، شجرالدر همسر الملک الصالح بود که پس از قتل تورانشاه به دست مماليک به قدرت رسيد. چون تا اين زمان در مصر هيچ زني به قدرت نرسيده بود لذا با او مخالفت هايي صورت گرفت و پس از چند ماه شوهرش عزالدين آيبک به جاي او به قدرت رسيد (2). حکومت مماليک از چند جهت داراي ويژگي هاي خاصي است؛ اول اين که حکومت آن ها براي اولين بار مغولان را شکست داد و جلوي پيشروي آن ها را گرفت. اهميت ديگري که داشتند اين بود که ادامه دهنده ي نبرد با صليبيان بودند و آخرين بقاياي آن ها را از عکا به دريا ريختند. آن ها همچنين قلمرو خود را تا حجاز و شمال شام و ارمنستان و از طرف غرب تا مرزهاي دولت بني حفض گسترش دادند. در زماني که در مصر مماليک قدرت را به دست گرفته بودند در ايران مغولان بر مسند حکومت بودند و منگوقاآن در سال 646ه.ق پس از مرگ گيوک را به دست گرفت. منگو در سال 649ه.ق لشکرهايي را به شرق و غرب آسيا فرستاد. اوقوبيلاي را به چين و هلاگو را به ايران و غرب آسيا فرستاد(3). منگو در 654ه.ق فوت کرد. هلاگو در سال 656ه.ق به بغداد لشکر کشيد و آن را متصرف شده و خلافت عباسي را از ميان برداشت (4). او که پس از منگو به قدرت رسيده بود، قصد داشت تا شام و سوريه و مصر را به اطاعت خود درآورد. هلاگو در مقابل مماليک: بر اثر قتوحات هلاگو در عراق و شام و جزيره، جمع زيادي از مسلمانان به سوي مصر و شام گريختند. هلاگو قصد تصرف آخرين دولت اسلامي در آسيا و مصر، يعني مماليک را داشت. شهرهاي حلب، حماة و حمص به تصرف درآمدند، دمشق بدون جنگ تسليم گرديد و غزه و الخليل به شدت غارت شدند(5). در مصر پس از عزالدين آيبک، پسرش علي از سال 655تا657ه.ق به تخت نشست و در زمان تهاجم هلاگو به شام سيف الدين قطز (657-658ه.ق) سلطان مصر بود. او اخبار نبرد را مي شنيد و در شوراي نظامي تصميم به نبرد گرفت. هلاگو چون خود را در مقابل مماليک ديد، نامه اي به قطز نوشت و از خواست تا دست از جنگ بکشد و تسليم شود(6). هلاگو به پيروزي خود اميدوار بود اما از اقبال خوب او در همين زمان منگوقاآن فوت کرد و هلاگو ناچار به بازگشت شد، ولي فرمانده اش کيتوبوقا را در صحنه نبرد باقي گذاشت. قطز علاوه بر مغولان مشکل صليبان را نيز روياروي خود داشت، صليبان در تشويق مغولان به نبرد با مسلمانان تأثير زيادي داشتند. قطز با در نظر گرفتن همه شرايط موجود در شوراي نظامي تصميم به نبرد گرفت و فرستادگان مغولان را به قتل رساند. عين الجالوت (7) نبرد سرنوشت ساز: قطز اعلام جهاد نمود و سپاه عظيمي را تدارک ديد. اين سپاه از فرماندهان ايوبي و نيروهاي مصري که شامل مماليک و اعراب و بربرها بودند تشکيل مي شد. اميران و سرداران اموال خود را نزد شيخ عزالدين عبدالسلام گرد آورده، صرف تجهيز نيرو نمودند؛ همچنين اجازه قرض گرفتن اموال تجار را براي نبرد با دشمن صادر نمودند(8). پيشقراول سپاه مماليک، بيبرس شده بود. قطز او را براي تصرف غزه فرستاد و خود به همراه سپاه در عين الجالوت مستقر شد. کيتوبوغا و بيدرا رهبران سپاه هلاگو بودند که با مماليک روبرو شدند. مماليک به شدت از سپاه مغول مي ترسيدند لذا تمام تلاش خود را به کار بستند. مغولان در نبرد شکست سختي خوردند و براي اولين بار سپاهي از مسلمانان توانست جلوي پيشروي مغولان را بگيرد. کيتوبوغا در نبرد اسير شده، به قتل رسيد (9). خبر پيروزي به دمشق رسيد و مردم شهر از اين خبر خوشحال شدند و کساني را که پيش از اين با مغولان همکاري داشتند، مورد تعقيب قرار دادند و مسيحيان را در تنگنا قرار داده، يهوديان را غارت کردند (10). قطز پس از پيروزي به دمشق رفت و شاعران او را مورد مدح و ستايش قرار دادند. هلک الکفر في الشام جميعاً و استجد الاسلام بعد دحوضه بالمليک المظفر الاز وع سيف الاسلام عند نهوضه (11) نتايج نبرد عين الجالوت: پيروزي در اين نبرد براي قطز فوايد بسياري داشت از جمله مي توان به موراد زير اشاره کرد: 1-اين نبرد ضربه سختي بر مغولان بود و سيطره مماليک را تاحدود رود فرات و تمامي بلاد شام گسترش داد و شام و مصر را متحد گرداند و براي اولين بار مغولان شکست سختي از مسمانان خوردند و افسانه شکست ناپذيري مغولان توسط مماليک از بين رفت و چون قاهره از خطر مغولان در امان ماند لذا قبله گاه علما و دانشمندان بسياري شد، زيرا تمدن و فرهنگ مسلمانان در مصر مورد تعرض مغولان قرار نگرفت. 2-حکومت مماليک با اين پيروزي تا دو قرن همواره به خود مي باليد و چون حکومت مماليک از نظر نژادي و قانوني مورد تأييد مسلمانا مصر نبود، با کسب اين پيروزي درخشان تا حدودي مماليک وجه قانوني و مشروع گرفتند و قطز قدرت و اهميت ترکان را ثابت کرد. 3-پيروزي عين الجالوت باعث شد تا روح تازه اي به کالبد مرده مسلمانان دميده شود مخصوصاً اين که مسلمانان ايران را جرأت داد تا در دستگاه حکومتي ايلخانان نفوذ کنند. 4-با اين پيروزي روابط مغولان ايران و مغولان بلاد قيچاق تيره شد و هلاگو ناچار شد براي مقابله با برکاي رهبر مغولان قيچاق برود و فرصت نبرد با مماليک را پيدا نکرد. از سوي ديگر مماليک پس از قطز به رهبري بيبرس دست اتحاد به سوي مماليک قيچاق دراز کردند. در آينده اين روابط گسترش بيشتري پيدا کرد که در جاي خود به آن خواهيم پرداخت. 5-پيروزي عين الجالوت در تخريب روحيه صليبيان و تعجيل زوال حکومت آن ها در شام تأثير زيادي داشت و به مماليک قدرت و توان مضاعفي مي داد تا صليبان را هر چه زودتر از بين ببرند. 6-قطز پس از پيروزي توانست دولت ايوبي را در شام منقرض کند و افرادي از خانواده ايوبي را تحت الحمايه خود به شام فرستاد. قطز پس از اين پيروزي از دمشق به مصر بازگشت و اوضاع حکومت خود را سروسامان داد، اما توسط بيبرس به قتل رسيد و به حکومت کوتاه او خاتمه داد و بيبرس خود بر تخت جکومت نشست (12). يکي از اقدامات قابل توجه او تجديد خلافت عباسي در سال 659ه.ق بود. او از خليفه عباسي در مسايل سياسي و مخصوصاً در نبرد با مغولان ايران کمک مي گرفت. اولين خليفه المستنصربالله بود که در مراسم باشکوهي که در قاهره برپا شد، با او بيعت کردند و خليفه تمام وظايف و اختيارات خود را به بيبرس واگذار کرد (13). البته برخي از مورخان در صحت نسبت خليفه ترديد نموده اند(14). مغولان براي نبرد با مماليک خود را ترميم نموده، تجديد قوا کردند و با سپاه عظيمي به شام حمله کردند. در اين تهاجم شهر البيره و حلب تصرف شد و مغولان آن را غارت کردند(15). هلاگو در سال 660ه.ق تصميم به نبرد دوباره اي با مماليک گرفت و به سوي موصل حرکت کرد. با وجود اين که مسلمانان شهر حلب به کمک موصل آمدند، او پس از چندين نبرد خونين، سرانجام مغولان بر ملک صالح حاکم موصل غلبه پيدا کردند(16). هلاگو براي فتح ميافارقين فرزندش يشموت را فرستاد و اين شهر که تحت الحماية مماليک بود پس از مقاومت طولاني سرانجام فتح شد. ماردين نيز توسط يشموت تصرف شد و هلاگو ماردين را به پسر الملک الناصر فرمانراي شهر داد(17). بيبرس براي آن که بهتر بتواند با هلاگو روبرو شود دست به اقداماتي جالب توجه زد. او تمامي فرمانروايان شام را متحد کرده، با اين اقدام برتري خود را به واليان ايوبي شام ثابت کرد و در مقابل مغولان نيز نيرويي قوي به وجود آورد. او همچنين با مغولان قيچاق باب مراوده را باز کرد و اين امر باعث شد تا هلاگو وارد عمل شود. برکه خان، فرمانراوي مغولان قيچاق، مسلمان شد و هلاگو به نبرد با او رفت. در اين نبرد هلاگو شکست خورد و چون منگوقاآن فوت کرده بود، براي تمشيت امور به پايتخت بازگشت و پسرش اباقا را براي نبرد با برکه جانشين خود نمود که او نيز در نبرد شکست خورد (18). هلاگو با اين مشکلات ديگر فرصتي براي نبرد با مماليک پيدا نکرد. او از جلب همکاري مسيحيان و صليبيان بر ضد مماليک غافل نبود. سپاهي از مغولان با همکاري صليبيان به مناطق اطراف رود ساجور نزديک حلب حمله بردند. مغولان را به غزه و سپس به سوي دمشق راندند و در دمشق شکست سختي خوردند(19). مغولان براي گرفتن البيره يک بار تلاش زيادي کردند، ولي به علت سردي هوا و برف تلفات زيادي دادند و از محل محاصره بازگشتند. بيبرس فاتحانه وارد البيره گرديد و به اهالي آن غنايم زيادي بخشيد(20). در مدتي که هلاگو با برکه درگير نبرد بود، بيبرس به صليبيان پرداخت و چند شهر از آن ها را باز پس گرفت. او اسماعيليان شام را نيز از ميان برداشت. در ايران هلاگو 663ه.ق به علت بيماري صرع درگذشت و پس از او بزرگان، اباقا را به حکومت نشاندند. اباقا در زماني که ببيرس با صليبيان درگير بود تمايل به صلح با او را پيدا کرد و زماني که بيبرس در 667ه.ق به شام آمد، هيئتي را نزد وي فرستاد و به او گوشزد نمود که «تو برده اي ترک نژاد بوده اي که در سيواس فروخته شده اي و چگونه [=اين گونه] با شاهان روي زمين مقابله مي کني. آگاه باشي که اگر به آسمان بالا روي يا به زمين فرو روي، از دست من رهايي نخواهي يافت. پس به خاطرخودت با سلطان اباقا مصالحه کن» بيبرس به اين سخن او توجهي نکرد و به فرستادگان گفت تا به او بگويند: «من همچنان تا همه شهرهايي را که از سرزمين خلافت و نقاط ديگر زمين تصرف کرده از دست او خارج نکنم در تعقيب او خواهم بود»(21). در عهد اباقا مسيحيان در ايران نفوذ کرده، شريعت خود را گسترش مي دادند. صليبيان نيز در مواردي از او بر ضد مماليک درخواست نيرو مي کردند. اباقا سعي در شکست مماليک داشت و در سال 668ه.ق با امير صمغار ده هزار نيرو را روانه شام ساخت. وي قبل از حرکت با فرنگيان و صليبيان قرارهايي گذاشت. بيبرس به دمشق آمد ولي سپاه مغولان از ترس گريختند. اباقا در سال هاي بعد نيز از تحريک فرماندهان منطقه و فرستادن نيروهايي بر ضد مماليک دست برنداشت. بيبرس در سال 676ه.ق مسموم شد و به قتل رسيد و پس از دو سال پسرش الملک السعيد قدرت داشت. در منابع مطلب خاصي در مورد روابط ايران با مصر در دوره الملک السعيد نيامده است. العادل بدرالدين سلاميش پس از الملک السعيد چند ماه حکومت کرد و قلاوون قدرت را از او گرفت، وي از سال 678تا689ه.ق حکومت کرد. روابط قلاوون و اباقا: قلاوون معروف به الفي، يکي از قدرتمندترين حاکمان مماليک بحري است. وي با يکي از سردارانش به نام سنقر اشقر درگير بود. در زمان قيام، خبر حمله مغولان رسيد. قلاوون به سنقر اشقر نامه اي نوشت و خطر حمله مغولان و ضرورت اتحاد را به او گوشزد نمود و به او گفت که نبايد با تفرقه باعث از بين رفتن اسلام شويم. سنقر پذيرفت و مسلمانان در شام متحد شدند. بخشي از سپاه عظيم مغول که به حلب رسيده بود مورد حمله مسلمانان قرار گرفته و غارت شد. قلاوون خود به ميدان نبرد آمد و پسرش را در مصر وليعهد خود گذاشت. قلاوون به غزه رسيد و متوجه شد که مغولان از ترس گريخته اند، لذا به دمشق سفري کرد و پس از چندي به مصر بازگشت(22). نبرد حمص: در سال 680ه.ق(23) نبرد عظيمي بين مسلمانان و مغولان در حمص اتفاق افتاد. مورخان مسلمان عرب از اين نبرد به عنوان افتخاري براي مصريان ياد کرده اند و آن را با شرح و بسط فراوان آورده اند. اباقا بن هلاگو رهبر مغولان نيروي عظيمي را به سرداري برادر خود، منکو تمربن هلاگو، به سوي مصر فرستاد وقلاوون با شنيدن اين خبر به همراه جمع زيادي از فرماندهان شام به مقابله با مغولان شتافت. در جنگ، مغولان شکست سختي خوردند و جمع زيادي از آن ها کشته شدند. قلاوون عده اي را به تعقيب فراريان فرستاد. اين پيروزي باعث خوشحالي مسلمانان گرديد (24). نکته شايان توجه در اين نبرد اين است که منابع فارسي دوره مغول اين شکست مغولان را به جهت کوچکي منکوتمر ذکر کرده، سعي در توجيه آن دارند(25). مغولان پس از اين شکست به سوي فرات گريختند. و عده زيادي از آن ها در رود فرات غرق شدند و عده ديگري به شهرهاي شام گريختند. قلاوون اوضاع شام را سروسامان داد و به شهرهاي اطراف نامه هايي نوشت و خبر پيروزي را به آن ها داد. در مدح قلاوون و بزرگداشت اين پيروزي شاعران اشعاري سرودند و خوشحالي خود را به نظم کشيدند (26).اباقا در همان سال فوت کرد و پس از از او اميران و شاهزادگان تکودار را به جانشيني اباقا برداشتند. تغيير سياست مغولان در دوره تکودار: در دوره تکودار حوادث جالب توجهي به وقوع پيوست. او چون مسلمان شده بود نام احمد را براي خود برگزيد. احمد سعي داشت تا روابط تيره مماليک و مغولان را بهبود ببخشد. احمد تکودار در سال 681ه.ق هيئتي را نزد قلاوون فرستاد و شيخ الاسلام کمال الدين عبدالرحمن رافعي و چند تن ديگر از علماي مذهبي را به همراه بهاءالدين اتابک صاحب سلاجقه رساند و به او گفت هدفش احياي شريعت اسلام در بيم مغولان و زنده کردن مراسم اسلامي و اعتقادي همچون وقف در جامعه است و همچنين مي خواهد راه حج را براي حاجيان امن گرداند و شئون حج را مراعات نمايد و به اين مسأله رغبت دارد که با همسايگانش در صلح به سر برد و با آن ها اتحاد کاملي داشته باشد(27). سلطان احمد تکودار در اين هيئت اصرار زيادي بر اتحاد و اجراي قوانين شرعي نمود، در سال بعد نيز هيئتي را نزد قلاوون فرستاد. قلاوون در پاسخ از اسلام سلطان احمد ابراز خوشحالي نموده، اعلام مي کند که آماده است تا در جهت خدمت به اسلام و مسلمانان فعاليت نمايد و از تجار حمايت کند و به جزء جزء نامه سلطان احمد پاسخ مي دهد (28). پاسخ سلطان قلاوون از موضع برتري نسبت به مغولان نوشته شده بود. در سال 682ه.ق بار ديگر سلطان احمد نامه اي به قلاوون نوشت و در اين نامه بار ديگر علاقه خود را به گسترش روابط با مماليک ابراز کرده بود و التزام خود را به امور ديني اعلام کرد. در پاسخ قلاوون نيز هيأتي را به همراه خلعتهاي گرانبها نزد سلطان احمد فرستاد(29). در واقع نمي توان در مورد اسلام سلطان احمد قضاوت صحيحي نمود، زيرا مسايل سياسي در گرايش او به اسلام نمي توانسته است بي اهميت باشد. آنچه که مسلم است اين است که مغولان هنوز آمادگي پذيرش اسلام را نداشتند و در مقابل نظرات سلطان احمد مقاومت مي کردند. بدبيني آن ها نسبت به اسلام اين اندازه بود که در طول حکومت سلطان شورش هايي بر ضد او به وجود آوردند. ارغون يکي از اميران و بزرگان ايلخانان با همدستي جمعي از اميران سلطان احمد را عزل کرده، خود به تخت نشست(30). ارغون زماني که به قدرت رسيد نه تنها از مسلمانان و دولت هاي اسلامي حمايت نکرد بلکه با مسلمانان برخورد نمود و اجازه قدرت گرفتن را به آن ها نداد؛ در زمان او مسيحيان بار ديگر سر بر آوردند. ارغون با مماليک راه مخالفت پيمود و دشمنان مسلمان يعني صليبيان را تحريک کرد تا بر ضد مماليک وارد عمل شوند. قلاوون در آخر عمر قصد ريشه کن کردن صليبيان را داشت که موفق نشد و فوت کرد. پسرش الملک الاشرف خليل بن قلاوون در سال 689ه.ق به عکا لشکر راند و آخرين بقاياي مسيحيان را به دريا ريخت. او پس از آن که از اوضاع داخلي فراغت يافت متوجه مغولان شد و لشکري بر ضد آن ها به حدود رود فرات برد. وي در مسير نبرد سپاهيانش را در محل قبر پدرش جمع کرد و با آن ها نماز خواند و روحيه مذهبي و ديني آن ها را تحريک کرد. و سپس به سوي قلعه الروم که در منطقه اي مرزي بود لشکر راند. مسلمانان در سال 691ه.ق اين قلعه را پس از 25روز محاصره فتح کردند و از آن غنام و اسيران بسيار گرفتند. اين قلعه از اين پس به قلعة المسلمين مشهور گرديده و مسيحيان آن تبعيد شد. اين جنگ الملک الاشرف رنگ مذهبي و جهاد به خود گرفت (31). پس از ارغون، گيخاتو به قدرت رسيد و وي نماينده اي نزد الملک الاشرف فرستاد و به او اطلاع داد که قصد تصرف و اقامت در حلب را دارد، زيرا نيايش هلاگو آن را فتح کرده است و همچنين در تصرف شام مسامحه نخواهد کرد. سلطان مصر نيز در پاسخ نوشت: خان بداند که ما عزم گرفتن بغداد و قتل مردمانش را داريم و مي خواهيم اين شهر را بار ديگر داراسلام نماييم. در پي اين پاسخ سلطان مصر به فرمانروايان شهرهاي شام نامه نوشت و از آن ها درخواست کرد تا به گردآوري سپاه مشغول شوند. الملک الاشرف اين قدر در خود قدرت مي ديد که براي فتح بغداد به جنگ مغولان برود (32). الملک الاشرف پس از چندي بر اثر توطئه بزرگانش به قتل رسيد و محمدبن قلاوون به جاي او نشست. چون وي در سن 9سالگي به قدرت رسيد لذا حکومتش دوام چنداني نيافت و در سال 694ه.ق کتبغا به قدرت رسيد. در ايران گيخاتو بر اثر فساد زياد به قتل رسيد و پس از او «بايدو» به قدرت رسيد. حکومت او چند ماهي بيشتر دوام نياورد و غازان خان به اريکه قدرت نشست. غازان خان مسلمان شد و دستور داد تا منادي کنند که تمام مغولان و ايغور اسلام اختيار کنند و شهادتين بگويند و فرقه نصارا نسبت فرزند به خدا ندهند و مجوس و آفتاب پرست و ثنوي اگر اقرار به وحدت نکند مقتول گردد؛ از يهود جزيه بگيرند و از قتل معاف دارند و به ايشان به نظر خاري بنگرند و همه معابد غير مسلمان را تبديل به مسجد کنند(33). غازان در ابتداي جلوس بر تخت سلطنت سياست مسالمت آميزي را با مصر در پيش گرفت تا با وقت گذراني بتواند نقشه هاي بلند پروازانه و انتقام جويانه اسلافش را پياده کند. پی نوشت ها : *دانشجوي دکتراي تاريخ و تمدن ملل اسلامي 1-براي اطلاع بيشتر ر.ک: ابن واصل: تاريخ ايوبيان، ج2،ص200،ص337،پس از آن. 2- سيوطي: حسن المحاضره في اخبار مصر و القاهره، ج2،ص36. 3-جويني: تاريخ جهانگشا، ج3،ص90. 4-براي شرح کامل فتح بغداد: ر.ک: رشيد الدين فضل الله: جامع التواريخ، ج2،ص69، جويني: تاريخ جهانگشا، ج3،ص280،به بعد، و صاف الحضره: تاريخ وصاف، ص16به بعد و ابن کثير: البدايه و النهايه، ج14،ص200به بعد. 5-ابن تغري بردي: النجوم الزاهره، ج13،ص215. 6-اين نامه در منابع دوره مغول به طور مفصل آمده است؛ جامع التواريخ، چاپ محمد روشن، ج2،صص1018-1229. 7-عين الجالوت: اسمي عجمي است. نام سرزمين لطيف بيم بيسان و نابلس از اعمال فلسطين است؛ ر.ک: معجم البدان، ج4،ص177. 8-ابن تغري بردي: النجوم الزاهره، ج7،صص72-73. 9-ابن کثير: البدايه و النهايه، ج13،صص220-222؛و رشيدالدين فضل: جامع التواريخ، ج2،صص724-726. 10-ابن تغري بردي: النجوم الزاهره، ج7،صص80-81. 11-سيوطي: حسن المحاضره في اخبار مصر و القاهره، ج2،صص60-59.ترجمه: کفر به تمامي در شام از بين رفت و اسلام بعد از نابودي تجديد شد؛ با کمک ملک المظفر قدرتمند که به هنگام قيام شمشير اسلام است. 12-براي شرح کامل زندگي و اقدمات بيبرس ر.ک: ابن تعزي بردي: المنهل الصافي و المستوفي بعد الوافي، ج3،صص446-447. 13-اين موضوع در منابع مختلف آمده است؛ ر.ک: سيوطي، تاريخ الخلفاء، ص477،ابن کثير: البدايه و النهايه، ج13،صص231-232؛ ابن تغري بردي: النجوم الزاهره، ج7،ص109؛ ابن عماد حنبلي: شدارت الذهب، ج7،ص513؛ مقريزي: السلوک، ج1،ص448. 14-ابوالفداء المختصر، ج3،صص212-213. 15-همان، ص480. 16-خواندمير، تاريخ حبيب السير، ج3، ص100، ابن تغري بردي: النجوم الزاهره، ج7،ص111؛ رشيدالدين فضل الله، جامع التواريخ، ج2،ص725. 17-رشيدالدين فضل الله، جامع التواريخ، ج2،ص726-727. 18-رشيدالدين فضل الله، همان، ص731-733. 19-العيني: عقدالجمان، ج2،صص57-58. 20-ابن تغري بردي: النجوم الزاهره، ج7،ص159. 21- ابن کثير: البدايه و النهايه، ج13، ص254. 22-ابن تغري بردي: النجوم الزاهره، ج7،ص300-299. 23-در تاريخ وصاف سال 679ه.ق ذکر شده است. 24-شرح کامل نبرد حمص در المختصر،ابوالفداء،ج3صص14-15؛ البدايه و النهايه، ابن کثير، ج13،صص295-296؛ السلوک، مقريزي، ج2،صص145-149. 25-رشيدالدين فضل الله، جامع التواريخ، ج2،ص1117(تصحيح محمد روشن ). 26-العيني در عقدالجمان 69 بيت را ذکر مي کند: ج2،صص283-288. 27-براي اطلاع بيشتر اين هيئت ر.ک: قلقشندي: صبح الاعشي، ج7،صص69-66و نيز مقريزي: السلوک، ج2،صص157-161. 28-قلقشندي: صبح الاعشي، ج7،ص257 و نيز: تاريخ وصاف، ج1، ص 71. 29-متن اين نامه در عقدالجمان، ج4،صص297-301آمده است. 30-رشيدالدين فضل الله، جامع التواريخ، ص1133. 31- مقريزي: السلوک، ج2،ص242؛ ابوالفداء: المختصر، ج4،صص26-27؛ الکتبي و ابن کثير در مورد فتح اين قلعه قصيده مفصلي را در مدح الملک الاشرف مي آوردند: عيون التواريخ، صص109-115-و البدايه و النهايه، ج3،ص328. 32-بياني شيرين: دين و دولت در ايران عهد مغول، ج3،ص169. 33-تحرير تاريخ وصاف، ج3،ص198. منبع: پايگاه نور- ش 15 ادامه دارد...
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 635]
-
گوناگون
پربازدیدترینها