محبوبترینها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1855338867
تبار شناسي مفهوم امنيت در اسراييل (1)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تبار شناسي مفهوم امنيت در اسراييل (1) نويسنده: محمود عسگري* چکيده امنيت مهمترين کالايي است که جوامع بزرگ و کوچک ، بيشترين سرمايه خويش را براي تأمين ، حفظ ، استمرار و گسترش آن صرف مي کنند. مقاله حاضر با رويکردي هرمنوتيکي به مقوله امنيت، درصدد است اين نکته را بيان کند که اين پديده بر خلاف تعابير سنتي ، در درون هر متن معنايي ويژه مي يابد. نويسنده معتقد است که خاورميانه تا پيش از پيدايش رژيم صهيونيستي ، امنيت سنتي را مي آموزد . تأسيس رژيم صهيونيستي ، شالوده متن قديم را شکست و اسراييل با تحميل خويش بر منطقه ، هندسه امنيتي جديدي را به وجود آورد . خصوصيات اين هندسه جديد به تفصيل در مقاله ذکر شده است . مقدمه دل نگراني هاي ناشي از تأمين امنيت همواره همزاد انسان بوده و بدين لحاظ حفظ و دوام آن ، جدي ترين و ديرينه ترين دغدغه هاي بشر در طول تاريخ بوده است . اين مشغله ذهني که متأثر از خصلت طلبي انسانهاست ، به مرور زمان منتهي به برقراري ساز و کارهايي امنيت زا مانند دولت گرديد. رويکرد مذکور به حدي توسعه يافت که دولتها به عنوان کارگزار امنيت در جوامع مورد شناسايي قرار گرفتند و از اين رو مسأله ، خصلت و ماهيت پيچيده تري يافت . هر چند صلح و ثبات متاعي عام در سطح جهاني تلقي مي گردد، ليکن «امنيت ملي » به عنوان متاعي خاص در اولويت بندي دولتها ، فوريت و جايگاه والاتري به خود اختصاص داده است . به چه علت دولتها در جستجوي امنيت هستند ؟ کدام واحدها در برقراري امنيت موفق تر عمل مي نمايند ؟ آيا مي توان بدون توجه به مناسبات و ضرورتهاي کلان فراملي ، در انديشه راهبردهاي امنيت ساز بود ؟آيا راهکارهاي تثبيت و تأمين امنيت در مقاطع مختلف تاريخي ، يکنواخت و بدون تغيير مانده است ؟ همان گونه که مي دانيم امنيت از عناصر و اجزاء گوناگوني تشکيل يافته است . حکومتها که متوليان امنيت سازي به شمار مي آيند ، متناسب با مقتضيات و گفتمانهاي حاکم ، بر يک مؤلفه ي خاص تأکيد افزونتري مي نمايند . به تعبيري اين گفتمانهاي حاکم هستند که ساز وکارها ، ماهيت و سازه هاي امنيت را تعريف مي نمايند . هر چند استقرار امنيت خواست مشترک تمامي واحدهاي سياسي است ، ليکن به دليل شرايط خاص اسراييل ، مقوله مذکور براي اين رژيم جايگاه و منزلت ويژه اي دارد . از ديگر سو نبايد از خاطر برد که هر حکومتي خرده سيستم نظام بين الملل محسوب مي شود . بديهي است که کشورها با توجه به همين ضريب وابستگي ، به شدت تحت الشعاع تحولات در سطح جهاني قرار مي گيرند . دولت تل آويو نيز از چارچوب و روند مذکور مستثني نبوده و همواره تعاريف خود را درباره مقولات مورد نظر،با اجماع نظرهاي جديد بين المللي پيرامون آن مفاهيم منطبق مي کند . مقاله حاضر تلاش مي کند به اين پرسش پاسخ دهد که مفهوم امنيت ملي در اسراييل تا چه اندازه متأثر از ادارک زبان مدرن قدرت بوده و روند مذکور چه تأثيراتي بر راهبردهاي اين رژيم داشته است؟ تمهيدات تئوريک تحقيق اساساً زايش مفاهيمي همانند امنيت و متعاقباً بحث در حيطه معرفت شناختي آن قدمتي ديرينه دارد .در عصري که انگاره نگريستن به متن (1) از سويه هاي متعدد ، سيادت مي يابد و آموزه ي جوشش زمينه (2) به عنوان واقعيتي ملموس و انکار ناپذير مورد پذيرش قرار مي گيرد ، « بسترها » واسطه مؤثري به شمار مي روند ، چرا که متون ، در قالب آنها صورتبندي خاصي به خود مي گيرند و منزلتي استعلايي مي يابند . امروزه انديشمندان با منتفع شدن از ديدگاههاي زبان شناسانه ، تحليلهاي واقعي تري از پديده ها عرضه مي دارند . «لوئيس يلمزلف »(3) در چارچوب رهيافت مذکور ، حوزه (4) و حوزه معني(5) را معرفي و مورد شناسايي قرار مي دهد . برجسته ترين گرايشهاي موجود در اين جريان عبارتند از مفهوم متن متکثر «رولان بارتز » [دلها را نمي توان به طور دائم وابسته به مدلولهاي خاصي دانست ] ، نظريات « ژاک لاکان » [ که به عدم امکان تثبيت معنا از طريق رابطه متقابل محض بين دال و مدلول تأکيد و مفهوم دال متعالي و استعلايي را رد مي کند ] و جنبش ساختار شکن « ژاک دريدا». (6)بنابراين از ديدگاه ساختار گرايي زبان شناختي بين دال و مدلول رابطه اي هميشگي ، ساري و جاري نيست . اين «فراروايتها » هستند که همواره اين گونه جلوه مي دهند که يک دال ، تنها مدلولي خاص دارد . بنابراين انگاره ساختار شکني مطرح مي شود . در واقع بايد مباني و ساختهايي که مدلولها بر پايه آنها استوارند را بنيان فکني نمود و از چنبره ذهنيتهاي ترسيم شده از ناحيه گفتمانهاي حاکم ، رهيد تا بتوان دالها را تعريفي متناسب کرد . مطالعات امنيتي در قالب فهم سنتي و کلاسيک ، بررسي تهديد ، استفاده و کنترل نيروي نظامي را در بر مي گرفت و عمدتاً نيز امنيت دولت را مد نظر داشت . در اين چارچوب واحدهاي سياسي براي دفاع درصدد بودند ، تهديدات نظامي متوجه خود را با بهره گيري از ابزارهايي همسنخ دفع نمايند . در خلال جنگ سرد نيز ، تهديدات و متعاقباً پاسخها ، ماهيتي نظامي داشت ليکن پس از فرو پاشي نظام دو قطبي اين درک حاصل شد که تهديدات امنيتي ، مي تواند از سويه ها و ابعاد ديگري نظير محيط زيست و حقوق بشر برخوردار شود .(7) بارويکرد زبان شناختي مي توان اذعان داشت که دال امنيت به مدلول خاص و ثابتي رجوع نمي دهد و هيچ رابطه شديدي بين اين دو مقوله وجود ندارد و هر ارتباطي ، اعتباري است . بدين جهت که هم دال مملو و آکنده از معناست و هم مدلولها متکثر و سيال هستند . تکوين مفهوم امنيت ، همواره در سپهر گفتامانهايي صورتبندي شده که با معرفتهاي زمان خود همبسته و انسجامي سازواره داشته اند . با توجه به اين که هيچ پديده و عنصري را نمي توان مستقل از ديگر عناصر تعريف و تبيين نمود ، امنيت نيز به لحاظ پيوستگي و توأمان بودن ، بر اساس تغيير نوع و ماهيت تهديدات ، دچار تحول مفهومي شده است . امنيت به معني برخورداري از فضاي بدون تهديد يا احساس مصونيت از آسيب پذيري ومخاطرات ، همواره شرايطي را براي حفظ ارزشهاي بزرگ ايجاد مي کند . برخي مسائل امنيتي نظير ملي گرايي ، کشمکشهاي قومي ، عدم تکثير سلاحهاي جمعي و ثبات نظامي ، سياسي ، و منطقه اي ، اخيراً توجه تحليلگران و سياست سازان را به خود جلب نموده است .دلمشغوليهايي همانند تخريب محيط زيست . رفاه اقتصادي ، سازمانهاي جنايي فراملي و مهاجرتهاي توده اي باعث تفاوت ويژگي اين مسايل با نگراني هاي گذشته شده است .(8) افزايش چشمگير اهميت و منزلت اين مسايل ، نياز به باز انديشي در مورد اين که امنيت از ناحيه کدام نهادها تهديد شده را به همراه نياز به يک درک مجدد از امنيت ، ايجاب مي کند . اين تهديدات غير سنتي امنيت ، هر چند متفاوت و متنوع هستند ليکن در برخي ويژگيهاي زير مشترک مي باشند . 1.اکثر اين تهديدات دولت - محور نيستند . به عبارت ديگر اين قبيل مخاطرات از عوامل و بازيگراني که خصلتي فروملي يا فراملي دارند ناشي مي شوند . در نتيجه آنها به راحتي قابليت تطبيق با نظريه هاي و تحليلهاي دولت - محور را ندارند . 2- اين چالشها ، فضاي جغرافياي خاصي ندارند . تمرکزي که در گذشته بر تهديدات ايجاد شده به وسيله قدرت نظامي مي شد ، شرايطي را جهت تلاش براي مهار اين قبيل مخاطرات فراهم نمود . بهر حال چالشهاي غير سنتي نشانگر آن است که تهديدات در سطح ملي منتشر شده ، چند سويه و چند جهتي است . ضمن اين که آنها را بايد در سه سطح جهاني ، منطقه اي و ملي نگريست . 3- اين تهديدات را نمي توان تنها با اتکاء به سياستهاي دفاعي سنتي مديريت کرد . اين امکان وجود دارد که سازمانهاي نظامي - دفاعي به ويژه در کشمکشهاي خشونت آميز نقش داشته باشند ، ولي بايد در نظر داشت مديريت مؤثر ، مستلزم طيفي از رهيافتهاي غير نظامي است .(9) در حالي که نمي توان منکر شد که اعمال و گفتارهاي سياسي نوين در جامعه بين المللي ، همچنان در صدد ترسيم و فراهم سازي مقدمات حقوق ، آزاديها و منافع غير متافيزيکي هستند ، اين مشي هاي مشخص ، حکايت از ظهور وضعيت نويني مي نمايد . اغلب چنين رويکردهاي بين المللي ، هميشه موضوع تمام و کمالي براي تعيين شرايط امنيتي - در حوزه هايي که پيشاپيش تحت شمول متافيزيک قرار داشته - بوده است.(10) بناباين ، امنيت مفهومي چند معنايي است . تضمين و تداوم بقا ، ثبات در ابعاد مختلف ، حفظ هويت فرهنگي ، حق توسعه پايدار و جامع ، حمايت از حقوق بشر و آزادي را مي توان به عنوان عناصر کليدي مفهوم جديد امنيت در نظر گرفت . در صورت پذيرش چنين فرضي ، بايد تصديق نماييم که امنيت مطلق تنها به وسيله جمع آوري و انباشت تسليحات تضمين نمي شود . علاوه بر اين ، حتي يک ظرفيت نظامي قابل توجه نيز درجه بالايي از امنيت ثبات را تضمين نمي نمايد . به تعبيري ، در صورت فقدان و يا نقصان ديگر عناصر بنيادي امنيت ، هزينه هاي بالاي نظامي به عامل بي ثباتي مبدل خواهد شد و ممکن است در برخي موارد موجوديت دولت را با مخاطره مواجه سازد .(11) چنانچه رويکردي تبارشناسانه به سير معرفت شناسي مفهوم «امنيت » داشته باشيم در خواهيم يافت جدا از نقطه عزيمتهاي فلسفي (مانند ديدگاههاي ماکياولي و هابز) که در زمره نخستين رهيافتها مطرحند ، گفتمانهاي علمي در اين خصوص ، به دنبال دو جنگ جهاني تدوين گرديد . در آثار اوليه دوران مذکور ، نظريه پردازان از منظر سخت افزار (12) نظامي به امنيت مي نگريستند و کانون توجهات آنها درباره تهديدات ، عمدتاً معطوف به جنگ بود و گفتمان هژمونيک « امنيت = قدرت نظامي » سيطره داشت . در برهه هاي بعدي ، رهيافتي جديد مبتني بر نقد ديدگاه فوق ظهور و بروز يافت . در واقع به دليل تطور بسترها ، گفتمان سترون پيشين به چالش کشيده شد . از اواسط دهه 60 ميلادي ، به واسطه پيدايش پارامترهاي بديع در محيط جهاني نظير پيدايش واحدهاي سياسي جديد ، بحران جهاني اقتصاد ، گرايش دو ابر قدرت به تشنج زدايي ، عقيم و ناکار آمد ماندن استراتژي بازدارندگي ، فرصتي به منظور زايش روايتهاي نوين (13) پديد آمد ، بتدريج رهيافت «امنيت = توسعه » با محوريت «اقتصاد » در جوار نظريه پيشين مطرح شد ، که اين آموزه نيز در چنبره ي تقلي گرايي گرفتار بود .(14) به هر حال از مدول توان نظامي دال امنيت ، شالوده شکني شد . به بياني روشن اگر در مقطعي توان و استعداد نظامي در رأس هرم اهرمهاي امنيتي قرار داشت ، امروزه اين هرم دچار واژگوني شده است . در پي واسازي گفتمانهايي مسلط چهره هاي جديدي از قدرت تهديد به منصه ظهور رسيد . به تعبير بوزان مي توان سه نوع تهديد معطوف به انديشه و ايده (ناسيوناليسم )، پايه مادي و فيزيکي (جمعيت و منابع ) و نهادهاي توجيه کننده دولت (سيستم سياسي )را تبيين کرد . (15) اساساً تهديدات متوجه منابع و شاخصه هاي قدرت مي شوند . درجه و شدت تهديد شوندگي مرکزيت و کليت نظام نيز ، واسطه و معيار اصلي در تعيين تقدم و تأخر هر نوع تهديد به شمار مي آيد . در فضاي کنوني نظام بين الملل ، نظم و نسقهاي پيشين در روابط نامتقارن بين مؤلفه هاي قدرت در هم فروريخته شده و تهديدات از تلون و چندگونگي برخوردارند ، بوزان «کلان موضوع امنيت » را به بخشهاي نظامي ، اقتصادي ، منابع - محيطي و سياسي - فرهنگي تفکيک مي کند .(16) به نظر نگارنده خرج مشترک آنها «چهره هاي قدرت » مي باشد .در ادامه شايسته است نظري به ماهيت و شيوه هاي اعمال قدرت داشته باشيم . پی نوشت ها : *کارشناس ارشد علوم سياسي 1-Text 2-Context 3-Louis Hjelmslev 4-Expression Plane 5-Context Plane 6- لکلا وارنستو ، «گفتمان » ترجمه حسينعلي نوذري ، فصلنامه گفتمان ، شماره صفر ، (بهار 1377)، صص45-44. 7- Snyder Craig A .Contemporary Seeurity and Strategy. ( London: Macmillan University Press, (1999..p77 8-Terry Terriff, (eds).Security Studies Today . (U.S:PolityPress,1999p115. 9-Ibid.pp 115-116. 10-Dillon Michael . Politics of Security (New York : Routledge,1996) p.29. 11-Non - Military Aspects of International Security:(France: Unesco, 1995 ) pp.11-12. Hard Ware-12 Narratives-13 14-تاجيک محمد رضا ، «قدرت و امنيت در عصر پسامدرنيسم ». فصلنامه گفتمان ، شماره صفر ، (بهار 1377).صص123-117. 15-Terry Terriff, (cds) , Ibid.p18. 16-بوزان باري ، چهره متغير امنيت ملي ، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردي ، (تهران : پژوهشکده مطالعات راهبرادي 1377). منبع:پايگاه نور ش 30 ادامه دارد...
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 395]
-
گوناگون
پربازدیدترینها