تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1866410173
گفتگو با علي عبداللهي - 2 /بايد از مشهور شدن شاعران خود در جهان استقبال كنيم
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گفتگو با علي عبداللهي - 2 /بايد از مشهور شدن شاعران خود در جهان استقبال كنيم
علي عبداللهي شاعر و مترجم ادبيات آلماني است كه تاكنون بيش از 40 اثر ترجمه و شعر از او منتشر شده است. با وي درباره شعر ايران و جهان و تجربيات خودش در اين زمينه به گفتگو نشستيم. بخش پاياني مصاحبه تقديم خوانندگان مي شود.
* خبرگزاري مهر - گروه فرهنگ و ادب: ما در عرصه هنر نوشتاري، شعر و داستان، شاهد پديده اي به نام ادبيات مهاجرت هستيم كه بسياري از كشورهاي جهان نيز به طريق مختلف با آن روبرو هستند. در ايران افغانها اين شرايط را دارند و در اروپا و ايالات متحده هنرمندان كشور خودمان. افغانها در ايران داراي انجمن شعر "قند پارسي" هستند. شاعران خوبي مثل محمد كاظم كاظمي و نويسندگان موفقي چون محمد حسين محمدي را در خود جاي داده اند. اينان شاعران و نويسندگان خوبي هستند كه هم در حال آموزش شاعران و نويسندگان ايراني هستند و هم روند خودشان را طي مي كنند. ادبيات مهاجرت تا چه اندازه مي تواند، تاثير بر ادبيات ما بگذارد و اصولا شاعران ترك وطن كرده در چه وضعيتي قرار مي گيرند؟ "بزرگ علوي" معتقد بود رابطه چشم در چشم داشتن با مخاطب از مسائل مهمي است كه نويسندگان مهاجر از آن بي بهره مي مانند، نظر شما در اين مورد چيست؟
- علي عبداللهي: هر انساني كه در اين كره خاكي زندگي مي كند در واقع يك مهاجر به حساب مي آيد و يك تبعيدي به اين جهان محسوب مي شود. هيچ فرقي هم ندارد كه شما در آمريكا، ايران و يا آلمان زندگي كنيد. بعضي از شاعران هستند كه در حوزه زباني خودشان شعر مي گويند و بعضي ها در حوزه زباني بيگانه يعني براي مخاطبان خاصي كه در كشور ديگري زندگي مي كنند ، شعر مي گويند. مثلا كساني در آلمان هستند كه براي مخاطباني در ايران شعر مي گويند و اين مسلما تاثير منفي دارد به دليل عدم ارتباط با مخاطبان اصلي اما همين جريان مي تواند بارقه هاي مثبتي هم به همراه داشته باشد. شما اگر به كارنامه نويسندگان بزرگ دنيا مثل "ميلان كوندرا"، "فرانتس كافكا"، "اوكتا ويوپاز"، "نرودا"، "ناباكوف"، "صادق هدايت" و يا "جوزف برادسكي" و همين طور "احمد شاملو" توجه كنيد، مي بينيد اينها نويسندگان و شاعران مهاجرت بوده اند و يا در دوره مشخصي دست به مهاجرت و ترك وطن زده اند. مهاجرت هميشه تمدن ساز است، مهاجرت هميشه فرهنگ ساز است. شما امكان دارد وجه منفي آن را در نظر بگيريد و بگوييد كه اينها هرگز با مخاطب ارتباطي ندارند اما اين مسئله امروزه با آمدن اينترنت كاملا به حداقل رسيده و از بين رفته است ولي در آن سوي قضيه امكانات و درهاي بزرگي گشوده مي شود به سمت ادبيات پارسي. مضامين جديد و نثرهاي مدرني كه وارد ادبيات ما مي شود بسيار با ارزش است و سبب پيشرفت مي شود. اگر شاعري كه در غربت زندگي مي كند، بتواند به زبان آن قوم و آن ملت به خوبي مسلط شود مي تواند به نفع ادبيات پارسي باشد. من به ادبيات مهاجرت به ويژه در چند سال اخير بسيار اميدوارم و معتقدم در آينده آثار بسيار خوبي توسط نويسندگان و شاعران نسل دوم و سوم مهاجرت خلق خواهد شد. نويسندگان و شاعراني كه در كودكي در آن سوي آبها پا گرفته اند و در دامان فرهنگ و خانواده ايراني بزرگ شده اند.
* ما در كشورمان شاعراني داريم كه استثنا هستند و در زمره شاعران بدون مرز ما محسوب مي شوند. به خاطر دارم كه سال گذشته جواد مجابي براي شعرخواني و معرفي به كشور آلمان رفت. گويا شما به صورت برعكس اين حركت را براي هنرمندان كشور آلمان هم در ايران انجام مي دهيد. مي خواستم در اين باره كمي صحبت و تبادل انديشه كنيم و بحث مقبوليت شاعران ايران را در اروپا و جهان مورد بررسي قرار دهيم. چرا شاعران بزرگ ما در جهان به اندازه لازم معرفي نمي شوند مثلا شاملو يك دو جين جايزه جهاني دارد و در دوره اي هم نامزد جايزه نوبل مي شود. در دانشگاه مملو از تماشاگر U.C.L ايالات متحده شعرخواني كرده است اما با تمام اينها شاملو حتي به اندازه "پابلو نرودا" در جهان شناخته شده نيست.
- در ابتدا توضيحي بدهم در مورد معرفي بعضي از شاعران ايراني در كشور آلمان. من با سايتي كار مي كنم كه بنابر قراردادي بين من و اين سايت موظف هستم كه در صورت درخواست آنها تعداد محدودي تقريبا 30 شاعر معاصر و در قيد حيات ايراني را به آنها معرفي كنم و آنها پس از بررسي هاي لازم دو نفر را انتخاب مي كنند و به من اعلام مي شود تا با هماهنگي آنها به كشور آلمان جهت معرفي و شعرخواني اعزام شوند. من فقط در اعلام اوليه شاعران دخالت دارم و در انتخاب نهايي هيچ مسئوليت و دستي ندارم. من هنگام معرفي در انتخابم بسيار دقت مي كنم و سعي من آن است كه حداكثر پتانسيلي كه در آن مي توانيم ارائه دهيم را معرفي كنم. اما در مورد قسمت دوم سئوال شما بايد بگويم هنوز هم در دنيا ما را با شاعراني مثل خيام، حافظ و مولانا مي شناسند ولي شاعران معاصر ما متاسفانه آن طور كه بايد و شايد در جهان شناخته شده نيستند به جز شاعراني مثل فروغ كه خوب ترجمه شده و يا احمد شاملو.
* نيما يوشيج در آن سوي مرزها در چه جايگاهي قرار دارد؟
- اصلا استقبال نشده است به خاطر اينكه او پيشرو بوده است و يا همان پدر شعر نو است و در واقع كسي كه پيشرو باشد لزوما همه كارهاي او نمي تواند شاهكار باشد.
* اخوان ثالث چطور؟
- اخوان هم به خاطر اينكه اصلا زبان شعرش قابل ترجمه نيست و لحن حماسي اشعار او بزرگ ترين معضل انتقال شعرهاي او به ديگر كشورهاست كاملا از اين مسئله بي بهره خواهد ماند. البته اخوان هم تعداد محدودي از شعرهايش ترجمه شده اما در سطح جنگها نه به صورت كتاب. از شعر معاصر ايران در حد و اندازه خودش استقبال به عمل آمده است اما نه به اندازه شهرت و اشتياق ادبيات ايران. اگر شما مي بينيد كه "پابلو نرودا" كه اهل شيلي است، در اروپا و آمريكا و همين طور كشورهاي شرق از شاعران خوب و شاخص ما بيشتر معروف مي شود يكي از دلايل مهم اش زبان زنده اسپانيولي يا همان زبان شعري نروداست. در دنيا شايد بيش از 30 كشور با اين زبان سخن مي گويند. وقتي كتابي در شيلي منتشر مي شود همزمان در 30 كشور ديگر بدون ترجمه خوانده مي شود. همچنين مسئله فرهنگ مذهبي آنهاست كه تقريبا مشترك و يكسان است، آنها همه در بستر فرهنگ مسيحيت قرار دارند و اين خود باعث بروز شاخصه هاي مشترك مي شود و در ترجمه هم تاثير مثبت فراواني مي گذارد.
فرهنگ ايراني در مقايسه با فرهنگ ديگر ملل جهان، بسيار فرهنگ غني و پرباري است اما به خاطر زبان پارسي كه در اين يكصد سال اخير چندان به آن پرداخته نشده، شعر ما دچار پسرفت و ركود شده است. ضمنا اين محدود شدن، مقداري هم اقليمي است، يعني در 30 سال اخير شاعران بزرگي از جهان به ايران نيامده اند تا ما با آنها آشنا شويم و با آنها ارتباط بگيريم. ما حتي هرگز نيامده ايم شاعران بزرگ خودمان را حمايت كنيم و آنها را به كشورهاي ديگر جهان بفرستيم تا مثلا شعرشان را در نشستهاي كشورهاي ديگر بخوانند و دايره ارتباطشان گسترش پيدا كند. الان براي مثال محمود درويش يا آدونيس در سراسر جهان شب شعر دارند.
* اكثر منتقدان، سيستم حاكم بر ادبيات امروز ايران را كاملا نادرست و غلط ارزيابي كرده اند. پيشتر در جايي صحبت بود كه "علي احمد سعيد" يا همان "آدونيس" به عنوان شاعر عرب و به خاطر اينكه او به جايزه ادبي نوبل دست پيدا كند، كشورهاي عربي حوزه خليج فارس تمام امكانات و ابزار را به كار گرفتند تا او به اين افتخار نايل شود و در ذهن جامعه جهاني به صورتي ماندگار نقش بندد تا حتي اگر نتوانست جايزه نوبل را بگيرد، اين حركت حداقل بازده خوبي در سطح افكار جهاني داشته باشد. اما مي بينيم كه ما در كشور خودمان با شاعر و نويسندگان بزرگ و غير قابل انكار خودمان اصلا رفتار مناسبي نداريم، نظر شما در اين مورد چيست؟
- دقيقا همين طور است. حتي كشورهاي عربي كه سياستهاي متفاوتي دارند و حتي بعضي هاشان با هم دشمني ديرينه دارند، زماني كه پاي ادبيات به ميان مي آيد از ما و كشور ما جدي تر عمل مي كنند و اين واقعيتي است كه هيچ كس نمي تواند انكارش كند. ما معيارهايمان خيلي خيلي كوچك و خيلي خيلي تنگ نظرانه است، ما تنها يك متري بيني مان را مي توانيم ببينيم. اگر شاعر و يا نويسنده اي حتي ناراضي و معترض هم باشد و جايزه بزرگي در دنيا را ببرد، اين در نهايت به سود فرهنگ و ادبيات ايران تمام مي شود و به نفع حوزه زبان فارسي هست. اين مسئله اصلا ربطي به سياست ندارد. در آلمان كه كشوري معادل يك چهارم ايران است بورسيه هاي درون كشوري وجود دارد. به اين صورت كه مثلا شاعري كه در شهر برلين زندگي مي كند از طرف بنيادي در شهر مونيخ از او دعوت مي كنند كه سه ماه در شهر مونيخ اقامت كند و مشغول نوشتن مجموعه شعري در آن شهر شود و امكاناتي مثل آپارتمان، حقوق ماهانه و... را در اختيارش قرار مي دهند تا اين مجموعه شعر را در شهر مونيخ به اتمام برساند و يا رمانش را بنويسد. ما هم در داخل كشورمان بايد موقوفات را تنها به مسائل مذهبي اختصاص ندهيم. موقوفات مي تواند دانشجوي خارجي جذب كند، مي تواند شاعر تربيت كند، مي تواند نويسنده تربيت كند، مي تواند 10 ايران شناس را از 10 حوزه زباني مختلف به ايران بياورد و آنها بتوانند با خيال راحت بنشينند و مطالعات و پژوهش هايشان را در مورد ايران انجام دهند. بازتاب اين كار مي تواند بيشتر از آن باشد كه ما مثلا كمكهايي بكنيم به كساني كه استعدادش را ندارند و اين هزينه ها در نهايت حرام و پايمال بشوند. در واقع سرزميني كه زبان و فرهنگش با معيارهاي پيش پا افتاده و كوچك اداره مي شود، شاعر و نويسنده محصول آن سرزمين از لحاظ فكري به آن بلوغي كه ديگر شاعران در جاهاي ديگر دنيا مي رسند، دست پيدا نمي كند.
زماني كه فرصتي پيش مي آيد تا بتوان شاعر و نويسنده پارسي زباني را در آن سوي مرزها معرفي كرد، من شاعر بايد اولين كسي باشم كه از پيشرفت و مشهور شدن همكار و هموطن و همزبانم استقبال مي كنم نه اينكه از پيدا و پنهان نامه بنويسم و يا تلفن بزنم كه آقا اين كسي را كه شما به آلمان برده ايد يا شعرهايش را ترجمه كرده ايد، هيچ جايگاهي ندارد و شما بايد كسي را كه ما دستور مي دهيم معرفي كنيد. بگذاريد مسئله جالبي را در مورد ژوزه ساراماگو برايتان تعريف كنم. وي يك كمونيست محض و مخالف دولت وقت پرتغال بوده است و يك نويسنده معترض دو آتشه هم هست و با حكومت وقت پرتغال هم هيچ ارتباطي ندارد و شديدا مورد غضب نيز قرار دارد. او در يك جزيره در اطراف اسپانيا زندگي مي كند اما هنگامي كه ژوزه ساراماگو جايزه ادبي نوبل را مي برد رئيس جمهور پرتغال در يك حركت و اقدام نمادين و قابل تحسين از كشور پرتغال به آن جزيره محل زندگي ژوزه ساراماگو مي رود و به او تبريك مي گويد. ببينيد اين دو، دشمنان سرسخت سياسي هستند اما در مقوله ادبيات و افتخار آفريني براي خاك وطنشان مشترك فكر مي كنند. ما بايد اين گونه رفتار كنيم اگر يك نويسنده اي كه به هر نحوي وابسته به زبان ماست در هر كجا كه تشويق شود بايد به خودمان بباليم، نه اينكه از فرداي آن روز در جرايد و خبرها عليه او موضع گيري كنيم. اما مهم ترين مانع گمنام ماندن تمام هنرمندان ما در هر بخش هنري در جهان فقدان قانون كپي رايت در ايران است. وقتي ما عضو نيستيم و به راحتي آثار كشورهاي ديگر جهان را سر خود بر مي داريم و بدون اجازه و پرداخت هزينه مولف ترجمه مي كنيم آنها هم در نقطه مقابل هرگز آثار ما را ترجمه نمي كنند و اين مصداق همان شعر است كه مي گويد: چون مسلمانان مالت ببرند / بانگ فرياد بر آري كه مسلماني نيست.
بايد توجه داشت كه به هر حال وارد قانون كپي رايت شدن گرچه به ظاهر مقداري هزينه در بر خواهد داشت و بايد براي هر چيزي هزينه اي پرداخت شود ولي در عوض وقتي شعري از شاعري در اروپا چاپ شود آن عايدش هم كه بر مي گردد به ناشر و مولف پرداخته مي شود و اين ارتباطي دو طرفه است و اين درست نيست كه ما فكر كنيم مي توانيم از ميراث فرهنگي دنيا استفاده كنيم و هيچ هزينه اي را هم پرداخت نكنيم. آنها گويي كه اصلا ادبيات و نويسندگان ما را نمي بينند و به همين راحتي مولانا مي شود اهل تركيه و ما هر چه قدر كنگره و فستيوال هم برگزار كنيم، فرياد در كوه و دره است و جز كلفت كردن رگ گردن و تحليل رفتن چيزي عايدمان نمي شود. اين تاثير منفي همين مسئله است و سيلي محكمي است كه بر صورت ادبيات و هنر ايران نواخته مي شود و همچنان ادامه دارد.
* وضعيت ترجمه آثار ادبيات جهان به ويژه ادبيات آلماني در ايران را چگونه ارزيابي مي كنيد.
- ترجمه در 30 سال اخير در ايران پيشرفت بسياري كرده است، يعني روند ترجمه رو به رشد بوده است. مثلا بسياري از آثار سوسياليستي كه قبل از انقلاب بسيار طرفدار داشت اما آثار بنيادي آن ترجمه نشده بود مثل تاريخ طبقاتي اثر "لوكاچ" و بسياري آثار ديگر كه تنها در مبحث ادبيات نيست دنبال مي شود. در مقوله فلسفي ما در اين 30 سال خواسته يا ناخواسته بدون هيچ برنامه ريزي خاص خيلي خوب پيشرفت كرده ايم و بسياري از آثاري كه تا به حال موجود نبوده را حالا در اختيار داريم و اينها همگي ديمي بوده است كه بدون برنامه ريزي و به دست شاعران، نويسندگان و مترجمان و به صورت اختياري صورت گرفته است. فقط در زبان و فرهنگ آلماني اغلب كتابهايي كه ترجمه مي شد از زبان فرانسه يا انگليسي بوده است اما حالا اين گونه نيست. شما در گذشته اگر تنها پنج مترجم را مي توانستيد نام ببريد كه از آلماني ترجمه مي كردند اما حالا مي توانيد 10 يا 15 مترجم را ببينيد كه آثارشان در بازار هست. اين روند شروع بسيار خوبي است كه آثار از زبان اصلي ترجمه شود. ببينيد آثار هر كشوري بايد از زبان اصلي آن ترجمه شود، در آن زمان است كه شما مي توانيد سبك را انتقال بدهيد ولي وقتي كه ترجمه از زبان اصلي نباشد سبك در اين ميان گم مي شود و مي رود در فرهنگ و زبان ديگر دور مي زند و مي آيد به فرهنگ ايران و زبان پارسي. مترجمان در ايران هر كدام در حيطه كارشان تا توانسته اند تلاش و همت به خرج داده اند تا شاعر و نويسنده و متفكراني را معرفي كنند. در حقيقت ما نبايد بيش از اين توقع داشته باشيم؛ چرا كه تا ايده آل بسيار فاصله داريم. اما بايد ديد كساني كه كلي گويي مي كنند و مي گويند: "وضعيت ترجمه در ايران بسيار بد است و يا زبان پارسي را نابود كرده اند" آنها چقدر اطلاعات به نسل جديدشان داده اند كه حالا توقع رنسانس هم دارند. دانشگاه ما مگر چه چيزي را به نسل جوان خود ارائه كرده است؟ روشنفكران قديم ما چه سيستمي را پياده كرده اند و چند شاگرد درست و حسابي تربيت كرده اند كه حالا انتظار ايده آل بودن همه را هم دارند؟ بايد ترجمه مسيرش به همين صورت ادامه پيدا كند. آزمون و خطا انجام شود و بعضي از آثاري كه بد ترجمه شده بعدها دوباره ترجمه شود. ترجمه خوب، بد و متوسط در همه جاي جهان وجود دارد و اين روند خودش را تصحيح خواهد كرد.
ما بايد بياموزيم كه دست از كلي گويي برداريم. ما مگر چيزي به نام نقد ترجمه در ايران داريم؟ وقتي كه كلاسهاي تدريس ترجمه ما صاحب اساتيدي است كه يك خط ترجمه هم ندارند و جالب تر اينكه استادان ترجمه پيشرفته هم يك خط ترجمه نكرده اند، ما ديگر چه قيل و قالي را به راه انداخته ايم! بايد ببينيم چه چيزي داده ايم كه حالا چيزي هم طلب مي كنيم. اما از همين مترجمان نسل جوان مترجمان بزرگي ظهور خواهند كرد و زمان بهترين داور ميان ما و آنها خواهد بود. بايد روند نقد و نقد پذيري در ايران تقويت شود. سازمان آموزش عالي بايد اين شهامت را پيدا كند كه در واقع اگر هر مترجمي خوب است بي درنگ از او دعوت كند تا بيايد و درس ترجمه را در دانشگاه به عهده بگيرد. كساني كه ثابت كرده اند مترجمان خوبي هستند بايد آموزش بدهند نه اينكه كساني به واسطه خواندن چند سطر تئوري، مهمترين كرسي آموزشي كشور را به عبث اشغال كنند. پس اگر ترجمه ضعيف باشد مقصر سيستم غلط و مضحك آموزشي ماست نه مترجمان جوان و آموزش پذير.
* ما در ايران با ترجمه هاي گوناگوني كه در كتابها و نشريات آنتولوژي شعري چاپ مي شوند با شاعران كشورهاي مختلف آشنا مي شويم كه ترجمه هاي خوبي هم نيستند. ولي بحث اصلي اين است كه اكثر اين ترجمه ها متعلق به شاعران از دنيا رفته جهان است كه حتي چند دهه از مرگشان مي گذرد. چرا مترجمان ما سعي در ترجمه آثار شاعران بزرگ، جوان و در قيد حيات جهان نمي كنند؟
- شما بايد در نظر داشته باشيد كه در طول اين سه دهه اخير چند نمايشگاه كتاب درست و حسابي در ايران برگزار شده كه كتابهاي شاعران زنده و معاصر ديگر كشورها را به ايران آورده باشد؟ نمايشگاه هاي كتاب ايران يا فرهنگ لغت مي آورند يا آثار كلاسيك ديگر كشورها را عرضه مي كنند. همين طور مگر چند ناشر خارجي در ايران شعبه دارند تا كارهاي چاپ شده شان را به ايران بياورند؟ ما يا بايد سفر كنيم يا از طريق اينترنت ارتباط برقرار كنيم كه باز هم بحث منابع مالي در ميان مي آيد ولي با تمام اين مسائل من خودم سه مجموعه اخير شعر آلماني را ترجمه كرده ام كه تقريبا نيمي از آنها شاعران زنده هستند و شعرهايي كه در اينترنت از آنها وجود داشته و بدون كپي رايت بوده و با پيدا كردن شخص شاعر سعي كرده ام از خودش رضايت گرفته و شعرش را ترجمه كنم.
چهارشنبه 1 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 598]
-
گوناگون
پربازدیدترینها