واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: آشنايي با پايتختهاي جهان: دهلي
آسيا- كيارش طهماسبي:
دهلي نو يكي از سه شهر بزرگ هند است كه پايتخت ملي اين كشور به شمار ميرود.
دهلي نو كه امروزه ادارات دولتي در آن واقع شدهاند، بخشي از ابرشهر دهلي را تشكيل مي دهد. سرزمين پايتخت ملي با احتساب شهرها و شهرك هاي اقماري فريدآباد، گورگاون، نويد و قاضي آباد با ۱۹.۵ ميليون نفر جمعيت پنجمين منطقه بزرگ تجمع انساني جهان است.
تاريخ شهر
اهميت دهلي بيش از هر شهر ديگري در تاريخ هند است. براساس منابع باستانشناسي هند، اين شهر در سال ۵۰۰ قبل از ميلاد مسيح توسط پانداواس ساخته شده است.
بسياري ريشه نام دهلي را در واژه فارسي دهليز ميدانند. بعضيها نيز بر اين باورند كه واژه دهلي تحريف شده نام راجا دهيلو از پادشاهان هند است. اهالي ساكن اين شهر را امروزه دهليتيس مي نامند.
دهلي شهري است جهانشمول، ۱۶۰ كشور جهان در اين شهر دفتر نمايندگي سياسي دارند. دهلي بخش عمده اي از اهميت تاريخي خود را مديون كوه هاي آراوالي كه در جنوب غربي اين شهر واقع شده- و رودخانه يامونا- كه دهلي بر كرانه هاي غربي آن قرار دارد- است.
اين موقعيت جغرافيايي استثنايي سبب شده است تا دهلي از ديرباز بر مسير تجاري كه از شمال غربي هند به كرانه هاي رود گنگ كشيده شده بود، تسلط پيدا كند. اين وضعيت رونق شهر دهلي را در پي آورد و به تبع آن اين شهر به يكي از مراكز اصلي فرهنگي و روشنفكري هند تبديل شد.
جغرافيا و آب و هوا شهر
دهلي از شرق با ايالت اوتارپرادش و از غرب با ايالت هاريانا هم مرز است. ايالت دهلي را ميتوان مشخصاً به سه بخش بزرگ جغرافيايي تقسيم كرد: جلگه اي كه رودخانه يامونا از آن ميگذرد، نواحي كوهستاني و جلگه گنگ.
سرزمينهاي واقع در اطراف رودخانه يامونا بسيار حاصلخيز هستند. نواحي كوهستاني با ارتفاع ميانگين ۲۹۳ متر اغلب بخشهاي اين ايالت را پوشاندهاند. كوهها از تپههاي آراوالي در جنوب ايالت كشيده شده و دايرهوار مناطق وسيعي از ايالت را احاطه كردهاند. اين كوه ها از ناحيه شمال شرق و غرب دهلي را در برگرفتهاند.
رودخانه يامونا تنها رودخانه اي است كه از شهر دهلي گذر مي كند. بخش اعظم شهر و به ويژه دهلي نو در كرانههاي غربي رودخانه واقع شده اند. دهلي قديم يا بخش كهن شهر نيز در كرانههاي شرقي رودخانه يامونا قرار گرفته است.
جمعيت شناسي شهر
براساس سرشماري سال ۲۰۰۵، جمعيت دهلي (بدون احتساب حومه و نواحي آن) بيش از ۱۵ ميليون نفراست. دهلي سومين مركز بزرگ تجمع انساني در هند پس از بمبئي و كلكته محسوب مي شود.
نسبت جمعيت مردان به زنان ۱۰۰۰ به ۸۲۷ نفر است. آمار با سوادي در اين ابرشهر نيز ۷۸.۵ درصد برآورد شده است. دهلي نو از نظر اقتصادي وضعيت بسيار مطلوبي دارد و از اين لحاظ اقتصاد به سرعت در حال رشد است.
براساس آمار سال ۲۰۰۱ نزديك به ۱۳ ميليون نفر در دهلي زندگي مي كردند كه اين ميزان در سال ۲۰۰۵ به ۱۵ ميليون نفر رسيده است. اين آمار نشانگر آن است كه جمعيت دهلي در سال هاي اخير با ۶۰درصد رشد مواجه بوده است.
اين در حالي است كه با احتساب شهرك هاي نويدا، گورگاون، فريدآباد و قاضي آباد جمعيت اين ابرشهر به ۲۰ ميليون نفر مي رسد.
با توجه به موقعيتهاي مناسب و زياد كار، ميليونها نفر از مناطق روستايي ايالتهاي همجوار هاريانا، پنجاب، اوتارپرادش و بيهار جذب شهر دهلي شدهاند. در همين چارچوب نيز فشارها بر دولت ايالتي دهلي در راستاي منطبق كردن زيرساخت هاي شهر با جمعيت ساكن دهلي به شدت افزايش يافته است.
در سال ۲۰۰۱ دولت طرح جديدي را به عنوان نقشه اصلي به اجرا درآورد. اين طرح به منظور گسترش مناطق جديد مسكوني، تجاري و صنعتي در محدوده شهر دهلي و حتي نواحي خارج از آن به اجرا درآمد.
۶۷.۸۳ درصد از ساكنان دهلي را هندوها، ۹ درصد مسلمانان، ۶.۱ درصد سيكها و ۰.۹درصد مسيحيها تشكيل ميدهند. البته كليميان و بوداييان نيز بخش كوچكي از اقليتهاي مذهبي ساكن شهر را تشكيل مي دهند.
اغلب ساكنان شهر از نژاد پنجابي و جاتي هستند. طيفهاي نژادي ديگري نيز از ساير مناطق و ايالات هند در دهلي سكني گزيدهاند. تعداد زيادي كشميري نيز در حومه و نواحي اطراف دهلي زندگي مي كنند.
به رغم چند نژادي بودن جمعيت ساكن شهر دهلي، زبان اصلي مردم، هندي است و پس از آن مردم به زبانهاي انگليسي، پنجابي و اردو صحبت مي كنند. انگليسي در كنار زبان هندي(ياهيندي) زبان رسمي است و پنجابي و اردو زبان هاي دوم محسوب مي شوند.
از زماني كه دهلي به عنوان پايتخت هند انتخاب شده است، گروه هاي مختلف زباني از تمامي مناطق هند در اين ابرشهر سكني گزيدهاند. از جمله اين گروههاي زباني ميتوان به نامهايي نظير تاميل، كانادا و تلگو اشاره كرد.
حمل و نقل شهر
سيستم حمل و نقل از اتوبوسها، ريكشاو (سه چرخههاي موتوري)، مترو، تاكسي و قطارهاي حومه شهري تشكيل شده است. متروي اين شهر يكي از مدرنترين سيستمهاي حمل و نقل زيرزميني دنيا به شمار ميرود. در سال 2007 اين سامانه در 3 خط فعال بود، 65 كيلومتر طول داشت و به 59 ايستگاه سرويس ميداد. در حال حاضر چندين خط جديد در حال ساخت است و به زودي ايستگاههاي بيشتري افتتاح خواهند شد.
يكي از پرطرفدار ترين وسايل حمل و نقل عمومي در دهلي سهچرخههاي موتوري هستند كه معمولا به رنگ سبز در شهر ديده ميشوند. اين وسيله حمل و نقل عمومي كه از سيانجي استفاده ميكند بسيار ارزنتر از تاكسيها زرد و مشكي دولتي و خصوصي است.
در كنار همه اينها سيستم اتوبسراني شهري دهلي قرار دارد كه 60 درصد سفرهاي درونشهري دهلي توسط آنها انجام ميشود. اتوبوسراني دهلي براي ارائه تسهيلات بيشتر به شهروندان، با شركت متروي اين شهر قرار داد بسته است و ايستگاههاي متروي دهلي را به خوبي پوشش ميدهد.
دهلي همچنين سه فرودگاه دارد. فرودگاه اصلي اين شهر اينديرا گاندي است كه در سال 2007 ركورد جابجايي 20.44 مليون مسافر در آن ثبت شد. پالام و صفدرجونگ دو فرودگاه ديگر اين شهر هستند كه بيشتر براي مقاصد بازرگاني مورد استفاده قرار ميگيرند.
جاذبههاي گردشگري شهر
دهلينو آيينهاي از تاريخ و ميراث فرهنگي غني هند به شمار ميرود و به همين خاطر داراي جاذبههاي گردشگري فراواني است. اين شهر داراي قلعهها، موزهها، معابد و ديگر جاذبههاي گردشگري است.
جاذبههاي اين شهر عمدتاً به در دو بخش جديد و قديم شهر هستند و به نوع جاذبههاي مدرن و باستاني تقسيم ميشوند. در بخش قديمي شهر تعداد زيادي قلعههاي قديمي، ساختمانهاي تاريخي و معابد زيبا وجود دارند.
در بخش جديد شهر هم ساختمانهاي مدرني همچون ساختمان دولت، ساختمان سفارتخانهها و ديگر ساختمانهاي اداري مدرن بخشي از جاذبههاي اين شهر به حساب ميآيند. از ميان تمامي اين جاذبههاي ميتوان به ساختمان پارلمان، معبد آكشاردام، معبد آپو قار و دروازه هند اشاره كرد.
تاريخ درج: 4 ارديبهشت 1387 ساعت 14:12 تاريخ تاييد: 31 ارديبهشت 1387 ساعت 17:23 تاريخ به روز رساني: 6 خرداد 1387 ساعت 17:02
سه شنبه 31 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1120]