تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816732243
خيام در فراسوي ادبيات
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: خيام در فراسوي ادبيات
جام جم آنلاين: نام خيام براي ما ايرانيان و البته براي بسياري از جهانيان يادآور رباعيات پرشوري است كه جان انسان را نوازش ميدهد. بويژه در مغرب‌زمين او را به واسطه ترجمه آزاد فيتزجرالد از آثارش مي‌شناسند، اما خيام فراتر از آن‌كه شاعري شوريده باشد دانشمندي يگانه در عصر خود بود كه مرزهاي دانش رياضيات را به پيش برد و تنها بداقبالي او آن بود كه آثار پيشرفته او در جبر مدت‌ها مفقود شد و زماني به دست اروپاييان افتاد كه آنها راه جديد خود را پس‌از رنسانس در پيش گرفته بودند.
خيام، رياضيدان و اخترشناسي كامل و بي‌نظير در عصر خود بود و حتي مي‌توان گفت به واسطه آثاري كه از او به جاي مانده است بيش از آن‌كه به معني علم در دوران خود نزديك باشد به علم مدرن نزديك شده بود.
يكي از برجسته‌ترين كارهاي او در زمينه دانش نجوم به تصحيح تقويم بر ميگردد. تقويم معروف جلالي كه پايه يكي از دقيق‌ترين تقويم‌هاي رايج در جهان است، براساس محاسبات و رصدهاي عمر خيام به دست آمد.
او كه به دعوت سلطان جلال‌الدين ملكشاه سلجوقي به كار اصلاح تقويم پرداخته بود، توانست به همراه همكارانش طول سال خورشيدي را برابر با 24219858156.365 روز محاسبه كند كه تا 6 رقم اعشار درست است. اين تقويم در هر 5500 سال تنها 1 ساعت خطا دارد در حالي‌كه دقيق‌ترين تقويم رايج بعدي كه تقويم ميلادي گريگوري است (تقويمي كه امروزه در كشورهاي غربي استفاده مي شود) در هر 3330 سال يك روز خطا دارد.
اما با وجود اين كار بزرگ نقش مهم او در دانش جبر بود.
دانش جبر در آن دوره در حال شكل‌گيري بود و تلاش براي حل معادلات در جهان اسلام آغاز شده بود و به مرحله اي مهم رسيد. خيام اين تلاش را به اوجي كم نظير رساند. مهمترين تلاش خيام در رياضيات را به حل هندسي معادلات درجه سوم نسبت مي‌دهند. جايي كه او با كمك مقاطع مخروطي كه متناظر با معادلات درجه سوم بود، سعي در حل اين‌گونه معادلات داشت.
اين قبيل مسائل اينك يكي از بنيان‌هاي مسائل جبري در عصر ما به حساب مي‌آيد. خيام همچنين به محاسبه ضرايب بسط معروف دو جمله‌اي براي توان‌هاي مختلف پرداخت و آنها را در قالبي هندسي به شكل يك مثلث ارائه كرد. بعدها پاسكال و نيوتون نيز همين مثلث را به‌كار گرفتند و دانش آموزان جهان امروزه اين مثلث كار آمد را به‌نام مثلث خيام پاسكال نيوتون مي‌شناسند.
جرج سارتن كه از او به پدر تاريخ علم نام برده مي‌شود درباره خيام مي‌نويسد كه اين دانشمند فراتر از زمان خود قله‌اي درخشان در جبر قرون وسطي بود. اگر دانش او در زمانش مورد استفاده و پيگيري قرار مي‌گرفت، شايد دانش رياضيات امروز سال‌ها جلوتر از ما بود.
پوريا ناظمي
سه شنبه 31 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 440]
-
گوناگون
پربازدیدترینها