تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804623124
با كيانوش عياري وقتي مقابل دكتر قريب ايستاد باوري به نام نوعدوستي
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: با كيانوش عياري وقتي مقابل دكتر قريب ايستاد باوري به نام نوعدوستي
جام جم آنلاين: قرار مصاحبه با كيانوش عياري را از چند ماه پيشتر گذاشته بوديم اما به دليل گرفتاري و دلمشغولي‌هايي كه خود فيلمساز هنگام پخش مجموعه تلويزيوني روزگار قريب داشت اين ديدار عملا ميسر نشد و در نهايت طبق وعده‌هاي چندباره كه بين ما و فيلمساز رد و بدل شد، موفق شديم در يك روز از همين روزها پاي صحبت‌هاي او بنشينيم و عياري هر آنچه را كه بايد درباره دكتر قريب مي‌گفت با ما گفت.
بخش عمده‌اي از اين گفتگو به شكل‌گيري ايده و حركت رو به جلو اين مجموعه تلويزيوني اختصاص داشت.
تحقيق در ساخت يك مجموعه تاريخي از موارد ضروري و لازم در يك پروژه تلويزيوني يا سينمايي است؛ به اين معني كه تحقيق روايتي تك خطي پيش روي صاحب اثر مي‌گذارد و بر اساس داشته‌هاي موجود داستان‌سازي و دراماتيزه كردن كاراكتر نيز آغاز مي‌شود؛ مراحل تحقيقي روزگار قريب چگونه پيش رفت؟
احتمالا سال 80، در پي توافق براي ساخت مجموعه‌اي درباره زندگي دكتر قريب، تحقيقاتم را آغاز كردم. در ابتدا فيلم داستاني نوشته شاهد سلطاني آزاد كه سيما فيلم به من داده بود را به منزله تحقيقي پيرامون زندگي دكتر قريب خواندم.
آنگاه با فرزندان و برادر كوچك‌تر دكتر ارتباط برقرار كردم و در همين ارتباط يادنامه‌اي به من داده شد كه حاوي خاطرات همسر، برادر، فرزندان و شاگردان دكتر قريب بود؛ اما تمام داشته‌هاي من آن چيزي نبود كه بتوان بااستناد به آنها كار را شروع كرد و از سوي ديگر بايد با سيما فيلم به توافق‌هايي مي‌رسيديم و نتيجه مذاكرات پي در پي من با معاون فرهنگي وقت سيما فيلم به جايي ختم شد كه مجموعه روزگار قريب لزوما به زندگي ايشان نپردازد. در نتيجه فراز و نشيب‌هايي كه فراروي بالندگي علمي و اجتماعي ايران در طي زندگي شصت و پنج ساله دكتر قريب قرار گرفته بود، عنصر حياتبخش كار شد.
نگران انحراف از مسير تحقيق نبوديد؟
تمام دغدغه من اين بود كه به هر جايي كه سر مي‌كشم بايد باز هم سر جاي اول برگردم و به عبارت بهتر دكتر قريب همان دكتر قريبي باشد كه بود، انساني فرهيخته و وابسته به ارتباطات كاملا انساني در برخورد با بيماران، شاگردان و دوستان خود و در اين مسير مدت‌ها در كنج عزلت كتابخانه گرفتار شدم و درباره تاريخ پزشكي ايران و جهان كتاب‌ها خواندم، تاريخ سياسي و اجتماعي ايران را در دوران موردنظر مجموعه مرور كردم و در موارد بسياري در لابه‌لاي متون به ايده‌هايي برخورد مي‌كردم كه بخش‌هاي قابل توجهي از كار را شكل مي‌داد. به شهرها و روستاهايي سر زدم و پزشكاني را ديدم كه هنوز به شيوه سنتي و گاهي منسوخ شده عهد عتيق طبابت مي‌كردند.
تحقيقات كتابخانه‌اي تا چه اندازه به كامل شدن مجموعه دكتر قريب كمك كرد؟
در اين مورد افراطي عمل كردم. غرق تحقيق مي‌شدم و مدام از اين شاخه به آن شاخه مي‌پريدم و سر از جاهايي در مي‌آوردم كه در ظاهر ارتباطي با هدف اوليه‌ام نداشت و در اين مسير رفته رفته حاشيه‌ها قد علم مي‌كردند و عاقبت با دستي پر به جاده اصلي باز مي‌گشتم. تحقيقات كتابخانه‌اي به رغم رخوت و خستگي ناشي از گذراندن اوقات در همان كنج عزلتي كه گفتم به كار غنا مي‌بخشد و خطاها را به حداقل مي‌رساند و اثر را محترم‌تر مي‌كند.
مجموعه تلويزيوني دكتر قريب شخصيت محور است كه در بستر تاريخ زندگي و آثار وي بررسي مي‌شود. مقوله تحقيق در جهت دستيابي به ريزبيني‌هاي كاراكتر دكتر قريب تا چه اندازه راهنماي شما در تكامل اين مسير بود؟
تحقيق و مطالعه صرف در زمينه تاريخ يا روند شكل‌گيري علم پزشكي همه دارايي اين مجموعه 32 قسمتي نيست؛ چرا كه هويت دكتر قريب بايد باور پذير و البته منطبق با واقعيت‌هاي مرتبط با شخصيت آن زنده ياد شكل مي‌گرفت. به همين دليل وقتي دانستم او آدمي شوخ طبع بوده خوشحال شدم و در عين حال زماني كه فهميدم گاهي اوقات با حرف‌هاي خود ديگران را مي‌رنجانده بيشتر خوشحال شدم و وقتي دانستم مثل هر انسان گاهي هم رفتارهاي متناقضي از خود نشان مي‌داد بيش از پيش خوشحال شدم و در نهايت آن چيزي كه عايد فيلم شده انساني است كه برخلاف انتظار بسياري قهرمان نيست؛ اما برجستگي‌ها و ويژگي‌هايي دارد كه قطعا در فيلم به صورتي مينياتوري جزيياتي ميكروسكوپي به وجود آمده است.
پشتوانه تحقيق در طراحي شخصيت‌ها و واقع گرا جلوه دادن هر يك از آنها تا چه اندازه موثر است؟
يك تحقيق درست و سازمان يافته علاوه بر روشن كردن مسير داستان به نوعي هدايتگر همه عناصر فيلم اعم از فيلمنامه، كارگرداني، فيلمبرداري، طراحي صحنه، لباس، دكور، موسيقي و غيره خواهد بود بنابراين همه موجوديت شخصيت طرح شده در فيلم، بويژه وقتي كه اين شخصيت در جامعه وجود داشته يا دارد، متكي به تحقيقاتي همه‌جانبه مانند روان‌شناسي و مردم‌شناسي و جامعه‌شناسي دارد تا عادات و رفتارهاي او خام و متناقض به نظر نرسد؛ هميشه گفته‌ام و باز هم مي‌گويم عنصر تحقيق براي لحظه به لحظه يك اثر حياتي است و حركتي و سنخيتي نيست كه بتوان آن را خودسرانه به كارگرفت.
عنصر درام با فراز و فرودهاي موجود از همين واقع‌گرايي آميخته با نگاه فانتزي شما شكل گرفته است؟
ميتوان بسياري از مطالب را به واسطه باورپذيري شخصيت‌ها و فضا به تماشاگر منتقل كرد و اين ترفندي است كه بويژه در فيلم‌هاي امريكايي رايج است نوع فضاسازي اين فيلم‌ها به گونه‌اي است كه بيننده در هر سطح و سليقه و از هر مليتي كه باشد موجودي تخيلي مانند ئي‌تي را با همه وجود باور مي‌كند و ارتباط ئي‌تي با آدم‌هاي زميني نيز طبيعي و قابل باور جلوه مي‌كند بنابراين حتي در حيطه تخيل و فانتزي هم اگر موجودات و اشخاص غير واقعي با فضاسازي درست پرداخت شوند براي مخاطب قابل درك و ملموس خواهد بود؛ حالا در نظر بگيريد براي نشان دادن شخصيتي انساني مانند دكتر قريب تا چه اندازه بايد عنصر باورپذيري و دراماتيزه كردن مراحل مختلف زندگي او و در نهايت باورپذيري را براي مخاطب در ساخت كليت مجموعه لحاظ كرد.
انتخاب بازيگر يكي از نكات مهم روزگار قريب بود به اين معنا كه از برخي بازيگراني كه به نوعي دچار كليشه شده‌اند بازي‌هاي متفاوت گرفته شده است. كمي در خصوص انتخاب بازيگران توضيح دهيد.
شخصيت‌ها و كاراكترهاي هر يك از فيلم‌هايي كه ساخته‌ام فراز و نشيب‌هاي بسياري دارند و از سوي ديگر هچ يك از آنها سياه و سفيد نيستند و رعايت خط تعادل نيز تضمين‌كننده اين نوع نگاه است و فكر مي‌كنم حذف رفتارهاي نمايشي، حذف اضافات و غيره اين تفاوت را موجب شده است، ضمن اين كه هيچگاه به كليشه نزديك نشده‌ام.
ولي كليشه شدن در ساخت كارهاي تاريخي به نوعي اجتناب‌ناپذير است.
بله متاسفانه اين خطر وجود دارد كه ناشي از نگاه محافظه‌كارانه صاحب اثراست شناختي از نوع رفتارها و گويش‌هاي سال‌هايي كه دور از دسترس ما هستند؛ ندارند؛ سعي مي‌كنند به‌گونه‌اي از يك الگوي شناخته شده كه بويژه در آثار علي حاتمي شكل گرفته و قوام يافته استفاده كنند طبيعي است كه اين تقليد‌ها موجب كليشه شدن كاراكترها مي‌شود.
ساخت پروژه‌هاي طولاني بويژه در كارهاي تاريخي معمولا دچار وقفه مي‌شود و اين توقف خواسته يا ناخواسته ساختار را دچار چندپارگي و سكته مي‌كند كه به نظر مي‌رسد روزگار قريب هم از اين امر مستثني نبوده است.
اگر منظور شما از چندپارگي، سكته در ساختار كيفي است، نمي‌پذيرم؛ چراكه وقفه‌هاي هرازچندگاهي كه به دلايلي ازجمله پول يا سفر چندباره من به بم زلزله‌زده كار را دچار وقفه كرد، اما در روزگار قريب اين وجه برجسته نبود و هر قسمت از روزگار قريب داستاني مستقل داشت كه برحسب نياز داستان سير درام رعايت شد و در نهايت 10 روز پاياني عمر دكتر قريب است كه از حيث موضوعي بخشي واحد است و سهم كمتري در هر قسمت از مجموعه را نيز داراست و من كوشش كردم كه يكدست باشد؛ البته ناگفته نماند كه در برخي موارد «پرالتهاب»، مثل خودكشي دختر نوجوان يا مضامين ديگري كه در آينده خواهيم ديد يا گاهي «آرام و بي‌آزار» مثل ملاقات مهندس بازرگان با دكتر قريب از آب در آمده است، اما در نهايت مشكل اصلي روزگار قريب، نداشتن فيلمنامه منسجم و واحد بود. با همه اين اوصاف بسياري از تم‌ها و لحظه‌هاي موجود در فيلم براساس بداهه شكل گرفت كه قطعا نشانه مثبت و پويايي در كار است.
اما به نظر مي‌رسد عنصر بداهه در اين مجموعه به درستي به كار گرفته شده است.
شخصيت و زندگي دكتر قريب خود داراي جذابيت است و در واقع اين رويكرد تاريخي به طور ريشه‌اي استعداد براي جذاب بودن و جذاب ماندن داشته است.
اما به نظر مي‌رسد جزيي‌نگري شما به عنوان كارگردان بي‌تاثير در ايجاد جذابيت‌هاي روايي نبوده است.
درست است. اين جزئي نگري به هر حال جزيي از شيوه و شكل كار من است.
به‌كارگيري تكنيك‌هاي بصري هم در افزايش اين جذابيت بي‌تاثير نبوده است به اين معني كه وقتي دكتر قريب از فضاي بيمارستان وارد خاطرات كودكي خود مي‌شود فلاش بك‌ها را سياه و سفيد مي‌بينيم و بعد به رنگي مايل به قهوه‌اي و خاكستري سوق پيدا مي‌كند و همين مساله موجب مي‌شود فضاي گذشته بيش از پيش تداعي شود.
از زماني كه تصميم گرفتم روزگار قريب را بسازم به اين ساختمان و روالي كه در حال حاضر مي‌بينيم فكر كرده بودم و مي‌خواستم تمام مجموعه در 10 روز پاياني عمر دكتر قريب سير كند و در اين فاصله كه او در بيمارستان بستري بود به واسطه داستانك‌هاي كوتاه و مكرر به گذشته كه همان خاطرات قريب بود رجوع مي‌كرديم و در عين حال تقدم و تاخر اين خاطرات هم به گونه‌اي طراحي شد كه از 7 سالگي تا آستانه مرگ او را شكل مي‌داد؛ از همين رو استفاده از تصاوير سياه و سفيد در دقايق آغازين فلاش بك‌ها كه همان خاطرات هستند صرفا به منظور تداعي بهتر روزگاران قديم است.
زبان روايي سينمايي از ويژگي‌هاي مثبت اين مجموعه تلويزيوني بوده است به اين ترتيب كه كاركرد هر اپيزود از اين مجموعه در حد يك فيلم سينمايي عمل كرد و در هر قسمت شاهد آغاز، اوج و فرود، انتها و پاياني بدون انتظار بوديم.
من كارگردان سينما هستم آن هم از نوع راديكال و در اين مسير توصيه‌ها و نصايح رنگارنگي داشتم كه مرا از اين شيوه كار منع مي‌كرد، اما اين حداقل كاري بود كه مي‌توانستم براي روزگار قريب انجام دهم بنابراين براي هر قسمت به مثابه يك فيلم سينمايي كار شده و قوانين درام نيز در آن رعايت شده است و البته از اين بابت منتي از جانب من متوجه كسي نيست.
براي رجوع به گذشته گاهي لبخواني دكتر را مي‌بينيم و گاهي هم به صورت نريشن چرا از يك ساختار واحد استفاده نكرديد؟
در آغاز مي‌خواستيم با گفتارزنده دكتر قريب (مهدي هاشمي) به گذشته برويم، اما هنگام تصويربرداري صحنه‌هاي بيمارستان كه در سال 84 گرفته بوديم مشكلي پيش پاي ما گذاشت و ما هنوز بسياري از فلاش‌بك‌ها را نگرفته بوديم و نمي‌دانستيم كه فلاش‌بك‌ها چه داستاني خواهند داشت؛ بنابراين بجز چند قسمت در بخش بزرگي از رجوع به گذشته، لبهاي مهدي هاشمي تكان نمي‌خورد و تنها صداي او را مي‌شنويم و خلاصه اين كه ساخت يك مجموعه تلويزيوني تاريخي و نسبتا سنگين، با فلاش بك‌هايي كه عنصر حياتبخش آن است كار طاقت‌فرسايي است، اما وقتي فيلمنامه‌اي نباشد تبديل به سرگيجه 5 ساله مي‌شود و من چنين ريسك خوفناكي را به هيچ همكاري توصيه نمي‌كنم.
سير تحول و رشد شخصيت دكتر قريب در بستر تاريخ شكل گرفته شده است و بيشتر هويت وي مدنظر بوده است.
اشاره درستي كرديد روزگار قريب نحوه شكل‌گيري هويت يك پزشك است. دكتر محمد قريب در بستري تعريف مي‌شود كه مسائل مختلف و هر آنچه كه بر شخصيت و منش زندگي او تاثير گذاشته شده را بايد به تصوير كشيد.
به همين دليل در روزگار قريب جنبه‌هاي اخلاقي و موضعگيري‌ها و هر آنچه باعث بالندگي شخصيتي او شده است ديده مي‌شود به عنوان مثال علاقه اين آدم به سيداحمد طبيب در سفر كربلا يا مشاهده دغل بازي‌هايي كه از جانب نوكر حكيم، رحمت‌الله رخ مي‌دهد و همچنين سرسختي‌هاي جاهلانه شاه نعمت‌الله او را تحت تاثير قرار مي‌دهد و تمام اين نشانه‌ها علامت‌هاي نيكو و خوبي است براي شخصيتي كه در آينده دكتر قريب مي‌شود، از سوي ديگر اهميت علمي اين شخصيت به نوبه خود حائز اهميت است به خصوص به دليل شناخت باليني او از سوي خانواده، دوستان، بيماران و بخصوص شاگردانش بيان مي‌شود و در عين حال ويژگي‌هاي اخلاقي و منش انساني او را هم بايد به ديگر خصايص‌اش افزود.
نگاه صلح‌جويانه و آميخته با احترام از ويژگي‌هاي اساسي رفتاري هر يك از شخصيت‌هاي سريال است كه قطعا از نگاه صاحب اثر نشات مي‌گيرد به عنوان نمونه اين صلح‌جويي را در نگاه شما به آدم‌هايي مانند شاه نعمت‌الله با همه شرارت آن مي‌بينيم.
صلح‌جويي حداقل وظيفه كسي است كه در اين عرصه كار مي‌كند و اين امر بخصوص در سينما و تلويزيون به دليل گستردگي مخاطب اهميت دارد. فيلم‌هايي كه نفس اماره يا نژادپرستي را تحريك مي‌كنند خائنانه‌ترين نوع نگاه به انسان است.
تيتراژ و نوع عنوان‌بندي عوامل در آغاز هر قسمت از سريال معرفي كاملي از فضا به دست مي‌دهد از زمان فيلمبرداري به چنين ساختاري در اين تيتراژ فكر كرده بوديد؟
تيتراژ وقت زيادي از ما گرفت. از آغاز ساخت سريال به اين فرم فكر كرده بودم، استحاله تدريجي تصاوير دكتر قريب در دوران كودكي، نوجواني، جواني، ميانسالي و پيري همراه با تصاوير مستند و تصاويري از صحنه‌هاي خود مجموعه در نهايت آيينه‌اي شد كه بسياري از وقايع تاريخ معاصر را نشان دهد.
به عنوان پرسش آخر البته بهتر بود اين سوال را اول مي‌پرسيدم چرا دكتر قريب را براي كار انتخاب كرديد؟
دو شخصيت به من پيشنهاد شد و من دكتر قريب را انتخاب كردم چون مايل بودم به واسطه حرفه يك پزشك به زواياي ديده نشده و تاريك تاريخي كه سراسر جدل و تناقض بود بپردازم اگرچه در بسياري از موارد از دكتر قريب عبور مي‌كردم، اما عاقبت با حفظ منش و باورهاي او بازهم به او بازمي‌گشتم.
پريسا ساساني
دوشنبه 30 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 664]
-
گوناگون
پربازدیدترینها