واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: روبات ها به جنگ ما مي آيند؟تنوع روبات ها، به خصوص انسان نماها روز به روز بيشتر مي شود. توانايي هايشان افزايش مي يابد. حالا انسان از اين مي ترسد که روبات ها روزي در مقابل اش قرار بگيرند. آيا روبات ها هميشه تحت کنترل انسان ها خواهند بود و از انسان ها فرمان مي برند يا روزي سر به طغيان بر خواهند داشت؟ روبات ها از دو سو به سرعت در حال پيشرفت هستند؛ از يک سو روز به روز پيشرفته تر مي شوند، گستره توانايي شان افزايش مي يابد و وظايف حساس تري بر عهده مي گيرند. از سوي ديگر تعداد آنها به سرعت در حال افزايش است و پيش بيني مي شود به زودي زندگي ما را پر کنند.
آيا روبات ها هميشه به انسان ها ياري مي دهند و زندگي آنها را ساده تر و لذت بخش تر مي کنند يا روزي براي انسان دردسرساز خواهند شد؟ آيا ممکن است در آينده به ستيز با انسان ها برخيزند. يا اين پرسش ها تنها به درد ساختن فيلم هاي تخيلي مي خورد؟ اگر به اين مباحث علاقه داريد، ويژه نامه متفکران بي جان را بخوانيد. اربک ساج مي گويد: «تسليم يک روبات شدن آن قدرها هم که فکر مي کنيد دور از ذهن نيست. فقط يک لحظه تصور کنيد سرش پوشش ندارد؛ پر از الکترود است. سيم هاي زيادي در آن نيست. سيم هاي نانوي مويي هم زياد نيستند. در بخش رسانه اي کمپين MIT در کيمبريج هستم. بخش تخصصي مربوط به روبات ها، بيشتر شبيه به اتاق يک جوان است تا يک لابراتوار. اتاقي پر است از انبوه کابل ها، جعبه هاي قديمي پيتزا و اسباب بازي ها و روبات هاي به هم ريخته و سرهم نشده. روبات انسان نماي يک و نيم متري که سه چرخ هم دارد مي آيد، به دور و بر اتاق نگاهي مي اندازد. با چشم هاي آبي پف کرده، تک تک به محققان خيره مي شود و من فکر مي کنم فرزندان همين روبات ها ممکن است چند سال ديگر با همين حالت بيايند و يقه سازندگانشان را بگيرند.» او اضافه مي کند: «ساعتي قبل داشتم فيلم مربوط به همين روبات انسان نما به نام نکسي را روي اينترنت مي ديدم. به دوربين نگاه مي کرد و با صداي زنانه، خودش را معرفي مي کرد. فيلم را صدها نفر ديده بودند. چشمان نکسي بزرگ و صورتش بچه گانه بود. عده اي در باره فيلم نظر داده بودند به جز چند نفر که از آن تعريف کرده بودند اکثريت خوششان نيامده بود؛ «اصلا شبيه انسان نيست»، «احمقانه است.» و «چندش آور است!»؛ اينها جمله هايي بود که نوشته بودند. مي خواستم به تمام کساني که اين طور بيرحمانه و بدون توجه به تلاش هاي شبانه روزي انجام شده براي ساخت اين روبات نوشته بودند، بگويم: آينده روبات هاي انسان نما درخشان است. اگر هنوز هم اين روبات ها چندان انسان ها را به وجد نمي آورند ولي به سرعت در حال پيشرفتند. مطمئنا در آينده نزديک، بچه ها عاشق روبات ها خواهند بود. من که شخصاً نکسي را دوست دارم! او يک روبات اجتماعي است. نکسي؛ روباتي است که سلام مي کند، با شما دست مي دهد و اگر به او نزديک شويد شما را بغل مي کند. او به صدا حساس است و جمله هاي ساده اي را که برايش تعريف شده مي تواند تشخيص داده و به آنها عکس العمل نشان دهد. البته اگر اين جمله ها شمرده تلفظ شوند. يکي از اعضاي تيم سازنده اش در باره آن مي گويد: اميدواريم در آينده نکسي هاي جديدتري بسازيم که از محدوده چند جمله اوليه فراتر رفته و با انسان مکالمه کنند، اگر چه نمي توانيم انتظار داشته باشيم در اوايل کار اين مکالمات جذاب باشند.»
اربک ساج ادامه مي دهد: «در مورد پيشرفت سريع روبات ها و پيچيده شدن آنها شک ندارم ولي موضوع اين است که اگر امروز نکسي مي تواند به صورت انسان ها نگاه کند و به چشمان آنها خيره شود و لبخند بزند، فردا روباتي ساخته خواهد شد که مي توانيم ادعا کنيم عاشق مي شود، دوست مي دارد، مي ترسد و حتي فريب مي دهد، وقتي روباتي به اين اندازه هوشمند ساخته شود و بتواند با ذهن انسان رابطه برقرار کند، آنگاه چطور مي توان مطمئن بود که مانند يک انسان انديشه نکند و به دنبال آمال و آرزوهاي خودش نرود؟ انديشيدن به اين مساله انسان را از جامعه در حال گسترش روبات ها به هراس مي اندازد.» - روبات ها چگونه ظهور کردند؟روبات ها در پيمودن سير تکامل داروين نيز خيلي با انگيزه تر و پرتلاش تر از انسان هستند. اين طور که نشان داده اند براي اينکه به تکامل برسند مثل انسان ها تنبل نيستند و نيازي به آن هزاره هاي دراز ندارند. نخست در سال 1921 کلمه روبات را «R.U.R» ، يک دپارتمان علمي در کشور چک معرفي کرد، اول مي خواستند يک دستگاه الکترونيکي بسازند که ارزان قيمت باشد و در صنعت، بعضي از کارهاي ساده و طاقت فرساي انسان را به عهده بگيرد ولي همين هيات علمي در دهه هاي 40 و 50 ميلادي روبات هايي ساخت که مهندسين اش، خودشان تعجب کرده بودند! در اين دوره رفته رفته پديده اي به نام روباتيک ظهور کرد و معلوم شد داستان هاي آيزاک آسيموف چندان هم تخيلي نيستند.
در سال 1984 اتفاقي افتاد که عموم مردم را با روبات ها آشنا کرد. ترميناتور، فيلمي که آن روزها همه از آن صحبت مي کردند. آرنولد شوارتزنگر نقش روباتي را بازي مي کرد که تفنگ در دست مي گرفت و بي واهمه براي دفاع از انسان مي جنگيد به زودي چند فيلم ديگر هم در اين باره ساخته شد و بحث روبات به موضوعي جذاب تبديل شد امروز آنچه در فيلم ترميناتور اتفاق افتاد به واقعيت نزديک تر مي شود. ارتش ها روبات ها را وارد ميدان جنگ مي کنند و کارهاي حساسي به آنها مي دهند؛ کارهاي خطرناک مانند خنثي کردن بمب را به آنها مي سپارند و شايد در آينده نزديک به آنها اسلحه بدهند و بگويند: بريد جلو! - از روبات بايد ترسيدروزي که روبات ها اسلحه به دست بگيرند آيا نبايد از آنها ترسيد؟ اين سوال ها را ابتدا پاتريک لين مطرح کرد. او استاد فلسفه دانشگاه کاليفرنياي آمريکاست و ظاهراً هم خيلي از روبات ها ترسيده. او مي گويد: «روبات ها بسيار پر کاربرد و به دردبخور هستند و پيشرفته تر شدن آنها مي تواند به نفع ما باشد. اما بايد حد و مرزي قائل باشيم. نبايد به آنها آزادي مطلق بدهيم. به شما هشدار مي دهم اگر امروز اين روبات ها را وارد کارهاي حساس و سرنوشت ساز کنيد ديگر نمي توانيد براي آينده تان تصميم بگيريد. اگر امروز به دست آنها اسلحه داديد فردا با همين سلاح ها در مقابل شما خواهند ايستاد!»او حتي روبات هاي خانگي و روبات هاي به اصطلاح اجتماعي را هم بي خطر نمي داند. مي گويد: «مگر هدف نهايي شما آن نيست که اين روبات ها را مانند انسان احساساتي بار بياوريد؟ آن وقت اگر از شما؛ صاحبانشان توقعاتي داشتند آيا تضمين مي دهيد آنها را برآورده کنند؟ اصلا شما رمان فرانکشتاين را خوانده ايد؟»او معتقد است روبات ها احساس تعلق خاطري به آرمان ها و ارزش هاي انساني نمي کنند. او مي گويد تا دير نشده بايد خط قرمزي براي روبات هاي در حال پيشرفت ترسيم کرد و مسووليت هاي حساس مانند رانندگي و از آن خطرناک تر وظايف نظامي را از آنها گرفت. او مي افزايد: «ترميناتور را فراموش کنيد، آن فقط يک فيلم تخيلي است. اسلحه دادن به دست يک روبات بازي با جان انسان هاست.»ساخت روبات هايي که تنها جنبه سرگرمي دارند يا کارهاي خانه را انجام مي دهند، زياد خطرناک به نظر نمي رسد. آنها امکاناتي ندارند که ما را تهديد کنند يکي از اين نوع روبات ها روباتي است که با شما پينگ پنگ بازي مي کند. البته او هنوز خيلي ناشي است. روباتي کوتاه قد هم اخيرا ساخته شده. يک توپ رنگي را برايش پرتاب مي کنيد، مي رود و آن را مي آورد. دوست داشتني تر و بامزه تر از آن است که بخواهد دردسر ساز شود.
- فقط اگر يک لحظه ...ولي همه روبات هايي که اين روزها معرفي مي شوند اين گونه نيستند. از بحث روبات هاي نظامي که بگذريم، روبات هايي که براي جراحي وارد نقاط حساس بدن مي شوند هم امروز در حال طراحي و ساخته شدن هستند آنها را هم نبايد دست کم گرفت. بعضي از آنها مغز را جراحي مي کنند هر حرکتي ممکن است جبران ناپذير باشد. امروز خطري که وجود دارد اين است که آنها در اثر خطا درست کار نکنند ولي در آينده وقتي پيچيده تر شدند و استقلال بيشتري پيدا کردند، در ميان يک عمل جراحي شايد بخواهند تصميمات عجيبي بگيرند و عمداً دست به حرکات فاجعه باري بزنند.اخيرا هم برخي از شرکت هاي بزرگ فعال در زمينه ساخت روبات تصميم به توليد روبات هايي گرفته اند که پشت اتومبيل مي نشينند و رانندگي مي کنند. آيا ممکن است روزي، در حالي که يکي از ما انسان ها در حال عبور از خيابان هستيم يکي از اين روبات هاي راننده دلش نخواهد بايستد؟ يکي از شرکت هاي روباتيک اعلام کرده در حال کار روي پروژه عظيم روباتي به نام روبات مغز است گفته اند در سال 2019 آن را عرضه خواهند کرد کسي نمي داند دقيقا چيست شرکت سازنده اش گفته، آنچه در حال ساخت آن است يک مغز تمام عيار است؛ مغزي مانند مغز انسان! چيزي که مي توانيم با اطمينان بگوييم اين است که روبات ها فعلا در اختيار ما هستند هنوز مي توانيم آينده آنها را هر طور که خواستيم تعيين کنيم. اما آيا شرکت هايي که روبات مي سازند و سود سالانه کلاني از فروش توليداتشان به دست مي آورند حاضر مي شوند برخي توليداتشان را متوقف کنند يا در بعضي زمينه ها کارشان را محدود کنند؟ شايد سال 2019 ديگر براي اين کار دير شده باشد از طرف ديگر، عده اي خطرساز شدن روبات ها را اصلا باور ندارند و آن را يک شوخي بامزه مي پندارند کوين وارويک استاد دانشگاه ريدينگ انگليس يکي از آنهاست او اصلا نگران پيشرفت چشم گير روبات ها نيست و مي گويد: «مگر ما آنها را نمي سازيم؟ پس ديگر نگراني براي چيست؟ وقتي ما آنها را تهيه و توليد مي کنيم به اين معني است که از نظر فکري ما از آنها برتريم. نبايد از آنها بترسيم هر چقدر هم که پيشرفته و هوشمند شوند ما همواره يک پله از آنها بالاتريم هميشه در مشت ما خواهند بود!» نوشته: سياوش رحمانيبرگرفته از همشهريتنظيم براي تبيان: فاطمه مجدآبادي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 298]