تور لحظه آخری
امروز : چهارشنبه ، 12 دی 1403    احادیث و روایات:  امام صادق (ع):اگر اراده قوى باشد، هيچ بدنى براى انجام دادن كار، ناتوان نيست.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

اجاره سند در شیراز

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

نمایندگی دوو در کرج

دوره آموزش باریستا

مهاجرت به آلمان

بهترین قالیشویی تهران

بورس کارتریج پرینتر در تهران

تشریفات روناک

نوار اخطار زرد رنگ

ثبت شرکت فوری

تابلو برق

خودارزیابی چیست

فروشگاه مخازن پلی اتیلن

قیمت و خرید تخت برقی پزشکی

کلینیک زخم تهران

خرید بیت کوین

خرید شب یلدا

پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان

کاشت ابرو طبیعی

پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا

پارتیشن شیشه ای اداری

اقامت یونان

خرید غذای گربه

رزرو هتل خارجی

تولید کننده تخت زیبایی

مشاوره تخصصی تولید محتوا

سی پی کالاف

دوره باریستا فنی حرفه ای

چاکرا

استند تسلیت

تور بالی نوروز 1404

سوالات لو رفته آیین نامه اصلی

کلینیک دندانپزشکی سعادت آباد

پی ال سی زیمنس

دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1848324141




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

نظام‏های ایدئولوژیک«قسمت چهارم‏»


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
نظام‏های ایدئولوژیک«قسمت چهارم‏»
نظام‏های ایدئولوژیک«قسمت چهارم‏» نويسنده:محمدرضا خاکی قراملکی 1 - 3 . هویت‏سیاسی یکی دیگر از کارکردهایی که در مجموع کارکردهای ایدئولوژی قابل ذکر است، هویت‏بخشیدن به ساختارها، روابط، و رفتارهای سیاسی توسط ایدئولوژی است . منظور از هویت‏بخشیدن این است که ایدئولوژی با حاکمیت‏یک نظام عقیدتی و فکری ناظر بر عمل، بر تمامی سطوح سیاسی آن، یک شخصیت و هویت مستقل و متمایز می‏بخشد که آن را از دیگر نظام‏های سیاسی و اشخاص جدا می‏کند . با وجود و حضور ایدئولوژی، تناقض و تشتت درونی و برونی فرد و جامعه در تمامی زمینه‏ها برطرف می‏شود . با احساس این هویت در این حوزه، رفتارهای سیاسی، روابط سیاسی و نیز ساختارهای مربوط به آن، بر اساس این هویت‏سیاسی که از ناحیه ایدئولوژی حاصل شده است، مفهوم و تشخص ویژه‏ای می‏یابد . لذا تمام کنش‏ها و واکنش‏های سیاسی در سطح خرد و کلان به واسطه آن هماهنگ می‏شوند که با زوال چنین هویتی یک نوع احساس بی‏هویتی و بحران هویت‏سیاسی در تمام شئونات سیاسی فرد و جامعه، هم از درون و هم از برون ظاهر می‏شود . با توجه به آنچه گفته شد، با هویت‏سیاسی مشخص در یک جامعه، می‏توان از بحران‏های سیاسی ناشی از بی‏هویتی سیاسی که فرد و جامعه را در برگرفته، رهایی یافت . با حصول چنین هویتی است که می‏توان از مردم و تشکل‏های سیاسی، انتظارات ویژه و مربوط آن جامعه را داشت; لذا می‏توان از چنین جامعه سیاسی که دارای هویت مستقل است، هنجارها و اخلاق سیاسی خاصی را انتظار داشت . از این روی می‏توان گفت که ناسیونالیسم به عنوان یک ایدئولوژی منطقه‏ای و اقلیمی، یک هویت‏سیاسی مبتنی بر تحریک و تهییج ملی‏گرایی و وطن دوستی ایجاد می‏کند که افراد هویت‏سیاسی خود را در تناسب با این حس وطن پرستی که فراتر از قالب و الگوی سیاسی دیگر است، محک می‏زنند . طبق این ایدئولوژی هر کس رفتار و عملکردی بر خلاف گرایش ملی‏گرایی داشته باشد، یک فرد بی‏هویت و بیگانه‏پرست تلقی می‏شود . بر اساس و پایه این هویت‏سیاسی، افراد و جامعه و رهبران و نخبگان سیاسی نمی‏توانند دوگانه عمل کنند . در همین رابطه «گی روشه‏» می‏نویسد: یک جامعه قومی یا ملی به داشتن ایدئولوژی‏هایی نیاز دارد که بتواند هویت و شخصیت آن قوم و یا ملت را نشان دهد، «به عبارت دیگر ایدئولوژی آنها متعلق به آنهاست‏» . «ایدئولوژی، محدوده و مرز هر گروه قومی را مشخص و معین می‏سازد و افرادی که جز «ما» قرار می‏گیرند را از غیر «ما» جدا می‏نماید و حقوق، تمایلات و آینده را در گذشته و حال بیان می‏کند» . بنابراین ناسیونالیسم نوعی ایدئولوژی است که اصطلاح «هویت ملی‏» (1) را به وجود می‏آورد; اصطلاحی که در حقیقت از نظر جامعه‏شناسی، تعریفی از ماهیت جمعی را به ذهن متبادر می‏نماید و از نظر روان‏شناسی نوعی دعوت از افراد برای ایجاد و حدت با «ما» است که در آن، بخشی از هویت و شخصیت فردی خود را نیز در می‏یابند . (2) در همین زمینه «توماس اسپریگتر» نیز در بحث‏خود، با بیان اینکه نظریه‏های سیاسی فلسفه‏های عملی حوزه سیاست می‏باشند، به تبیین اهداف و کارکردهای جامعه سیاسی که به واسطه یک ایدئولوژی سیاسی تحقق یافته می‏پردازد و یکی از کارکردهای آن را هویت‏بخشی و معنی بخشی به زندگی افراد قلمداد می‏کند و می‏نویسد: در سطحی بالاتر و پیچیده‏تر، جامعه سیاسی چارچوبی ارائه می‏دهد که به زندگی افراد معنی و اعتبار می‏بخشد، جامعه سیاسی گونه‏ای نظم انسانی را جانشین هرج و مرج می‏کند . جامعه سیاسی همانند نمایشی است که برای شهروندانش، نقش‏هایی تعیین می‏کند; مردم بر اساس این نقش‏ها به زندگی خود معنی می‏دهند . به تعبیر یکی از نظریه‏پردازان سیاسی معاصر، جامعه سیاسی در عالم کوچک یا منظومه‏ای است که از درون به وسیله افراد همیشه خلاقش که جامعه سیاسی را وسیله‏ای برای تحقق بخشیدن به آرمان‏های خود می‏دانند، معنی و روشنی می‏یابند . (3) 2 - 3 . هویت اجتماعی ایدئولوژی در حوزه اجتماعی، هویت اجتماعی خاصی را شکل می‏دهد، زیرا با حضور ایدئولوژی، ساختارها و روابط و مناسبات اجتماعی و نیز رفتارهای آن، هویت و تشخص ویژه‏ای به خود می‏گیرد . با این هویت و تشخص اجتماعی، در هر یک از بخش‏های اجتماعی می‏توان تمایز و تفاوت هر یک از طبقات اجتماعی را از دیگر مجموعه‏های اجتماعی در نظام‏های دیگر شاهد بود . ایدئولوژی با هویت‏بخشیدن به هنجارهای جمعی، ارزش‏های اجتماعی خاصی را موجب می‏گردد، لذا می‏توان با ملاحظه مجموعه و نظام مسائل اجتماعی پدیده‏های آن هویت را ادراک کرد . «اریکسون‏» ( (Erikosn در همین رابطه در تعریفی که از ایدئولوژی ارائه می‏کند، آن را گرایش ناخودآگاه در ریشه اندیشه دینی یا علمی و سیاسی می‏داند که با ارائه تصویری قانع‏کننده از هستی موجب حس هویت جمعی و فردی می‏گردد . به همین جهت ایدئولوژی، بنا به تصریح اریکسون و از جهت هدف مورد نظر او، عبارت است از گرایش ناخودآگاه در بن اندیشه دینی یا علمی یا سیاسی‏گرایی در زمان معین، برای اینکه واقعیات تابع تصورات شوند و تصورات پذیرای واقعیات، به منظور ساختن تصویری آن قدر قانع کننده که بتواند مؤید حس هویت جمعی یا فرد قرار گیرد . (4) در همین راستا «گی روشه‏» نیز در بیان اصول سه‏گانه جنبش‏های اجتماعی، بر اساس آرای «آلن تورن‏» (5) ، یکی از اصول جنبش‏های اجتماعی را اصل هویت در یک جنبش اجتماعی می‏داند که دلیل موجودیت‏یک جنبش اجتماعی محسوب می‏شود; لذا واکنش می‏تواند به کنش اجتماعی جهت و سمت و سو دهد . به همین دلیل یک جنبش اجتماعی، ابتدا باید دارای هویتی باشد; یعنی اینکه این جنبش باید مشخص نماید که از چه افرادی تشکیل شده است . سخنگوی چه افراد و یا چه گروه‏هایی از مردم است و مدافع و محافظ چه منافعی است ... . (6) با توجه به بیان فوق، روشن می‏شود که هویت‏یک جنبش با تعیین اهداف و جهت‏گیری کلان و با توجه به مبانی و متدها و مکانیسم‏های وصول به آن جهت غایی میسر می‏گردد . با ملاحظه تطابق میان هنجارها و کنش‏های اجتماعی و ارزش‏های اجتماعی با هویت اجتماعی که از وجود و حضور ایدئولوژی حاصل شده است، امکان داوری و ارزیابی نسبت‏به ارزش‏های اجتماعی و الگوهای رفتاری جامعه، از حیث صحت و سقم، به وجود می‏آید . برای تبیین و تفصیل بیشتر، لازم است اندکی دامنه آن را توسعه دهیم تا کارکرد هویت‏بخشی ایدئولوژی در نظام‏های اجتماعی تبیین شود . اساسا هر جامعه‏ای که دارای فرهنگ ویژه و مخصوص به خود است، با خود نظام ارزشی و نظام هنجاری خاصی را بدوش می‏کشد . از رهگذر این فرهنگ که شامل نظام ارزشی و هنجارهای خاص است، شخصیت و هویت اجتماعی و جمعی یک شخص که در چارچوب فرهنگ مربوط قرار دارد، شکل می‏گیرد . لذا هویت اجتماعی یک شخص در یک نظام اجتماعی، به فرهنگ معنوی که به نظام بایدها و نبایدها و هنجارهای حاکم بر آن جامعه، معطوف می‏باشد، مدیون است، زیرا فرهنگ در یک تقسیم‏بندی به «فرهنگ مادی‏» و «فرهنگ معنوی‏» تقسیم می‏شود و فرهنگ معنوی نیز شامل ارزش‏ها و نگرش‏ها و باید و نبایدهایی است که در تحت عنوان جامع «ایدئولوژی‏» می‏گنجد . بنابراین، فرهنگ شامل همه سامانه‏های مادی و معنوی زندگی اجتماعی است که فرد انسانی در درون آن زاده و پرورده می‏شود و از این راه دارای آن چیزی می‏شود که در اصطلاح روان‏شناسی «شخصیت‏» می‏نامیم . از این راه به فرد انسانی چیزی ارزانی می‏شود که نامش «هویت فرهنگی‏» است و این هویت، همه گرایش‏های رفتاری او را به او می‏بخشد . (7) به عبارت دیگر می‏توان گفت: اندیشه اصلی در مورد فرهنگ این است که هر جامعه انسانی هویت دارد و این هویت‏به منزله مادری است که همه آداب، رسوم، هنرها، اخلاق، علوم و مذهب فرزندان آن هستند . و این صورت‏ها گوهری زیرین دارند; به عبارت دیگر، فرهنگ یک مجموعه التقاطی و ناهماهنگ نیست، بلکه یک واحد تالیفی است و اجزای آن با هم سازگاری و تناسب دارند . اگر «وحدت فرهنگی‏» را برداریم، دیگر فرهنگ نداریم; به هر روی فرهنگ دو بخش عمده دارد: یکی ایدئولوژی آن است و دیگری جهان‏بینی آن . (8) به اعتقاد و باور «گی روشه‏» ایدئولوژی در درون فرهنگ، به عنوان مجموعه کاملا به هم پیوسته، هماهنگ و سازمان یافته قرار گرفته است، (9) ولی اگر ایدئولوژی تمامی فرهنگ را هم در بر نگیرد، یکی از عناصر اصلی و محوری آن و یا به قول دومون «کانون واقعی‏» فرهنگ است . (10) با توجه به آنچه گفته شد، جهان‏بینی و ایدئولوژی دو بخش محوری و اساسی فرهنگ یک جامعه را تشکیل می‏دهد، ولی ایدئولوژی با توجه به کارکردهایی اساسی در جامعه، کانون اصلی تغییرات و تحولات جامعه محسوب می‏شود، لذا هر تحول و دگرگونی اجتماعی در یک جامعه از مسیر تحولات و انقلاب‏های ایدئولوژیکی و فرهنگی می‏گذرد و هر انقلاب ایدئولوژیکی بدون دستبردن در هویت اجتماعی و فرهنگی که میراث جمعی و مشترک و بازمنده نسل‏های پیشین است، کاری از پیش نمی‏برد . نقش هویت اجتماعی که با وجود نظام عقیدتی و فکری حاصل می‏شود، زمانی قابل لمس است که در یک رویارویی فرهنگی و ایدئولوژیکی، هویت فرهنگی و اجتماعی جامعه دستخوش تزلزل و نابسامانی گردد . در نتیجه جامعه در یک بحران هویت گرفتار می‏شود . از این روی نظام فرهنگی به فرد، چنان که گفتیم، یک نظام ارزشی و معنای می‏بخشد که از ترکیب آن با ساختمان طبیعی بدن و انرژی حیاتی نظام رفتاری فردی پدید می‏آید و از قرار گرفتن نظام رفتاری افراد در درون نهادها و ساختارهای اجتماعی، رفتار جمعی که جامعه را از یک‏دیگر جدا و بازشناختی می‏کند، فرهنگ هم نظام حسی و عاطفی، یعنی نظام ارزشی و معنای ناخودآگاه را به فرد می‏دهد و هم نظام ارزشی و معنایی خود آگاه را; نظامی که در قالب حکم‏های اخلاقی و نظری، به اصطلاح جهان‏بینی فرد و جمع را باز می‏تاباند . بنابراین فرد هنگامی به راستی فرد می‏شود و هویت اجتماعی و انسانی می‏یابد که این نظام از پیش داده را در خود جذب کند و با آن یکی شود . فرد چون بخواهد پا از دایره‏های نظام ارزش‏ها، هنجارها، قرارها و قراردادهای آن بیرون بگذارد با نظام کیفری آن روبرو می‏شود . (11) در این رابطه «مونتی پالمر» نیز تصریح می‏کند: فرهنگ، «ما» را از «ایشان‏» مشخص می‏کند . فرهنگ مجازات‏ها را برای افرادی که خود را با هنجارها تطبیق نمی‏دهند، تعیین می‏کند . فرهنگ به افراد حس هویت و متعلق بودن می‏بخشد . فرهنگ حقوق و تعهدات افراد را مشخص می‏کند و دوستان را از دشمنان تمیز می‏دهد . فرهنگ راه‏های کاهش تشنج فردی را از طریق نشان دادن گروه‏هایی که می‏توانند ناراحتی درونی فرد را از بین ببرند، فراهم می‏آورد . بدین ترتیب موجب تخیف فشار و تشنج در داخل اجتماع می‏شود . وانگهی، فرهنگ حس امنیت‏شخص و همبستگی اجتماعی را به وسیله تجهیز افراد یا تشریح موجودیتشان، رابطه آنها با ماورای طبیعه و انتظارات آنها را بعد از مرگ، فراهم می‏آورد . (12) روشن است، کار ویژه‏های فرهنگ که در متن فوق بیان شد، مربوط به بعد جهان‏بینی و ایدئولوژیک یک فرهنگ است . لذا کارکردهای فوق کارکردهای مربوط به هنجارهای ایدئولوژیکی است . از این روی، هر فرد در صورتی می‏تواند هویت اجتماعی و فرهنگی خود را باز یابد که از هنجارها و ارزش‏های اجتماعی خود که از سوی ایدئولوژی‏های اجتماعی مورد توصیه قرار می‏گیرد، تبعیت کند . با تطابق رفتارها و کنش‏های اجتماعی با نظام ارزشی و هنجاری آن، هویت‏سالم و بهنجار یک فرد شکل می‏گیرد . هماهنگی از درون و پذیرش باطنی ارزش‏های یک نظام در همه مراتب اجتماعی است که جامعه را بهنجار و کارآمد می‏سازد که به سوی هدف خود در حرکت است . (13) طبیعت منهای فرهنگ، یعنی جهان زیستی پیش انسانی، از این رو فرد انسانی از راه یکی انگاشتن خود یا فرهنگ و مشارکت در یک زندگی اجتماعی و فرهنگی است که هم هویت انسان کلی و هم هویت انسانی خاص می‏یابد، یعنی فردی از آن یک فرهنگ ویژه می‏شود . (14) بحران هویت اجتماعی در نظام اجتماعی، با خلاء ایدئولوژیک و به عبارتی با بحران در نظام ایدئولوژیکی پدیدار می‏شود . در یک قدم فراتر می‏توان گفت، بحران هویتی که با ایجاد شک و تردید در نظام باورها و اعتقادات پیشین حاصل می‏گردد، می‏تواند به بحران تاریخی منتهی گردد . تزلزل در هویت اجتماعی و فرهنگی جامعه، به معنی خلاء ید کردن توده‏ها از نظام باورهای خود که با ارائه تفسیر عام، سپر روانی و امنیتی را برای افراد بوجود می‏آوردند . در این رابطه «خوسه تگادی گاست‏» (15) فیلسوف و اومانیست اسپانیایی با بیان اینکه انسان در استمرار خود برای زیستن و ادامه حیات خود، لازم است نظام اعتقادی و ایدئولوژیکی خاصی را بپذیرد، می‏نویسد: انسان برای ماندن در محیطی که در آن قرار گرفته، باید تلاش کند تا خود را در آن نگاه دارد ... . همیشه ناچار است دست‏به کار بزند . نخستین کار او باید تصمیم‏گیری در این مورد باشد که می‏خواهد چه بکند . برای آنکه چنان تصمیمی بگیرد، ابتداء باید چارچوب تفسیر عام خود را از محیط ارائه کند . نظام اعتقادات مربوط به محیط خود را تدوین نماید و آن را چونان نقشه راهنمایی با خود داشته باشد تا بتواند در دل چیزها حرکت کند و بر آنها اثر بگذارد .» وی با اعتقاد بر اینکه پدیده رنسانس یک بحران تاریخی بزرگ بود که در دل خود بحران هویت را در برداشت، به تبیین ویژگی بحران تاریخی و فرق آن با دگرگونی‏های عادی می‏پردازد و می‏نویسد: «یک بحران تاریخی هنگامی روی می‏دهد که دگرگشت جهان به شرح زیر باشد; جهان نظام باورهای متعلق به نسل پیش را برای وضعیتی از زندگی هموار می‏سازد که انسان بدون این باورها و در نتیجه بدون جهان است . انسان به حالتی برمی‏گردد که نمی‏داند چه کند، عملا نمی‏داند درباره جهان به چه چیز بیندیشد ، از همین رو دگرگشت‏به صورت بحران در می‏آید . خصلتی فاجعه بار پیدا می‏کند ... . آن نظام باورها همچون نقشه‏ای به انسان امکان می‏داد، با نوعی احساس امنیت، در چارچوب پیرامون خویش حرکت کند . اما اکنون آن نقشه را ندارد، بنابراین احساس می‏کند، در بن بستی گرفتار آمده، گم کرده‏ای است که نمی‏داند به کدام سو برود; به این سو و آن سو می‏رود . (16) گفتنی است که بحران ایدئولوژیکی و بحران هویت در عصر معاصر، با تجدد و مدرنیته ملازم گشته، بلکه منشا و سرآغاز بحران هویت فعلی که شکل پیچیده به خود گرفته را می‏توان، ره‏آورد تجدد دانست، زیرا تجدد تمام نظام اعتقادات و باورهای پیشین را به چالش انداخته و با این چالش عمیق، میان نظام‏های سنتی و نظام مدرن شکاف ایجاد کرده و در نتیجه پوشش حفاظتی و امنیت روانی و هویتی، نظام‏های سنتی را از جا کنده است . «آنتونی گیدنز» در این رابطه می‏نویسد: «می‏توان گفت که تجدد چارچوب حفاظتی جامعه‏های کوچک سنتی را از جا کنده و آنها را با سازمان‏هایی بزرگ‏تر و غیر شخصی جانشین کرده است . در دنیایی که فاقد حمایت‏های روانی و احساس امنیت‏خاص جامعه‏های کوچک سنتی است، فرد خود را تنها و محروم احساس می‏کند . درمانگری جدید را تا اندازه‏ای می‏توان روایت غیرمذهبی اقرار نیوشی‏های سنتی دانست .» (17) «هابرماس‏» نیز در رابطه با کارکرد و نقش هویت اجتماعی در نظام‏های اجتماعی، به تحلیل بحران‏هایی که بیانگر نظام سرمایه‏داری مدرن است، می‏پردازد . وی ابتدا بحران‏ها را از منظر اجتماعی و علمی مورد مداقه قرار می‏دهد . به همین جهت‏بر این باور است که بحران در نظام‏های اجتماعی هنگامی حادث می‏گردد که در یک ساختار نظام اجتماعی، جریان‏های وحدت‏ساز و یکپارچه‏ساز دچار اختلال گردد; به عبارتی هویت اجتماعی به عنوان یک عامل یکپارچه‏ساز اجتماعی، در صورت تزلزل و اختلال در آن، دچار بحران می‏شود . به همین دلیل، به اعتقاد وی، تنها هنگامی می‏توان از بحران‏ها صحبت کرد که اعضای جامعه تغییرات ساختاری را از سر بگذرانند که برای ادامه موجودیت آنها جنبه حیاتی داشته باشد و این احساس به آنها دست دهد که هویت اجتماعی آنها در معرض تهدید قرار دارد . اختلال در زمینه یکپارچه‏سازی نظام، زمانی موجودیت نظام را دستخوش خطر می‏کند که موضوع یکپارچگی اجتماعی در میان باشد; به عبارتی هنگامی می‏توان از بحران سخن گفت که مبانی اجتماعی ( ساختارهای هنجاری چنان آسیب ببیند که جامعه به حالت‏بی‏هنجاری (anomic) گرفتار شود . در شرایط بحرانی نهادهای اجتماعی متلاشی می‏شود، (زیرا) نظام‏های اجتماعی نیز دارای هویتند و می‏توانند این هویت‏ها را از دست‏بدهند . (18) روشن است که هویت‏بخشی و نیز دارا بودن هویت‏بدون بازگشت‏به یک منبع و مرجع اقناع کننده و هویت‏بخش، امکان‏پذیر نیست . از این روی یک نظام سنتی، به عنوان منبع و مرجع هویت‏بخش، با ارائه نظام تفسیری و تبیینی، بقای هویت را تضمین می‏کند که مهم‏ترین شاخصه برای تشخیص فروپاشی یک نظام اجتماعی تلقی می‏شود . لذا با یک چشم‏انداز تاریخی می‏توان در نظام‏های سنتی که با تجدد و مدرنیته رو در رو شده، گسیختگی اجتماعی و بحران هویت اجتماعی را شاهد بود . «هابرماس‏» در این رابطه تصریح می‏کند: «در حوزه تاریخ‏انگاری، گسیختگی در سنت که موجب می‏شود قدرت وحدت‏بخش اجتماعی نظام‏های تفسیری از دست‏برود که حفظ هویت را تضمین می‏کند . شاخصی برای تشخیص فروپاشی نظام‏های اجتماعی دانسته می‏شود . از این چشم‏انداز، هویت نظام اجتماعی آن‏گاه از دست می‏رود که یک سنت زمانی جنبه سازنده داشت و اکنون نسل بعدی نتواند مکانی در درون آن سنت‏برای خود پیدا کند .» (19) «هابرماس‏» برای حفظ هویت اجتماعی یک جامعه که صورت بندی اجتماعی را موجب می‏گردد، اصول بنیادین سازمانی را که به منزله قواعد انتزاعی می‏باشد، متذکر می‏گردد، که در سیر تحولات و تطورات اجتماعی ظاهر گشته، همچون نقشه راهنما عمل می‏کند و سطوح توسعه اجتماعی را در تمامی مراحل تعیین می‏کند، به گونه‏ای که با وجود آن اصول سازمانی، هویت جامعه حفظ شده و مسیر و جهت هدایت جامعه روشن می‏شود . لذا به اعتقاد وی، اصول سازمانی، جایگزین آن نظام تفسیری (که می‏توان به آن ایدئولوژی اطلاق کرد) شده که از نظام سنت گرفته می‏شد، به همین دلیل می‏تواند کارکردهای مربوط به آن را بر عهده بگیرد . این اصول سازمانی دامنه تغییراتی را تعیین می‏کنند که نظام‏های تفسیری می‏توانند دارا باشند، بی آن که این امر خدشه‏ای به هویت نظام وارد آورد و در نهایت این اصول سازمانی مرزهای نهادی را که برای گسترش قابلیت هدایتی وجود دارد، ثابت نگاه می‏دارند . (20) حاصل اینکه «هابرماس‏» نیز علی‏رغم انکار و مردود دانستن ابتنای نظام‏های اجتماعی بر مفاهیم دین و متافیزیک و تاکید بر مرجعیت نظام مفاهیم علمی که بر فرایند جبری دنیوی شدن اعتقاد دارد، برای فائق آمدن بر شاخص‏ترین عنصر بحران‏زای، یعنی بحران هویت اجتماعی، از قواعد اجتماعی که بر عقل و خرد گسسته بشری، مبتنی گشته و به مثابه ایدئولوژی اجتماعی عصر بحران‏زای مدرنیته می‏باشد، در جهت استمرار حیات اجتماعی و رفع بحران استمداد می‏کند . پي نوشت : 1) lidentitenationale 2) تغییرات اجتماعی، ص 92 . 3) فهم نظریه‏های سیاسی، ص 20 . 4) هجرت اندیشه اجتماعی، ص 260 . 5) Alain Touraine 6) تغییرات اجتماعی، ص 130 . 7) تعریف و مفهوم فرهنگ، ص 115 . 8) تفرج صنع، ص 114 . 9) تغییرات اجتماعی، ص 83 . 10) ایدئولوژی چیست؟ ، ص 11 . 11) تعریف و مفهوم فرهنگ، صص 117 - 118 . 12) نگرش جدید به علم سیاست، ص 100 . 13) تعریف و مفهوم فرهنگ، صص 122 - 127 . 14) تعریف و مفهوم فرهنگ، صص 122 - 127 . 15) Joseortega Gasset 16) انسان و بحران، ص 104 و 104 . 17) تجدد و تشخص، ص 58 . 18) بحران مشروعیت، ص 53 . 19) بحران مشروعیت، ص 53 54 . 20) بحران مشروعیت، ص 59 و 60. منبع:www.hawzah.net/س





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 370]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن