واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تهدیدی برای زمین نويسنده: امير حسن زاده ا جرام نزديک زمين(Near Earth Objects ) اجرام نجومی هستندکه مدار آنها از نزديکی مدار زمين می گذرد.بيشتر آنها دنباله دار ها يا سيارکهايی هستند که تحت تاثير گرانش خورشيد و ديگر سيارات به همسايگی زمين رسيدهاند. به طور دقيق سيارکها يا دنباله دار هايی که حضيض مداری شان در فاصله کمتر از ۱/۳ واحد نجومی باشد NEO محسوب می شوند. اين اجرام به دو دسته اساسی دنباله دارها و سيارکهای نزديک زمين تقسيم بندی می شوند.منشاء دنباله دارها نواحی خارجی و سرد منظومه شمسی است در حالی که بيشتر سيارکها از نواحی داخلی و گرم به خصوص کمربند سيارکها می باشند. NEO ها اندازه متفاوتی دارند، از چند متر تا دهها کيلومتر . قطر سيارکها نزديک زمين را با کمک قدر مطلق آنها تخمين می زنند. قدر مطلق يک سيارک به قدر مرئی آن وقتی در فاصله 1 واحد نجومی از خورشيدباشد، گفته می شود. ضريب بازتاب سيارکها بين ۰/۰۵ تا ۰/۲۵ است بنابراين با دانستن قدر مطلق آنها ، قطر تقريبی شان تعيين می شود.به عنوان مثال سيارکی با قدر مطلق ۸ قطری بين ۶۵ تا ۱۵۰ کيلومتر دارد. حتی شهابواره ها و گردوغبارهای بين سياره ای را نيز می توان بعنوان NEO در نظر گرفت که با شار جرمی دهها هزار تن در سال به زمين برخورد می کنند. بخش اصلی دنباله دارها و سيارکها را يخ آب ، ترکيبات کربن تشکيل می دهند و اين مواد در شکل گيری حيات در زمين نقش موثری داشته اند. برخورد اين اجرام در يک ميليارد سال اول تشکيل زمين ، خيلی شديد بوده است . با سرد شدن تدريجی زمين و کاهش برخوردها حيات اوليه در زمين شکل گرفت. مطالعه NEO ها اطلاعات مفيدی در مورد ديگر سيارات منظومه شمسی در اختيار ما قرار می دهد. ترکيب دنباله دارها مشابه سيارات گازی و سيارکها مشابه سيارات خاکی است. اين اجرام دارای مواد معدنی بسياری هستند.استخراج لين مواد خام ارزش زيادی خواهد داشت. اين مواد می توانند برای پيشبرد تحقيقات فضايی و سوخت مورد استفاده قرار گيرند. تخمين زده می شود ارزش مواد موجود در کمربند سيارکها حدود ۱۰۰ ميليارد دلار برای هر فرد زمينی باشد! خطربرخورد همواره خطر برخورد اجرام نزديک زمين ما را تهديد می کند. برای تخمين احتمال برخورد می توان از مطالعه دهانه های برخوردی زمين سود جست. گمان می رود در ۶۵ ميليون سال پيش برخورد يک جرم بزرگ به زمين باعث از بين رفتن گونه هايی از حيات از جمله دايناسورها شده باشد. به طور ميانگين در هر چند هزار سال انتظار برخورد سيارکی به قطر يک کيلومتر وجود دارد که می تواند عوارض گسترده ای را به جا بگذارد. در هر ۱۰۰ سال احتمال برخورد جرمی به قطر ۵۰ متر وجود دارد. چنين برخوردی می تواند دهانه ای به قطر بيش از يک کيلومتر به جا بگذارد.ميزان تخريب به اندازه ، سرعت، چگالی اين اجرام بستگی دارد. سرعت بالای جرم برخوردی( دهها تا صدها کيلومتر در ثانيه) باعث می شود که انرزی جنبشی زيادی به وجود آيد. قدرت تخريب سيارکی با قطر يک کيلومتر که با سرعت ۲۰ Km/s به زمين برخورد می کند معادل انفجار ۵۰ هزار مگاتن TNT است. تعدادی از سيارکهای نزديک زمين معروف به سيارکهای خطرناک به فاصله کمتر از 0.05 واحد نجومی از زمين می رسند. کشف و تعيين دقيق مدار آنها از اهميت فوق العاده ای برخوردار است. تا کنون حدود ۶۰۰ سيارک خطرناک شناخته شده است. اهميت اجرام نزديک زمين باعث شده است که اخترشناسان به کشف و مطالعه آنها بپردازند. تا سال ۱۹۷۰ فقط ۳۰ سيارک نزديک زمين کشف شده بود. امروزه با استفاده از تکنيک هايی همچون پردازش داده، تصوير برداری ميدان باز تعدا د آنها در حال افزايش است.تا کنون سفينه هايی مانند NEAR برای ملاقات با اين اجرام استفاده شده است و طرحهايی برای کشف و شناسايی اين اجرام وجود دارند که LINEAR , NEAT نمونه هايی از آنها هستند. تخمين زده می شود که حدود 1500 NEO با قطر بيش از يک کيلومتر وجود داشته باشد. بسياری از اين اجرام کوچک و کم نور هستند.(قدر ۱۹ يا حتی کم نورتر) بنابر اين بسياری از آماتورها به ابزارهای مناسب برای کشف آنها دسترسی ندارند. اما رصد آنها کمک شايانی به تعيين دقيق مدارشان وپيش بينی موقعيت آنها می کند.گاهی اوقات فاصله بين زمان کشف يک NEO و زمان نزديکی آن به زمين کوتاه است که اين موضوع می تواند بسيار خطرناک باشد. اخيرا" مجريان طرح LINEAR موفق به کشف سيارک 2004FH شدند. در کمتر از دو روز بعد اين سيارک ۳۰ متری به فاصله ۴۲۷۰۰ کيلومتری زمين رسيد. اين فاصله 1/9 فاصله زمين تا ماه است.بدين ترتيب اين سيارک رکوردی را به جا گذاشت و خطر از بيخ گوشمان گذشت. اجرام داخلی کشف شده منظومه شمسی تا سال ۱۹۹۸ چون NEO ها به زمين نزديک هستند خيلی سريع جابه جا می شوند. مثلا" سيارک 2004FH وقتی به نزديکترين فاصله از زمين رسيد در هر ثانيه ۱۰ ثانيه قوسی جابه جا می شد. در اين هنگام اثر اختلاف منظر مهم است و منجمان آماتور با رصد اجرام از مکانهای مختلف به تعيين مدار آنها کمک می کنند تا هر گونه برخورد احتمالی پيش بينی شود. خطری که همواره ما را تهديد می کند و بايد مراقب باشيم. منبع: فصلنامه الكترونيكي انحمن علمي پژوهشي نجم شمال
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 272]