تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836611056
جشن سده؛ تجلي نور دادار
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: جشن سده كه يكي از جشن هاي ملي ايرانيان به شمار مي رود، از ابتداي شامگاه دهم بهمن ماه با عنوان آبان روز،آغاز مي شود. در اين مراسم با برافروختن آتش بر فراز بلنديها، از جمله بام خانه ها و بالاي كوه ها، آرزوي رفتن سرما و آمدن گرما را با خواندن سرودهايي بر زبان جاري مي سازند. واژه سده sada به معني پيدايي و آشكار شدن است كه منشاء واژه هايي چون sadok در ايران باستان، sadag در فارسي ميانه و واژه عربي سذق و نوسذق (معرب نوسده) مي باشد. اگر چه گروهي نام سده را برگرفته از عدد صد مي دانند اما برخي از پژوهشگران فرهنگ ايراني بر اين باورند كه سَدَه در زبان اوستايي به معناي برآمدن و طلوع كردن است و ارتباطي با عدد 100 ندارد. در پديد آمدن اين آيين باستاني به جهت قدمت زياد آن اظهارات مختلف و گاه متناقضي مطرح است. برخي بر اين باورند كه سده معروف، صدمين روز زمستان از گاه‌شمار ميترايي است . در تقويم كهن ايرانيان مهرآيين، زمستان 150 روز و تابستان 210 روز بوده است. اين مدت زمان، اينگونه محاسبه مي شد كه از ابتداي زمستان (اول آبان) تا 10بهمن(جشن سده) صد روز و از 10بهمن تا نوروز و اول بهار50روز و50شب بوده است.(شبها بر اين اساس شمارش مي شود كه انسان در چنين روزي به آتش دست پيدا كرده و اين مسئله موجب روشن، گرم و زنده شدن شبها شده است) در اين خصوص ابوريحان بيروني مي نويسد: « سده گويند يعني صد و آن يادگار اردشير بابكان است و در علت و سبب اين جشن گفته اند كه هرگاه روزها و شب ها را جداگانه بشمارند، ميان آن و آخر سال عدد صد بدست مي آيد و برخي گويند علت اين است كه در اين روز زادگان كيومرث - پدر نخستين- درست صدتن شدند و يكي از خود را بر همه پادشاه گردانيدند و برخي برآنند كه در اين روز فرزندان مشي و مشيانه به صد رسيدند و نيز آمده : “شمار فرزندان آدم ابوالبشر در اين روز به صد رسيد.” » گفته مي شود از ديگر دلايل گراميداشت آيين سده اين است كه ، ايرانيان دو ماه مياني زمستان(دي و بهمن) را بسيار سخت و زمان قوي شدن اهريمن مي دانستند و براي پايان يافتن اين دوماه مراسم خاص و دعاهاي خاصي انجام مي دادند كه برافروختن آتش از اهم اين رسوم خاص تلقي مي شود؛ زيرا گذشتگان بر اين باور بودند كه به وسيله مظهر گرما، نور و زندگي مي توان بر اهريمن فائق آمد. آنها معتقد بودند از شب يلدا يعني چله بزرگ كه در آن؛ مهر براي مبارزه با اهريمن براي بار دوم زاده شده، تا شب دهم بهمن ماه يعني چله كوچك يا همان جشن سده مدتي برابر با40 روز است و با توجه به كشف آتش در روز سده، اين عنصر بهترين وسيله براي مبارزه با اهريمن محسوب مي شود. در نتيجه برافروختن آتش باعث روشنايي شبهاي اين بازه زماني است، دوره اي كه شب چله كوچك تا اول اسفند به مدت 20روز و20شب يعني چهل شبانه و روز را دربرمي گيرد. اگر نخستين روز زمستان را (روز پس از شب يلدا) تولد ديگري براي خورشيد يا مهر بدانيم، مي توان آنرا هماهنگ با جشن گرفتن در دهمين و چهلمين روز تولد، يكي از آيين هاي كهن و زنده ايراني دانست و مصاديق روشن آن برگزاري مراسم جشن دهم و چهلم كودك است. از اسطوره هاي جشن سده تنها يكي به پيدايش آتش اشاره دارد. فردوسي مي گويد:هوشنگ پادشاه پيشدادي، كه شيوه كشت و كار، كندن كاريز، كاشتن درخت … را به او نسبت مي دهند، روزي در دامنه كوه ماري ديد و سنگ برگرفت و به سوي مار انداخت و مار فرار كرد. اما از برخورد سنگها جرقه اي زد و آتش پديدار شد. در كتاب التفهيم و آثارالباقيه ابوريحان، از پديد آمدن آتش سخني نيست بلكه آنرا افروختن آتش بر بامها مي داند كه به دستور فريدون انجام گرفت، در نوروزنامه آمده است كه : آفريدون همان روز كه ضحاك بگرفت جشن سده برنهاد و مردمان كه از جور و ستم ضحاك رسته بودند، پسنديدند و از جهت فال نيك، آن روز را جشن كردندي و هر سال تا به امروز، آيين آن پادشاهان نيك عهد را در ايران و دور آن به جاي مي آورند. از قول حكيم عمر خيام در كتاب نوروزنامه آمده است، هر سال تا به امروز جشن سده را پادشاهان نيك عهد در ايران و توران به جاي مي آورند، بعد از آن به امروز ،زمان اين جشن به دست فراموشي سپرده شد و فقط زرتشتيان كه نگهبان سنن باستاني بوده و هستند اين جشن باستاني را بر پا مي داشتند. گفته مي شود اين آيين؛ در گستره پهناوري از آسياي كوچك(آناتولي) تا استان سين كيانگ چين كه سرزمين ايران بزرگ اطلاق مي شد؛ رواج داشت. در مستندات مكتوبي چون تجلي دوازده ماه و نوروز نامه نوشته‌اند، امروزه مراسم جشن سده با نامهاي متفاوتي در ميان روستانشينان شمال شرقي كشور ازجمله آزادوَر خراسان و روستاهاي دشت جوين، عشاير اطراف سليمانيه و اورامانات كردستان، لرستان، آذربايجان و كرمان و بخش‌هايي از افغانستان، آسياي ميانه و تاجيكستان با نام خرپچار( تلفظ حرف خ با كسره و حرف پ با فتحه)، نواحي مركزي ايران ازجمله دليجان با نام هله‌هله(تلفظ حروف ه با فتحه)، در خمين با نام گرده(تلفظ حرف گ با ضمه) و در اراك با عنوان جشن چوپانان برگزار مي شود. در برخي از مناطق كشور چون فراهان، سنگسرِ سمنان و... چهار روز پيش و پس از سده را معروف به چاروچار؛ سردترين شب دانسته كه سده در ميانه آن قرار گرفته است. هم اكنون برگزاي اين آيين سنتي در ميان عشاير سيرجان و بافت نيز مرسوم است كه برخي معتقدند اين تسميه به مناسبت صد روز پيش از به دست آمدن محصول و ارتفاع غلات است، ولي به هرحال با هر بهانه اي كه باشد، آنها شب دهم بهمن آتش بزرگي به نام آتش جشن سده، با چهل شاخه از درختان هرس شده كه نشان چهل روز چله بزرگ است در ميدان ده برمي افروزند و در كنار آن سرودي با اين مضمون سده سده دهقاني - چهل كنده سوزاني - هنوز گويي زمستاني مي خوانند. به نوشته مورخاني چون بيروني ، بيهقي و گرديزي، جشن سده به عنوان يكي از سه جشن بزرگ ايرانيان به شمار مي رود كه از دوران اسلامي تا اواخر دوران خوارزمشاهيان و حمله مغول دوام آورده است. مشهورترين و بزرگترين جشن سده، زمان مردآويج به سال 323 هجري در اصفهان برگزار شده است، با استناد به تاريخ بيهقي جشن سده ديگري كه در ياد مردم ماندگار شده، به زمان سلطان مسعود غزنوي در سال 430 هجري باز مي گردد. هم اكنون در هشتاد سال گذشته مهد برگزاري سده، شهر كرمان بوده است كه كرمانيان همه ساله باشكوه‌ترين جشن سده را برگزار مي كنند. با گذشت هزاران سال از برگزاري نخستين سده، امروزه تغييرات محسوسي در برگزاري اين جشن به وجود نيامده‌است. به اعتقاد دكتر روح‌الاميني كه تغييرات آيين‌ها را در طول زمان پيگيري مي‌كند، اين آيين آن قدر، قوت داشته كه موفق به حفظ خود شده است. وجود اقوام گوناگون ايراني و آريايي، مردماني پاك انديش با اعتقادي توحيدي دليلي است بر مانا شدن جشني كه تجلي گاه نور حقيقت است؛ ميراثي فرهنگي كه به بسياري از كشورهاي همسايه ايران نيز راه يافته است. چگونه مي توان در جشني كه اهميت نور، آتش و انرژي را يادآور مي شود؛ از منبع نور كه همانا خالق هستي است، غافل شد. فطرت انسانها هماره جوياي حقيقت است، حقيقتي كه تنها در ذات خداوند جلوگر بوده است. با اين اوصاف بايد گفت، ريشه هر آييني خصوصا رسومات و جشن هاي شادماني در ايران باستان بدون حضور حق معنا و مفهومي نداشته و ندارد. نوري كه جلوه گر نور دادار است در قالب يك عنصر حياتي، در جشن سده ايرانيان تجلي مي يابد؛ اين عنصر نزد ايرانيان باستان سمبلي از وجود خداوند است كه همواره پاك مي كند و آلوده نمي شود. مراسم سده نشانگر جنبش هميشگي و حركت رو به بالاي شعله هاي عشق الهي است كه الهام دهنده انسان براي لزوم حركت و تكاپو به سوي خداي يگانه است. اطلاع/1350**1717
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 449]
-
گوناگون
پربازدیدترینها