نگاهي به فيلم شيرين اثر عباس كيارستمي

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: نگاهي به فيلم شيرين اثر عباس كيارستمي
محمد قمي
چرا بايد فيلم هاي عباس كيارستمي را با اين سبك و ساختار بي وجه و ماليخوليايي، همچنان ببينيم و دنبال كنيم؟ اگر اين كارها زماني مثل دو دهه پيش از ايشان بعيد نبود و بديع مي نمود، اما حالا ديگر و در اين سن و سال، نه تنها بعيد بلكه ابعد است. هرچند استاد به اين نصايح دلسوزانه و خيرخواهانه هرگز توجهي نداشته و يا داشته و عكس العملش، لجبازي بوده يا نهيليسم يا ... نمي دانيم! بگذريم.
يك عده بازيگر زن سينماي ايران، نشسته اند جلوي دوربين و زل زده اند به روبه رو و دارند ظاهرا يك نمايشنامه تصويري يا حكايتي يا چيزي از اين دست را مي بينند - مي بينند؟!- و ما به عنوان تماشاگر بايد كلا و در تمام مدت فيلم، اين ها را ببينيم!.
همين! اين يعني فيلم اخير استاد كيارستمي كه بار ديگر شاهكاري - كه البته متاسفانه يك ايراد دارد و نمي شود فهميدش و اينكه اصلا چرا و چطور و چگونه و... -را تحويل جهان معاصر و مردمانش داده و خيلي هم لطف و عنايت تكه پاره فرموده!.
«شيرين» ساخته عباس كيارستمي بالاخره پس از كش و قوس هاي فراوان درگروه سينمايي مخاطبان خاص، اكران شد. فارغ از اينكه اكران اين فيلم تا چه حد بتواند با مخاطب خاص ايراني ارتباط مضموني و ساختاري پيدا كند و گذشته از اينكه در فضاي كنوني توليد و نمايش سينمايي ايران آثاري همچون «شيرين» چه جايگاهي را مي تواند از آن خود كند، بايد گفت كه فيلم يكي از تجربي ترين آثار كارنامه عباس كيارستمي است كه البته مي توان نشانه هاي روشني از تجربه هاي پيشين او را درآن يافت، از فيلم هاي سال هاي دور همچون «مشق شب» گرفته تا آثار متاخرش.
اما فيلم «شيرين» به لحاظ فرم، يك اتفاق در سينماي ايران محسوب مي شود،اتفاقي كه به نظر مي رسد بيشتر ناشي از بازي هاي فرمي و شيطنت هاي پست مدرن سازنده اش باشد تا يك جست و جو و تكاپوي واقعي در حوزه هنري سينما.فيلم «شيرين» قطعاً امكان برقراري ارتباط با مخاطب عام ايراني را ندارد و يكي از نشانه هاي مهم اكران آن در گروه سينمايي خاص به نوعي تسليم شدن پيشاپيش در برابر اين واقعيت انكارناپذير است.اما درگذر از اين حقيقت آنچه مهم تر است رسيدن به اين نكته است كه فيلم «شيرين» فارغ از اين حواشي و مباحث غير مرتبط با متنش تا چه اندازه درحوزه زيبايي شناسي بصري سينما و تلاش هايي كه منجر به توليد يك اثر قابل دفاع سينمايي شود، قابل مطالعه و بررسي است.
حقيقت آن است كه «شيرين» درحوزه سينما و با درنظرگرفتن مؤلفه ها وشاخصه هاي اين هنر بصري اثر قابل دفاعي نيست؛ چراكه اصول اصيل اين مديوم هنري را رعايت نكرده و اساساً بر مبنا و اساس فرم سينمايي بنا نشده است و بيشتر يك تجربه مبتديانه و اوليه و نوآموز درحوزه بازي هاي فرمي است و از ميزانسن سينمايي درآن خبري نيست. گرچه حتي از جهت اين به اصطلاح خلاقيت بصري نيز فيلم «شيرين» تنها، تكرار آثار پيش از خود است كه با مرور تاريخ سينما به نمونه هاي اصيل، مبتكرانه و خلاقانه اش مي رسيم.
فيلم «شيرين» يك حكايت گويي آينه وار، با پرداختي جذاب هم نيست و حتي يك بيان غير مستقيم، به نظر مي رسد كارگردان با سابقه و جهاني اش در فهم مقوله غير مستقيم گويي و در دريافت متن بر اساس عكس العمل هاي مخاطب، دچار بدفهمي و اشتباه فاحشي شده است.
اينكه ريكشن هاي عده اي از بازيگران سينما را درحين چيدن يا شنيدن يك شكايت آن هم به شكلي يك نواخت و تخت وكش دار و خسته كننده دنبال كنيم، نامش هرچه كه باشد قطعاً ابتكار و خلاقيت سينمايي نيست و نمي تواند اساساً درحوزه سينما تعريف شود؛ چرا كه رويكرد و نتيجه اش يك نقض غرض كلي و سوء تفاهم كامل به حساب مي آيد و آن اينكه مخاطب همراه فيلم امكان همراهي با آن را پيدا نمي كند و فيلم صرفاً درحد يك بازي فرمي كارگاهي باقي مي ماند.

چهارشنبه|ا|10|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 137]