واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: عاشورا مکتبی فرهنگ ساز
عاشورا مكتبى فرهنگساز تاریخ هر ملتى، جزئى از هویت ملى آن ملت است، و گذشته هر قوم، در واقع بخش مهمى از شناسنامه ملى او به شمار مىرود . تاریخ درخشان هر كشور و هر ملتى، در فرهنگ آن جلوهگر مىشود، چرا كه یكى از پایههاى فرهنگ درخشان، تاریخ درخشان و پر افتخار است . از این نظر، تاریخ برجسته هر ملت را مىتوان از «سرمایه» ها و «گنجینه» هاى معنوى عمومى آن به شمار آورد كه در صورت بهرهبردارى صحیح از آن آثار و نتایج فراوانى به بار مىآورد. از این دیدگاه، تاریخ حماسى و پر افتخار تشیع، سرمایهاى عظیم و گنجینه معنوى پر بها و ارزندهاى است كه یكى از پایههاى تاریخى فرهنگ شیعه را تشكیل مىدهد و مىتوان از آن بهرههاى كلان برد. در تاریخ تشیع، حادثه عاشورا بر فراز قلهاى با عظمت مىدرخشد و سرچشمهاى جوشان براى فرهنگى پربار و انسان ساز است. حادثه كربلا گرچه به ظاهر یك حادثه بود، اما تبدیل به یك مكتب شد، مكتبى فرهنگ آفرین . فرهنگ عاشورا طى قرون و اعصار، همواره مایه حركت و جنبش، و پایگاهى براى جهش به سوى طاغوت ستیزى و كفر زدایى بوده است . در دههها و قرنهاى پس از عاشورا، حركتهاى عدالتخواهانه و آزادى طلبانه متعددى شكل گرفت و دلهاى فراوانى را به سوى خود جلب كرد كه همه الهام گرفته از حادثه كربلا بود. اصول مهم فرهنگ عاشورا را (كه به نسلهاى بعدى منتقل شد و همواره مایه حركت، اصلاح، بیدارى، ظلم ستیزى و انسان سازى بوده) مىتوان به اختصار چنین جمعبندى نمود: 1- اصل پافشارى در دفاع از حق و مبارزه با باطل امام حسین علیه السلام یكى از انگیزههاى قیام خود را احیاى حق و از بین بردن باطل اعلام نمود و فرمود: آیا نمىبینید كه به حق عمل نمىشود و از باطل خوددارى نمىگردد؟ ! در چنین وضعى جا دارد كه شخص با ایمان (از جان گذشته) مشتاق دیدار پروردگار باشد . در چنین محیط ذلتبار و آلودهاى، مرگ را جز سعادت، و زندگى با ستمگران را جز رنج و آزردگى و ملال نمىدانم (1). 2- اصل مبارزه با رهبران و زمامداران فاسد امام معتقد بود كه ریشه همه مفاسد و گرفتارىهاى جامعه اسلامى، تسلط بنىامیه فاسد و مفسد، بر مقدرات مسلمانان است . از این رو فرمود: امروز كه امت اسلامى به عنصرى مثل یزید گرفتار شده، باید فاتحه اسلام را خواند.(2) 3- اصل آزادگى و آزاد زیستن و ذلت ناپذیرى امام حسین علیه السلام در تمام عمرش با آزادگى و شجاعت و سربلندى و عزت زیست و با شعار «هیهات منا الذلة» به حكومت ضد اسلامى یزید «نه» گفت و با آزادگى و عزت به شهادت رسید. خاندان عزیز او نیز در دوران اسارت و در راه رساندن پیام انقلاب او، گر چه هزاران مصیبت تحمل كردند، اما هرگز زانوى ذلت در برابر ستمكاران بر زمین نزدند و با سربلندى در مجلس پسر زیاد و زاده معاویه حرف خود را زدند (شیر، شیر است گر چه در قفس باشد!) و آرزوى شنیدن یك كلمه خواهش و تمنا و اظهار ضعف و زبونى را بر دل دشمن گذاشتند. در فرهنگ عاشورا درس آزادگى، درسى بود كه عاشوراییان در طول تاریخ هرگز آن را فراموش نكردند. 4- اصل پایدارى در راه هدف مقدس و الهى امام حسین علیه السلام با یاران اندك در برابر سپاه انبوه ایستاد و نه تنها بیمى به دل راه نداد، بلكه حتى آنان را نیز آزاد گذاشت كه بروند یا بمانند و اعلام كرد كه یك تنه با دشمن روبهرو مىشود . پدرش امیر مؤمنان علیه السلام سالها پیش فرموده بود: در راه حق، از اندكى پیروان آن وحشت نكنید! (3) 5- اصل مبارزه تبلیغاتى با دشمن در كنار جهاد و شهادت امام حسین علیه السلام توسط بازماندگان خود پیام انقلاب خود را به گوش مردم رساند . او خود بخش نخست قیام خود را كه «خون» بود و «شهادت» ، رهبرى كرد، اما بخش دوم را كه «پیام» بود و «تبلیغ» به عهده فرزندان و خواهر خود گذاشت و اگر این پیام رسانى نبود، قیام امام حسین علیه السلام تكمیل نمىشد و دشمنان در طول تاریخ آن را تحریف مىكردند . 6- استقبال از شهادت در راه خدا و در راه احیاى دین خدا چند دهه پس از رحلت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله بنا به علل و عوامل مختلف اجتماعى و سیاسى، روحیه شهادت و فداكارى در راه دین، به فراموشى سپرده شده بود، و مردم در كام دنیا پرستى فرو رفته بودند و عدهاى نیز مرعوب خلفاى ستمگر بودند و به سكوت تحمیلى كشانده شده بودند . امام حسین علیه السلام با قیام خود، فرهنگ شهادت را زنده كرد و درس فداكارى در راه دین را به نسلهاى بعدى آموخت. اینها تنها گوشهاى كوچك و مختصر از فرهنگ غنى و پر بار عاشورا بود و جا دارد كه خطیبان و مبلغان ارجمند در ایام محرم و صفر با محور قرار دادن این فرهنگ عظیم و انسان ساز، فضاى جامعه را عاشورایى و حسینى كنند تا در پرتو آن، كشور در برابر استكبار و زورمداران معاصر، حسینىوار مقاومت كند. انشاءالله. پىنوشتها: 1) حسن بن على بن شعبة، تحفالعقول، ص 245; محمدبن جریر طبرى، تاریخ الامم والملوك، ج6، ص 229 . 2) سیدبن طاووس، الملهوف فى قتلى الطفوف، ص 11. 3) ایها الناس لا تستوحشوا فى طریق الهدى لقلة اهله»، نهج البلاغه، تحقیق صبحى صالح، خطبه 201 . منبع:ماهنامه پیام حوزه، شماره 32
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 211]