بررسى عناصر نمايشى داستان حضرت يوسف (ع)

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: بررسى عناصر نمايشى داستان حضرت يوسف (ع)
كتاب «حكمت، هنر زيبايي و عناصر نمايشي قصه يوسف (ع)» اثري نظري است كه نشان دهنده اين است كه داستان حضرت يوسف (ع) داراي ظرفيت ها و ويژگي هاي دراماتيك است.

به گزارش ستاد خبر انتشارات سوره مهر، دكتر محمد علي خبري؛ مولف اين كتاب درباره اين اثر گفت:«براي نگارش اين كتاب حدود دو سال در كلاس هاي تفسير سوره يوسف (ع) آيت الله جوادي آملي شركت كردم.»

خبري كه داراي مدرك دكتري پژوهش هنر از دانشگاه تربيت مدرس است گفت:«اين كتاب تلخيصي از رساله دكتري ام است كه با راهنمايي دكتر حبيب الله آيت اللهي انجام گرفته است.»

وي ادامه داد:«در اين كتاب 6 عنصر نمايش ارسطويي را مبناي تحليل قرار دادم و انطباق نمودار روايي داستان حضرت يوسف (ع) را با نمودار نمايش اوجگاهي يا دراماتيك را بررسي كرده ام.»

اين نويسنده با بيان اينكه منظورش از ظرفيت هاي نمايشي در داستان حضرت يوسف (ع) امكان بالقوه تبديل پذيري اين داستان از نظر محتوا و شكل به اثر نمايشي است ادامه داد:«در اين كتاب ابتدا زاويه ديد در داستان يوسف در قرآن كريم را مورد توجه قرار دادم و در خلال همين توجه مطالعه نقش داناي كل به عنوان راوي مورد تحليل قرار گرفته است.»

وي همچنين توضيح داد:«شخصيت پردازي در اين داستان هم با تكيه بر گفت وگو، رفتار و اعمال به دو روش مستقيم و غير مستقيم صورت گرفته كه در شخصيت پردازي مستقيم براي معرفي شخصيت ها و ابلاغ انديشه و پيام آنها از جملات خبري و توقيفي استفاده شده است.

اما در شخصيت پردازي غير مستقيم وجوه مختلف شخصيت پردازي در گفت و گوها و اعمال معرفي مي شود.»

كتاب «حكمت، هنر زيبايي و عناصر نمايشي قصه يوسف (ع)» توليد مركز هنرهاي نمايشي حوزه هنري است كه در 271 صفحه قطع رقعي و در تيراژ 2 هزار و 500 نسخه و با قيمت 3 هزار و 500 تومان توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.

داستان يوسف (ع) تمام ويژگي هاي يك طرح داستاني را داراست

دكتر محمد علي خبري مولف كتاب «حكمت، هنر، زيبايي و عناصر نمايشي قصه يوسف(ع) در قرآن كريم» با بيان اينكه در نگارش اين كتاب شش عنصر نمايش ارسطويي را مبناي تحليل خود قرار داده مي گويد:«در اين پژوهش انطباق نمودار روايي داستان حضرت يوسف (ع) با نمودار نمايش اوجگاهي يا دراماتيك را بررسي كرده ام.»

دكتر خبري كه در كتاب خود نشان داده داستان حضرت يوسف (ع) داراي ظرفيت ها و ويژگي هاي دراماتيك فراواني است ادامه مي دهد:«براي نگاشتن كتاب «حكمت، هنر، زيبايي و عناصر نمايشي قصه يوسف (ع) در قرآن كريم» حدود دو سال در كلاس هاي تفسير سوره يوسف آيت الله جوادي آملي شركت كردم.»

وي در مورد انواع رويكردهاي هنري نسبت به قرآن توضيح مي دهد:«در يك تعريف كلي بايد گفت كه برخوردهاي هنري متفاوتي با قرآن وجود دارد كه البته همه آن ها را نمي توان پذيرفت، به عنوان مثال ممكن است در برخورد با قرآن كريم فقط بر يافته هاي خود تاكيد داشته باشيم يا در صدد تحميل باورهاي خويش به آيات قرآن با منظورهاي خاص باشيم كه در اين صورت دست انسان از نعمت هدايت و معنويت قرآن خالي خواهد ماند.

در نوع ديگر، نگاه ساختاري هنري قرآن بر پيام آن اولويت پيدا مي كند.

اين نوع نگاه به صورت طبيعي پيام قرآن را معرفي نمي كند و نمايي زيبا اما فاقد محتوا ارائه مي شود.

آثار هنري اي كه چنين برخوردي با قرآن دارند به ورطه سطحيت مي افتند و از انديشه الهي خالي خواهند بود. چهارمين نوع رويكرد به قرآن كريم، برخوردي است كه از نبود شناخت نسبت به قرآن و هنر نشات مي گيرد، به اين معنا كه افرادي بدون هيچ گونه شناخت نسبت به قرآن و هنر تلاش مي كنند تا پيامي را كه نمي فهمند با ابزاري كه نمي شناسند به ديگران انتقال دهند.

آخرين برخوردي كه با قرآن كريم وجود دارد پيام هنر همان ارزش حاكم بر كلام خداوند است. در اين رويكرد مي توان هنر را واسطه فيض الهي و رسانيدن پيام معنوي قرآن كريم به مخاطبان دانست.»

اين نويسنده مي افزايد:«در مواردي ديده مي شود كه هنرمنداني زبان هنر را مي شناسند اما زبان قرآن را درك نكرده اند به همين دليل هنرمندي كه براي ارائه اثر هنري به قرآن مراجعه مي كند بايد در زمينه علوم قرآني نيز تا حدي متخصص باشد.

در زماني كه بدانيم آنچه بايد براي صلاح و اصلاح معنوي انسان گفته شود به وسيله آيات الهي بيان شده است مي توان هنرمند را از بهترين مبلغان حقايق فضيلت آور قرآن دانست.»

دكتر خبري درباره كيفيت و ويژگي هاي داستان گويي در قرآن كريم مي گويد:«اگر قرار باشد با نظريه ها و نگرش هاي انساني به سراغ قرآن برويم و بخواهيم ويژگي هاي روايي قرآن را بررسي كنيم، ره به خطا رفته ايم، چون اين قصه ها نه با هدف داستان گويي بلكه براي عبرت و آموزش انسان در قرآن آورده شده است.

شيوه هاي هنري بديع روايي در قرآن في نفسه داراي ارزش نيست چون اين شيوه ها با هدف خلق اثر هنري جامع و داراي قواعد زيبايي شناسيك به وجود نيامده اند؛ هر چند كه كلام قرآن در اوج زيبايي است، اما چرا كه اولا اين زيبايي از نگاهي انساني قابل تحليل نيست و دوم آنكه هدف اصلي داستان هاي قرآن انتقال پيام است.»

سه|ا|شنبه|ا|13|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 291]