موتورهای هوایی > به زبان ساده

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: موتوری که ملخ هواگردها را به گردش در می اورد ممکن است یک موتورپیستونی ویا توربین گازی باشد. موتورهای پیستونی ازهمان نوع موتورهایی هستند که در اتوموبیل وموتورسیکلت نیز به کار میروند. ولیکن امروزه این نوع موتورها تنها در هواپیما های کم قدرت کاربرد دارند هواپیماهای بزرگ حمل ونقل همگی از موتورهای توربین گازی استفاده می کنند.

توربین گازی شبیه پنکه است با این تفاوت که مثل اسیاب بادی عمل میکند. بدنه اصلی توربین صفحه گرد یا چرخشی است که دور تا دورش از پرههای کوچکی تشکیل شده.

گازهای داغی که ازاحتراق مخلوط سوخت وهوا درداخل موتور حاصل میشود با عبور از لابه لای این پره ها توربین را با سرعت و دقت قابل ملاحظهای میچرخاند .

تنورها یا محفظه های احتراق موتور توربینی کم وبیش نظیر مشعل جوشکاری و یا اجاق گاز عمل مینمایند بدین معنی که چون سوخت دایمی دریافت میکنند لذا از لحظه روشن شدن موتور تا خاموشی ان همچنان شعله ور باقی میمانند.

هوایی که داخل تنوره با سوخت کافی مخلوط وسوزانده می شود به شدت داغ گردیده وانبساط می یابد وچون فضای کافی ندارد لذا باسرعت وفشار فوق العاده زیادی به طرفه بیرون جریان پیدا نموده ودر سرراه خود با پره های توربین برخورد مینماید.

حال ببینیم که هوای تنوره های موتور از کجا تامین میشود؟

در یک سر موتور توربین قرار گرفته ودر اثر جریان گازهای داغ ازمیان پره هایش به چرخش در میاید: ولی در سر دیگر موتور چرخ استوانه ای مهمی به نام قرار دارد که دور تا دور سطح جانبی ان را پره های کوچکی فرا گرفته است. گردش کمپروسور سبب میشود که این پره ها هوای مقابل موتور را به درون مکیده وبه قسمت احتراق هدایت کنند. در فاصله بین کمپروسور وتوربین تنوره های قسمت احتراق قرار دارند که با سوزاندن هوا گازهای مورد نیاز توربین را تامین میکنند.

در موتورهای توربین داری که به ملخ نیز مجهز هستند (موتورهای توربوپراپ) توربین موتور دارای دو وظیفه است : نخست این که کمپرسور را میگرداند ودوم اینکه قدرت لازم را برای چرخاندن شفت ملخ تامین میکند. در اینگونه موارد توربین گازی دارای قدرتی است که برای چرخاندن کمپرسور هوا در دهانه موتور وچرخاندن ملخ در بیرون ان کافی است.
لیکن جعبه دنده ای به نام هم لازم است تا از سرعت چرخش کم کند زیرا از نظر فنی بهترین سرعت چرخش برای توربین گازی 10تا 12 بار بیشتر از سرعت مطلوب برای چرخش ملخ است

در بعضی موتورها دو توربین جداگانه کار گذاشته میشود : یکی برای چرخاندن کمپرسور ودیگری برای چرخاندن جعبه دنده ملخ. در این حالت شفت بین کمپرسور و توربین اول باید یک لوله توخالی باشد تا شفت بین جعبه دنده وتوربین دوم از داخل ان بگذرد.

امروزه بیشتر هواپیماها از جت بدون ملخ استفاده می کنند. با این حال حتی در موتودهای جت معمولی هم از توربین گازی استفاده می کنند. نام صحیح این نوع موتورهااست. با توجه به این که موتورهای توربوجت بدون ملخ هستند.شاید با تعجب سوال کنید که : در این صورت توربین گازی به چه درد میخوره؟! در پاسخ باید گفت گرچه کاراصلی موتور توربوجت تولید گازهای جت در عقب خود است . ولی بدون تامین مداوم هوا برای قسمت احتراق غیر ممکن است .

اینجاست که وجود یک کمپرسور مناسب ضروری بوده وساده ترین وراحترین روش برای کمپرسور استفاده از توربین است .

بزرگترین امتیاز موتور جت ان است که نسبت به موتور پیستونی هم قدرت خود از وزن کمتر وسامانه های ساده تر برخوردار است.

برگرفته از کتاب دانش پرواز برای همه

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 247]