بررسي بيماريهاي تيروئيد در نوزادان و كودكان؛ مشكلات بزرگ يك « غده كوچك » !

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: بررسي بيماريهاي تيروئيد در نوزادان و كودكان؛ مشكلات بزرگ يك « غده كوچك » !
تيروييد، غده كوچكي است كه جلوي گردن قرار گرفته و هورمونهاي تيروييد را توليد و ترشح مي كند. اين غده به شكل پروانه اي است كه بالهاي آن در طرفين ناي گسترش يافته است.

اگر اين غده دچار اختلال شود، نمي تواند عملكرد مناسبي داشته باشد.
بيماري كم كاري تيروييد؛ يعني زماني كه غده تيروييد قادر به توليد هورمون كافي نيست و در بيماري پركاري تيروييد اين غده بسيار فعال است و بيش از حد هورمون ترشح مي كند.
آگاهي معلمان، والدين، مربيان بهداشت از اختلالات غده تيروييد بسيار اهميت دارد، بويژه والديني كه داراي سابقه خانوادگي مشكلات تيروييد هستند، بايد نسبت به اين مسايل هوشيارتر باشند؛ زيرا برخي از اين اختلالات ارثي هستند.

* مشكلات تيروييد در كودكان و نوزادان
زماني كه غده تيروييد به درستي كار نكند. علايم و نشانه هاي مختلفي در كودكان همانند بزرگسالان بروز مي كند. اين اختلال از رشد كودكان تأثير مي پذيرد، به طوري كه رشد آنها سبب فعاليت بيش از حد و يا كاهش فعاليت غده تيروييد مي شود.
مشكلات تيروييد در كودكان سخت تر از بزرگسالان شناخته مي شود؛ زيرا كودكان قادر به تشخيص علايم بيماري و بيان شكايتهاي خود نيستند، حتي در كودكان بزرگتر هم علايم جسمي و رواني ناشي از بيماري، طبيعي به نظر مي رسد.
علايم آشكار بيماري تيروييد زماني بروز مي كند كه غده تيروييد رشد بيش از حد و قابل مشاهده اي داشته باشد، كه به اصطلاح گواتر خوانده مي شود. گواتر در هر سني ديده مي شود. اما در دختران سنين بلوغ شايع تر است.
البته ممكن است بزرگ شدن غده تيروييد در جلوي گردن مشخص نباشد. اگر كودك نشانه هايي از اختلال غده تيروييد را دارد بايد بدانيد كه در رابطه با اين علايم چه حسهايي دارد و بايد چه علايمي را در او جستجو كرد؟
علايمي را كه بايد در كودكتان جستجو كرد بستگي به افزايش يا كاهش عملكرد غده تيروييد دارد. همين طور يكي از عوامل، رشد كودك شماست كه عملكرد تيروييد را تحت تأثير قرار مي دهد.

* كم كاري تيروييد مادرزادي
وقتي نوزادي با كم كاري تيروييد متولد مي شود، ممكن است در بدو تولد طبيعي به نظر برسد. اغلب اين نوزادان زردي يا يرقان پيدا مي كنند، اما اين تغيير به آهستگي صورت مي گيرد. در روزها و هفته هاي بعد، اين نوزادان ممكن است علايمي مثل كسالت، خواب آلودگي، صداي گريه خشن و گرفته، يبوست، گرفتگي بيني، صورت پف آلود داشته باشند كه ناشي از نوعي كم كاري تيروييد به نام «كرتينيسم» مي باشد.
اگر اين كودكان در نخستين روزهاي پس از تولد درمان نشوند، آسيبهاي مغزي و عقب ماندگيهاي ذهني ماندگاري ايجاد مي شود. خوشبختانه، در صورت تشخيص و درمان به موقع مي توان از آسيبهاي جدي جلوگيري نمود.
بنابراين مسأله مهم، تشخيص هرچه سريعتر اين اختلال است كه با يك آزمايش خون در بدو تولد مشخص مي شود.

* كم كاري تيروييد اكتسابي
اگر غده تيروييد كودك كم كار باشد (گاه به دليل التهاب مزمن تيروييد) علايمي مثل كسالت و خستگي با وجود خواب كافي در آنها مشاهده مي شود.
يكي از اولين علايم كم كاري، كند شدن عملكرد تيروييد و كندي قابل توجه الگوي رشد اين كودكان مي باشد. در هر فرد يكي و يا بيشتر از اين علايم از قبيل: عقب ماندگي رشد، ضعف، فراموشي، موهاي خشك و خشن، صورت و چشمهاي پف آلود، يبوست، كندي ضربان، پوست خشك، عدم تحمل سرما، افزايش وزن و گواتر مورد توجه قرار مي گيرد.

*پركاري غده تيروييد در نوزادان
يكي از نادرترين اختلالات غده تيروييد پركاري آن، در نوزادان است. اين وضعيت در نوزاداني كه مادران آنها در طول دوران بارداري پركاري تيروييد داشته اند، بندرت ديده مي شود.علايم و نشانه هاي پركاري تيروييد در نوزادان شامل: گواتر (بزرگي غده تيروييد)، تولد زودرس، تب، قرمزي صورت، تپش قلب، فعاليت و بي قراري مي باشد.
اگر بيماري خفيف باشد، ممكن است نياز به درمان خاصي پيدا نكند و خود به خود به حالت طبيعي بازگردد. اما اگر اختلال، كودك را به واقع بيمار كرده باشد بايد او را درمان كرد و يا از داروهاي ضد تيروييدي استفاده نمود.
بنابراين براي هر خانم بارداري كه سابقه پركاري تيروييد دارد، مشاوره با پزشك مربوطه در طول دوران بارداري بسيار ضروري است.
با افزايش فعاليت غده تيروييد، علايم و نشانه هايي در كودكان همانند بزرگسالان بروز مي كند.
مي توان تپش قلب كودكان را حتي زماني كه او در حال استراحت است، حس كرد و همين طور مي توان به ميزان فعاليت او (بي قراري و پرتحركي، عدم توانايي در به خواب رفتن) توجه نمود.
نشانه رشد سريع اين كودكان، كوچك شدن لباسهاي آنان است كه بايد مورد توجه والدينشان قرار گيرد. والدين و معلمان مدارس معمولاً توجه و دقت بسيار كمي در اين موارد روي كودكان دارند.
اما علايمي چون لرزش دست كه سبب بدخط نوشتن مي شود و يا ضعف عضلات شانه و ران در هنگام بازي و ورزش بسيار قابل اهميت است.
در هنگام پركاري غده تيروييد يك و يا بيش از يكي از علايم عصبانيت، كج خلقي و زودرنجي، اختلال خواب، افزايش تعريق، عدم تحمل گرما، كاهش وزن غير منتظره، چشمان بيرون زده، خيره نگاه كردن، گواتر، تپش قلب سريع، افزايش اشتها، افزايش حركات دودي روده، دستان گرم و مرطوب و لرزش انگشتان در اين افراد ديده مي شود.

* درمان كم كاري غده تيروييد
اگر اختلال غده تيروييد به دليل كاهش هورمونهاي آن باشد، به سادگي با جايگزيني داروهاي حاوي هورمونهاي تيروييد قابل درمان است.
عملكرد غده تيروييد بايد مرتباً در طي دوران رشد آزمايش شود و بسته به نتيجه آن، دوز دارو ممكن است تغيير كند.

* درمان پركاري غده تيروييد
اگر گواتر (بزرگ شدگي غده تيروييد) سبب پركاري غده تيروييد شده باشد، سه راه درماني وجود دارد.

درمان دارويي
اين داروها از ساخته شدن هورمونهاي تيروييد جلوگيري مي كنند كه نهايتاً سبب از بين رفتن علايم بيماري در مدت 6 تا 8 هفته مي شوند.

درمان با راديواكتي
واين ماده وارد غده تيروييد مي شود و سبب عدم فعاليت آن در جهت توليد بيش از اندازه هورمونهاي تيروييد مي گردد. با اين روش علايم در مدت 6-3 ماه برطرف مي شوند.
در بيشتر بيماران مصرف داروهاي جايگزين هورمونهاي تيروييد پس از اين شيوه لازم است.

جراحي
برداشتن غده تيروييد توسط جراحي سبب متوقف شدن توليد بيش از اندازه هورمونهاي تيروييد مي شود، در بيشتر بيماران، مصرف داروهاي جايگزين هورمونهاي تيروييد پس از اين شيوه لازم مي باشد.
دوشنبه 15 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 756]