محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826100115
روانشناسی لاغری
واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: جورج برنارد شاو، نویسنده معروف، می‌گوید: «هیچ عشقی صادقانه‌تر از عشق به غذا نیست!» اما شاید برنارد شاو نمی‌دانست که روزی تب مانکن بودن و لاغر شدن آن‌قدر بالا می‌گیرد که خیلی‌ها از لذت غذا خوردن می‌گذرند تا از لاغر بودن لذت ببرند. این هفته با دکتر حسین ابراهیمیمقدم، روانشناس و استاد دانشگاه، درباره روانشناسی لاغری گپ زدهایم... ▪ آقای دکتر! چاقی به سلامت روان نزدیکتر است یا لاغری؟ ـ ببینید؛ فرهنگ امروزی، مرد قهرمان و زن لاغر و باریک‌اندام را ایده‌آل معرفی می‌کند و بعضی از آنهایی که نسبت به مانکن‌ها، باربی‌ها و عروسک‌های تلویزیون و سینما اضافه وزن دارند، احتمالا غذا خوردن را گناه می‌دانند! البته در مقاله «روانشناسی چاقی» که قبلا منتشر شد، عرض کردم که افراد چاق بیش از حد معمول با مشکلات جسمی و فیزیکی، از جمله فشارخون بالا، بیماری قلبی، دیابت، بیماری کیسه صفرا، بیماریهای مفاصل و استخوان، وقفه تنفسی در خواب، مشکلات تنفسی در موارد عادی و انواع خاصی از سرطان دست به گریبان هستند؛ مثلا محققان پی برده‌اند که بزرگسالان جوان بیش از حد چاق، در مقایسه با افرادی که وزن طبیعی دارند، کمتر عمر می‌کنند! ولی اینها به این معنی نیست که لاغری خوب است بلکه لاغری مفرط هم می‌تواند بیمارگونه باشد و نخوردن بی‌دلیل موادغذایی می‌تواند مشکلات جدی به وجود آورد. بنابراین در جواب باید بگویم هیچ کدام! ▪ چرا عده‌ای هرچه غذا می‌خورند لاغرند ولی عده‌ای کم غذا می‌خورند و زود چاق می‌شوند؟ ـ بسیاری از عوامل زیست‌شناختی و روان‌شناختی در لاغری و چاقی دخالت دارند. در بحث زیست‌شناختی می‌توانیم به آثار وراثت، بافت چربی بدن و سوخت و ساز (نرخ تبدیل کالری به انرژی) اشاره کنیم. افراد لاغر بیشتر تحت تاثیر وراثت از پدر و مادر زیستی خود لاغری را به ارث می‌برند. در پژوهشی مشخص شد که بچه‌ها از نظر وزن، بیشتر به والدین زیستی خود شباهت داشتند تا به پدر/مادر خوانده‌هایی که حتی خوردن زیاد را تشویق می‌کردند! از طرفی به نظر پدر افرادی که سلول‌های چربی کمتری دارند دیرتر به غذا نیاز پیدا می‌کنند، حتی اگر از نظر وزن با بقیه یکی باشند. ▪ چرا؟ علتش چیست؟ ـ چون علایم کمتری به هیپوتالاموس فرستاده می‌شود. افراد لاغر نسبت به افرادی که وزن طبیعی دارند معمولا سلول‌های چربی کمتری دارند، بنابراین احساس گرسنگی کمتری هم می‌کنند! ضمنا نبودن بافت چربی منجر می‌شود که غذا زودتر در ماهیچه‌ها بسوزد، یعنی ۲ نفر که وزن یکسانی دارند ممکن است غذا را متناسب با نحوه توزیع چربی و عضله در بدن با نرخ‌های متفاوت بسوزانند. به همین دلیل افراد لاغر در تلاش برای لاغرتر شدن مشکل کمتری دارند! ▪ بین زن‌ها و مردها هم از این نظر تفاوت وجود دارد؟ ـ توزیع به هنجار چربی در مردان و زنان متفاوت است. در مردان معمولی، ۴۰ درصد عضله و ۱۵ درصد چربی وجود دارد و در زنان معمولی، ۲۳ درصد عضله و ۲۵ درصد چربی است. بنابراین اگر یک مرد و یک زن با توزیع عضله و چربی مخصوص خود، هم‌وزن باشند، زن که سلول‌های چربی بیشتری دارد باید کمتر بخورد تا وزن خود را حفظ کند. ▪ چه عوامل روان‌شناختی در این امر دخالت دارند؟ ـ اندی‌روفی جمله جالبی دارد.می‌گوید: «در هر کتاب فروشی، پرفروش‌ترین کتاب‌ها، کتاب‌های آشپزی و کتاب‌های رژیم لاغری است! اولی به شما می‌گوید که چگونه انواع خوراکی را تهیه کنید و دومی می‌گوید که چگونه به این غذاها اصلا لب نزنید!» به عبارت دیگر شاید اصل اول لاغری طبیعی قدرت اراده و پشتکار باشد. ولی واقعیت این است که برخی عوامل روان‌شناختی وجود دارند که افراد را بیش از حد به سمت لاغری سوق می‌دهند. عواملی نظیر یادگیری مشاهده‌ای مثل قهرمانان فیلم‌ها و کارتون‌ها که معمولا لاغرند و خوشبخت و یا زندگی شاعرانه و با آرامش دارند و عمدتا هم لبخند ملیحی روی لب دارند! نشان دادن اینکه افراد عصبی افرادی پرخورند ولی آدم‌های آرام افرادی لاغرند معمولا این ذهنیت را به وجود می‌آورد که به خاطر چشم دیگران هم که شده کمتر بخوریم! از طرفی عده‌ای در هنگام افسردگی دچار بیاشتهایی شدید می‌شوند، عده دیگری در هنگام اضطراب و استرس‌های شغلی به کل اشتهای خود را از دست می‌دهند و لاغر می‌شوند. حتی شما هم شنیده‌اید که مثلا فرد می‌گوید انگار راه گلویم بسته شده است یا انگار دارم گوشت تن خودم را می‌خورم یا غذاها دیگر مزه‌ای ندارد! عده‌ای از این افراد برای ایجاد طعم در غذا به موادی از قبیل آب لیمو روی می‌آورند که خود می‌تواند در لاغری نیز موثر واقع شود. ▪ پس باید حتما رژیم غذایی مناسبی داشته باشیم؟ ـ البته. ولی حتما مناسب! روانشناسان معتقدند که همگان نباید در حال تلاش برای لاغر کردن خود باشند. امروزه مخصوصا زنان تحت فشارهایی مثل فشارهای اجتماعی تبعیت از زن ایده‌آل غیرطبیعی باریک اندام هستند، در نتیجه میل دارند که در کاهش وزن اهداف غیرواقعی برای خود تعیین کنند؛ طوری که شاید به سلامتی آنها هم آسیب برسد، مثلا برخی از این افراد خیلی کم غذا می‌خورند. برخی دیگر خیلی زیاد می‌خورند و بعد عمدا بالا می‌آورند! برای خیلی افراد خوردن به تجربه‌ای آسیب‌زا و آزمایش مستمر قدرت اراده و بی‌ارادگی تبدیل شده است. امروزه به نظر برای زنان عادت شده است که رژیم بگیرند و به شیوه خاصی غذا بخورند اما برای خیلی از مردم به خصوص زنان جوان، رژیم گرفتن آنچنان شدید است که سلامت خود را با خطر رو به رو می‌کنند. ▪ یعنی رژیم‌های سفت و سخت می‌تواند ناشی از یک اختلال روان‌شناختی باشد؟ ـ دقیقا. اصلا اگر در الگوهای خوردن فرد آشفتگی‌ها و بی‌نظمی‌های دایمی و آشکار وجود داشته باشد، نوعی اختلال به حساب می‌آید. ضرب‌المثل معروفی وجود دارد که می‌گوید شما نمی‌توانید خیلی پولدار یا خیلی لاغر شوید. اغلب مردم از اینکه حساب بانکی چاق و چله‌ای داشته باشند شکایتی ندارند اما واقعیت این است که یک فرد قطعا می‌تواند بسیار لاغر باشد که به آن بیاشتهایی روانی گفته می‌شود. ▪ در مورد بیاشتهایی روانی بیشتر توضیح می‌دهید؟ ـ بله. بیاشتهایی روانی نوعی اختلال خوردن خطرناک است که ویژگی‌های خاص خود را دارد. از جمله ترس شدید از زیاد چاق شدن، افت شدید وزن، تصویر غلط از بدن و خودداری از خوردن در حد نیاز، برای رسیدن به یک وزن مناسب و سالم و حفظ آن. این افراد معمولا کمتر از ۸۵ درصد وزن مطلوب خود را دارند. به‌طور کلی، بیاشتهایی روانی موجب اذیت و ناراحتی فرد، مخصوصا زنان و به خصوص در طول دوره نوجوانی و اوایل جوانی، می‌شود. این افراد معمولا زن بوده و گاه از موقعیت اجتماعی اقتصادی خوبی هم بهره‌مند هستند. ▪ چرا در این افراد، این لاغری مفرط بیشتر است؟ ـ بعضی زنان مرفه به مراکز بدن‌سازی و تناسب اندام و باشگاه‌های ورزشی دسترسی گسترده‌تری دارند و چه بسا مجلات، فیلم‌ها و تصاویری را می‌بینند که بدن‌های لاغر و باریک را خوشایند تلقی می‌کنند و از مغازه‌ها و بوتیک‌هایی خرید می‌کنند که پاسخگوی نیاز زنان ترکه‌ای است. در مجموع این زنان به‌طور مرتب با استانداردهای غیرواقع‌بینانه لاغری مواجه هستند که آنها را از هیکل خود بیزار می‌کنند. البته نقش چشم و هم‌چشمی را هم نباید فراموش کرد! ▪ این حالت در بین مردان وجود ندارد؟ ـ خب، متاسفانه در سال‌های اخیر موارد ابتلا به این اختلال افزایش یافته است و نیز شاهد اختلالات خوردن در میان مردان هستیم، به خصوص مردانی که فعالیت‌هایشان مثل کشتی آنها را مجبور کرده است که وزن خود را در حد مشخصی نگه دارند اما شمار زنانی که این اختلالات را دارند به نسبت مردان، چیزی حدود ۶ به ۱ است. ▪ این حالت تا چه حد به کاهش وزن منجر می‌شود و این امر چه تاثیراتی دارد؟ ـ زنانی که بیاشتهایی روانی دارند می‌توانند ۲۵ درصد یا بیشتر از وزن خود را از ظرف یک سال کم کنند. کاهش بیش از حد وزن، عامل بروز ناهنجاری‌هایی در دستگاه غدد درون‌ریز است که جلوی تخمک‌گذاری را می‌گیرد. سلامت عمومی بدن رو به افول می‌گذارد. این افراد در معرض خطر برور نا به بهنگام تراکم غیرطبیعی استخوان (پوکی استخوان) هم قرار دارند، وضعیتی که مشخصه آن افت تراکم استخوان است که معمولا در سال‌های آخر زندگی به سراغ فرد می‌آید. همین‌طور به علت بالا بودن مشکل زنان در رابطه با بیاشتهایی روانی، نرخ مرگ و میر در میان آنها در حدود ۵ درصد است. ▪ از نظر روان‌شناختی، این افراد چه ویژگی‌هایی دارند؟ ـ الگوی مشترک در میان این زنان از این قرار است. دختر وقتی متوجه می‌شود که پس از رسیدن به سن بلوغ، مقداری وزن اضافه کرده است، تصمیم می‌گیرد آن را کم کند اما بعد از حذف وزن اضافه نیز همچنان الگوی رژیم خود را حفظ می‌کند و اغلب در اوج هیجان به ورزش می‌پردازد. او در عین پایین‌تر رفتن از وزن مطلوب خود طبق نمودارهای استاندارد وزن همچنان الگو را ادامه می‌دهد؛ حتی بعد از آنکه نزدیکان به وی می‌گویند که پوست و استخوان شده است. دخترانی که این اختلال را دارند عموما نمی‌پذیرند که وزن خیلی زیادی از دست داده‌اند. آنها هرگونه مشکل جسمی را انکار می‌کنند، حتی برخی از آنها به انجام دادن ورزش شدید، به عنوان نشانه توان و قدرت خود اشاره می‌کنند. یکی از ویژگی‌های مهم این اختلال کژریختی کلی بدن است. دوستان، همکاران و خانواده‌ها زنانی را که بیاشتهایی روانی دارند، پوست و استخوان می‌بینند. این زن‌ها، وقتی به آینه نگاه می‌کنند خیال می‌کنند که یک بدن سنگین و گنده را می‌بینند! عجیب اینکه افراد مبتلا به بیاشتهایی روانی و لاغری مفرط به طور واقعی از غذا فاصله نمی‌گیرند. ممکن است آنها همان قدر سرگرم غذا شوند که درباره بدن‌شان دل‌مشغولی دارند. ممکن است ذوق کتاب‌های آشپزی را پیدا کنند، برای خانواده خرید کنند و جشن‌های پرسور و سات برای دیگر افراد تدارک ببینند. در موردی مراجعی داشتم که به دلیل میل شدید به خوردن از طرفی و تمایل به لاغری از طرف دیگر دست به خوردن دستمال کاغذی زده بود تا هم خورده باشد و هم انرژی نگرفته باشد! البته نباید این مورد را با اختلال هرزه‌خواری اشتباه گرفت. در این خانم در لحظه‌‌هایی تنهایی و آرامش، غمگینی و نگرانی وجود داشت و برای بهبود عادت ماهیانه مجبور به استفاده از قرص‌های ضدبارداری شده بود. همیشه احساس سرد بودن، درد در سینه و ضربان قلب نامرتب به همراه موهای نرم و شل که به آسانی کنده می‌شد و نیز پوست رنگ پریده داشت. ▪ و سوال آخر: ریشه روانی اختلال لاغری مفرط در چیست؟ ـ خیلی از والدین دایما در حال سر و کله زدن با کودکان برای غذا خوردن و نخوردن هستند. به همین علت برخی روانشناسان اظهار می‌دارند که ممکن است کودکان از غذا نخوردن یا غذا خوردن به عنوان راه مقاومت در برابر والدین یا تنبیه آنها استفاده کنند. در چنین خانواده‌هایی اغلب والدین در رابطه با خوردن و رژیم گرفتن خود مشکل دارند. همچنین آنها جلوی دختران خود فیلم بازی می‌کنند، یعنی به آنها می‌فهمانند که جذابیت آنها کم شده است و باید خود را لاغرتر کنند! روزنامه سلامت پایگاه اینترنتی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1471]
-
گوناگون
پربازدیدترینها