واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
![جانشينهاي برنج](http://rasekhoon.net/userfiles/Article/1389/07%20bahman/04/0006449.JPG)
جانشينهاي برنج به جاي برنج چه ميتوانيم بخوريم؟ چه مواد غذايي را ميتوان جايگزين برنج کرد، به صورتي که ارزش تغذيهاي آن را هم داشته باشد؟ در دانش تغذيه براي آسان شدن تصميمگيري براي جانشين کردن مواد غذايي با هم آنهايي را که از نظر مواد مغذي با هم شباهت دارند، در يک گروه غذايي گذاشتهاند. اگر هرم مواد غذايي را به ياد داشته باشيد، اين گروهها را هم ميشناسيد. برنج در گروه غلات قرار دارد. غلات مهمترين منبع تامين بسياري از مواد مغذي، از جمله فيبر غذايي، ويتامينهاي گروه B (تيامين، ريبوفلاوين، نياسين و فولات) و مواد معدني( آهن، منيزيم وسلنيم) است. فوايد غذايي غلات فيبر غذايي موجود در غلات کامل به عنوان بخشي از رژيمي سالم، سطح کلسترول خون را کاهش داده و ممکن است خطر بيماري قلبي را كاهش دهد. فيبر براي عملکرد مناسب روده مهم است. فيبر يبوست و ديورتيکلوزيس را کاهش ميدهد. غذاهاي حاوي فيبر مانند غلات کامل به ايجاد احساس سيري با مصرف کالري کمتر کمک ميکنند. غلات کامل منابع خوبي از فيبر غذايي هستند. بيشتر غلات تصفيه شده (فرآيند شده) فيبر کمتري دارند. ويتامينهاي گروه B (تيامين، ريبوفلاوين، نياسين و فولات) نقشي کليدي در سوخت و ساز بدن دارند. آنها در آزادسازي انرژي از پروتئين، چربي و کربوهيدراتها در بدن كمك ميكنند. همچنين ويتامينهاي B براي سلامت سيستم عصبي ضرورياند. بسياري از غلات (تصفيه شده) با ويتامينهاي گروه B غني ميشوند. فولات (اسيد فوليک)، ديگر ويتامين گروه B، به ساخته شدن سلولهاي قرمز کمک ميکند. زنان در سنين باروري و يا افرادي که در سه ماهه اول بارداري هستند بايد فولات را به مقدار کافي از غذاهاي غني شده و يا مکملها دريافت كنند. مصرف فولات خطر نقصهاي لوله عصبي، اسپينا بيفيدا( نقص شکلگيري لوله عصبي) و آنسفالي را در دوران رشد جنيني کاهش ميدهد. آهن از مواد معدني موجود در غلات است كه براي حمل اکسيژن در خون استفاده ميشود. تعداد بسياري از دختران نوجوان و زنان، در سنين باروري، کم خوني فقر آهن دارند. آنها بايد غذاهاي غني از آهن هم (گوشتها) خورده و يا ديگر غذاهاي حاوي آهن را به همراه غذاهاي غني از ويتامين C مصرف کنند تا جذب آهن غير هم را افزايش دهد. محصولات غلهاي کامل و غلات تصفيه شده غني شده (مانند ماكاروني غني شده) مهمترين منابع آهن غير هم در رژيمهاي غذايي هستند. غلات کامل منابع منيزيم و سلنيوم هستند. منيزيم ماده معدني است که در ساختن استخوانها و آزاد سازي انرژي از ماهيچهها استفاده ميشود. سلنيوم سلولها را در برابر اکسيداسيون حفظ ميکند و براي داشتن يک سيستم ايمني سالم مهم است. همخانوادههاي برنج در گروه غلات هر غذايي که از گندم، برنج، جو، ذرت،جو دو سر و يا ديگر غلات تهيه شده باشد، در گروه غلات قرار ميگيرد. نان، پاستا، حريره جو دو سر، غلات صبحانه، ترتيلا و بلغور (گندم و برنج و ذرت آسياب شده) مثالهايي از محصولات غلهاي هستند. غلات به دو زير گروه غلات کامل و غلات (تصفيه شده) تقسيم ميشوند: 1) غلات کامل دانههايي هستند که سبوس، جوانه و آندوسپرم دارند. مانند آرد ساخته شده از گندم کامل، بلغور(گندم)، بلغورجو دو سر، بلغورذرت کامل، برنج قهوهاي يعني برنجي که به قول معروف سفيد نشده. 2) غلات تصفيه شده آسياب شدهاند. آسياب کردن فرآيندي است که سبوس و جوانه را جدا ميکند. اين عمليات براي ايجاد بافت بهتر و زمان ماندگاري بيشتر انجام ميشود. ولي اين فرآيند فيبر غذايي ، آهن و بسياري از ويتامينهاي گروه B آن را حذف مي كند. آرد گندم سفيد، بلغور ذرت تصفيه شده، نان سفيد، برنج سفيد، نمونههايي از محصولات غلهاي تصفيه شدهاند. به عنوان تعدادي از محصولات غلهاي ميتوان از ذرت بو داده، غلات صبحانه آماده مصرف (برشتوك)، آرد جو کامل، آرد ذرت کامل، چاودار کامل، نان تهيه شده از گندم کامل، کراکرهاي تهيه شده از گندم کامل، پاستاي تهيه شده از گندم کامل، نانهاي ساندويچي تهيه شده از گندم کامل، ترتيلا (نان ذرت مکزيکي) تهيه شده از گندم کامل، رشته فرنگي، پاستا، اسپاگتي و ماکاروني نام برد. با توجه به تنوع محصولات غلهاي و غلاتي که ميتوانند جايگزين برنج شوند، ميتوان با استفاده از انواع اين مواد غذايي و پخت آنها در غذاهاي متنوع، نياز به استفاده از برنج را کاهش داد. هر واحد از اين گروه برابر است با يک برش 30 گرمياز انواع نان (بهاندازه يک کف دست، درباره نان لواش چهار کف دست معادل 30 گرم است)، يک کفگير پلو يا ماکاروني. براي افراد بزرگسال سالم مصرف روزانه حداقل 6 تا 11 واحد توصيه ميشود که با توجه به جثه و فعاليتهاي بدني هر فرد اين ميزان بايد تنظيم شود. اين گروه براي تامين انرژي، رشد و سلامت دستگاه عصبي لازم است.
![جانشينهاي برنج](http://rasekhoon.net/userfiles/Article/1389/07%20bahman/04/0006449.JPG)
نان نان به عنوان مهمترين منبع تغذيه مردم كشور نقش به سزايي در تامين انرژي، پروتئين، املاح و ويتامينهاي ضروري دارد. به همين نسبت، بهداشت و سلامت نان نيز نقش مهمي در تامين سلامت جامعه ايفا ميكند. عمدهترين گروه غذايي در تامين انرژي و پروتئين دريافتي روزانه نان است به نحوي كه با متوسط مصرف روزانه 300 گرم نان، ميتوان حدود 50 درصد پروتئين، 60 درصد ويتامين 1B و نياسين، حدود 40 درصد كلسيم و 80 درصد آهن مورد نياز بدن يك فرد بزرگسال را تامين كرد. در خانوادههاي كمدرآمد و پرجمعيت كه قدرت خريد كم است و در نتيجه، تنوع و مقدار مواد غذايي مصرفي كافي نيست نان قوت اصلي است. نان ارزانترين ماده در الگوي غذاي روزانه ماست که نسبت به قيمت و وزن در مقايسه با ساير مواد غذايي بيشترين ارزش غذايي را دارد. نان در هر سه وعده غذاي اصلي و در غذاهاي ميان روز كه در تامين انرژي لازم براي فعاليت روزانه نقش مهمي دارند، مورد مصرف است. از نان به تنهايي و يا همراه ماده غذايي ديگري استفاده ميشود. در واقع، نان ماده اصلي سيركننده در كنار بسياري از غذاهاي ما به شمار ميرود. تركيب نان بستگي به آردي دارد كه براي تهيه آن به كار رفته و هر چه آرد سفيدتر و نرمتر باشد، نان به دست آمده، سفيدتر و داراي كربوهيدرات بيشتر و پروتئين، مواد معدني و ويتامين كمتري است. تركيب نان به مقدار آب و نمك و ساير افزودنيها نيز بستگي دارد و بديهي است هر چه نان برشتهتر باشد، آب آن كمتر و مواد مغذي آن بيشتر است. هضم آن آسانتر ولي درصد تركيبات قابل جذب كمتر خواهد بود. در تهيه نان مقداري از گندم به صورت سبوس خارج ميشود. نسبت باقيمانده كه درجه استخراج خوانده ميشود، بين 50 تا 60 درصد براي نانهاي سفيد و 70 تا 85 درصد براي نانهاي تيره متغير است. پاستا پاستا از جمله فرآوردههاي صنعتي است که به راحتي ميتواند جايگزين برنج شود، پاستا در اشكال و سايزهاي گوناگوني وجود دارد. اشكال ريز اغلب در سوپها استفاده ميشود.فرمهاي دراز و لولهاي همراه با سسهاي گوشتي و غيرگوشتي و يا در سالادها مصرف ميشود. بعضي از انواع پاستا آنقدر بلند و عريض هستند كه ميتوان آنها را پر كرد و پخت و بعضي ديگر همچون راويولي از پيش در كارخانه پر شدهاند. وجود انواع پاستا در شكلهاي گوناگون نظر همه افراد را در هر سني بهخود جلب ميكند.از انواع پاستا ميتوان به فرمهاي الفبايي، باغ وحش، فوتبال، فوسيلي، صدفي، فتوچيني، اسپاگتي، ريگاتونيني، ورميشل و لازانيا و... اشاره كرد. هر 100 گرم ماكاروني 350 كيلوكالري، 11 تا 12 درصد پروتئين و كمتر از 2 درصد چربي دارد.علاوه براين، پاستا حاوي مقادير اندكي از ويتامينها و نمكهاي معدني است. طبيعتا آشپز قابل ميتواند با افزودن مقادير مناسب گوشت، ماهي، انواع حبوبات، سبزيجات و سسهاي گوناگون ارزش غذايي يك ظرف ماكاروني را متناسب با مصرفكننده آن افزايش دهد. از آنجايي كه محتوي چربي ماكاروني بسيار كم است، غذاي خوبي براي افرادي محسوب ميشود كه رژيم دارند يا به دنبال حفظ وزن خود هستند.زيرا مصرف 100 گرم ماكاروني در روز در يك رژيم 2400 كالري تنها 14 درصد نياز كالري را برآورده ميكند كه در مقايسه با كالري بسياري از غذاهاي سنگين و پرچرب رقم بسيار ناچيزي محسوب ميشود.اگر از سبزيهاي پخته و غذاهاي بيمزه در رژيم خود خسته شدهايد، مطمئن باشيد ظرف كوچكي حاوي ماكاروني پخته و يك قاشق روغن زيتون حسابي سرحالتان ميآورد و جادوي نهفته در دانههاي زيتون و گندم را يك جا برايتان به ارمغان ميآورد. منبع: http://www.salamat.com ae
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1893]