واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
جایگاه ورزشهای باستانی در کشور
«خود باختگی ورزشی» و راهکارهایی آسان برای مقابله با آن جای تأسف است که با توجه به وجود زیر ساخت های بالای فرهنگی، همچنان ورزش های محلی مورد غفلت واقع می شوند و بودجه چند میلیاردی فدراسیون ورزشهای روستایی و بازیهای بومی در برایر بودجه میلیاردی فوتبال، حرفی برای گفتن ندارد
گروه ورزش فرهنگ نیوز- مرتضی امیری: لافند بازی، شهنوک پهنوک، قاچان، چُمچَه گلین، گذلاشتم (دوز بازی)، گردو بازي، آتدرماى معمولى، هیلکه مارانی و بسیاری نام دیگر اگرچه نام هایی بسیار کهن در منظومه بازی ها و ورزش های محلی و ایرانی هستند، اما گمنامی و مهجور بودن آنها نیز کمی از قدمت آنها ندارد و با واردات فرهنگ غربی، ورزش های آن فرهنگ نیز رفته رفته، پا جای پای ورزش های سنتی ما گذاشت و امروز بسیاری از این ورزش ها و بازی ها تنها در کتاب ها قابل بازیابی است.
اما هنوز هم تعداد قابل توجهی ورزش موجود است و به گفته مسئولان امر، هم اکنون حدود 300 نوع ورزش بومی و محلی در کشور شناسایی شده است که خبر از غنای فرهنگی و پویایی آن دارد.
نقش هویت ساز ورزش و عدم توجه به ورزش های سنتی
با وجود این همه بازی و ورزش در فولکلور ایرانیان، اهتمام جدی نسبت به تقویت برنامه ریزی شده آنها وجود ندارد و این در حالی است که امروزه ورزش در سطح پایه و ورزش قهرمانی و نیز در سطح تماشاگری، جنبه هویتی قوی در اجتماع دارد و بحثهای هویتی ورزش از آن جهت حائز اهمیت است که ما «خود باختگی ورزشی»(که امروز نسبت به الگوهای ورزشی مدرن داریم) را بشناسیم و درصدد اصلاح آن برآییم.
باید توجه داشت که در فرهنگ و سنن ایرانی، ورزش نقش هویت ساز جالبی داشته است و برای نمونه چوگان یک عنصر هویتی و به نوعی فرهنگ بوده است و در زمانهای قدیم اگر فردی میخواسته برتری خود را نسبت به دیگری مشخص کند، با او چوگان بازی میکرده، یا اگر پادشاهی میخواسته به زیردست خود عنایتی کند و با او رابطهای برقرار کند، با او چوگان بازی میکرده است.
همچنین نقش ورزش در هویت پذیری، الگوسازی، اجتماعی شدن و هنجارپذیری نوجوانان وجوانان، غیر قابل انکار است و تحقیق های پیمایشی در خصوص گروههای مرجع والگو در جامعه ایران نشان می دهد که فوتبالیستها(به عنوان ورزشکار) با فاصله زیاد رتبه اول این گروه ها را به خود اختصاص داده اند و پس از آنها خواننده، هنرپیشه، نویسنده و مقامات سیاسی قرار دارند.
علاوه بر این، ورزش ساز و کاری مفید و مؤثر برای نزدیک کردن خرده فرهنگ ها به یکدیگر است و جذب اقوام در جامعه ملی توسط ورزش ، یکی از کارکردهای هویت ساز ورزش است. از این رو با توجه به وجود اقوام گوناگون (ترک، کرد، لر، عرب، ترکمن و بلوچ) می توان با تقویت تیم های ورزشی و درخشش در سطح بین المللی باعث نزدیک شدن حس هویت در بعد ملی در بین این اقوام و تقویت همبستگی و هویت ملی از طریق ورزش شد.
با در نظر گرفتن این موارد در می یابیم که پرداختن به مقوله تقویت ورزش های محلی تا چه میزان حائز اهمیت است و با تقویت این مهم می توان به موفقیت های مهم فرهنگی دست یافت و این موضوع زمانی جلوه بهتری به خود می گیرد که توجه داشته باشیم، برخی از ورزش های سنتی ما همچنان با استقبال شگفت انگیزی روبرو هستند و اقشار مختلفی از مردم به آنها علاقه نشان می دهند که در ذیل به نمونه هایی از آن اشاره می گردد.
رقابت های کشتی باچوخه در گود زینل خان اسفراین
یکی از ورزش های پرطرفدار در سراسر ایران، ورزش کشتی می باشد که در میان اقوام مختلف به صورت جداگانه و در ایام خاصی برگزار می گردد و از جمله آنها، کوچه باچوخه در خراسان شمالی است.
مسابقات کشتی باچوخه هر ساله از 20 فروردین در منطقه گرماب استان خراسان رضوی با حضور بیش از 200 کشتی گیر و از 30 هزار تا 70 تماشاگر و علاقمند کشتی چوخه از سراسر کشور برگزار می شود.
مسابقات کشتی لوچو
کشتی لوچو از ورزشهای پهلوانی و سنتی مازندران میباشد.همه ساله، مردم زیادی همزمان با ۲۶ عیدماه تبری (۲۸ تیرماه خورشیدی) در آیینی که به جشن مردگان معروف است، با تهیه انواع غذا و خوراکیهای محلّی، در مزار اهل قبور به شادمانی و سرور میپردازند. در حین برگزاری این جشن، مسابقات کشتی سنتّی لوچو هم برای شناسایی پهلوانترین فرد منطقه، اجرا میشود.
مسابقات کشتی پهلوانی اردبیل معروف به "گولشمخ"
در این مسابقات که به صورت سنتی و با حضور کشتی گیران 4 وزن بالای 75 کیلو گرم برگزار می شود، در ابتدا حرکات نمایشی و پهلوانی اجرا و سپس در اوزان مختلف کشتی گیران به رقابت می پردازند.
این مسابقات با ثبت ملی به نام "گولشمخ" و با حضور 4 استان کشور در «هیر»(از توابع اردبیل) برگزار می گردد.
این موارد تنها نمونه ای از استقبال مردمی از ورزش ها و بازی های سنتی بود که در صورت برنامه ریزی صحیح پیرامون آن، می توان مانند آنچه که در رابطه با چوگان رخ داد، شاهد اقبال جهانیان نسبت به آنها باشیم و بهره برداری مناسبی از آنها کنیم.
استقبال شگفت انگیز مردم از این ورزش ها نشان از همزاد پنداری ایرانیان با این ورزش ها با وجود مهجور بودن آنها است و جای تأسف است که بگوییم در کنار این استقبال مردمی، همراهی خوبی در جهت تقویت و همه گیر کردن این ورزش ها صورت نمی پذیرد و از عدم حمایت مالی از این ورزشها(در مقایسه با ورزش های مدرن) که بگذریم، حتی پوشش مناسبی از سوی رسانه ملی نیز صورت نمی پذیرد و حال آنکه با وجود شبکه ای به نام «ورزش»، می توان فرهنگ سازی بسیار بهتری در این زمینه انجام داد.
جای تأسف است که بگوییم با توجه به وجود چنین زیر ساخت های فرهنگی مهمی، همچنان ورزش های محلی مورد غفلت واقع می شوند و بودجه چند میلیاردی فدراسیون ورزشهای روستایی و بازیهای بومی در برایر بودجه 549 میلیارد و 390 میلیون ریالی فوتبال، حرفی برای گفتن ندارد و بنا بر اظهارات رییس فدراسیون ورزشهای روستایی و بازیهای بومی محلی میزان اعتبارات اختصاص یافته با توجه به حجم گسترده فعالیتهای فرهنگی و ورزشی این فدراسیون بسیار ناچیز است و می بایست نگاه ویژه ارزشی و حاکمیتی به این فدراسیون داشت.
94/1/27 - 09:07 - 2015-4-16 09:07:54
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]