واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: حميد يزداني روز شنبه در گفت و گو با ايرنا اظهار داشت: در سومين جلسه شوراي ثبت آثار ملي كه در چهارمحال و بختياري برگزار شد، تقويم سنگسري كه داراي سه هزار و 410 سال قدمت و متعلق به مردم سنگسر است، به ثبت رسيد. وي افزود: در اين تقويم هر روز داراي يك نام و مراسم به خصوص است و اين تقويم داراي 360 روز و 12 ماه 30 روزه است و پنج روز آخر سال به عنوان پيتك (روزهاي خدا) نام دارد. وي با بيان اينكه مردم سنگسر ازگاهشمار مختص به خود برخوردارند، گفت: يدا... حاج عليان از محققان مهديشهري اين تقويم راطي ساليان متمادي گردآوري كرده و براي جلوگيري ازفراموشي، آن را در قالب سالنامه و تقويم انتشار داده است . يزداني افزود: بر اساس تحقيقات حاج عليان، در اين تقويم آغاز سال درفصل بهار و مطابق با شانزدهمين روز از فروردين ماه سال شمسي بوده و با گذشت 360 روز در دهمين روز از ماه فروردين سال شمسي بعد به پايان مي رسد و پس از آن شمارش پنج روز پيتك آغاز مي شود. وي گفت: بر اساس اين تقويم ماهها به نام هاي مس(ماه بزرگ)، دمُ، گوجو(مهيا شدن براي كوچ ييلاقي)، نوسال ما (آغازسال جديد كاري براي توليد فراورده هاي دامي)، سيام (وابستگي زندگي به ماه سياه (گوسفند))،كورچ (بازگشت از ييلاق)،اوريا،تيرمُ (جشن تيرگان)، مردال مُ(ماهي كه در آن پيران مي ميرند )، شرور مو، ميرونه مو و آونه مو ناميده مي شود. وي افزود: باگذشت هر چهار سال، يكروز با عنوان كبيسه به آخر سال افزوده شده و بدين ترتيب اين گاه شماري با گردش سال شمسي مطابقت دارد. مدير كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان سمنان گفت: در اين تقويم هر روز يك نام خاص دارد و بر اين اساس روزها از يكم تا سي ام به ترتيب به نام هاي ورمز(روز دختران ورمز)، بهمن(انديشه پاك)، ارديبهشت(بهترين راستي)،شهريور(شهريارنيرومند)،اسفندارمز(روزفروتني)،خرداد(روزتندرستي)، مرداد( روزجاودانگي)، دي باذر( روز آفريدگار)، آذر(آتش افروغ)، آبون(هنگامه آب) و .... نامگذاري مي شود. وي با بيان اينكه دربرخي روزهاي اين گاهشمار آداب و مراسم خاصي برگزار مي شده، گفت: به عنوان مثال در اولين روز از هر ماه كه به عنوان ورمز نام دارد يكي از دختران خوش قدم خانواده يا فاميل قبل ازطلوع آفتاب ازخانه خارج شده وكوزه خود را در محل يكي از چشمه سارهاي شهر به خصوص چشمه موسوم به آناهيتا از آب پرمي كرد. وي افزود: بر اساس اين رسم قديمي ، دختر به تعداد افراد خانواده تعدادي سنگريزه درميان كوزه انداخته وپس از آن به خانه باز مي گشت، دختر ورمزي مقداري از آب كوزه رادر سمت چپ و راست درب خانه ريخته ومابقي را در چهار گوشه اتاق مي پا شيد ، اهل خانه نيز تا قبل از آمدن او در را به روي شخص ديگري باز نمي كردند ودر پايان مبلغي پول ويا هديه اي به دختر ورمزي مي دادند. يزداني گفت: درطي دهه هاي اخير با رواج تقويم سال شمسي وكاربرد بيشترآن به مرور زمان از اهميت تقويم سنگسري وآئين هاي مربوط به آن كاسته شده و امروزه تنها برخي افراد ميانسال شهر نام ماهها و روزهاي آن را بيان مي دارند. مدير كل ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان سمنان ابراز اميدواري كرد: ثبت تقويم سنگسري، گامي در جهت حفظ و احياي اين شيوه گاهشماري كهن باشد. استان سمنان داراي بيش از يك هزار اثر تاريخي شناسايي شده است كه تا كنون بيش از 619 اثر از اين تعداد در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.ك/3 7342/599/608
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 291]