واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
میراث فرهنگی افغانستان در یک فرصت تاریخی
میتوان به هنردوستان و فرهنگطلبان جهان نوید داد که یک نقطه از عالم بشریت که هفتاد سال اسیر کشمکشهای نظامی و سیاسی بوده است، میتواند غبارها را از روی جواهرات درخشانش همچون لعل بدخشان بزداید و آنها را در معرض دید جهانیان قرار دهد.
هفته گذشته یکی از بخشهای اخبار شبانگاهی سیمای جمهوری اسلامی ایران به گزارشی از موزۀ ملی افغانستان در شهر کابل، پایتخت این کشور اختصاص داشت. در این گزارش موضوعاتی همچون تلاشهای مقامات فرهنگی کشور افغانستان در بازگشایی این موزه پس از دههها، سرقت اشیای ارزشمند باستانی این موزه توسط غربیها در دوران سلطۀ طالبان، بازگرداندن بخشی از این اشیا به موزۀ ملی افغانستان، تلاش مسئولان فرهنگی کشور افغانستان و مذاکره برای بازگرداندن بقیۀ این اشیای قیمتی به این موزه و… پوشش داده شده بود. رقابتی بیسابقه در میان کشورها میدانیم که در جهان امروز یکی از نشانههای قدرتمندی یک کشور، فرهنگ و داشتههای فرهنگی آن است. رقابت بیسابقهای که کشورهای مختلف جهان برای بهرخکشیدن پیشینه و داشتههای فرهنگی خود به دیگر کشورها دارند، مؤید این مطلب است. در این فضای رقابتی که گاه ناسالم نیز میشود، کشورهایی که پیشینه و داشتههای درخور اعتنایی ندارند نیز با نمادسازیهای فرهنگی و جعلهای تاریخی در تلاشاند از این مسابقه عقب نمانند. در این فضا کشور افغانستان با پیشینۀ تمدنی چندهزارساله و فرهنگی غنی، یکی از کشورهایی است که بالقوه میتواند در میان کشورهای پیشتاز در این مسابقۀ فرهنگی باشد. این کشور بخش مهمی از قلمرو «ایران فرهنگی» را در خود جای داده است و چند شهر بسیار مهم از «خراسان کهن» که بیتردید یکی از غنیترین اقالیم فرهنگی در تاریخ بشریت است، امروزه در افغانستان قرار دارد. هزاران دریغ و صدها افسوس که افغانستان در دهههای گذشته همواره محل نزاعهای خانمانسوز داخلی، حضور بیگانگان و تاختو تاز اقوامی همچون طالبان و… بوده است و این سرنوشت تلخ تاریخی البته هنوز هم گریبان مردم این کشور را رها نکرده است. مسلم است که در چنان فضایی سخن از موضوعات فرهنگی برای خیلی از مردم که جان خود را هر لحظه در خطر میدیدند، در اولویتهای بعدی قرار داشته است. یک تهدید از دو سو در همان روزگاران تلخ بود که میراث فرهنگی بسیار ارزشمند کشور افغانستان از دو سو در معرض تهدید قرار گرفت و متأسفانه بخش مهمی از آن یا نابود شد یا به یغما رفت. از یک سو بیگانگان و متجاوزان هرچه از این میراث ارزشمند مییافتند، از کشور افغانستان خارج میکردند و از سوی دیگر این طالبان بودند که با افکار متحجرانه و واپسگرایانۀ خود دست به نابودی میراث فرهنگی افغانستان زدند. طبق اعلام مسئولان موزۀ ملی افغانستان در شهر کابل، بسیاری از آثار باستانی این کشور که دهههای اخیر در سایۀ جنگهای افغانستان از این کشور بهصورت قاچاقی خارج شدهاند، اکنون در موزههای بریتانیا و چند کشور دیگر غربی نگهداری میشوند. البته این خصلت دیرینۀ استعمارگران کهنهکار است که عادت به غارت داراییهای کشورهای آسیایی و آفریقایی دارند. چه بسیار آثار باستانی ارزشمند ایرانی که هماکنون زینتبخش موزهها و گالریهای کشورهای استعمارگر و در رأس آنها انگلستان است که در دورۀ قاجار از کشورمان ربوده شده است. این غارت همهجانبه را در کنار وحشیگری طالبان بگذارید. هنوز این تصویر از یادها نرفته است که تانکهای طالبان در برابر تندیسهای بودا در بامیان صف بسته بودند و این آثار بینظیر و عظیم تمدن بشری را گلولهباران میکردند؛ تصویری که رویارویی انساننماها با چندهزار سال انسانیت را نشان میداد و هیچگاه فراموش نخواهد شد. فرصتی برای پیشتازی فرهنگی اکنون که مقامات فرهنگی کشور افغانستان عزمی جدی برای گسترش موزۀ ملی افغانستان در کابل دارند و این امید وجود دارد که در سایۀ صلح و آرامش نسبی برقرارشده در این کشور فعالیتهایی از این دست بیشتر انجام شود، میتوان به همۀ مردم هنردوست و فرهنگطلب جهان این نوید را داد که یک نقطه از عالم بشریت که هفتاد سال اسیر کشمکشهای نظامی و سیاسی بوده است، میتواند گرد و غبار را از روی جواهرات درخشانش همچون لعل بدخشان بزداید و آنها را در معرض دید جهانیان قرار دهد. بیتردید اگر چنین اتفاقی بیفتد و مسئولان فرهنگی کشور افغانستان بهکمک مقامات سیاسی این کشور بتوانند بستری برای پرداختن به امور فرهنگی مانند تقویت و رسیدگی به موزۀ ملی افغانستان در شهر کابل و مطرحکردن آن در سطح منطقهای و بینالمللی فراهم کنند، این بار شاهد نمادها و نمودهایی نادر و ارزشمند از فرهنگ و هنر بشری خواهیم بود که نه جعلی است، نه مصادرهشده و نه غارتشد. یوسف بینا منبع: رصد انتهای متن/
93/11/19 - 03:38
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]