تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1819274205
آیا ایران ظرفیت دستیابی به یک توافق هسته ای را دارد؟
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
آیا ایران ظرفیت دستیابی به یک توافق هسته ای را دارد؟ وبلاگ > تاجیک، نصرت اله - مذاکرات بر سر برنامه هسته ای ایران اسیر شکاف های تند و تیز درون ایران شده است. بختی برای توافق با ایران وجود ندارد، مگر اینکه رهبر معظم (آیت الله) خامنه ای از وزن و موقعیت خود در تنظیم مواضع ایران برای سازش با کشورهای 1+5 بهره بگیرد.
دور جدی گفتگوها در هفته جاری در ژنو برگزار می شود و طی آن دیدارهای دو جانبه ای در سطح مدیران سیاسی بین وزرای خارجه کری و ظریف، و دیدارهای چندجانبه بین ایران و کشورهای 1+5 صورت خواهد گرفت. طرف های مذاکره، پس از ناکامی در دستیابی به توافق، درپایان اولین دور تمدید طرح اقدامات مشترک ژنو در سال 2013، بر سر تمدید برنامه برای دومین بار موافقت کردند، و اکنون به دنبال حل و فصل موضوعات عمده سیاسی تا ماه مارس می باشند، تا بتوانند توافقی را که شامل موضعات فنی نیز هست، تا پایان ماه ژوئن نهایی کنند.
هر چند که پیشرفت های زیادی (در مذاکرات) طی سال 2014 اتفاق افتاد، اما شکاف های مهمی بر سر موضوعات بنیادی، خصوصا ظرفیت مجاز غنی سازی ایران و طول مدت توافق، همچنان باقی هستند.
هدف مهم آمریکا در این مذاکرات، کاهش ظرفیت غنی سازی کنونی سانتریفیوژهای ایران تا حدی است که اگر ایران تصمیم به نقض توافق گرفت، حداقل به یک سال زمان برای تولید اورانیوم به اندازه کافی غنی سازی شده به منظور ساخت یک بمب هسته ای نیاز داشته باشد. برای دستیابی به این هدف، لازم است که تعداد سانتریفیوژهای در حال کار، و همچنین میزان اورانیوم غنی سازی شده ی با درجه ی کم در ایران، به شکل قابل توجهی کاهش یابد. به منظور ایجاد اعتماد جامعه بین المللی نسبت به نیات صلح آمیز ایران، ایالات متحده معتقد است که توافق با ایران می بایست شامل یک دوره زمانی 15 تا 20 سال باشد. ضمنا واشنگتن، به منظور ممانعت و آشکار سازی هر گونه فعالیتهای مخفی هسته ای (ایران)، لازم است تا ابزار سفت و سخت نظارتی را که فراتر از پروتکل الحاقی آژانس بین المللی انرژی اتمی(IAEA) می باشد اتخاذ نماید.
موضع مذاکراتی ایران عمدتا براین پایه استوار است که آنها اعلام کرده اند می خواهند به ظرفیت غنی سازی صنعتی ( که 10 برابر ظرفیت کنونی غنی سازی ایران است) دست یابند تا به این ترتیب تا سال 2021 سوخت رآکتور هسته ای بوشهر را تامین نمایند. ایران، به منظور دستیابی به این هدف، با همه چیز، جز کاهش نمادین ظرفیت غنی سازی کنونی اش مخالفت کرده، و درخواست نموده است تا طول زمان توافق، کوتاه ( 5 تا 7 سال) باشد به طوریکه مجاز باشد تا برنامه غنی سازی خود را در یک مدت زمان نسبتا کوتاه به مقیاس صنعتی افزایش دهد. ایران در حالی که با پایبندی به پروتکل الحاقی موافقت کرده است، اما در مقابل دسترسی آژانس بین المللی انرژی اتمی به پایگاه های نظامی اش ( که دسترسی در چهارچوب پروتکل الحاقی است) مقاومت می کند ، و ضمنا نسبت به پذیرش معیارهای بازرسی فراتر از پروتکل الحاقی بی رغبت بوده است.
آمریکا امتیازات مهمی در حوزه غنی سازی به ایران داده است. ابتدا، از ممنوعیت غنی سازی کوتاه آمد و اجازه ی غنی سازی اندکی را داد، و سپس اجازه داد تا تعداد سانتریفیوژها از یک تعداد کم به تعداد زیادی افزایش یابد. ایالات متحده همچنین موافقت کرد که ایران، پس از به سر آمدن مدت توافق، برای ادامه برنامه غنی سازی به هر شکل و صورتی که بخواهد آزاد خواهد بود.
کشورهای 1+5 حاضربه پذیرش موضوع غنی سازی هستند و بر سر آن سازش کرده اند، و به این ترتیب ایران در موقعیت قدرتمندی برای تعقیب برنامه غیرنظامی هسته ای خود قرار خواهد گرفت. ایران ظرفیت کافی غنی سازی برای تولید سوخت رآکتورهای تحقیقاتی و تولید ایزوتوپ های دارویی خواهد داشت. این کشور می تواند قرارداد تامین سوخت برای بعد از سال 2021 را با روسیه تمدید کند تا به این ترتیب میله های سوخت لازم برای نیروگاه بوشهر و هر رآکتور اضافی که قصد ساخت اش را دارد تامین نماید. ایران قادر خواهد بود تا، پس از سررسید زمان توافق فراگیر، ظرفیت غنی سازی اش را به مقیاس صنعتی افزایش دهد.
به علاوه، به نظر می رسد که کشورهای 1+5، مایل به همکاری با ایران در حوزه هسته ای غیر نظامی، از جمله اصلاح ساختار رآکتور اراک، طراحی و سوخت گذاری رآکتور تحقیقاتی آب سبک، و حتی (مشارکت در) طراحی ساختار نیروگاه بومی و ایرانی هستند. هر چند که پیشنهادهای 1+5 زمان مورد نظر ایران برای دستیابی به ظرفیت غنی سازی صنعتی را طولانی می کند، اما این تاخیر منافعی را به همراه دارد که از آن جمله می توان همکاری(ایران) با قدرت های پیشرفته هسته ای در دنیا را نام برد، مضافا اینکه این تاخیر این فرصت را به ایران می دهد تا در فناوری های کلیدی مهارت یابد. اگر تهران واقعا علاقمند به یک برنامه انرژی هسته ای پیشرفته است، راه حل هایی که توسط 1+5 برای سازش پیشنهاد شده معقول است.
اما ایران هیچ انعطافی روی موضوع غنی سازی نشان نمی دهد. در حالی که این کشور برای بحث بر سر اصلاحاتی در برنامه سانتریفیوژ هایش - که البته به آسانی هم بازگشت پذیر می باشد و تنها اندکی از ظرفیت غنی سازی کنونی می کاهد - آماده شده است، اما تمایلی برای کاهش ظرفیت غنی سازی، و آن هم به اندازه کافی، که امکان یک سازش را ممکن نماید ندارد. به نظر می رسد که امتناع ایران از کاهش ظرفیت غنی سازی - با نظر به ناکارآمدی سانتریفیوژهای نسل اولی که باید به زودی از رده خارج شوند - بیش از آنکه ناشی از الزامات فنی باشد، حاصل فشارهای سیاسی داخلی به منظور "عقب نشینی نکردن" از هیچ یک ازجنبه های برنامه هسته ای این کشور است.
ایران همچنان درخواست یک توافق کوتاه مدت را دارد به طوری که این کشور قادر باشد تا برنامه غنی سازی خود را به شکل گسترده ای توسعه دهد و بتواند میله های سوختی رآکتور بوشهررا - پس از آنکه قرارداد تهیه سوختی که با روسها امضا کرده به پایان برسد - تا سال 2021 تولید نماید. علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در یک مصاحبه تلویزیونی در هفته گذشته، مجددا" گفت که "ایران باید پس از 8 سال بتواند از ظرفیت کافی غنی سازی برای تولید سوخت رآکتور بوشهر برخوردار باشد". اما چنین طرحی کاملا غیرواقع بینانه است. ایران، در چنین زمان کوتاهی احتمالا نمی تواند در فناوری شدیدا تخصصی تولید سوخت بوشهر- خصوصا بدون کمک روسیه- مهارت پیدا کند ، و مسکو هم هیچ تمایلی برای چنین کمکی نشان نداده است. مذاکرات اخیر روسیه و ایران بر سر فروش رآکتورهای بیشتر روشن کرده که روسها مایل هستند تا سوخت رآکتورهایی را که می فروشند مادام العمر تامین نمایند زیرا که این گزینه را کم هزینه، کارآمد تر و از نظر ایمنی بهتر می دانند.
بی رغبتی ایران نسبت به سازش بر سر موضوعات اصلی همچون ظرفیت غنی سازی و طول مدت توافق نه تنها برای مذاکرات ایجاد تنگنا کرده است، بلکه نیات ایران از یک برنامه هسته ای را زیر سوال می برد.
اگر چه ایران به سازش بر سر موضوعات مهمی - همچون کاهش قابل ملاحظه پلوتونیوم تولیدی در رآکتور اراک و تغییر کاربری تاسیسات غنی سازی فردو - رغبت داشته، اما موضع سختی را در قبال چند موضوع مهم دیگر اتخاذ کرده است. این کشور همچنان مانع بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی پیرامون فعالیت های سابق ایران - که آژانس نسبت به ارتباط این فعالیت ها با ساخت سلاح های هسته ای مظنون است - می شود. ایران درخواست رفع تحریم های چند جانبه و یک جانبه آمریکا را- حتی پیش از اینکه به آژانس ثابت شود که ایران نسبت به الزامات پایبند بوده است- دارد. در حالیکه گزارش های زیادی حکایت از این دارد که ایران با ارسال بیشتر ذخایر اورانیوم با غنای کم به روسیه موافقت کرده - که البته حرکت بسیارمثبتی می باشد و به 1+5 اجازه خواهد داد، بدون کاستن از زمان فرار هسته ای (Nuclear breakout) با افزایش تعداد بیشتری سانتریفیوژ موافقت نماید - اما مقامات ایران آن را علنا انکار کرده اند، و البته این حاشا کردن یکی از معدود پیشرفت هایی را که در ماههای اخیر حاصل شده است زیر سوال می برد.
دلایل بی رغبتی ایران به سازش
چرا ایران میل اندکی به سازش بر سر موضوعات کلیدی، خصوصا ظرفیت غنی سازی نشان داده است؟ یکی از توضیحاتی که می توان برای این سوال داشت این است که ایران خود را در موضع قدرت می بیند و احساس می کند که تنها نیازمند این است که صبر کند تا آمریکا و شرکایش توافقی را که عمدتا بر پایه خواسته های ایران تنظیم شده است بپذیرند. ایرانی ها، در زمان منتهی به تمدید دور مذاکرات در ماه نوامبر ممکن است تصور کرده باشند که آمریکا حاضر است برای به دست آوردن همکاری ایران به منظور شکست داعش و پرداختن به سایر موضوعات منطقه ای، بر سر موضوع هسته ای امتیاز بدهد. همچنین آنها ممکن است باور کرده باشند که رئیس جمهور اوباما برای پایان دادن به توافق هسته ای مایوس است و مشتاق این است که پیش از آنکه جمهوری خواهان کنترل سنا را دردست بگیرند به توافق برسد. در اواخر ماه نوامبر، زمانی که ایالات متحده بر جدیت اش نسبت به الزامات یک توافق تاکید کرد، ایرانی ها آشکارا متوجه شدند که این انتظار که دولت اوباما در برابر خواسته هایشان تسلیم شود انتظار غلطی است. البته چنین انتظاری از جانب ایرانی ها ممکن است در سرسختی آنها در مذاکرات نقش داشته باشد.
توضیح دیگری که می توان برای بی رغبتی ایران به سازش ارائه داد، اساسی تر از توضیح قبلی هست و آن شکاف ها و اختلاف نظرهای عمیق در میان نخبگان (سیاسی) ایران - نه فقط در حوزه محتوای توافق بلکه در مورد سودمندی هر نوع توافق - میباشد که موجب ناکامی در اتخاذ موضع پراگماتیکی (عملی) در مذاکرات که می تواند در دستیابی به یک توافق موثر باشد شده است. این شکاف های داخلی در ایران، یک نوع قفل شدگی در مذاکرات را به وجود آورده است، به این معنی که اجازه ادامه مذاکرات را می دهند، اما مذاکره کنندگان ایرانی از انعطافی که لازمه دستیابی به توافق است برخوردار نیستند.
این طور که معلوم است در ایران سه گروه در قبال موضوع هسته ای قابل تعریف هستند. اولین دسته آنهایی هستند که طالب یک توافق می باشند و بر این باورند که دستیابی به توافق، برای بازسازی اقتصاد ایران و پایان دادن به انزوای بین المللی این کشور لازم است و آمادگی پذیرش انعطاف لازم در مذاکرات به منظور دستیابی به یک توافق را دارند. دسته دوم، توافق را با بی رغبتی می پذیرند مشروط به اینکه توافق عمدتا بر پایه خواسته های ایران باشد. البته این دسته ی دوم احساس می کند که ایران نیازی به یک توافق ندارد، و بدون یک توافق هم می تواند اوضاع بین المللی و اقتصادی خود را به خوبی مدیریت کند و لذا مجبور نیست امتیازاتی را که به زعم آنها تضمینی نیز برای اجرایش نیست بدهد. دسته سوم کسانی هستند که با هر نوع توافقی به دلایل ایدئولوژیک و یا بر اساس منافع شخصی یا گروهی مخالفت می کند.این دسته بر این باور است که هر توافقی با ایالات متحده و شرکایش تهدیدی برای آرمان های انقلابی نظام خواهد بود. بازیگران قدرتمند دسته سوم از این واهمه دارند که لغو تحریم ها، با عث محرومیت شان از فرصت بهره برداری از تحریم هایی که اقتصاد ایران را فلج کرده است شود، و نتوانند از منافع اقتصادی حاصل از این تحریم ها بهره بگیرند. مجموعه حاصل از ترکیب دسته دوم و سوم، به شکل موثری مانع اتخاذ موضع مذاکراتی- که اجازه دستیابی به سازش را می دهد- شده اند.
عامل دیگری که مانع اتخاذ موضع پیشرونده تری در مذاکرات می باشد این است که همه جناح های سیاسی ایران برای دو انتخابات پر خطری(؟) که قرار است در آینده برگزار شوند تمرکز کرده اند. به نظر می رسد انتخابات آینده - یعنی مجلس خبرگان در پاییز 2015 و مجلس شورا در بهار 2016- تاثیر مهمی بر سمت و سوی آینده کشور خواهد داشت. رقبای محافظه کار رئیس جمهور روحانی، نگران این هستند که توافق هسته ای موجب تقویت اقتصاد ایران شود و این امر امتیازی برای میانه روها در انتخابات آینده گردد. محافظه کاران - که مصمم هستند تا مانع دستیابی روحانی و حامیان اش به این امتیاز شوند - انگیزه ی ایجاد دشواری بر سرراه رسیدن به یک توافق توسط دولت را دارند.
رئیس جمهور روحانی و حامیان اش، نیز به نوبه خود، در حالی که شدیدا موافق یک توافق هسته ای هستند، دغدغه این را دارند که منتقدان شان به موارد به زعم بعضی ها ضعف توافق، حمله کنند و آنها را به تسلیم شدن در برابر فشارهای غرب و قربانی کردن حقوق ایران متهم نمایند. حساسیت این چنینی نسبت به حملات با انگیزه سیاسی ممکن است روحانی و مذاکراه کنندگان(هسته ای) را به ایجاد تغییر در مواضع- که برای پیشبرد مذاکرات ضروری است - بی رغبت کند، و البته می تواند آنها(روحانی و حامیان اش) را در موعد منتهی به انتخابات نیز در معرض آسیب قرار دهد.
بنابراین، علاوه بر قدرت منتقدان و رقبای(روحانی)، دینامیک سیاست داخلی در ایران ممکن است مانع اتخاذ مواضع مذاکراتی منعطف تر شود، و حتی موافقان توافق را نسبت به حمایت از چنین مواضعی محتاط نماید.
رئیس جمهور روحانی در مناظرات و بحثهای داخل کشور شدیدا صریح الهجه است. وی در نطق خود در یک کنفرانس اقتصادی در 4 ژانویه اظهار کرد که منافع و رشد اقتصادی ایران، با وجود انزوا محقق نمی شود، و به طور تلویحی اشاره نمود که این منافع، با توافقی که به تحریم ها و انزوای اقتصادی پایان دهد، پیشرفت خواهد کرد. وی با اشاره به اینکه اصول و آرمان های انقلابی جایی در میز مذاکره ندارند، آشکارا از یک رهیافت عملی تر و کمتر ایدئولوژیک در قبال مذاکرات دفاع نمود. روحانی با اظهار حمایت از همه پرسی - که مسلما با طرح آن، موضوع هسته ای را در ذهن داشته - به رقبای اش یادآوری کرد که توافق هسته ای در میان مردم محبوبیت دارد، اگرچه وی می دانست که بخت به دست آوردن آرای دو سوم نمایندگان - که برای برگزاری همه پرسی لازم است - اندک می باشد.
هر چند که روشن است که روحانی در اردوگاه موافقان توافق قرار دارد، اما سوال کلیدی اینجاست که موضع رهبری معظم (آیت الله) خامنه ای در قبال آرای جناح های سیاسی مختلف در کشور چیست، چرا که وی حرف آخر را در تصمیم گیری های تهران می زند. رهبر ایران گفته است که "مخالف" مذاکرات نیست و از مذاکره کنندگان با تعبیر" بچه های انقلاب" دفاع کرده است. اما اظهارات عمومی وی، از جمله نطق ایشان در (جمع مردم) قم در ماه جاری، شک و تردید جدی را آشکار می نماید. دربهترین حالت می توان فرض کرد، که وی از دسته دوم و سومی که در بالا ذکر شد حمایت می نماید، اما محتمل تر است که ایشان منتقد جدی ارزش یک توافق باشد. رهبری به کرات پیرامون عدم اعتمادش به ایالات متحده و غرب صحبت می نماید، و می گوید خصوصا واشنگتن به یک توافق هسته ای راضی نخواهد شد و برای هدف واقعی اش که تغییر رژیم می باشد فشار خواهد آورد. وی در اظهارات فوق گفت ایران نمی تواند به توافق با غرب برای لغو تحریم ها و تقویت اقتصاد اتکا داشته باشد. در عوض، ایران باید در پی "اقتصاد مقاومتی"- که بر نیروهای داخلی اتکا دارد و کشور را در برابر تحریم ها مصون می نماید- باشد. بنا به عقیده رهبری، " ما، با اتکا به ملت و نیروهای داخلی، باید به گونه ای عمل نماییم که حتی اگر دشمن تحریم ها را لغو نکند، ضربه ای به پیشرفت، رفاه، و رشد مردم وارد نشود." بنابراین، از دیدگاه وی، ایران می تواند بدون توافق هسته ای به حیات خود ادامه دهد.
اینکه (آیت الله) خامنه ای چگونه بین فاکتورهای گوناگون - از جمله دیدگاه های بدنه ی جامعه ( همچون دولت روحانی، عناصر تندرو در سپاه، رسانه ها، مجلس، و روحانیت)، آثار اقتصادی تحریم ها و قیمت نفت، انتخابات آینده، و افکار عمومی - که پایه تصمیم گیری هسته ای ایشان است، موازنه برقرار خواهد کرد و مدیریت خواهد نمود یک مجهول اساسی می باشد که تعیین کننده موضع ایران در مذاکرات و بخت های موفقیت (آینده) است.
هنوز امکان توافق هسته ای وجود دارد
علیرغم دشواری هایی مسیر رسیدن به موضوعات اصلی ،که مذاکره کنندگان در تلاش برای فائق آمدن بر آنها بوده اند، امکان یک توافق هسته ای هنوز وجود دارد. توافقی که تحریم های زیانبار بر اقتصاد ایران را لغو نماید و این کشور را بر پیمودن برنامه هسته ای دلخواه اش( البته در یک بازه زمانی طولانی تر از آنچه ایران ترجیح می دهد) قادر نماید، و همچنین زمان فرار هسته ای بالقوه را ( breakout) به حداقل یک سال افزایش دهد و جامعه بین المللی را مطمئن نماید که برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است. برای رسیدن به چنین توافقی، خیلی از موضوعات پیچیده فنی و حساس سیاسی - از جمله طراحی رآکتور اراک، کاربری تاسیسات فردو، کنار گذاشتن سانتریفیوژهای اضافی، تحقیق و توسعه سانتریفیوژها، ابزار نظارتی آژانس بین المللی انرژی اتمی، سوال پیرامون "ابعاد نظامی محتمل" برنامه هسته ای ایران، بازه زمانی و سرعت لغو تحریم ها - باید حل و فصل شوند. البته ظرفیت و طول مدت غنی سازی همچنان موضوعات اصلی باقی خواهند ماند. اگر این دو موضوع اخیر حل شوند، احتمالا پیشرفت - اگر چه نه آسان و سریع - در سایر موضوعات اتفاق خواهد افتاد.
در حوزه غنی سازی، چنین توافقی ممکن است ایران را ملزم به کاهش تقریبا نیمی از ظرفیت کنونی غنی سازی اش( که در حال حاضر 9400 سانتریفیوژ نسل اولی است) نماید. این توافق،از نظر زمانی، ممکن است 15 ساله باشد، و شاید در 5 سال آخر، از محدودیت ها بیشتر کاسته شود. فی المثل، ایران بین 10 تا 15 سال ممکن است مجاز به افزایش ظرفیت غنی سازی تا حد کنونی( 9400 سانتریفیوژ نسل اولی) شود. ایران بعد از 15 سال آزاد خواهد بود تا برنامه انرژی هسته ای خود را به صورتی که مناسب می داند، و البته با پایبندی به معیارهای توافق شده - همچون ملزم بودن به پروتکل الحاقی و عدم بازفرآوری - دنبال نماید.
این فقط منتقدان رئیس جمهور روحانی نیستند که پذیرش این راه حل ها را دشوار می یابند. رئیس جمهور اوباما نیز، مانند روحانی، در قبال رهیافت اش نسبت به مذاکرات هسته ای با چالش های داخلی- خصوصا از جانب اعضای جمهوریخواه کنگره و تعداد قابل توجهی دموکرات - مواجه است. هر چند که بعضی منتقدان آمریکایی احتمالا مخالف هر گونه توافق هسته ای هستند، اما خیلی ها براین باورند که تنها تحریم های شدیدتر اهرم کافی را برای وادار کردن ایران به پذیرش یک توافق خوب در اختیار می گذارند. طرح پیشنهادی که اکنون در کنگره مورد بحث است تحریم های جدید و شدیدی را فراهم می نماید و البته شاید هم فورا اجرایی نشود مگر اینکه تا پایان دوره تمدید فعلی، توافقی حاصل نگردد و یا ایران توافق موقت را نقض نماید.
دولت اوباما قویا با طرح تحریم های جدید مخالفت می کند، حتی اگر آغاز این تحریم ها مربوط به آینده باشد. دولت بر این باور است که تحریم ها در دستیابی به پیشرفت کنونی موثر بوده اند و همچون گذشته، در فراهم آوردن اهرم مورد نیاز برای رسیدن به یک توافق نهایی قابل قبول از اهمیت زیادی برخوردار هستند. اما دولت، تحریم های جدید در مقطع کنونی را ضروری نمی داند زیرا که تحریم های موجود پابرجا هستند و همچنان ایران را ( مانند سقوط قیمت نفت) تحت فشار شدید قرار می دهد، و ضمنا اگر زمانی کنگره پیرامون پیشرفت آینده مذاکرات - همچون ناکامی در دستیابی به توافق تا پایان مهلت تمدید شده کنونی - احساس نیاز کند، می تواند به سرعت تحریم های جدید را تصویب نماید. به علاوه، دولت نگران این است که تحریم های جدید موجب قطع مذاکرات شود. حتی اگر ایران در پی تهدیدی هچون خروج از مذاکرات نباشد، قانون جدید تحریم ها موضع محافظه کاران ایرانی را تقویت می نماید. تندروها خواهند گفت، از آنجایی که آمریکا در لغو تحریم ها جدی نیست و اوباما قدرت کافی برای عمل به تعهدات اش ندارد، پس دلیلی ندارد که امتیاز بیشتری بدهیم. بنابراین، آنها از اقدام کنگره به عنوان زمینه ای برای سخت تر کردن موضع مذاکراتی ایران بهره خواهند جست.
اگر کنگره قانون جدیدی را تصویب نماید که از نظر دولت برای چشم انداز مذاکرات مضر باشد، رئیس جمهور اوباما به احتمال زیاد آن را وتو خواهد کرد. آن موقع، مقامات ارشد دولت به سراغ عمدتا دموکرات های کنگره خواهند رفت تا 34 رای لازم سنا برای حفظ وتوی رئیس جمهوررا به دست بیاورند. اگر چه انتظار می رود که برخی از دموکرات ها رای به دور زدن وتوی رئیس جمهور دهند، اما تعداد زیادی- از جمله آن کسانی نسبت به مذاکرات مردد هستند - نمی خواهند به عنوان عامل تضیف چشم انداز راه حل مسالمت آمیز هسته ای دیده شوند و یا رئیس جمهور حزب خود را در موضوعی که اولویت بالایی هم دارد تضعیف نمایند. بنابراین، دولت احتمالا از رای(کافی) سنا برای حفظ حق وتو برخوردار است و می تواند مانع قانونگذاری سنا - که برای مذاکرات، بالقوه مضر است - گردد.
لذا، هر چند که بی تردید کنگره ی تحت کنترل جمهوریخواهان، دولت را با مشکل مواجه خواهد کرد، اما اوباما احتمالا قادر خواهد بود تا بدون دخالت قانونگذاران(سنا)، مذاکراتی را که به باور وی به نفع آمریکا است ادامه دهد.
اگر چه هر دو رئیس جمهور(روحانی و اوباما) با مخالفت های داخلی روبرو هستند، اما طرف ایرانی با موانع دشوارتری در داخل مواجه است. ناکامی ایران در نشان دادن انعطاف کافی در قبال موضوعات محوری مذاکرات هسته ای در یک سال گذشته، نه تنها سوال هایی را پیرامون تمایل این کشور به دستیابی به یک توافق متوازن به وجود آورده، بلکه با نظر به شکاف و اختلافات داخلی بر سر این موضوع، این سوال به ذهن متبادر می شود که آیا ایران قادر به رسیدن به چنین توافقی هست؟ پاسخ به این سوال که آیا ایران قادر به دستیابی به توافق هسته ای هست مربوط به رهبر معظم ایران می شود. اگر ایشان آمادگی این را دارد تا مقامات ایران بر تذبذب خود فائق آیند، و مخالفان توافق را کنار بزنند و به مذاکره کنندگان اش چراغ سبز را برای سازش های ضروری نشان دهند، آنگاه توافق در دسترس است. در غیر اینصورت، توافقی حاصل نخواهد شد.
مترجمین: حامد ضرغامی و نصرت الله تاجیک پانوشتها:
1- این مقاله برای نخستین بار در "National Interest" تحت عنوان "Will Iran Play Ball in Nuke Talks?" منتشر شده و سپس در سایت موسسه بروکینگز مجددا انتشار یافته است.ترجمه فوق الذکر بر اساس متن درج شده در پیوند ذیل می باشد. هدف از ترجمه و انتشار این مقاله اشنا شدن خوانندگان محترم ایرانی با یک دیدگاه متخصص غربی است. مقاله اگر چه دارای نکات مثبتی است ولی دارای بعضی از موارد تحلیلی نادرست نیز هست و از جمله به عمق و نگرانی دیدگاه طرف ایرانی دقت نمی کند. لذا اگر برای وضوح بعضی موارد پانویسهائی تهیه شده است ولی این مقاله نیازمند تجزیه و تحلیل جامعی است که در اینده انشاالله تهیه خواهد شد. (م) http://www.brookings.edu/blogs/markaz/posts/2015/01/13-iran-capable-reaching-nuclear-deal-2- einhorn 2- Robert Einhorn عضو ارشد مرکز "عدم اشاعه و کنترل تسلیحات" و " مرکز اطلاعات و امنیت قرن بیست و یکم" در برنامه سیاست خارجی موسسه بروکینگز می باشد. وی در دولت کلینتون، به عنوان دستیار وزیر خارجه در امور عدم اشاعه تسلیحات، و در دولت اوباما، در سمت مشاور ویژه وزیر خارجه در امور کنترل و عدم اشاعه تسلیحات خدمت کرده است. مطالعه آینهورن در موسسه بروکینگز بر موضوعاتی همچون عدم اشاعه و کنترل تسلیحات، و موضعات امنیت منطقه ای ( از جمله ایران، خاورمیانه، جنوب و شمال شرقی آسیا)، و سیاست تسلیحات هسته ای ایالات متحده متمرکز است. 3- با توجه به اینکه نویسنده، متخصص در امور ایران و حوزه عدم اشاعه و کنترل تسلیحات است، به نظر می رسد وی در این اظهار نظر تجاهل نموده باشد. تعلیق غنی سازی 20%، تبدیل ذخایر اورانیوم 20% به اورانیوم 5% و میله های سوخت، موافقت با باز طراحی قلب رآکتور آب سنگین اراک، عدم نصب و تست سانترفیوژهای جدید، عدم ایجاد تاسیسات بازفرآوری، و بازرسی های مکرر آژانس نمونه هایی از تعهدات ایران بوده که به آن عمل شده است. عجیب است که وی می گوید ایران با همه چیز مخالفت کرده، و کاهش ظرفیت غنی سازی ایران را صرفا "نمادین" می داند. شاید در قاموس ایشان معنی نمادین(Token) به گونه ای دیگر است.(م) 4- نویسنده به Article 5a(iii) در پروتکل الحاقی(Additional protocol) اشاره می کند که بر اساس آن کشور امضا کننده پروتکل اجازه دسترسی آژانس به تاسیسات(هسته ای) از رده خارج، و اماکن خارج از این تاسیسات که زمانی کاربری هسته ای داشته و معمولا برای انباشت مواد هسته ای مورد استفاده قرار می گیرند را بدهد. واقعیت آن است که پایبندی ایران به پروتکل الحاقی که از سوی نویسنده مطرح شده است، صرفا جنبه اخلاقی و امتیازدادن به طرف مقابل مذاکره محسوب می شود، و تا زمانی که این پروتکل رسما توسط مجلس ایران تصویب نشود، از نظر حقوقی برای ایران الزام آور نیست، لذا تا پیش از تصویب مجلس، هر بندی از این پروتکل را ایران می تواند اجرا ننماید، چرا که اجرای هر بند آن صرفا امتیازی در مذاکره محسوب می شود، و به ازای هر امتیاز داده شده از سوی ایران، باید امتیازی هم وزن از طرف مقابل اعطا شود. وانگهی اقدامات هفت گانه گام نهایی توافق ژنو در نوامبر 2013 می گوید، در کنار لغو تحریم های مرتبط با موضوع هسته ای شورای امنیت، و تحریم های چند جانبه و یکجانبه آمریکا، مجلس ایران هم پروتکل الحاقی را تصویب و دولت اجرا می نماید. ظاهرا نویسنده به این نکته توجه نمی کند که لغو تحریم های ایران همچنان یکی از موضوعات اصلی مذاکره است. چگونه است که ایشان تعهد 1+5 را در این زمینه نادیده می گیرد، اما از طرف ایرانی انتظار اجرای نعل بالنعل تعهدات اش را دارد؟ برای مطالعه جزئیات برنامه مشترک اقدامات(JPA) و پروتکل الحاقی به پیوندهای ذیل مراجه نمایید. (م) http://www.iaea.org/sites/default/files/publications/documents/infcircs/1997/infcirc0540.pdf- -
http://eeas.europa.eu/statements/docs/2013/131124_03_en.pdf
5- معیارهای فراتر از پروتکل الحاقی که مورد ادعای نویسنده می باشد، صرفا از ابداعات "بعضی" از کشورهای 1+5 است و از آنجایی که به تصویب IAEA نرسیده، فاقد وجاهت قانونی و بین المللی است و لذا الزام آور نمی باشد.(م) 6- بند یک اصل چهار NPT صریحا به حق جدایی ناپذیر کشورهای عضو این معاهده مبنی بر تحقیق، تولید، و استفاده از انرژی هسته ای اشاره می کند و ضمنا می گوید که بندهای این معاهده نباید به گونه ای تفسیر شود که حق کشورهای عضو را تحت تاثیر قرار دهد و یا تبعیضی نسبت به آنها صورت گیرد. نویسنده خود کارشناس کنترل و عدم اشاعه تسلیحات هسته ای می باشد و قاعدتا بهتر از هر کسی باید نسبت به این معاهدات اشراف داشته باشد. چگونه است که ایشان می گوید آمریکا اجازه غنی سازی و یا افزایش تعدا سانتریفیوژها را داد؟ برای مطالعه NPT به پیوند زیر مراجعه نمایید.(م) http://www.iaea.org/sites/default/files/publications/documents/infcircs/1970/infcirc140.pdf- - 7- البته این مهارت برای تولید میله های سوخت حاصل شده است. شاید منظور نویسنده تولید انبوه در مقیاسی که جوابگوی نیاز نیروگاه بوشهر باشد است.(م) http://www.nytimes.com/2014/11/04/world/middleeast/role-for-russia-gives-iran-nuclear-talks-a-9- possible-boost.html?_r=0 - 8 9- به سه دسته فوق باید دسته چهارمی را هم اضافه نمود که به دستیابی به یک توافق متمایل( و البته غیر خوشبین) هستند و همچنین بر این باورند که بدون یک توافق می توانند اوضاع اقتصادی و بین المللی کشور را اداره نمایند.(م) 10- مواضعی را که آینهورن به رهبری ایران مبنی بر حمایت ایشان از گروه دوم و سوم و یا فاقد ارزش دانستن توافق نسبت می دهد، نه تنها به اثبات نرسیده، بلکه خلاف آن نیز وجود دارد. (م) 11- نویسنده، بیانات مقام معظم رهبری را نقل به معنی کرده است، برای مشروح بیانات ایشان به لینک زیر رجوع نمایید http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=contentShow&id=12738- - 12- به نظر میرسد حسب اطلاعات درز پیدا کرده در نشریات بین المللی زیاده خواهی طرف آمریکایی مانع حصول توافق در زمان کنونی شده است. "ظاهرا" این ایالات متحده بود که در ساعات پایانی 24 نوامبر 2014 مانع حصول یک توافق فراگیر شد. برای مطالعه به مقاله منتشر شده در راشا تودی(لینک زیر) مراجعه نمایید.(م) http://www.rt.com/op-edge/208595-iran-nuclear-talks-vienna
شنبه 27 دی 1393 - 06:55:28
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]
-
گوناگون
پربازدیدترینها