تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834346464
بررسی اصطلاح «خاورمیانه» از منظر رهیافت انتقادی؛ چگونه می‌توان «غرب آسیا» را از یوغ «خاورمیانه» رها کرد؟
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: بررسی اصطلاح «خاورمیانه» از منظر رهیافت انتقادی؛
چگونه می‌توان «غرب آسیا» را از یوغ «خاورمیانه» رها کرد؟
برای تجدید سازمان «خاورمیانه» به «غرب آسیا و شمال آفریقا» می‌توان به این موارد اشاره کرد: حمایت از پایان‌نامه‌ها و مقالات با موضوعات تغییر «جغرافیای الفاظ» در «خاورمیانه». کنفرانس‌های علمی در منطقه برای «برسازی» نامی متناسب با شکل‌گیری بلوک فرهنگی و تاریخی جدید...
مطالعات انجام‌شده اصطلاح «خاورمیانه» را محصول دوره‌ی معاصر می‌داند و می‌گوید «خاورمیانه» را کسانی از خارج از حوزه‌ی جغرافیایی آن، که درصدد درک نظام سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و روابط فرهنگی در منطقه بودند، ابداع کردند و عنوانی نبود که بومیان منطقه برای توصیف منطقه‌ی خودشان به کار برند. کاربرد عمومی این اصطلاح به زمان جنگ جهانی دوم، یعنی زمانی که ارتش بریتانیا «مرکز فرماندهی خاورمیانه» را زیر نظر اداره‌ی جنگ در این منطقه تأسیس نمود، برمی‌گردد. اصطلاح «خاورمیانه» ابداع جنگ و ضرورتی نظامی بود و تا مدت‌ها پس از کاهش نفوذ قدرت‌ها باقی ماند. اصطلاح «خاورمیانه» را اول‌بار در 1902 مورخ دریایی آمریکایی، آلفرد ماهان، به کار برده است و منظور وی تشریح منطقه‌ی اطراف خلیج فارس بود که چون از قاره‌ی اروپا به آن نگریسته می‌شد، نه خاور نزدیک به حساب می‌آمد و نه خاور دور. ماهان اثرات جغرافیایی نفوذ روسیه در ایران و نقشه‌ی آلمان برای ساختن یک خط‌آهن به بغداد را مورد بحث قرار می‌داد، گرچه امروز به‌طور معمول منظور از «خاورمیانه» منطقه‌ای است که از نظر وسعت، به‌مراتب وسیع‌تر است از آنچه ماهان در نظر داشت، ولی تأثیرات ژئواسترتژیک این اصطلاح باقی است. مفهوم «خاورمیانه» برای اروپاییان و آمریکایی‌ها در طول جنگ جهانی دوم روشن شد و آن زمانی بود که مقر انگلیسی‌ها و متفقین در قاهره، معروف به «مقر خاورمیانه»، بخش‌های وسیعی از شمال و شرق آفریقا، ایران، ترکیه و کلیه‌ی کشورهای عربی شرق کانال سوئز را تحت پوشش داشت. واکاوی راه برون‌رفت از این وضعیت با رویکرد انتقادی پژوهش ما درصدد واکاوی راه برون‌رفت از این وضعیت با رویکرد انتقادی است. نظریه‌ی انتقادی راه‌های مفیدی را برای تفکر در مورد مباحث اصلی روابط بین‌الملل فراهم می‌کند. رابرت ککس در قالب دیدگاه انتقادی پدیده‌های تاریخی را دسته‌بندی نیروهایی می‌داند که فشار و محدودیت ایجاد می‌کنند. او می‌گوید این فشارها را نمی‌توان نادیده گرفت، بلکه باید با یک جایگزین رقیب با آن مقابله کرد. نظریه‌ی انتقادی با اصول و مبانی مذکور، به شیوه‌های گوناگون با موضوع واکاوی واژه‌ی «خاورمیانه» و راه‌های برون‌رفت از آن پیوند می‌یابد که مهم‌ترین آن عبارت است از: الف) طرح ایده‌ی رهایی رهایی از این سلطه نیز به علاقه‌مندی انسان‌ها به استقلال عمل برمی‌گردد. در این راستا، سیستم متشکل از دولت‌ها و قدرت‌های بزرگ نوعی سلطه است که شدیداً استقلال عمل انسان‌ها را محدود ساخته است. لذا حرکت به سمت سیستم نوینی که چنین محدودیت‌ها و یا سلطه‌ای را سبب نشود و رفتن به سمت سیستم جهانی متشکل از تمامی انسان‌ها، از جمله‌ی این راه‌هاست. از اینجاست که می‌توان رفتن به سمت هویت جدید و متناسب منطقه را به‌عنوان راه‌حلی جهت مقابله با سلطه تصور نمود. یکی از شرایط تحقق رهایی از نگاه این مکتب، رضایت همه است. نظریه‌ی انتقادی می‌گوید هرگونه اصولی باید مورد رضایت همه‌ی افرادی باشد که آن اصول در موردشان به کار بسته می‌شود. تغییراتی که به اعتقاد نظریه‌پردازان انتقادی روابط بین‌الملل باید برای پیشبرد رهایی بشر ایجاد شود، متضمن پشت سر گذاشتن کل نظام بین‌الملل است. لینکیتر این راه را تنها راه تحقق رهایی بشر می‌داند. در مورد خاورمیانه بایستی گفت که اصل تحمیلی نظام بین‌الملل در این منطقه، آیا مورد رضایت مردم این منطقه هست؟ با دقت در سؤال مطرح‌شده، بی‌درنگ می‌توان به این درک رسید که هویت تحمیلی در صورتی مورد رضایت یا نارضایتی قرار می‌گیرد که مردمان این منطقه قبل از هرچیز به آگاهی و درک درستی از تاریخ، هویت و جغرافیای خویش دست یابند. تنها در این شرایط است که هویت جعلی مورد تجدید نظر قرار می‌گیرد و احساس نارضایتی بروز می‌کند؛ چراکه علاقه به استقلال عمل و داشتن هویت متناسب با فرهنگ و مذهب، خواست همه‌ی گروه‌های مردمی است. ب) بر ساخته بودن روابط قدرت و روابط اجتماعی و امکان تحول در این روابط این گزاره در راستای امید دادن به نخبگان خاورمیانه برای تغییر واژه‌ی «خاورمیانه» کمک می‌کند؛ چراکه در این اصطلاح، قدرت طبقات مسلط صرفاً ناشی از اجبار نیست، بلکه مبتنی بر رضایت نیز هست. به این معنی که انگاره‌هایی را که تأمین‌کننده‌ی منافع آنان است به امری عمومی و مورد قبول همگان تبدیل می‌کنند. یکی از مسائل مورد توجه نظریه‌ی انتقادی، هژمونی بین‌المللی است. منظور از چارچوب نظریه‌ی انتقادی این است که برخلاف جریان اصلی روابط بین‌الملل، کنش گران در شبکه‌ای از معانی غیرمادی و بر ساخته‌ی خود اقدام می‌کنند و جهان خود را برمی‌سازند؛ به‌طوری‌که این تفسیر یا شبکه‌ی معانی جزء جدایی‌ناپذیر رفتار بازیگران اجتماعی و انسانی می‌شود. کاربست این گزاره در مسئله‌ی ما به این صورت نمود پیدا می‌کند که در صورت آگاه شدن نخبگان خاورمیانه برای ایجاد تحول و با شکل‌گیری هژمون منطقه‌ای در جهت پافشاری بر تغییر هویت، هویت و اصطلاح متناسب با آن دگرگون می‌شود، زیرا تغییر و تحول اولاً امری ممکن و ثانیاً بر ساخته‌ای بین‌الاذهانی است. ج) جنبش اجتماعی در منطقه و هویت مقاومت مارتین گریفیتس بیان می‌کند که نظریه‌ی انتقادی با تأکید بر مفهوم علایق رهایی‌بخش به‌جای علایق فنی که مورد تأکید جریان اصلی است و به کنترل هرچه بیشتر جهان اجتماعی اشاره دارد، به مفهوم جنبش اجتماعی می‌رسد. جنبش اجتماعی به معنی آزاد بودن و حاکمیت بر سرنوشت و توانایی ابتکار عمل تعریف می‌شود. عقلانیت انتقادی در جهت نقد و تغییر وضع موجود در جهت رسیدن به نظم و شرایط مطلوب، یعنی وضعیتی که در آن انسان با تأمل و تفکر، به خودآگاهی خود فهمی متعالی و سعادت و در نهایت رهایی دست می‌یابد. در این چارچوب، ملت‌های منطقه برپایه‌ی منطق مسئولیت ناشی از تکلیف، در جهت نیل به رهایی و ایجاد تغییر و به‌عنوان بازیگرانی رسالت‌مدار در جهت ایجاد وضع مطلوب و سرنگونی ساختارهای سلطه، بسیج می‌شوند. در چارچوب نظریه‌ی انتقادی مردم در قالب جنبش‌های ضد نظامی که دارای نوعی هویت مقاومت‌اند، به نقش‌آفرینی در فضای «خاورمیانه» مبادرت می‌ورزند. مفهوم «هویت مقاومت» به این معناست که جنبش‌های مردمی تلاش می‌کنند تا در برابر فشارهای ناشی از سرکوب و سلطه، از طریق واکنش‌های انسانی و در جهت نیل به رهایی، به بازتولید هویت مبادرت کنند. به‌طور مثال، واکنش‌های انسانی می‌تواند در فضای رسانه‌ای نمود پیدا کند. پرهیز از به کار بردن نام خاورمیانه در رسانه‌های عمومی، اعم از مطبوعات و سایت‌ها و خبرگزاری‌ها، نوعی واکنش مناسب علیه «نظام سلطه» است. رسانه‌ها در شکل‌گیری و جا انداختن، درونی کردن و نهادینه کردن اصطلاحات، نقش غیر قابل انکاری دارند. د) شکل‌گیری بلوک جدید تاریخی در منطقه کاکس معتقد است برای رسیدن به تغییر نظام بین‌الملل می‌توان از تناقضات درونی نظم موجود برای به چالش کشیدن آن استفاده کرد و به نظم جهانی عادلانه‌تری دست یافت. این پروژه مستلزم شکل‌گیری بلوک جدید تاریخی است و لازمه‌ی شکل‌گیری این بلوک، مبارزه‌ی آگاهانه و برنامه‌ریزی‌شده است که علاوه بر تسخیر مراکز قدرت، دارای قدرت ایدئولوژی و استدلال‌های قانع‌کننده باشد. تقابل با هژمونی، مستلزم شکل‌گیری یک بلوک جدید تاریخی است که این بلوک صرفاً ائتلافی از طبقات نیست، بلکه شامل ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. با توجه به نگاه فرهنگی گرامشی در بحث تغییر در روابط، مسئله بُعد فرهنگی پیدا می‌کند. گرامشی تحول فراگیر واقعیت اجتماعی را از طریق خلق فرهنگ متقابل می‌بیند. به نظر می‌رسد این تحول تاریخی با انقلاب اسلامی ایران روی داده است و منطقه آبستن تجدید نظر، چه در الگوهای حکومت‌داری و چه در شیوه‌های سنتی سلطه، شده است. هـ) ارائه‌ی راهکارهای عملی برای تحقق زمینه‌های محلی در این خصوص می‌توان برای تجدید ساختار و سازمان «خاورمیانه» به «غرب آسیا و شمال آفریقا» به موارد زیر اشاره کرد: نخست، حمایت از پایان‌نامه‌ها و مقالات با موضوعات تغییر نگرش به جغرافیای الفاظ در «خاورمیانه». دوم، برگزاری کنفرانس‌های علمی در سطح منطقه برای آگاهی بیشتر و شکل‌گیری بلوک فرهنگی جدید. سوم، انعکاس و پوشش وسیع مقالات و کنفرانس‌ها در رسانه‌های بین‌المللی با توجه به رویکردهای درون‌گفتمانی و برون‌گفتمانی. چهارم، ممنوعیت به کار بردن اصطلاح «خاورمیانه» در رسانه‌ها عمومی. بی‌تردید رسانه‌ها در تعمیق و نهادین کردن این تغییر، پیش‌قراول سایر نهادها محسوب می‌شوند. فرجام سخن؛ تغییر در فضای رسانه‌ای شرط اصلی تغییر در فضای علمی انقلاب اسلامی تحول بزرگ تاریخی است که نه تنها سبب پیروزی مردم ایران بر رژیم شاهنشاهی شد، بلکه باید آغازگر حرکتی جهانی برای در هم شکستن نظام‌های زورمدارانه‌ی جهانی با تکیه بر بیداری ملت محروم باشد. در این راستا، آگاهی‌بخشی عنصر نخست برای کسب رضایت از مردم منطقه است. قبل از تغییر اصطلاح خاورمیانه، این تغییر باید در اذهان و افکار (و از طریق رسانه‌ها) اتفاق بیفتد که به دنبال آن، به‌طور ناخودآگاه از آنجا که علاقه به استقلال و هویت واقعی، خواست هر ملتی است، واکنش‌های انسانی خود را در قالب کارهای علمی و فرهنگی از طرف نخبگان دانشگاهی، سیاسی و مطبوعاتی نشان خواهند داد و این تغییر آرام‌آرام ابتدا در سطح دانشگاهی و سپس مردم اتفاق خواهد افتاد و مردم منطقه به تاریخ و هویت خود آگاه می‌شوند و خود هویت‌آفرینی می‌کنند. زهرا اسلامی، کارشناس مسائل غرب آسیا و شمال آفریقا منبع : پایگاه تحلیلی تبیینی برهان
93/08/17 - 02:01
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]
-
گوناگون
پربازدیدترینها