واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش میدهد
تعبیر زیبای سهراب سپهری از ماسوله / آیین بینظیر علمبندی ماسوله در هفتم محرم
سهراب سپهری در سفر خود به ماسوله توصیف زیبایی از این شهر کرد و گفت: به ماسوله آمدیم که از ماسوله بنویسیم اما ماسوله را نمیشود نوشت، ماسوله را باید دید، در ماسوله زندگی باید کرد، نقاشی باید کرد، فیلم باید ساخت، شعر باید گفت.
به گزارش خبرگزاری فارس از فومن، ماسوله شهرکی تاریخی و بسیار چشمنواز بوده که به دلیل زیباییهای خاص و نوع معماری آن منحصر بهفرد است. در ماسوله حیاط هر خانه، پشت بام خانه دیگر است و تنها راه عبور و مرور در این شهر، پلکانهایی هستند که با سنگهای کوهی ساخته شدهاند و به همین منظور این شهر را شهرک پلکانی نیز مینامند. خانههای سنتی ماسوله به صورت اصولی در دامنه کوه و زیبا و ایستاده رو به طلوع آفتاب قرار دارند و در یکی از نقاط سرسبز و خوش آب و هوای گیلان با تابستانهای دلنشین و خزانهای زرد و نارنجی و زمستانهای پر برف و سفید ساخته شده است. * ماسوله از نگاه مرحوم سهراب سپهری سهراب سپهری نیز روزگاری پس از گذر و دیدن شهرک تاریخی ماسوله گفت: به ماسوله آمدیم که از ماسوله بنویسیم، ماسوله را نمیشود نوشت، ماسوله را باید دید و به تماشای آنهمه خانه که به پهنه سبز کوه نشسته است ایستاد، در ماسوله زندگی باید کرد، نقاشی باید کرد، فیلم باید ساخت، شعر باید گفت. زبان مردم ماسوله «تالشی» بوده و دین مردم ماسوله اسلام و مذهب آنها شیعه است، این شهرک تاریخی با دارا بودن چنین جاذبههایی همه ساله پذیرای گردشگران میلیونی از ایران و خارج از کشور است.
* آیین علمبندی ماسوله در هفتم ماه محرم با وجود این همه گردشگر در طول سال، هیچ روزی در طول سال مانند روز هفتم ماه محرمالحرام و مراسم علمبندی ماسوله چنین پرشور و دل نواز نباشد. شب هفتم محرم، شبی است که مراسم تاریخی مذهبی علمبندی ماسوله در آن برگزار میشود و این مراسم تاریخی و مذهبی که قدمتی حدود هشت قرن دارد بازدید کنندگان زیادی را از نقاط مختلف ایران و جهان به خود جذب میکند. ماسولهایها که در دیگر مناطق کشور و حتی جهان سکونت دارند هر ساله برای حضور در مراسم علمبندی به زادگاه خود سفر میکنند. عکاسان و خبرنگاران زیادی برای ضبط تصاویر و لحظات این مراسم در خاطرهها ساعتها به انتظار مینشینند تا صحنههای کم نظیر این مراسم را ببینند. در این شب در بیشتر خانهها برای دادن نذری امام حسین (ع) باز است، ماسولهایها از عزاداران و عاشقان اهل بیت (ع) با چای دارچین محلی و شیر داغ و کلوچههای محلی مانند «اگردک» پذیرایی کرده و زیر پای عزاداران گوسفند نذری قربانی میکنند. در رسم تاریخی علمبندی ماسوله که هر ساله در غروب ششم ماه محرمالحرام برگزار میشود، ابتدای مراسم بنا بر سنت قدیمی، عزاداران در روی بامها و حیاط مساجد محلهها سنجها را بههم میزنند و در شیپورها میدمند تا اهالی محلهها و عزاداران چهار دسته شهر را دور هم جمع کنند. با طنین این نواها در کوهها و کوچه پس کوچههای ماسوله، علاوه بر دستههای چهار محل این شهر، دیگر ساکنان شهر و عزاداران از آغاز مراسم خبردار میشوند.
تجمع مردم هر لحظه در این مراسم افزایش چشمگیری مییابد و دستههای عزاداری یکی پس از دیگری در کوچههای شهر سینهزنی میکنند و همه با هم نوحه «ای اهل علم میل علمدار نیامد، میل علمدار کو، حضرت عباس کو، میل علمدار کو» را سر میدهند و به نوبت و پس از یکدیگر وارد صحن «امامزاده عون بن علی» جمع میشوند و علمهای مساجد که با پارچههایی به رنگ سبز و مشکی آراسته شدهاند را از قدیمیترین علمدار و بزرگ شهر تحویل میگیرند. دستههای عزاداری به نوبت و اولویت مسجدها در صحن امامزاده جمع میشوند تا علم از بالکن امامزاده به آنها داده شود. برای نظم به مراسم و رعایت اولویت در سپردن علم به هر هیئت، هیئتی به نام «هیئت محترم» وجود دارد که نزدیک مکان اعطای علم حضور دارند و ترتیب سپردن علمها به دستهها امری پر اهمیت است و طبق مقررات دقیقی اجرا میشود و در پایان ماه محرم علمهای 4 محله ماسوله به امامزاده برگردانده میشود. دلیل دیگر ویژه بودن مراسم علمبندی در ماسوله، ارزش و اولویت قوام در اجرای آن است، علمدارها و کسانی که علم را به مسجد منتقل میکنند خانوادههای قدیمی و سرشناس شهر هستند که موقعیت و اعتبار خود را قوام میبخشند. رسم آیینی علمبندی ماسوله مانند خود این شهر کمنظیر و حتی بینظیر است و یکی از وجه تمایز و بینظیری، شکل عمودی میل علم است، برخی بر این باورند که اصل علم در آغاز اسلام به این شکل بوده و عدهای دیگر میگویند به خاطر شکل معماری و طبقاتی بودن بامهای خانهها علم به این شکل طراحی شده است. علمهای افقی که در شهرهای دیگر ایران رواج دارد در این شهر با وجود پلکانها و بامهای شهر و کوهستانی بودن منطقه قابل حمل نیستند.
تاریخ و سابقه این مراسم مانند خود شهرک تاریخی ماسوله در دل تاریخ چندین هزار ساله ایران جای دارد و برخی میگویند علمبندی در دوره صفویه آغاز شده و علمهایی که متعلق به محلههای «مسجدبر، خانهبر، اسدمحله، کَشَسَر» بودند، در تمام سال تا روز هفتم محرم در مسجدهای همان محلهها نگهداری میشدند. ماسوله در نوبت ثبت جهانی قرار دارد و در شماره 1090 فهرست آثار ملی به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی به ثبت رسیده است. ماسوله در جنوب غربی گیلان در بخش سردارجنگل فومن،60 کیلومتری شهر رشت و 36 کیلومتری شهر فومن و 20 کیلومتری شهر ماکلوان قرار دارد که هر ساله پذیرای حدود یک میلیون و 500 هزار گردشگر است. ----------------------------- گزارش از عرفان منصوریان ----------------------------- انتهای پیام/84001/صا40
93/08/07 - 11:33
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 68]