تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837348617
مارماهیان خـزر به سوی انقراض می‌روند
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
مارماهیان خـزر به سوی انقراض می‌روند مارماهی خزر یک گونه منحصربه‌فرد از راسته مارماهیان بومی دریای خزر و تنها عضو جنس Caspiomyzon است. این آبزی برخلاف دیگر خویشاوندان نزدیک خود انگل محسوب نمی‌شود و تنها از بقایای حیوانات مرده تغذیه می‌کند.
نکته جالب درباره مارماهیان خزر نحوه زیست و مهاجرت آنهاست. در مجموع جانورشناسان نظر به یکسری جنبه های متفاوت در زندگی ماهیان، طبقه بندی های تجربی خاصی را برای مهاجرت آنها قائل شده اند که دو مورد آن نسبت به دیگر ماهی ها شاخص تر هستند. این دو مورد عبارتند از ماهیان آنادروموس و ماهیان کاتادروموس. ماهیان آنادروموس گونه هایی از ماهیان هستند که در آب شیرین تخمگذاری کرده و در آب دریا بالغ می شوند. این ماهیان از دریا به آب های شیرین می روند تا تخم ریزی کنند البته برخی از آنها نیز همیشه در آب های شیرین زندگی می کنند و فقط برای تخم ریزی به نواحی پایین دست مهاجرت می کنند. ماهیان کاتادروموس نیز ماهیانی هستند که از آب های شیرین به دریا مهاجرت می کنند تا در دریا تخم ریزی کنند. مارماهی خزری از نظر طبقه بندی به گروه اول یعنی ماهیان آنادروموس تعلق دارد که دوران بلوغ خود را در دریای خزر می گذراند و سپس برای تخم ریزی به آب های رودخانه ولگا، سورا و سایر رودخانه های از این نوع مهاجرت می کند. متاسفانه همین نحوه مهاجرت تا حدودی برای مارماهیان خزر مشکل ساز شده چنان که اکنون نیز یکی از دلایل انقراض آنها برهم خوردن شرایط زیستی و مهاجرتی شان است. تغییر در زیستگاه های زادآوری چندی پیش یک شیوه ماهیگیری مرسوم در رودخانه ولگا آن بود که مارماهیان خزری را در تورهای معمولی و در پایین دست رودخانه صید کرده و از آنها برای استخراج روغن ماهی و شمع سازی استفاده می کردند. دامنه این کار بعدها و در زمانی که مصرف قرص های روغن ماهی شیوع پیدا کرد، گسترده تر شد. در دهه اول قرن بیستم میلادی حدود 15 تا 30 میلیون مارماهی سالانه از پایین دست رودخانه ولگا صید می شد تا جایی که این گونه در حال حاضر یکی از گونه های نادر در منطقه محسوب می شود چراکه مسیرهای مهاجرتی آن به واسطه ساخت سد و دیگر پروژه های ساخت و ساز بشدت دستخوش تغییر شده و مارماهیان خزر دیگر نمی توانند خود را به زیستگاه های تخم ریزی اولیه برسانند. اهمیت حضور مارماهیان خزری مارماهیان ازجمله گونه خزری در تمام محدوده پراکنش خود واجد ارزش های اکولوژیکی، فرهنگی و اقتصادی هستند. مارماهی خزری یکی از گونه های بومی دریای خزر و حوضه های آبخیز نواحی شمالی، غربی و جنوبی این پهنه منحصربه فرد آبی است. رودخانه های ولگا، اورال، تِرِک و کورا به عنوان قلمروهای مهاجرتی این گونه شناخته شده اند. مارماهی خزری در عین حال در حوضه جنوبی خزر نیز مهاجرت هایی انجام می دهد که ازجمله شاخص ترین رودخانه های میزبان این گونه در کشور ما می توان به شیرود، تلار، بابل رود، گرگان رود، تجن، هراز، سردآب رود، ارس، تنکابن، پل رود، سفیدرود و نواحی از تالاب انزلی اشاره کرد. یکی از دلایل اهمیت مارماهیان خزری این است که آنها گونه ای بومی هستند. گونه های بومی در واقع گونه هایی هستند که به طور طبیعی در یک جای معین و خاص زیست می کنند. حضور گونه های بومی از این لحاظ اهمیت دارد که آنها با حضور خود در هر زیستگاه شبکه ای درهم تنیده و پیچیده از نظر تنوع زیستی را خلق می کنند. این شبکه های درهم تنیده در کل یک مجموعه فوق العاده هماهنگ هستند که چرخه حیات هر گونه در آن به نوعی به سایرین وابسته است. متاسفانه در خلال 150 سال گذشته بشدت از جمعیت ماهیان بومی در سطح جهان کاسته شده و این در حالی است که اغلب این گونه ها از نظر زیست محیطی، فرهنگی و حتی اقتصادی فوق العاده ارزشمند هستند. تحقیقات نشان داده که مارماهیان، منبع غذایی ایده آلی برای ماهیان و پرندگان هستند در نتیجه حفاظت از آنها سایرین را نیز تحت پوشش قرار می دهد. علاوه بر این مارماهیان در خلال مهاجرت، مواد غذایی باارزشی را به زیستگاه های جدید وارد می کنند. مباحث گسترده آموزشی و تحقیقاتی زیادی هم اکنون روی آنها در دست انجام است به عنوان مثال تحقیقات محققانی همچون زو هی و ونگ ام اچ سال 2000 (1379 هجری شمسی) نشان داد که مارماهیان شاخص های بیولوژیکی مناسبی برای سنجش یکی از خطرناک ترین آلاینده های زیست محیطی یعنی جیوه هستند. مارماهی خزری نیز به عنوان یک گونه بومی قطعا ارزش های کم نظیری دارد که بسیاری از آنها هنوز شناخته نشده است. ویژگی های منحصربه فرد ظاهری مارماهی خزری کالبدی غضروفی دارد. این آبزی آرواره نداشته و به جای آن عضوی مکنده و صفحه مانند در جلوی سر دارد که به دندان نیز مجهز است. رنگ بدن مارماهیان بالغ خزری اغلب یکدست خاکستری تیره است در حالی که لاروها و مارماهیان جوان تر شمه ای از رنگ زرد را در پهلوهای خود به وضوح نشان می دهند. این نوع مارماهی در فصل بهار تخم ریزی می کند و لاروهایش از مواد خرد و ریز تجزیه شده و جلبک ها تغذیه می کنند. طول متوسط این گونه در معرض خطر انقراض حدود 30 سانتی متر است، اما رکورد 57.5 سانتی متر نیز برای آن ثبت شده است. جذب آلاینده ها جیوه (Hg) یک نوع آلاینده زیست محیطی خطرناک است که تاثیرات منفی زیادی روی باروری، سیستم تنفسی و ایمنی بدن موجودات زنده دارد. فلزات سنگین نظیر جیوه به صورت طبیعی آن هم به مقدار ناچیز در محیط یافت می شوند، اما در مناطقی که تحت تاثیر فعالیت های انسانی ازجمله صنعتی، کشاورزی و کان کنی باشند اغلب غلظت این مواد سمی نیز زیاد است. فلزات سنگین به سرعت جذب بدن آبزیان می شوند در نتیجه آنالیزهای مختلف روی آنها می تواند محققان را از سلامت محیط آگاه کند. مساله اینجاست که وقتی فلز سنگینی همچون جیوه وارد محیط می شود، چرخش آن نیز آغاز می شود. جیوه ابتدا در جو منتشر شده و در نهایت در دریاچه ها، دریاها و اقیانوس ها رسوب می کند. رسوب جیوه در محیط های آبی می تواند باعث تجمع و انباشت آن در زنجیره غذایی شود و از این مرحله به بعد است که بحران های زیست محیطی شروع می شود و می تواند براحتی جوامع انسانی را نیز درگیر مشکلات خود کند. سه سال پیش عده ای از پژوهشگران دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، تحقیقی مرتبط را به منظور سنجش میزان غلظت جیوه در بافت های بدن مارماهیان خزری انجام دادند. چنانچه پیشتر نیز اشاره شد، مارماهیان خزری ازجمله شاخص های بیولوژیکی ایده آل هستند. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت آشکاری میان غلظت جیوه در جنس های مختلف وجود دارد. در واقع بافت های بدن ماده ها در مقایسه با نرها پذیرای میزان بیشتری جیوه است که متاسفانه می تواند به تخم های ماهی نیز منتقل شود. علاوه بر این غلظت جیوه در ماهیچه های این آبزیان بیشتر از غلظت ثبت شده در کبد آنها بود که البته این مساله تا حدودی قابل توجیه است. محققان باور دارند که تفاوت میان میزان غلظت جیوه در بدن این آبزی با دیگر گونه های مشابه تا حدودی به دلیل رژیم غذایی خاص آن و غیرانگل بودنش است. در مجموع مارماهیان خزری به واسطه مهاجرت در رودخانه های آلوده و محدوده های بسته و سدسازی شده، بشدت آسیب پذیر هستند لذا اعمال طرح های مدیریتی و حفاظتی می تواند در ادامه بقای این گونه باارزش، نقش اساسی داشته باشد. اطلاعات باارزش یک نمونه دیگر از تحقیقات انجام شده روی مارماهیان خزری، سنجش وضع زیستی آنها با استفاده از پارامترهای بیوشیمیایی خونی بوده که از سوی محققان دانشگاه منابع طبیعی گرگان انجام شده است. در این تحقیق پژوهشگران تاکید ویژه ای بر شناخت فیزیولوژی مارماهیان داشته اند. لازم به یادآوری است که آنالیز پارامترهای خونی یکی از روش های مدرنی است که می تواند ارزش های فیزیولوژیکی این آبزیان را نیز نشان دهد. سنجش کل میزان پروتئین، کلسترول، گلوکز، نسبت کلسیم به منیزیم و نسبت کلسیم به فسفر ازجمله آنالیزهای این تحقیق بود و پژوهشگران در نهایت به این جمع بندی رسیده اند که لازم است هرچه سریع تر نسبت به تکمیل داده ها در مورد این گونه ارزشمند اقتصادی اقدام شود چراکه کسب داده ها و اطلاعات بیشتر از این گونه نه تنها می تواند متضمن طرح های حفاظتی و افزایش احتمال بقای این گونه نادر باشد بلکه بالطبع وضع سلامت محیط را نیز بهتر روایت خواهد کرد. فرناز حیدری / جام جم
یکشنبه 04 آبان 1393 5:00 بازدید:0
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 92]
-
گوناگون
پربازدیدترینها