واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
تیتری که مخترع دینامیت را متنبه کرد داستان زندگی آلفرد نوبل، داستان کارخانهداری افسرده است که دینامیت را اختراع میکند اما در نیمه راه متنبه میشود و سرمایهاش را صرف بنیان نهادن مهمترین جایزه جهانی در حوزههای ادبیات، اقتصاد، پزشکی، فیزیک، شیمی و صلح میکند.
آلفرد برنارد نوبل، شیمیدان، مهندس ، مخترع و کارخانه دار سوئدی بود که سرمایه ای را که از راه ساخت تسلیحات کسب کرده بود صرف بنیان گذاری مهم ترین جایزه جهانی در حوزه های ادبیات ، صلح، فیزیک ، شیمی ، پزشکی و اقتصاد کرد. مخترعی که تنها 18 ماه به مدرسه رفت! آلفرد نوبل متولد سال 1833 در استکهلم بود. او در سال 1842 به همراه خانواده اش راهی سن پترزبورگ شد. پدرش که مهندس و مخترع بود ، در آن زمان فردی متمول محسوب می شد و به همین دلیل معلم های خصوصی بودند که آلفرد را در خانه آموزش می دادند. او بدون حضور در مدرسه در درس شیمی و زبان های انگلیسی ، فرانسوی، آلمانی و روسی مهارت یافت. نوبل تنها به مدت 18 ماه در مدرسه شرکت کرد. در سال 1850 راهی پاریس شد و پس از آن در سن 18 سالگی برای تحصیل در رشته شیمی به آمریکا سفر کرد. نویسنده ای که کتابش را سوزاندند با وجود نداشتن تحصیلات آکادمیک، آلفرد نوبل زبان های سوئدی ، فرانسوی ، روسی ، انگلیسی، آلمانی و ایتالیایی را به روانی صحبت می کرد. او همچنین مجموعه اشعاری را به زبان انگلیسی سرود. نوبل در روزهای پایانی عمرش نمایشنامه ای چهار صفحه ای را با نام «مکافات» برگرفته از اثر «پرسی شلی» به نگارش درآورد. تنها چهار نسخه کپی از این نمایشنامه باقی ماندند، زیرا اندکی پس از مرگ، تمام نسخه های آن به اتهام مطالب کفرآمیز و غیراخلاقی سوزانده شدند اما در سال 2003 نسخه دوزبانه «مکافات» برای نخستین بار به چاپ رسید. مالک افسرده 90 کارخانه تولید سلاح نوبل پس از تحصیل در رشته شیمی، به روسیه رفت و پس از ورشکسته شدن پدرش به وطن بازگشت و خود را وقف تحقیق درباره مواد منفجره کرد. او در سال 1867 دنیامیت را اختراع کرد. این چهره سوئدی در طول عمر خود 350 اختراع به ثبت رساند و در زمان مرگ مالک 90 کارخانه تولید سلاح بود. او بیش تر عمر خود را صرف سفر به کشورهای مختلف به منظور احداث کارخانه کرد ، اما بین سال های 1873 تا 1891 در پاریس اقامت داشت. او هرگز ازدواج نکرد و دوره های متعدد افسردگی را تجربه کرد. تیتری که مخترع دینامیت را متنبه کرد زمانی که «لودویگ نوبل» برادر آلفرد در سال 1888 درگذشت، آلفرد نوبل برای دیدن کن به فرانسه رفته بود که آگهی ترحیم برادرش را در یک روزنامه دید. این نشریه فرانسوی لودویگ را به دلیل فعالیت هایش در زمینه مواد منفجره متهم کرده و تیتر زده بود: «سوداگر مرگ مُرد». آلفرد نوبل به فکر فرورفت و حس کرد که دوست ندارد پس از مرگش روزنامه ها بنویسند: «دکتر آلفرد نوبل که با یافتن راه هایی برای کشتن سریع تر انسان های بیش تر ثروتمند شد، روز گذشته بدرود حیات گفت.» بنابراین او در 27 نوامبر 1895 در باشگاهی سوئدی - نروژی آخرین وصیت نامه اش را امضا کرد و قسمت اعظم دارایی اش را برای بنیان گذاری جایزه نوبل اختصاص داد. او با تخصیص 94 درصد میراثش مبلغ 31 میلیون و 225 هزار کرونی را صرف راه اندازی پنج جایزه نوبل پزشکی ، شیمی ، ادبیات ، فیزیک و صلح کرد. این جایزه قرار شد هر ساله با در نظر گرفتن ملاک های آلفرد نوبل که در وصیت نامه اش قید شده به برترین شخصیت های جهان بدون درنظر گرفتن ملیت آن ها اعطا شود. چرا تولستوی، ایبسن و ... نوبل نبردند؟ آلفرد نوبل در وصیت نامه خود شرط اعطای جایزه نوبل ادبیات را «نگارش اثری در راستای ایده آل ها» دانست. آکادمی سوئدی نوبل سال های بسیار تصور می کرد منظور از این جمله نگارش آثار ایده آلیستی است. به همین دلیل نویسندگانی چون «لئو تولستوی» و «هنریک ایبسن» که در آثار خود کم تر به فاکتورهای رمانتیک توجه داشتند، شایسته دریافت نوبل ادبیات شناخته نشدند. گفته می شود خصومتی که نوبل با یک ریاضی دان داشت، دلیل تخصیص داده نشدن جایزه در رشته ریاضی شد. به دلیل کامل نبودن طراحی ای که آلفرد نوبل در وصیت نامه خود ارائه داده بود، تاسیس بنیاد نوبل پنج سال طول کشید و اولین جایزه نوبل در 10 دسامبر 1901 اعطا شد. آلفرد نوبل که از بیماری آنژین (گلودرد) رنج می برد، سرانجام در سال 1896 درگذشت و اکنون جهان او را نه به عنوان مخترع دینامیت، بلکه بیش تر با لقب بنیان گذار جوایز نوبل به یاد می آورد. پیکر او در استکهلم به خاک سپرده شد.(ایسنا)
پنج شنبه 17 مهر 1393 15:58 بازدید:3
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]