واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش میدهد
کاخ چهلستون لانه کبوتران
قسمتهای زیادی از سقف کاخ چهلستون اصفهان، لانه کبوترانی شده که دستهدسته میآیند تا در این شکوه عصر صفوی خوش باشند. کجا از اینجا بهتر؟!
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، باغ موزه چهلستون یکی از آثار تاریخی بینظیر عهد صفوی است که چند سال پیش به ثبت جهانی رسید و چندی پیش به مناسبت روز جهانی گردشگری همایشی در این باغ موزه بینظیر برپا شد. شکوه و جلال این بنای تاریخی نگاه را به سمت عمارت میکشاند تا جایی که وقتی گردنت درد گرفت، تازه میفهمی که مدتهاست به این شکوه و زیبایی خیره شدهای. اما آنچه دل را میآزارد سوراخ شدن و کندن قسمتهایی از سقف کاخ بود که لانه کبوترانی شده بود که دستهدسته میآمدند تا در این شکوه عصر صفوی خوش باشند. کجا از اینجا بهتر؟! صدای بلند دستگاههای موسیقی که میخواند تا در همایشی به مناسبت روز جهانگردی، دل حضار را شاد کند باز نگاهم را به قامت بلند کاخ کشاند، احساس کردم ستونها میلرزد. نم و نا و ریختگی گره چینیهای سقف آدم را آزرده خاطر میکند. مصلحی، مدیرکل سابق میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفته بود: 8 میلیارد تومان بودجه داریم با 20 هزار اثر تاریخی و من به عنوان یک مدیر معترض هستم به این بودجه که نمیتوان آثار تاریخی این شهر بزرگ را مدیریت کرد. اما باید دید آیا نمیشود این بودجهها را در حال حاضر متمرکز روی بناهای تاریخی مقصد کرد و لااقل این بناهای پربازدید را از این چهره دگرگون و خمود بیرون کشید؟
کاخ موزه چهلستون سوراخ سوراخ شده تا لانه کبوترها شود؛، آیا نمیتوان سهمی از این بودجههای ناچیز را برای مرمت اینگونه بناها به کار برد. حفظ و نگهداری میراث فرهنگی شهرمان تا همین جا که مانده است، تا همین بناهای نا و نم گرفته و پر از یادگاری بر در و دیوارش، نه بودجه میخواهد و نه زحمت! کافی است بدانیم که این حجم از صدا به بنا آسیب میرساند و گرفتن لانهای کبوتر با مرمتی سطحی میتواند جلوی آسیبهای بیشتر را بگیرد. قرنهای پیش از این، در عهد صفوی کاخ موزه چهلستون هم مرکز نواختن موسیقی بود اما گروه موسیقی پایین حوزه با فوارهای که صدا را منعکس میکرد میایستادند به هنرنمایی و نیازی به بلندگو نبود تا چهار ستون این بناها را بلرزاند. و حالا با صدای بلندگو، دف و شیپور و حنجرههایی که بلند میخوانند تا حضار را به دست و جیغ و هورا بکشانند، کاری است که به تخریب بناها سرعت میبخشد. * بنایی که به ثبت جهانی رسیده است و این در حالی است که در سی و پنجمین کمیته میراث جهانی که در پاریس و در مقر یونسکو برگزار شد، بنیاد آموزشی علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) 9 باغ ایرانی از جمله باغ موزه چهلستون را ثبت میراث فرهنگی جهان رساند. به نظر کمیته میراث فرهنگ جهانی آثاری میتوانند پذیرفته شوند که دارای معیارهایی همچون شاهکار نبوغ خلاق بشری، نمایانگر ارزشهای مهم بشری، نمایانگر عنصر منحصر به فرد سنت فرهنگی، نمونه برجسته آثار مهندسی، معماری و فناوری مرحله مهمی از تاریخ بشر، پیوند مستقیم یا محسوس با سنتهای زنده و اندیشهها یا باورها و آثار هنری و ادبی با اهمیت جهانی باشد. باغ چهلستون تنها قسمت کوچکی از باغ وسیع جهاننماست که پیشینه آن به قبل از دوران صفوی میرسد. کاخ چهلستون از نخستین بناهایی است که در آن تزئین وسیع، آینهکاری، نقاشیهای بزرگ دیواری و ستونهای چوبی، با سرستونهای مقرنس به کار رفته است. تمام دیوارها با آینههای قدی و شیشهها و نقاشیهای رنگی و زیبا تزئین شده بوده و همه درها و پنجرهها از نوع منبت و خاتم بوده است. مهارت و استادی ایرانیان در طرح این کاخ به خوبی مشاهده میشود که در آن فضای خارج از عمارت با فضای داخل آن، چنان مربوط و هماهنگ است که نمیتوان تشخیص داد کجا یکی پایان مییابد و دیگری آغاز میشود ایوان اصلی و چشمگیر کوشک با ستونهای متعدد که از ویژگیهای بنا محسوب میشود.
معماری این کاخ ترکیبی از هنر معماری چینی و ایرانی و فرنگی است عمارت چهلستون مشتمل بر یک ایوان اصلی (بزرگ) به طول سه متر و عرض 17 متر و ارتفاع 14 متر رو به شرقی ساخته شده است. ستونهای ایوان هشت ضلعی از جنس چوب چنار و کاج است. استخرِ مقابل عمارت به طول 110 متر و عرض 16 متر هماکنون نیز طراوت و زیبایی خاصی به این کاخ میدهد. در گذشته جهش آب در حوض وسط تالار از دهان شیرهایی که در چهار گوشه حوض قرار داشتند و فوارههای سنگی که نقطه به نقطه در جوی کوچک اطراف عمارت قرار داشتند، صفای مخصوصی به این عمارت میداده است. تناسبات استخر مقابل کاخ برای دیدن تصویر کاخ در آب و تیرگی کف استخر به منظور هرچه عمیقتر نشان دادن آن طراحی گشتهاند. ایوان کاخ چهلستون مرکب از دو بخش است یک بخش که بر 18 ستون چوبی و رفیع استوار است چهار ستون وسط که بر روی چهار شیر سنگی قرار گرفته و حجاری آنها به گونهای است که دو شیر به یک سر انسان نشان داده میشود. از دهان این چهار شیر آب فوران میکرد و به حوض مرمری تالار میریخت. قسمت دیگر که کمی مرتفعتر است سر در ورودی تالار را تشکیل میدهد و در بعضی منابع آن را تالار آیینه نامیدهاند، این قسمت بر دو ستون قرار گرفته و سراسر آن مزین به آیینهکاری وسیع و پرکاری است که در آن آیینههای ریز و خوش نقش به صورت معرق در کنار آیینههای قدی و خشتی به کار رفتهاند. سقف تالار از قابهای چوبی و به اشکال مختلف هندسی ساخته شدهاند. تصویر قرینه حوض مرمرین وسط ایوان در تزئینات سقف مشاهده میشود. این قرینهسازی شباهت بسیاری با ایوان عالیقاپو دارد. انتهای پیام/2301/صا40
93/07/08 - 14:08
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 143]