واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
چشم انداز دولت جدید عراق
در حالی که آمریکائی ها منتظر باج خواهی از نخست وزیر جدید عراق هستند، بخش قابل توجهی از احزاب عراقی نیز خواهان منافع خود هستند و شاید کمتر حزبی است که به مانند دولت قانون، منافع ملت را بر منافع خود ترجیح دهد.
بعد از ماه ها مشاجره و مناقشه برای تشکیل کابینه جدید عراق، در نهایت فؤاد معصوم، رئیس جمهوری عراق، حیدر العبادی، از اعضای با سابقه و کمتر آشنای حزب الدعوه را برای پست نخست وزیری انتخاب نمود. با این عمل، روند گذار از بحران به سمت آرامش یک قدم به اهداف خود نزدیکتر گشت. آنچه مشخص است؛ حیدرالعبادی از مقبولیت نسبی در میان احزاب و جریان های عراقی برخوردار است و احزاب نه تنها با تشکیل کابینه بلکه با روند انتخاب وزرا نیز اعلام آمادگی کرده اند. در خارج نیز زمزمه هایی از حمایت به گوش می آید و به نظر همه چیز خوب می رسد؛ آیا این حمایت ها جدی است و روزهای آرامی در انتظار عراق ناآرام و خسته از کشتار و ناامنی است؟ در حالی که خود العبادی می داند که روزهای سختی در پیش دارد و باید بتواند نظرات مختلف و متفاوت را جلب کند و اتحاد و یکپارچگی را به این کشور بحران زده بازگرداند. به همین منظور باید چند مؤلفه را در تحولات عراق بررسی کنیم تا بتوانیم درک درستی از شرایط کنونی داشته باشیم؛ 1- اهل سنت عراق که مدت ها مخالف تشکیل کابینه عراق بودند، حال که مالکی را برکنار از قدرت میبینند امیدوارند تا با اقناع العبادی برای ورود تعداد بیشتری از عناصر خود در کابینه و تلاش برای تغییراتی در قانون اساسی بتوانند منافع خود را بیش از پیش به دست بیاورند. البته بعد از معرفی العبادی نشانههایی از همکاری اهل سنت عراق با دولت جدید دیده می شود و نمونه بارز این تمایل، ورود تعداد زیادی از طوایف سُنّی الرّمادی و الأنبار به جبهه نبرد علیه داعش در روزهای اخیر است. با این حال اهل سنت برای العبادی خط و نشان نیز کشیده و شرط کردهاند که دولت باید از اعمال تبعیض علیه اهل سنت دست بردارد وگرنه با او به گونه ای برخورد می کنند که با مالکی کردند! 2- کردستان عراق بعد از انتخاب فؤاد معصوم پیروزی اول را از آن خود کرد و با انتخاب العبادی به نظر میرسد که در حال وصول به بخشی از اهداف خود است. درست است که العبادی عضو الدعوه است، اما تحصیل کرده لندن است و همچنین ناشناخته بودن و تازه کار بودنش باعث شده تا کردها نیز به فکر تأمین منافع اقلیم و تحقق موضوع فدرالیسم و خودمختاری این منطقه باشند. آنچه اکنون مبرهن است این که مسعود بارزانی رسماً اعلام کرده که با دولت جدید همکاری مستقیم خواهد داشت. 3- شیعیان عراقی نیز با العبادی موافق اند و حتی خود دولت قانون به رهبری مالکی نیز از نخست وزیری او حمایت کرده است. مجلس اعلی و جریان صدر نیز به العبادی روی خوش نشان دادهاند. برای مثال «جبر الزبیدی» به عنوان گزینه مجلس اعلی در پست وزارت کشور و «همام حمودی» به عنوان نائب رئیس پارلمان عراق مطرح شده است. برای پست وزارت خارجه نیز رقابت شدیدی میان «ایاد العلاوی»، از شیعیان سکولار، «صالح مطلک»، معاون نخست وزیر مالکی و «هوشیار زیباری»، وزیر خارجه کنونی وجود دارد که البته احتمال معرفی گزینه کردها یعنی زیباری بر این پست محتملتر است. به هر صورت اتحاد شیعیان در این برهه حساس، می تواند به شدت به تقویت موضع آن ها برای مشروعیت بخشی به حاکمیت مؤثر واقع گردد. 4- در این میان موضع غربی ها و نماد آنها ایالات متحده جالب توجه است. آمریکایی ها علی رغم حمایت ضمنی از نخست وزیری العبادی، تمایل چندانی به تشکیل حکومت توسط شیعیان مذهبی از جمله اعضای حزب الدعوه نشان نداده اند و شاید اشخاصی همچون ایاد علاوی و احمد چلپی گزینه مناسبتری برای آمریکایی ها میبود. شاید دلیل این تمایل غربی ها است که هم اکنون چلپی به عنوان نامزد یکی از پست های کابینه جدید و به احتمال زیاد وزارت دارایی معرفی شود. در مقابل ایاد علاوی موضع مثبتی نسبت به العبادی نداشته و او را پیرو سیاست های یکجانبه گرایانه الدعوه دانسته است. در شرایط کنونی ظاهراً آمریکایی ها با روند کنونی عراق موافقت کرده اند، با این حال آنچه مشخص است؛ آمریکایی ها امید دارند که العبادی بر خلاف مالکی از انعطاف بیشتری در قبال خواسته های آنان برخوردار باشد. در واقع آمریکایی ها منتظر بودند که مالکی - که قدرت بسیاری در عراق به دست آورده بود- کنار برود و شخصی معتدلتر و منعطفتر روی کار بیاید تا مانع تراشی در قبال اعمال و خواسته های آمریکایی ها و دخالت هایش در این کشور به وجود نیاید. بنابراین به نظر می رسد از این به بعد شاهد نوعی فشار سیاسی به شخص نخست وزیر برای معرفی اشخاص خاص به کابینه و اتخاذ مواضع موافق با غرب در امور داخلی و بین المللی و حتی در قبال سوریه و تحولات منطقه باشیم. در نهایت این که اگر العبادی خواسته های غربی ها را در نظر نگیرد و یا رویه نوری مالکی را دنبال کند، طولی نخواهد کشید که سنگ اندازی و مانع تراشی مقامات غربی و عمال داخلی آن ها علیه کابینه جدید آغاز خواهد شد. در واقع بخش قابل توجهی از احزاب عراقی خواهان منافع خود هستند و کمتر حزبی است که به مانند دولت قانون، منافع ملت را بر منافع خود ارجحیت دهد. مالکی در روز پایانی حکومتش اعلام کرد که در راستای حفظ اتحاد یکپارچگی عراق از حق خود گذشتم و دیگر پستی را نخواهم پذیرفت. اما این نگاه را بسیاری از گروه های سیاسی عراق ندارند و به دنبال باج خواهی از العبادی می باشند. اگر عراقی ها شرایط حساس کنونی کشورشان را در نظر نگیرند و به دنبال امتیازگیری سیاسی باشند، بحران بعثی ها و تکفیری ها در عراق به درازا خواهد کشید. عراق روزهای سختی را پشت سر گذاشته و نیاز به آرامش و باز سازی سیاسی و اقتصادی دارد و در این میان نخبگان سیاسی عراق در وضعیت آزمون سختی قرار دارند. امین محمدباقری منبع: بصیرت انتهای متن/
93/06/01 - 06:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]