واضح آرشیو وب فارسی:فارس: رییس جمهور جدید ترکیه میراث دار اشتباهات خود در پست نخست وزیری شده است
مصائب خودساخته اردوغان؛ پا در کفش بزرگان!
مهمترین درس تحولات خاورمیانه برای اردوغان این بود که خاورمیانه پیچیدهتر از آنی است که بتوان با دیپلماسی عمومی فعال و نطق آتشین و چند شعار علیه اسرائیل در اجلاس داووس به رهبری آن رسید.
سایه بحران بر سر اردوغان؛ این جمله شاید یکی از بهترین توصیفها برای وضعیتی باشد که اردوغان در آن به سر میبرد. در نظام بینالملل اگرچه پدید آمدن بحرانها یک امر همیشگی است اما میزان اثرپذیری دولتها از بحرانهای پیرامونی خود به سیاستهای آنها در قبال بحرانها مرتبط است؛ امری که میتوان حالا مصداق بارز آن را در ترکیه مشاهده کرد. حالا اردوغان که رئیس جمهور ترکیه شده، با مشکلاتی روبرو است که میراث دوران نخستوزیریاش است؛ میراث دوران اشتباهات بزرگ او. اقتصاد ترکیه به دلیل عدم پایبندی مقامات دولتی این کشور به ارزشهایی که شعارش را میدهند، در سالهای اخیر وضعیت نسبتا مساعدی را داشته است. یک نمونه از این مساله را میتوان در روابط رو به گسترش اقتصادی ترکیه با رژیم صهیونیستی دید. در حالی که اردوغان پس از حمله نظامیان اسرائیل به کشتی مرمره در سال 2010سفیر خود را از تلآویو فراخواند و مانوری ضد اسرائیلی را از خود به نمایش گذاشت، روابط اقتصادی بیسابقهای را با این رژیم تجربه کرده است. حجم مبادلات تجاری آنکارا و تلآویو در سال 2009 و قبل از حادثه کشتی مرمره به 2٫4 میلیارد دلار میرسید که این رقم در سال 2010 به سه میلیارد و در سال 2012 به چهار میلیارد دلار افزایش یافت. سیاست های اقتصادی اردوغان اما هم زمان با ثبات نسبی اقتصاد ترکیه، امنیت چند ماهی است که مهمترین معضل داخلی این کشور شده است. این مساله رخ نداد مگر با سیاست خارجی فعال و البته غیرهوشمندانه و عجولانه اردوغان و وزیر خارجهاش داود اوغلو در قبال تحولات منطقه. در حالی که بازیگرانی چون ایران، عربستان، مصر و سوریه سالهای مدیدی است در منطقه حضور دارند، ترکیه با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 بیشتر از قبل متوجه خاورمیانه شد و با انتخاب داود اوغلو در می 2009 فصل جدیدی از سیاست خاورمیانهای این کشور آغاز شد. حالا خاورمیانه برای ترکیه به سرزمین فرصتها تبدیل شده بود که میتوانست رویای عثمانی را تا حدی تداعی کند. ترکیه برخلاف ایران و عربستان که هر یک در پی ایفای نقش اصلی در بخشی از خاورمیانه بودند، سعی کرد تا سرتاسر این منطقه استراتژیک را در حوزه نفوذ خود جای دهد. کمتر مسالهای در منطقه بود که ترکیه در آن ورود نکند. سیاست «تنش صفر» اوغلو استراتژی ترکیه شده بود تا بازیگر اصلی خاورمیانه شود. تحولات منطقه در سال 2011 این اشتیاق زاید الوصف را دامن زد. سایه سیاست خارجی پراشتباه نخست وزیر اردوغان و وزیر اوغلو حالا بر سر پرزیدنت اردوغان سنگینی خواهد کرد. اگرچه چند ماه قبل، نشانههایی از تغییر گفتار نسبت به سوریه در سیاست خارجی ترکیه دیده شد اما به نظر همچنان اردوغان علاقه دارد تا بر همان مسیر گذشته گام بردارد ترکیه اردوغان و اوغلو حالا رسما پای خود را روی گاز سیاست خارجی گذاشته بودند. در مصر و تونس، ترکیه نظرات صریحی داشت اما در بحرین، چون منافع اقتصادیاش در ارتباط با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در خطر میافتاد، جانب محافظهکاری را گرفت. اوج جنون سیاست خارجی ترکیه اما در سوریه بود. اردوغان با دمیدن بر آتش بحران سوریه گوی سبقت را از همه ربوده بود. ترکیه رسما آتشبیار معرکه سوریه شده بود و از ناآرامیهای عراق حمایت و حتی بر آن میافزود. حمایتهای ترکیه از تروریستها در سوریه و عراق٬ در تاریخ ثبت خواهد ماند. تلاش عجیب اردوغان برای عملی شدن تهدید نظامی سوریه توسط آمریکا، اشتراک نظر با اسرائیل بر سر استقلال کردستان عراق، حمایت از جریان افراطی و تکفیری در منطقه و … از دیگر مواردی است که حالا امنیت ترکیه را در معرض تهدید قرار داده است. مرزهای ترکیه ناآرام است، امکان حمله جریان تکفیری علیه ترکیه در برخی مناطق وجود دارد، انفجارهای تروریستی در این کشور یک گزینه کاملا محتمل است، واگرایی دولت با کردها افزایش یافته است، همبستگی اجتماعی مردم ترکیه در ماههای اخیر کاهش یافته و … سایه سیاست خارجی پراشتباه نخست وزیر اردوغان و وزیر اوغلو حالا بر سر پرزیدنت اردوغان سنگینی خواهد کرد. اگرچه چند ماه قبل، نشانههایی از تغییر گفتار نسبت به سوریه در سیاست خارجی ترکیه دیده شد اما به نظر همچنان اردوغان علاقه دارد تا بر همان مسیر گذشته گام بردارد. مهمترین درس تحولات خاورمیانه برای اردوغان این بود که خاورمیانه پیچیدهتر از آنی است که بتوان با دیپلماسی عمومی فعال و نطق آتشین و چند شعار علیه اسرائیل در اجلاس داووس به رهبری آن رسید. بزرگترین اشتباه او این بود که سعی کرد تا پایش را در کفش بزرگان کند؛ کفشی که همچنان هم برای او بزرگ است. آیا حالا پرزیدنت اردوغان این را درک خواهد کرد؟! نشانهای برای پاسخ مثبت به این سوال دیده نمیشود. سعید ساسانیان منبع: رصد انتهای متن/
93/05/26 - 04:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 115]