محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803103928
نهضت ترجمه ، یگانه رمز شکوفایی تمدن ایران و اسلام
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نهضت ترجمه ، یگانه رمز شکوفایی تمدن ایران و اسلام تهران - ایرنا - نهضت ترجمه در ایران زمین از مهمترین دوران های ماندگار بود که در شکل گیری تمدن اسلامی و شکوفایی و بالندگی آن تأثیری بی نظیر و ماندگار بر جای نهاد.
با اندکی تأمل در بسیاری از مصاحبه ها و صحبت هایی که رسانه های مکتوب و نوین در تاریخ معاصر ایران با اندیشمندان و اهالی فرهنگ و هنر انجام داده اند، حفظ هویت فرهنگی و احیای فرهنگ و تمدن دوران شکوهمند تاریخ ایران زمین از مهمترین دغدغه های آن ها بوده است.
بدون شک سرآغاز دوران یکی از مهمترین دوران های ماندگار فرهنگی ایران زمین که تمدن اسلامی را شکل داد، نهضت فرهنگی بود که در دوران نخست خلیفگان عبّاسی با بکارگیری وزیران ایرانی ای که یاور دانش و دانشمندان بودند (همچون برمکیان، خالد، یحیی، فضل و جعفر) شکل گرفت. در روزگار آن ها کار ترجمه و نشر کتاب به یکی از پر رونق ترین امور کسب و کار در حوزه ی اقتصاد تبدیل شد.
برای نمونه به سبب نامه ای که مأمون در زمان خلافت خود به امپراتور روم نوشت و از وی درخواست کرد تا برگزیده ای از کتاب های فلسفی خزانه های امپراتوری خود را برای وی بفرستند و فرمان مأمون جهت ترجمه ی آن ها به زبان عربی، حال و هوای شهر بغداد به روایت دکتر غلامرضا جمشید نژاد اول، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ، این گونه است:
« پس از (فرمان مأمون) بسیاری از درباریان و دیوانیان و حتی شهروندان ثروتمند و به اصطلاح بخش خصوصی بغداد، به مأمون اقتدا کردند و در این نهضت شریک شدند و مبالغی از ثروت های خود را در این راه صرف کرده مترجمان و دانشمندان بزرگ را از شهرها و کانون های فرهنگی عراق و ایران و شام به نزد خود فراخواندند و ایشان را مورد نوازش و مهر خویش قرار دادند و بدین ترتیب پیروان هر ملتی در نهضت شرکت کردند.
نسطوریان، یعقوبیان، صابیان، زرتشتیان، برهمنان، رومیان با همزیستی مسالمت آمیز در زیر سایه ی مهر قرآن و اسلام با یکدیگر کار می کردند و کتاب های گوناگون علم و فلسفه از زبان های یونانی، فارسی، سریانی، سنسکریت، نبطی و غیره را به زبان عربی بر می گرداندند.
بغداد از این راه به فرهنگ - شهری تبدیل شد که در آن ناشران که بدانان ورّاق می گفتند و کتاب فروشان بسیار زیاد شدند و درهر گوشه شهر، مجلس های کاوش و پژوهش و محفل های مباحثه و مناظره برپا می گردید و مردمان معمولی در کوچه و بازار به بحث و مطالعه می پرداختند. این نهضت در دوره ی پس از مأمون نیز در زمان های چندین خلیفه ی دیگر عبّاسی ادامه یافت.
... بدین ترتیب مهم ترین کتاب های علوم ملّت های پیشین و فرزانگان ایران، یونان، هند و ... به زبان عربی ترجمه گردید.»
این فضای فاخر فرهنگی که تولید فکری محور اقتصاد خود قرار داده بود، تا حدی ادامه پیدا می کند که ابوعلی سینا (فیلسوف و دانشمند نامداری که متولد 359 ه. ش) می گوید:
«چون به طور کلّی، علم منطق و طبیعی و ریاضی را استوار ساختم و به علم الهی بازگشت نمودم، کتاب ما بعد الطبیعه (ارسطو) را مطالعه کردم، امّا چیزی از آن نمی فهمیدم و کُنه مقصود نمی رسیدم. حتّی چهل بار آن را دوره کردم و باز هم از آن سر در نمی آوردم. پس از خود نومید شدم و می گفتم: این کتابی است که راهی به فهمش نیست!
در این اثنا، روزی، وقت عصر، در بازار ورّاق (ناشران) حاضر گشتم. دلّالی را دیدم مجلّدی در دست دارد و بر آن ندا می کند. آن را بر من عرضه کرد. من آن را بر وی رد کردم. ردّ کسی که از چیزی به تنگ آمده باشد و اعتقادش بر آن باشد که فایده ای در آن نیست. پس دلّال گفت: بخر این کتاب را که بسیار ارزان است و به سه درهم می فروشم، زیرا صاحبش به بهای آن محتاج است!
چون وی چنین گفت، آن را بخریدم و آن کتابی بود از مؤلّفات ابونصر فارابی، در بیان اغراض کتاب ما بعد الطبیعه. پس به خانه برگشتم و بزودی به مطالعه آن روی آوردم. همان وقت، اغراض آن کتاب بر من گشوده شدند، زیرا که عبارت هایش را به طور کامل، در حفظ داشتم. پس به غایت شادمان و فرحناک گشتم و اموال بسیاری بر فقرا و مستحقاّن، به شکرانه ی آن گشاد، تصدّق نمودم.»
این تحول فرهنگی در حالی بود که به گفته دکتر محمد اسلامی ندوشن، ˈما قبل از اسلام اثر مهمی در زمینه ی ادب نداشتیم، چراکه اگر می داشتیم حتما می ماند و به ما می رسید، و اگر از بین رفته است دلیل آن است که تاب مقاومت در برابر حوادث نداشته است. قرائن دیگری نیز نشان دهنده ی این حقیقت هست. اصولاَ در دوران ساسانی کتابت در انحصار دبیران بوده، و دبیران هم به اصطلاح قدیم طبقه ی دیوانی را تشکیل می دادند که دایره ی تفکر و عملشان در حد مسائل رسمی و اداری بوده، و کمتر به مسائل فکری و ادبی پرداخته اند.
از این گذشته همین واقعیت که کسی چون بزرگمهر این قدر درباره ی او حرف ساخته اند و نمونه ی فرزانگی زمان خود به شمار آمده، دلیل برا آن است که افکار معارض و مخالف چندان مجال خودنمایی نداشته است. .... موبدان حتی از دبیران هم بدتر بوده اند یعنی نه تنها شعر و فکر و ادب را نمی پروراندند بلکه با آن ها میانه ی خوشی نمی داشته اند.ˈ
بنابراین درک ضرورت و نتیجه گیری تصمیم گیران ارشد حکومت در بلاد اسلامی در طول قرن های 3 و 4 هجری که فرهنگ و سرزمین ایران نیز بخش بزرگی از آن را در بر می گرفت، به این مهم که حفظ کیان اسلام و توسعه فرهنگی وابسته به تولید فکر و علم است سبب شد تا نهضت ترجمه شکل بگیرد.
حمایت های مالی و اجتماعی صاحبان قدرت و متمولین در ابتدا سبب مهاجرت فرهیختگان به مراکز حکومتی اسلام شد (برای مثال مهاجرت جورجیس، رئیس پزشکان جندی شاپور و یا چند منجم هندی به بغداد).
سپس ضرورت یادگیری زبان های خارجی هم برای مسلمان ها و هم برای دانشمندان، پژوهشگران و اندیشمندان سبب شد تا مدرسه هایی همچون قِنِّسرین در ساحل رود فرات در شمال سوریه، حرّان در جزیره میان رودان، مدرسه عالی بغداد، و دانشگاه گندی شاپور در جنوب غربی ایران بیش از پیش رونق گرفته و به تربیت دانشجویانی دست بزنند که بعدها مرزهای علوم ریاضی، فیزیک، شیمی، و پزشکی را درنوردیدند و در کمتر از دو قرن شاهکارهایی علمی و فلسفی نظیر کتاب های شفا و قانون بوعلی سینا، جبر و مقابله خوارزمی، اخلاق ناصری و جبر و اختیار خواجه نصیرالدین طوسی، احصاء العلوم و الاغانی فارابی، الحاوی رازی و بسیاری از کتاب های دیگر که در این نوشتار مجال ذکر عنوان های آن ها نمی رود را به جهانیان عرصه داشتند.
ثمره این کوشش ها بعدها مسبب بوجود آمدن سلسله های پایدار و قدرتمندی همچون سامانیان و صفویان در ایران شد که شکوه بکارگیری دانش اسلامی برآمده از این نهضت را می توان در نوع شهرسازی، معماری خانه ها، سبک آثار هنری و صنایع دستی، مراکز کسب و کار، ساخت اداوات نظامی، حتی نوع سبک زندگی و دیوان سالاری دستگاه حکومتی را مشاهده کرد و مورد مطالعه قرار داد.
بنابراین نهضت ترجمه و صنعت نشر (شامل نویسنده، مترجم، ناشر، فروشنده، توزیع کننده، کتابدار) مولّد اصلی شکوفایی تمدن اسلامی بوده است. هرچند سران سیاسی بلاد اسلامی پس از فتح اراضی بسیار در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا به علت آشنایی نداشتن با تمدن های بیگانه نظیر ایران و روم و همچنین عدم تجربه در شهریاری و شهرنشینی در ابتدا نسبت به برخی از فعالیت های هنری نظیر موسیقی و نقاشی حساسیت نشان می داده اند و ˈاما آموزه های اسلام سبب شده بود تا مسلمان ها با جوامع مغلوب سلبی و متکبرانه رفتار نکنند و دست به امحای آثار علمی و تمدّنی آنان نزدند، بلکه ضمن تلاش در جهت حفظ و حراست از آثار تمدّنی جوامع مغلوب، متواضعانه آنچه را که مفید و سازگار با اصول خود یافتند، جذب و پایه های علمی و تمدّنی خود را تقویت کنند.ˈ
شاید این یکی از عوامل اصلی شتاب دهی توسعه ی فرهنگی اسلام و ایجاد اعتماد میان قوم های مختلف با این آیین شد که خیلی سریع به ایجاد یک تمدن نوین که عقل گرایی و اندیشه الهی را سرلوحه کار خود قرار داده بود، منجر شد. حال روایت شده است که سه قرن طول کشید تا اروپا مسیحیت را پذیرفت، آن هم زمانی که مسیحیت را از حالت واقعی اش خارج کرد و شکل اروپایی به آن داد.
به تازگی و همزمان با سال اقتصاد، فرهنگ، با عزم ملّی و مدیریت جهادی، وزارت و ارشاد اسلامی دولت تدبیر و امید خانه ی ترجمه را در راستای شتاب بخشی به امر ترجمه، حمایت از مترجمان و ناشرین راه اندازی کرده است که باید آن را در راستای شناساندن و تبادل آثار علمی، فرهنگی و هنری میان فرهنگ ایران با سایر و تحقق شاخصه های توسعه ی پایدار به فال نیک گرفت.
*گروه اندیشه
از : سیده سالومه جواهریان
13/05/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 36]
-
گوناگون
پربازدیدترینها