واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: جولان اتمي امريكا در حياطخلوت حقوقي
امريكا با سابقهسازي در زمينه منع سلاحهاي هستهاي و به ويژه استناد به «برنامه اتم براي صلح»، تلاش كرده تصويري از خود در افكار عمومي بسازد كه نقش اين كشور به عنوان اولين توليد كننده سلاح هستهاي در جهان و همچنين اولين استفاده كننده از آن، از ديدها به دور بماند. به واقع، تغيير ذهنيت جهانيان راجع به جنايات هستهاي اين كشور و تبديل شدن به مدافع صلح جهاني، از اولويتهاي سياست خارجي اين كشور بوده و هست؛ موضوعي كه طرح اوباما داير بر «جهان عاري از سلاح هستهاي»، ارتباط نزديكي با آن دارد. اين در حالي است كه نه تنها هنوز كارنامه سياه اين كشور در زمينه سلاحهاي هستهاي باقي است بلكه توسعه ذخاير هستهاي و توليد نسلهاي جديد اين سلاحها، بخش مهمي از بودجه نظامي سالانه را تشكيل ميدهد. در اين رابطه، از برنامه مشترك وزارتخانههاي انرژي و دفاع امريكا داير بر توليد سلاحهاي جديد هستهاي در قالب نسلهاي دوم تا چهارم ياد ميشود.
اما سياست خارجي و دفاعي امريكا براي پوشش اين برنامهها و به منظور تصويرسازي از اين كشور به عنوان پشتيبان نظام عدم گسترش، مجموعهاي از راهبردها، برنامهها و اقدامات را در دستوركار قرار دادهاند. يكي از اين محورها، تلاش براي تحريف تعريف سلاح هستهاي در قالب راهبرد 2014 مقابله با سلاحهاي كشتارجمعي است.
پنتاگون بر اساس سياستهاي دولت اوباما، راهبرد جديدي را در خصوص «مقابله با سلاحهاي كشتارجمعي» در 30 ژوئن تصويب و منتشر كرد. يكي از مسائل مهم در رابطه با اين راهبرد، تعريف خودساخته و جديد امريكا از سلاحهاي كشتارجمعي است. هرچند در اسناد حقوقي بينالمللي هنوز هيچ گونه تعريفي در رابطه با سلاحهاي كشتارجمعي و مصاديق آنها ارائه نشده است اما بر اساس عرف بينالمللي، اين سلاحها كه ناظر بر «قدرت تخريب فراگير و كشتار گسترده و همچنين عدم امكان پدافند مؤثر» هستند، شامل سه دسته از سلاحهاي شيميايي، بيولوژيك (يا باكتريولوژيك) و هستهاي (يا راديولوژيك) به شمار ميروند و البته متناسب با توسعه فناوري، قابليت گسترش محتواي اين سلاحها به انواع جديد نيز منتفي نشده است.
در سند دفاعي جديد پنتاگون در دولت اوباما، تعريف ارائه شده با اين هدف است كه اين كشور بتواند به برنامههايي كه در زمينه سلاحهاي كشتارجمعي و توليد نسلهاي جديد اين سلاحها دارد، مشروعيت ببخشد. از همين رو، تعريفي را ارائه كرده كه عملاً نسلهاي جديد سلاحهاي كشتارجمعي امريكا و تمركز بر سلاحهايي كه شامل اورانيوم تهي شده هستند، قابليت محدودسازي و تقبيح در مجامع بينالمللي را نداشته باشند.
بر خلاف سياست امريكا به ويژه در حوزه ديپلماسي عمومي كه درصدد است دولت اوباما و خط مشيهاي اين دولت را چيزي متفاوت از دولت جرج بوش نشان داده و به ويژه ادعاي جهان عاري از سلاح هستهاي و ايجاد صلح جهاني را تداعي كند، راهبرد جديد 2014 مؤيد آن است كه دولت اوباما بيشتر از دولتهاي قبلي در راستاي توليد و توسعه سلاحهاي هستهاي و ساير سلاحهاي كشتارجمعي برنامهريزي كرده است. راهبرد جديد، تعريف سلاح كشتارجمعي را محدودتر كرده است تا اين كشور بتواند به برنامههايي كه براي توليد سلاحهاي جديد كشتارجمعي دارد، مشروعيت ببخشد.
به عنوان نمونه، در نسخه 2006 اين راهبرد كه مربوط به دوران بوش پسر است، سلاح كشتارجمعي با لحاظ نوعي استاندارد جهاني و عرفي كه در اين زمينه وجود داشته، تعريف زير را در مورد آن ارائه كرده بود: «سلاحهايي كه قادر به ايجاد خطر بالاي تخريب (قابليت) بوده يا به نحوي استفاده شوند كه شمار گستردهاي از جمعيت را نابود كنند. اين سلاحها را ميتوان شامل سلاحهاي هسته اي، بيولوژيك، شيميايي و راديولوژيك دانست ولي شامل ابزارهاي پرتاب اين سلاحها كه مجزا و منفك از سلاحها باشند، نميشوند». اما در راهبرد جديد 2014، اين تعريف به نحو زير دستكاري شده است:«سلاحهاي شيميايي، بيولوژيك، راديولوژيك يا هستهاي كه قادر به ايجاد تخريب بالا يا قربانيان گسترده باشند و شامل ابزارهاي جابجايي يا پرتاب آنها كه مجزا و قابل تفكيك از خود سلاحها باشند، نميشوند.»
بدين ترتيب در راهبرد جديد ژوئن 2014 امريكا اولاً سلاحهاي سهگانه شيميايي، بيولوژيك و هستهاي به خودي خود، كشتارجمعي تلقي نميشوند و تنها در صورتي چنين تلقي خواهند شد كه به تخريب يا كشتار گسترده منجر شوند. به عبارت ديگر، اين كشور تلاش كرده تا نسلهاي جديد سلاحهاي كشتارجمعي را كه «تمييز» و «هوشمند» عنوان ميشوند، شامل ممنوعيت اين سلاحها نشوند. ثانياً سلاحهاي كشتارجمعي فقط به اين دستهها از تسليحات اطلاق شده است و در مورد سلاحهاي جديدي كه قدرت كشتارجمعي دارند (هارپ، سلاحهاي ليزري و نامتعارف جديد، سلاحهاي توليد شده با اورانيوم تهي شده، سلاحهاي نژادي و. . . )، اين تعريف غيرقابل اعمال شده است.
بر اين اساس، سياست دفاعي و خارجي امريكا با هدف منحرف كردن تدابير بينالمللي و افكار عمومي از برنامههايي كه در رابطه با توليد جديدترين نسلهاي تسليحات كشتارجمعي در دستوركار دارند، درصدد تحريف و تغيير تعريف سلاحهاي كشتارجمعي بر آمده است.
نویسنده : دكتر نادر ساعد
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۲ مرداد ۱۳۹۳ - ۲۰:۴۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]