محبوبترینها
معرفی چت روم مرام چت؛ بهترین چت روم فارسی برای حل همه مشکلات
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799908471
هادیان: ایران و 1+5 در به نتیجه رسیدن گفت و گوها جدی هستند/احتمال تمدید مهلت توافق هسته یی کم نیست
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
در گفت و گوی تفصیلی با ایرنا/بخش نخست هادیان: ایران و 1+5 در به نتیجه رسیدن گفت و گوها جدی هستند/احتمال تمدید مهلت توافق هسته یی کم نیست تهران-ایرنا-«ناصر هادیان» استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد مسایل بین المللی در گفت و گوی تفصیلی با ایرنا ضمن اشاره به جدیت ایران و گروه 1+5 برای شکل گیری توافق نهایی، گفت و گوهای «وین6» را دشوار دانست و احتمال تمدید مهلت 6 ماهه را کم ندانست.
دور ششم و پایانی گفت و گوهای هسته یی میان ایران و گروه 1+5 برای تدوین سند توافق نهایی و فراگیر در وین اتریش در حال پیگیری است. دو طرف تا 29 تیر زمان دارند تا در مهلت 6 ماهه ی نخستی که توافق اولیه برای آن ها تعیین کرده، توافقنامه ی جامع را تدوین کنند؛ در غیر این صورت این مهلت تمدید خواهد شد.
گروه پژوهش های خبری ایرنا برای تحلیل و ارزیابی آخرین وضعیت گفت و گوهای هسته یی و مسایل مرتبط با آن با ناصر هادیان استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران و پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام به گفت و گو نشست.
هادیان در بخش نخست گفت و گو با ایرنا توافق هسته یی ایران و غرب را دارای پیامدهای مهمی برای دو طرف دانست و مهمترین پیامد آن را برای ایران، رفع خطر جنگ و غیرامنیتی شدن پرونده ی هسته یی ایران ارزیابی کرد. وی گرچه از کلیت توافق هسته یی دفاع کرد اما نقدهایی نیز به آن داشت. استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران همچنین پیش بینی خود را از نتیجه ی گفت و گوهای در حال پیگیری «وین6» مطرح کرد.
در ادامه، بخش نخست گفت و گوی ایرنا با ناصر هادیان آمده است؛
***ایرنا:برخی مخالفان بر این عقیده اند میزان امتیازی که ایران در توافق ژنو به طرف مقابل داده بیش از امتیازهایی است که به دست آورده است و برخی از این هم فراتر می روند و دریافت هرگونه امتیاز مهمی از جانب ایران را رد می کنند. به عنوان سوال کلی برای شروع بحث، آیا فکر می کنید توافق هسته یی تاکنون برد-برد بوده است یا خیر؟
**هادیان:در جواب آن هایی که عقیده دارند برابری امتیاز میان دو طرف وجود ندارد و امتیازهایی که ایران داده به مراتب بیشتر از امتیازهایی است که گرفته، باید برای آن چه داده و دریافت شده است میزانی تعیین کنند. این امتیازها تعدادی نیست؛ پس باید مشخص کرد که وزن راهبردی (استراتژیک) هر یک از امتیازها به چه میزان بوده تا بتوانیم به مقایسه یی درست بپردازیم که میزان امتیازهای داده شده بیشتر از امتیازهای دریافتی بوده است یا خیر.
وزن راهبردی نیز وزن ثابتی نیست؛ به عنوان مثال قیمت یک ساعت امسال این مقدار است و سه سال دیگر به مقداری دیگر خواهد رسید. اما اگر شما در یک جزیره ی دور افتاده یی قرار بگیرید که متوجه گذر زمان نباشید، همین ساعت بسیار ارزشمند خواهد شد. ایران خود می داند که به چه چیزهایی نیاز دارد. چنین انتقادهایی نمی تواند به عنوان نقدهای علمی و کارشناسی مطرح شود.
بنابراین، ایران ابتدا باید تخمین و ارزیابی دقیق از وضعیت، نیازها و اهداف خود و همچنین تحلیل درستی از راهکارها برای رسیدن به هدف داشته باشد تا به این نتیجه برسد که توافق هسته یی تاکنون درست بوده است یا خیر. این یک بحث روشی (متدلوژی) است که نیاز بود در ابتدای بحث مورد توجه قرار گیرد.
دومین مساله این است که تقاضاهای ما در مقابل غرب چیست؟ بنابراین تا ما ندانیم که به دنبال چه چیزی هستیم و چه می خواهیم نمی توانیم به این نکته پی ببریم که امتیازهای واگذار شده مفید و بجا بوده است یا غیرمفید و نادرست.
اگر ایران به دنبال ساخت بمب اتم باشد پس طبیعی است که از امتیازهای واگذار شده ناراضی باشد؛ اگر خواهان توانایی کامل یا توانایی قانونمند باشد، باز نیز با یک سری امتیازها موافق و با برخی امتیازهای داده شده ی دیگر مخالف است. پس در مجموع باید خود بدانیم که به دنبال چه چیزی هستیم.
بنده چون اعتقاد دارم ایران به دنبال ساخت بمب نیست با هرگونه نظارت(مانیتورینگ) موافق هستم. پس طرف غربی به هر میزانی که خواستار است می تواند میزان بازرسی و نظارت خود را افزایش دهد. حتی ایران می تواند به عنوان سردمدار این جریان و داوطلب این موضوع باشد.
***ایرنا: داوطلب شدن ایران برای نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی چه مزایایی برای کشور ما دارد؟
**هادیان: ، وقتی ایران به دنبال ساخت سلاح های هسته یی نیست، پس کشورهای دیگر نیز نباید به دنبال آن باشند. پس وقتی ایران سردمدار داوطلبان برای نظارت بین المللی شود این اقدام ایران می تواند کشورهای منطقه را نیز وادار به دوری گزیدن از ساخت بمب های هسته یی کند؛ پس امتحان راستی آزمایی قوی تری باید در این راستا وجود داشته باشد. به منظور تحقق نظارت بیشتر هم می توان از اقدام های قانونی و مقرراتی و هم از اقدام های نظارتی و بازرسی استفاده کرد تا هیچ کشوری به دنبال ساخت سلاح های هسته یی نباشد.
من ضمن این که اعتقاد دارم ایران باید از امتحان های راستی آزمایی و نظارتی استقبال کند. این توافق را در فضای کنونی برای کشورمان مثبت ارزیابی می کنم؛ ولی در عین حال انتقادهایی نیز بر توافق ژنو دارم.
***ایرنا: به طور مشخص چه انتقادهایی به توافق ژنو دارید؟
**هادیان: انتقاد من به دو چیز است؛ مورد اول که نمادین (سمبلیک) است ولی امروز بهتر شده این است که ایران در توافق ژنو پذیرفت کمیته یی تشکیل شود تا بر فعالیت های کشورمان نظارت داشته باشد که تهران بر اساس مندرجات توافق اولیه ی ژنو به وعده های خود عمل می کند یا خیر؛ حتی در صورت اختلاف میان دو طرف، این کمیته به حل موضوع مورد اختلاف اقدام کند. اما من اعتقاد دارم که ایران باید کمیته یی مستقل-حتی به صورت نمادین-تشکیل می داد تا این موضوع را مورد ارزیابی قرار دهد که طرف مقابل (گروه 1+5) نیز به تعهدهای خود عمل می کند یا خیر. پس می بینیم که جای چنین کمیته یی در توافق هسته یی خالی و این نقد بر توافق وارد است.
باوجود این که انتقاد دوم را بنده به طور قاطعانه نمی توانم بیان کنم به علت این که افراد تصمیم گیر در موضوع هسته یی از یک سری اطلاعاتی بهره مند بوده اند که در دسترس همگان نیست و چه بسا که در این زمینه رایزنی های زیادی نیز انجام داده باشند؛ ولی باوجود این، دومین نقد من این است که باید در توافق ژنو مشخص می شد که تحریم ها چگونه و با چه سازوکاری (مکانیزمی) برداشته می شود و روی تحریم ها بیشتر کار می شد و این موضوع به صورت روشن تر مورد بررسی قرار می گرفت.
امروز مذاکره کننده گان آمریکایی بیان می کنند که تحریم های این کشور علیه ایران با لغو (waiver) اوباما برداشته می شود -بحث من تحریم هایی است که از جانب آمریکا بر ایران تحمیل شده است- تحریم های آمریکا بر ایران به دو نوع قابل تقسیم است؛ دسته ی اول به آن «دستورالعمل های اجرایی رییس جمهوری» می گویند و بخش دیگر تحریم های ناشی از قوانین مجلس است.
تحریم های ناشی از دستورالعمل های اجرایی رییس جمهوری با امضای وی از بین خواهند رفت. اما در ارتباط با مجلس، روال طور دیگری است و لازم است قانون دیگری وضع شود. اما بندهایی در این قوانین وجود دارد که به رییس جمهوری اجازه می دهد تا 6 ماه -90 یا 180 روز- آن را به صورت معلق نگهدارد. مسوولان آمریکایی چنین اعلام می کنند که ایران باید به تاثیر عملی لغو تحریم ها از سوی اوباما بیندیشد تا این که به اختلاف های درونی آمریکا (دعواهای اوباما و مجلس برای رفع تحریم ها) توجه داشته باشد.
***ایرنا: صرف نظر از تحریم های کنگره و رییس جمهوری آمریکا، یک سری تحریم هایی نیز از جانب اتحادیه ی اروپا بر کشور ما تحمیل شده است. این تحریم ها به کجا می رسد؟
**هادیان: من فرض و بنا را بر این می گذارم که تحریم های اروپاییان و سازمان ملل برداشته می شود. پس در ارتباط با رفع تحریم های آمریکا صحبت می کنیم؛ یعنی تحریم هایی که با امضای اوباما شکل گرفته و تحریم هایی که به مجلس این کشور بر می گردد که ما را در یک دوراهی قرار خواهد داد.
اما جدا از موضوع مورد اختلاف اوباما و مجلس بر سر رفع تحریم ها باید توجه داشته باشیم که ایران باید در این فضا چگونه عمل کند. آیا باید توافق هسته یی را بپذیرد یا خیر.
چون بنده روی این موضوع کار می کنم پیشنهادم این است که ایران باید به گزینه های متفاوت برسد. ایران باید در نشست وین 6 از این موضوع مورد اختلاف آن ها بهره ببرد و مسوولان کشور ما اعلام کنند که میزان غنی سازی و کاهش سانتریفیوژ ما ارتباط مستقیمی با کاهش تحریم ها دارد. اگر غرب به دنبال کاهش غنی سازی، محدودیت و کاهش تعداد سانتریفوژهای ایران است پس باید تحریم های صورت گرفته علیه ما را لغو کند و اگر آن ها تنها به تعلیق تحریم بسنده کنند ما با سطح بیشتری از توان و فعالیت های هسته یی به کار خود ادامه خواهیم داد. پس ارایه ی چنین گزینه هایی باید از سوی ایران صورت گیرد و آمریکا بداند که در ازای اقدام های رفع تحریمی خود تا چه میزان همکاری ایران را با خود دارد.
***ایرنا: برخی به طور دایم بیان می کنند که نشست قبلی –یا قبل تر از آن- نتیجه یی در پی نداشت. ارزیابی شما از چنین موضع گیری هایی چیست؟
**هادیان: آن ها باید به این امر نیز توجه کنند که در هر معامله و مصالحه یی بده و بستان وجود دارد. اما به همان میزانی که بیان این موضوع آسان است، مرحله ی عملی آن بسیار سخت و مشکل است که دست از سر همه ی ادعاها برداشته شود؛ ادعاهایی که هر دو طرف مدت ها آن ها را به عنوان خطوط قرمز خود قلمداد می کرده اند. در این مرحله فنون و هنرهای مذاکراتی نقش مهمی ایفا می کنند.
راهبرد (استراتژی) مذاکراتی با راهبرد هسته یی متفاوت است و آن چه مورد نظر من است، راهبرد مذاکراتی است. طبیعی است که دو طرف در مذاکره ها سقف مطالبه ها – نه کف مطالبه های- خود را مطرح کنند؛ بنابراین اگر قرار باشد توافقی هم شکل بگیرد، ظهر بیستم جولای (29 تیرماه) – نه زودتر- صورت خواهد گرفت.
به عنوان مثال اگر امروز تیم گفت و گو کننده ی کشورمان در ارتباط با موضوع آب سنگین اراک یا هر موضوع دیگری کوتاه بیاید، طبیعی است که تا پایان نشست ها، امتیازهای بیشتری را باید تقدیم کند. آن امتیازهایی که دو طرف بده بستان می کنند به صورت مجزا و یکی یکی نیست؛ بلکه در قالب دسته یی (package) است.
***ایرنا:گفت و گوهای دوجانبه میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 تا چه میزان می تواند در موفقیت گفت و گوها موثر واقع شود؟
**هادیان: برگزاری این نشست های دوجانبه برای رسیدن به توافق فراگیر طبیعی است. زیرا این نوع نشست هاست که دو طرف را قادر می سازد بیشتر یکدیگر را بشناسند. به نظر من آن چه در نشست های مهلت 6 ماهه ی نخست مهم تر از همه ی نشست ها جلوه می کند، نشست روز آخر 29 تیرماه است که این مذاکره ها از ظهر آن روز تا شب جدی می شود و مسوولان دو طرف با تمام تلاش در این چند ساعت سعی در رسیدن به توافق جامع خواهند داشت.
***ایرنا: برخی بر این عقیده اند که جدیت لازم در طرف غربی وجود ندارد و این موضوع امید رسیدن به توافق جامع را به ناامیدی تبدیل می کند.
**هادیان: این موضوع که دو طرف یکدیگر را به نبود جدیت، انعطاف ناپذیری و زیاده خواهی متهم می کنند، از فنون رایزنی است تا با این روش، امتیازهای بیشتری از طرف مقابل بگیرند. این بحث ها و موضوع هایی است که من آن ها را جدی نمی گیرم؛ زیرا طبیعی است که در مذاکره ها چنین مواضعی علیه یکدیگر اتخاذ شود.
همچنین در فرایند مذاکره ها مشاهده می کنیم ظریف طرف غرب را متهم به غیرواقع بینی می کند؛ این در حالی است که مسوولان غربی نیز چنین اتهامی را به ایران وارد می کنند. این جنگ روانی است که دو طرف بیرون از مذاکره ها راه می اندازند و بهتر است ما خودمان را درگیر چنین مباحثی نکنیم.
***ایرنا: توافق اولیه ی ژنو از اوایل آذرماه سال قبل شکل گرفت و تاکنون نیز با فراز و نشیب هایی ادامه یافته است؛ به نظر شما این توافق تاکنون چه پیامدهای منطقه یی و فرامنطقه یی در بر داشته است؟
**هادیان: در یک نگاه جامع به این توافقنامه باید اذعان داشت که این مساله دستاورد راهبردی فوق العاده یی برای ایران به شمار می آید. در این توافقنامه برنامه ی غنی سازی ایران تا 5 درصد عملا به رسمیت شناخته شده است و این در حالی است که در قطعنامه های سازمان ملل تاکید شده بود که تمامی برنامه های غنی سازی ایران باید متوقف شود. با این که تمرکز همه ی مردم و تحلیلگران در بررسی پیامدهای توافق هسته یی، معطوف به رفع تحریم هاست، اما مهم ترین دستاورد توافق ژنو در این 6 ماهه ی نخست، دور کردن تهدید جنگ علیه کشورمان بود. امروز آرامش روانی در کشور ایجاد شده که همگان تصور جنگ را نیز از ذهن خود دور کرده اند. فقط کافی است یک نگاه کوچکی به وضعیت بحرانی کشورهای اطراف بیندازیم.
محیط امنیتی پیرامون ایران چالش های متعدد و متنوعی را در خود جای داده است. در شمال، ثباتِ جنگ سرد جای خود را به کشمکش ها برای تصاحب منابع دریای خزر داد که تا اندازه ی زیادی به ضرر منافع سیاسی و اقتصادی ایران تمام شده است. در شرق، حکومت طالبان جایگزین افغانستانِ تحت اشغال شوروی شد و در زمان حاضر نیز این کشور شاهد حضور نیروهای ایالات متحده است. پاکستان نیز اگر چه به لحاظ دیپلماتیک ظاهری دوستانه دارد، ولی از طالبان حمایت کرد و امروز جنبش های افراطی ضد شیعه و ضد ایرانی را پناه می دهد و به تسلیحات هسته یی مسلح است.
این مسایل در کنار حجم وسیع قاچاق مواد مخدر سبب شده تا مرزهای شرقی به یکی از نگرانی های اصلی امنیت ملی کشور تبدیل شود. درغرب، ترکیه کشوری که عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و دارای روابط نظامی مستحکمی با ایالات متحده است. در سوی دیگر عراق است که پس از گذشت سال ها از سرنگونی صدام همچنان درگیر اختلاف ها، بی ثباتی و ناآرامی های داخلی و اقدام های دهشت افکنانه (تروریستی) است. در خلیج فارس یعنی جایی که منابع ملی و راهبردی ایران قرار دارد، کشور ما با ایالات متحده که پایگاه هایی در کویت، قطر، بحرین و عربستان سعودی دارد، روبه روست. بنابراین، وضعیت جنگ زده و ناامن این منطقه بسیار نگران کننده است و حاکی از آن است که جنگ پدیده یی خانمان سوز است و نباید آن را به شوخی گرفت و از کنار آن تهدیدها به راحتی رد شد.
در مجموع، جدا از دستاوردها و پیامدهای مثبت توافق هسته یی از جمله اختلاف در ائتلاف گروه 1+5، ترمیم تصویر ایران در منطقه و جهان، جلوگیری از تهدید جنگ و غیره می توان به غیرامنیتی سازی کردن (desecuritization) یا به عبارتی امنیت زدایی از برنامه ی هسته یی کشور ما اشاره کرد.
***ایرنا: اما چنین موضوعی در هیچ جای متن توافق اولیه یا طرح اقدام مشترک به چشم نمی خورد!
**هادیان: بله. البته چنین مساله یی در هیچ جای این توافقنامه به چشم نمی خورد، اما این دستاورد جزو تبعات خواسته یا ناخواسته ی این توافقنامه برای ایران است. بازگشت پرونده ی ایران به مسیر عادی می تواند نخستین گام در مسیر غیرامنیتی کردن این مورد هم باشد. این بدان معنا است که در توافقنامه ی نهایی شرایط ایران باید به وضعیت عادی (نرمال) بازگشته باشد. باید توجه داشت که این توافقنامه ی اولیه به روند غیرامنیتی سازی کردن پرونده ی ایران و حرکت آن در مسیر عادی سازی چه در بعد هسته یی و چه در سایر مسایل کمک شایانی می کند.
در زمان حاضر در سطح بین المللی کشورهای بسیاری هستند که با هم اختلاف نظر دارند، اما مورد آن ها امنیتی نشده است. زمانی که شما یک کشور را امنیتی می کنید هرگونه ارتباط گیری با این کشور پرهزینه خواهد شد. بنابراین دستگاه دیپلماسی ما باید خارج کردن پرونده ی هسته یی ایران از شکل و شمایل امنیتی را در صدر جهت گیری های خود قرار دهد. بی شک تاثیر این اتفاق بر تحولات منطقه یی بسیار چشمگیر خواهد بود.
امروز کشورهای منطقه به نگاه امنیتی به پرونده ی ایران عادت کرده اند؛ اما در صورت بازگشت شرایط ایران به وضعیت عادی ما شاهد شکل گیری ارتباط های جدید خواهیم بود. اگر شما وزن ملی ایران بر اساس شرایط راهبردی و جغرافیای آن را در نظر بگیرید می بینید که این توانایی (پتانسیل) در زمان حاضر در حالت بالقوه قرار دارد و با غیرامنیتی سازی شدن ایران، امکان بالفعل شدن این ظرفیت ها افزایش پیدا خواهد کرد. این اتفاق بر ائتلاف ها، درگیری ها و دسته بندی هایی که در منطقه شکل می گیرد تاثیرگذار خواهد بود.
***ایرنا: پیشتر شما اشاره کردید که با شکل گیری توافق اولیه، خطر جنگ از ایران برداشته شد که این خود از دستاوردهای مهم توافق ژنو است. اما با گیر افتادن آمریکا در باتلاق افغانستان و عراق از یک سو و بحران اقتصادی در این کشور بسیار دور به نظر می رسید که تهدیدهای لفظی جنگ طلبانه علیه کشور ما عملی شود.
**هادیان: بنده به عنوان تحلیلگر و استاد دانشگاه عرض می کنم که حتی یک درصد شانس، بیش از حد برای یک کشور زیاد است. هر چند اگر احتمال حمله ی نظامی به ایران یک درصد باشد، کسانی که در بالای هرم تصمیم گیری هستند، نباید این خطر (ریسک) را بپذیرند. امروز با توافق اولیه ی هسته یی یا همان «طرح اقدام مشترک» هیچ کس صحبتی از جنگ به میان نمی آورد و آرامش روانی حکمفرما شده است و به جدیت بنده عرض می کنم که این مهم ترین دستاورد توافق هسته یی بوده است.
بنابراین، یکی از مهم ترین دلایلی که باعث شد کشور ما وارد گفت و گوهای هسته یی شود آن بود که می خواست شانس جنگ را کامل از میان ببرد؛ آمریکا هم به این نتیجه رسید که جنگ جواب نمی دهد. از طرف دیگر مقام های کشورمان به این نتیجه رسیدند که تحریم ها در حال اثرگذاری است؛ ولی آمریکا دریافت که تحریم ها نمی تواند ایران را از غنی سازی منحرف کند. مجادله های اوباما با کنگره نیز به طور کامل گویای این بحث است. از این رو، گزینه یی بهتر از مذاکره وجود نداشت. فراموش نکنیم برای آمریکایی ها پیامدهای جنگ با ایران نامشخص بود و آن ها نمی دانستند که ایران چگونه به جنگ پاسخ خواهد داد. از طرف دیگر این امکان وجود داشت که با جنگ ایران بسیار مصمم شود که برنامه ی اتمی خود را نظامی کند؛ آمریکایی ها می دانستند که پاکستانی ها 40 سال قبل با منابع انسانی و مادی کمتری توانستند به بمب برسند، ایران هم هر موقع اراده کند قادر خواهد بود به این مرحله دست پیدا کند.
نساختن بمب به دلیل ضعف در توانایی ما نیست بلکه به دلیل این است که به چنین تصمیم گیری نرسیده ایم. از طرف دیگر یکسری اتفاق های پیش بینی نشده به این برنامه ی ایران و آمریکا برای مذاکره سرعت داد و آن انتخاب «حسن روحانی» در ایران بود. دو طرف پس از آن دریافتند که از این فرصت به دست آمده استفاده کنند. معامله با احمدی نژاد و جلیلی برای اوباما بی نهایت سخت بود ولی این معامله با روحانی و ظریف در کنگره و افکار عمومی آمریکا قابل عرضه و فروش است. در واقع این معامله خریداران زیادی در جامعه ی آمریکایی دارد. نباید این نکته را هم نادیده گرفت که یکی از شعارهای انتخاباتی روحانی این بود که اگر چرخ سانتریفیوژها می چرخد باید چرخ زندگی مردم هم بچرخد؛ بنابراین زمینه های داخلی هم برای شکل گیری چنین توافقی فراهم شده بود.
از طرف دیگر ساختارهای ترغیبی هم در این تصمیم مشترک موثر بود. این ساختارهای ترغیبی هم به مسایل منطقه یی باز می گشت. از یک طرف ما متوجه شدیم که متحدان ما در وضعیت سختی قرار دارند مثل سوریه. بنابراین تصور مسوولان کشور ما این بود که باید این مساله را حل کنیم تا بتوانیم به متحدانمان برسیم. آمریکا هم متوجه شد برای این که بتواند به سیاست محور شرق خود رسیدگی کند، باید مساله ی هسته یی را حل کند و خیالش از این منطقه راحت شود. نکته ی دیگر این است که هر رییس جمهوری در آمریکا به دنبال حل مساله ی هسته یی با ایران است؛ چرا که این تصور وجود دارد در صورت حل این مساله ممکن است سایر مسایل با ایران نیز حل شود؛ بنابراین این عوامل انگیزشی هم باعث شد که دو طرف ترغیب شوند تا در چارچوب دستور کار مذاکراتی به سمت حل مساله ی هسته یی حرکت کنند. بر این اساس من نسبت به امضای توافق جامع و نهایی امیدوارم.
***ایرنا: اگر توافق جامع شکل نگیرد، بازنده ی نهایی کدام طرف خواهد بود؟
**هادیان: اگر توافق جامع میان ایران و گروه 1+5 شکل نگیرد، ما در وضعیت خیلی بهتری در مقایسه با غرب قرار داریم. چه در داخل و چه در خارج از کشورمان همه خواهند گفت که روحانی و ظریف مذاکره کردند. آن ها با تجربه ترین سیاستمداران و دیپلمات های ما هستند. آن ها مانند احمدی نژاد و جلیلی نیستند که تجربه ی زیادی در این زمینه نداشتند.
ظریف درک درست و دقیقی از جهان امروز دارد و ارزیابی واقع بینانه یی نسبت به آرایش قدرت و قطب بندی های جهانی دارد. ظریف دنیا را می شناسد و این امتیاز مهمی است که به سادگی به دست نمی آید. به نظر من یکی از مهم ترین ویژگی هایی که موجب شده آقای روحانی دکتر ظریف را انتخاب کند همین آشنایی او با جهان امروز است. علاوه بر این دنیا هم به دلیل فعالیت های ظریف در مجامع جهانی، شناخت خوبی از او دارد. به خصوص در جامعه ی آمریکا از او شناخت خوبی وجود دارد. وی سال ها در سازمان ملل به عنوان نماینده ی ایران در قامت یک دیپلمات ارشد فعالیت می کرد و آنقدر در این مقام موفق بود که از طرف سازمان ملل برای فعالیت در سطوح بالای این سازمان از او دعوت شد.
این موضوع باعث می شود که تیم هسته یی ما حمایت های داخلی را پشت سر خود داشته باشد. دنیا نیز همین تلقی را خواهد داشت که دولت ایران همه ی تلاش خود را انجام داده است تا موضوع هسته یی را به صورت مسالمت آمیزی حل و فصل کند.
بنابراین چون چهره ی ایران نزد جهانیان تغییر کرده و حمایت جهان از سیاست های ایران شکل گرفته است، اگر توافقی هم میان این دو صورت نگیرد، باز هم ما ضرر نکرده ایم. امروز وضعیت ما عکس زمانی است که دولت ایران «هولوکاست» را انکار می کرد و چهره ی خشنی از خود به جهان نشان می داد.
اقدام های دولت جدید تاکنون باعث کاهش ایران هراسی در افکار جهانیان شده و این اتفاقی است که امروز صورت گرفته است. بنابراین، چهره یی که امروز ایران پیدا کرده است، بسیار متفاوت تر از چهره یی است که دو سال قبل از ما نزد مردم جهان وجود داشت.
***ایرنا: با این که هنوز توافق جامع هسته یی شکل نگرفته شما بر این اعتقاد هستید که چهره ی ایران نزد جهانیان تغییر پیدا کرده است. آیا با رسیدن به توافق جامع همین روال ادامه خواهد یافت یا این که فضا بیش از امروز مثبت تر خواهد شد؟
**هادیان: بله. به طور حتم بهتر از گذشته خواهد شد. هر چند که تاکنون نیز این اتفاق افتاده است. با توجه به مزیت هایی که امروز به دست آورده ایم با فرض به نتیجه نرسیدن مذاکره ها، باز نیز بُرد با ایران است. مسوولان ما در گفت و گوهای هسته یی پیشنهادهایی را ارایه می کنند که نه تنها میان گروه 1+5 بلکه در سایر کشورهای مخالف ایران در جهان نیز شکاف ایجاد شود. بنابراین، دستاوردهای تیم مذاکره کننده ی کشورمان، دستاوردهایی ناچیز نیست؛ بلکه بسیار بزرگ است این که بخشی از دنیا را با خود همراه کرده اند. این موارد، پیامدها و تبعات توافق موقت است که با شکل گیری توافق جامع افزایش چشمگیری خواهد یافت.
***ایرنا: برخی کارشناسان بر این باورند که حمایت های داخلی از جانب مردم و نمایندگان آن ها در مجلس می تواند رسیدن به توافق جامع را تسریع ببخشد؛ حال آن که در صورت کارشکنی های داخلی و نبود وحدت ملی در حمایت از تیم مذاکره کننده ی هسته یی، گفت و گوها به نتیجه نخواهند رسید. اما گروهی دیگر بر این عقیده اند که اختلاف ها و فرافکنی های داخلی برای مذاکره ها مفید است. شما جزو کدام گروه قرار دارید؟
**هادیان:من نیز با گروه دوم هم عقیده ام که این اقدام های انتقادی در داخل تاثیر مثبتی بر گفت و گوهای هسته یی برجای می گذارد. در آمریکا نیز گروهی وجود دارند که توافق هسته یی را مثبت نمی دانند. در اوایل بحث نیز مطرح کردم که دغدغه ی ما این است که در مجلس آمریکا چه اتفاقی می افتد؛ این نشان از اختلاف آرا در آن مجلس نسبت به موضوع هسته یی کشور ما دارد؛ اما این اختلاف ها در عین حال مفید است. این موضوع به نفع تیم مذاکره کننده ی هسته یی کشور ما است که آمریکا بداند در داخل ایران همچنان اختلاف بر سر این موضوع وجود دارد.
***ایرنا: اگر این اختلاف ها و انتقادها از حد متعارف خود خارج شود باز هم مانعی وجود ندارد و شما آن را سازنده می دانید؟
**هادیان: به نظر من تاکنون این اختلاف ها از حد خود خارج نشده اند. حتی مانعی ندارد که گروه «دلواپسان» نیز به انتقادهای خود ادامه دهند و افرادی چون «حسین شریعتمداری» مدیر مسوول روزنامه ی کیهان و نمایندگان مجلس این توافق را زیر سوال ببرند و نقدهای خود را در این راتباط بیان کنند. حتی مطرح شدن بحث استیضاح وزیر امور خارجه را نیز مثبت ارزیابی می کنم. اگر ظریف در مجلس مورد سوال، استیضاح، فحاشی و بد و بیراه نیز قرار گرفت، باز هم مانعی ندارد و برای پیشبرد مذاکره ها بسیار مفید است.
واقعیت این است که رهبری تا کنون از تیم مذاکره کننده ی کشورمان دفاع کرده و البته لازم به یادآوری است که این حمایت مشروط است. پس حمایت رهبری تا امروز وجود داشته و این به منزله ی موافقت همیشگی وی با هر اقدام گروه مذاکره کننده ی کشورمان نیست. اما باید توجه داشت که دولت جدید در ورود به گفت و گوهای هسته یی، خطر (ریسک) کرده است و مردم ایران و مسوولان عالی رتبه کشور ما نیز به حمایت از این تیم برخاسته اند. گروه 1+5 نیز باید به این موضوع پی برده باشد و آن را بپذیرد که دولت ایران این خطر را پذیرفته است. پس درخواست ها و مطالبه های خود را معتدل تر سازد.
***ایرنا: شما در ابتدای بحث از تیم مذاکره کننده ی کشورمان تعریف و تمجید به عمل آوردید. به نظر شما چه ویژگی هایی در این افراد وجود دارد که زمینه را برای رسیدن به توافق نهایی هسته یی و ارتباط با جهان فراهم می کند؟
**هادیان: چند ویژگی مهم در آن ها وجود دارد که لازم به یادآوری است. اول این که آن ها فرزندان این مملکت هستند؛ دوم این که شناخت بسیار خوبی از دنیا دارند؛ سوم این که توانایی این فهم را که «چه چیزی ممکن است» دارند و چهارم این که شناخت و تخمین مناسبی از وضعیت داخلی دارند.
اگر این چهار ویژگی را در نظر بگیریم، پس در آن چه که تیم مذاکره کننده ی کشورمان توافق می کند، چیزی است که مصالح کشور در آن نهفته است. بنده به هیچ وجه نمی گویم که این تیم خطا نخواهد کرد، اما کلان مساله را که در نظر بگیریم متوجه خواهیم شد که توافق جامع هسته یی، دستاوردهای با اهمیتی را برای کشور ما به ارمغان خواهد آورد.
*** ایرنا: اینک در نشست وین 6 یعنی آخرین نشست از مهلت 6 ماهه ی تعیین شده ی نخست هستیم؛ آینده ی توافق هسته یی را چطور ارزیابی می کنید؟ آیا در این زمان محدود توافق جامع و نهایی صورت خواهد گرفت یا این که 6 ماه دیگر تمدید خواهد شد؟
** هادیان: ابتدا عرض کنم که منافع مملکت در این است که توافق نهایی شکل بگیرد. اگر با دید راهبردی و به صورت کلان به توافق هسته یی نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که توافق نهایی به چه میزان برای کشور ما از اهمیت برخوردار است.
اساسی ترین اهداف جمهوری اسلامی ایران در برنامه ی هسته یی و رسیدن به توافق جامع شامل مواردی چون رفع خطر جنگ، ارتقای شان و منزلت داخلی- خارجی، ارتقای سطح توسعه، نقش آفرینی در قالب بازیگر فعال منطقه یی - بین المللی و کسب جایگاه شایسته و افزایش قدرت جهان اسلام است.
به نظر من، امروز چون راه برای تمدید مذاکره ها وجود دارد به احتمال زیاد 6 ماه دیگر این گفت و گوها تمدید خواهد شد. پیشتر نیز بیان کردم اگر قرار بر شکل گیری توافق جامع باشد، روز آخر صورت خواهد گرفت؛ اما من شانس رسیدن به توافق جامع در این مدت تعیین شده را بیش از 30 درصد نمی بینم و 70 درصد احتمال خواهم داد ادامه ی مذاکره ها به 6 ماه بعد موکول شود. به نظر من در مدت تعیین شده ی بعدی توافق نهایی شکل خواهد گرفت.
ادامه دارد...
*گروه پژوهش های خبری
پژوهشم**ح.ش**2054
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
23/04/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 100]
-
گوناگون
پربازدیدترینها