تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 17 آبان 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):اگر بنده «خدا» مى‏دانست كه در ماه رمضان چيست [چه بركتى وجود دارد] دوست مى‏داشت كه تم...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

لوله بازکنی تهران

آراد برندینگ

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

قیمت پنجره دوجداره

بازسازی ساختمان

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

قیمت سرور dl380 g10

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

اوزمپیک چیست

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل

بی متال زیمنس

ساختمان پزشکان

ویزای چک

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1827063458




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

بازخوانی مفاهیم قرآنی در مجموعه‌های نمایشی


واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: تاریخ انتشار: 14 تیر 1393 ساعت 04:40 | شماره خبر: 1555898533624512999



قرآن اگرچه کتاب قصه نیست، اما قصه‌های جذاب و حکیمانه‌ای دارد که در مضمون و محتوای آنها تخیلی نیست و ریشه در واقعیت دارد. به عبارت دیگر خداوند بسیاری از مفاهیم و آموزه‌های دینی را در قالب قصه‌های قرآنی به مخاطبان این کتاب منتقل می‌کند و اساسا این‌که قرآن برای هدایت انسان زبان و ساختار داستانی ـ دراماتیک را برمی‌گزیند، واجد چند پیام مهم برای هنر نمایش یا هنردینی است. مثلا این‌که مفاهیم و انگاره‌های دینی قابلیت تبدیل شدن به ساختاری بصری ـ نمایشی را دارند و این‌که برخی معتقدند این مسائل به واسطه موقعیت انتزاعی خود نمی‌توانند به صورتی دراماتیک بازتولید شود را رد می‌کند. دوم این‌که قصه بهترین زبان ممکن برای انتقال مفاهیم اخلاقی ـ دینی و دامنه و عمق تاثیرگذاری و البته دوام و قوام آن است. آنچه گاه باعث دافعه برخی فیلم و سریال‌های مذهبی که با اصطلاحاتی مثل ماورایی یا معناگرا شناخته می‌شود در نفس این بازنمایی نیست، در شیوه روایت و فرم آن است وگرنه چه فیلم و سریال‌هایی که به دلیل فرم زیباشناسانه و جذاب توانستند بیش از هر ابزار دیگری در انتقال مفاهیم دینی و قرآنی موثر باشند. سریال‌های تا ثریا، میوه ممنوعه و اغماء نمونه‌هایی از این دست هستند که رضایت مخاطب را در پی داشتند. حتی برخی از آنها بازتولید برخی قصص قرآنی بوده یا سنخیت معنایی با آن داشتند، مثلا میوه ممنوعه حسن فتحی اگرچه از شیخ صنعان عطار الگو می‌گیرد، اما با قصه یوسف و زلیخای قرآن نیز سنخیت معنایی دارد. دلبستگی پیرمردی مومن به دختری جوان و وسوسه‌های نفسانی که گاه یکشبه 70 سال عبادت را بر باد می‌دهد، در این سریال بصیرت می‌یابد که آموزه‌های اخلاقی پس آن را در لابه‌لای قصه‌ای جذاب بازتولید می‌کند. بصری ـ نمایشی شدن موجب شده این مفاهیم و آموزه‌ها کارکردی تصویری پیدا کرده و دلنشین شود. تضاد بین عشق و اعتقاد یا ایمان و احساس ازجمله آموزه‌های قرآنی است که بویژه در سوره یوسف تاکید فراوانی بر آن شده است. سیروس مقدم در سریال« تا ثریا» نیز مساله ربا و تاثیرات مخرب آن بر زندگی را در بستر یک قصه ملودرام پی می‌گیرد که اتفاقا از حیث جامعه شناختی یا اخلاقی اجتماعی نیز با دغدغه‌های روزمره پیوند عمیقی دارد. این‌که چطور وسوسه‌های شیطان در فریب مومنان می‌تواند فرد معتقد و مقید را بتدریج دچار استحاله کرده و دردام گناه و بالطبع عواقب آن بیندازد. تا ثریا را می‌توان با مفهوم مهم اخلاقی ـ قرآنی در مذمت دروغ نیز تاویل کرد. این‌که چگونه یک دروغ کوچک و چه‌بسا مصلحتی به​تدریج شاخ و برگ گرفته و دامن خود فرد را می‌گیرد. البته در سریال تا ثریا خود قرآن و جلسات قرآنی نیز به نوعی برجسته می‌شود و فارغ از وام​گیری از قصص و مفاهیم قرآنی در مضمون و لایه‌های درونی‌تر اثر، شکل بیرونی قرآن و تاثیرات آن بر زندگی فردی مومنین نیز لحاظ می‌شود. از این حیث تاثیرات دوری یا نزدیکی به قرآن و نقش تربیتی آن نیز مورد توجه قرار می‌گیرد تا قصه تا ثریا به یکی از سریال‌های اجتماعی ـ دینی بدل شود. میوه ممنوعه و تا ثریا هر دو مفاهیم اخلاقی مورد تاکید قرآن را در ساحت یک قصه امروزی بازتولید کرده و به همین دلیل مورد استقبال مخاطب قرار می‌گیرد. به عبارتی دیگر رذیلت‌ها و فضیلت‌های اخلاقی ـ دینی کسوتی نمایشی به تن کرده و صورتی دراماتیک پیدا می‌کند، همچون صدف که در درون خود حامل گوهری گرانبهاست. این سریال‌ها از حیث ژانری البته گونه‌های اجتماعی ـ خانوادگی است که لحن و مضمونی قرآنی دارد، اما سریال‌هایی از جنس قصص قرآنی در قالب ساختار روایی تازه به نام سریال‌هایی ماورائی هم بوده‌اند که خود مفاهیم انتزاعی را تجسم عینی بخشیده‌اند، ازجمله سریال اغما به کارگردانی سیروس مقدم که مساله شیطان و تجسد انسانی آن مطرح می‌شود. سریال‌هایی از جنس اغماء یا اویک فرشته بود فارغ از ظرفیت‌سازی‌های نمایشی با بهره‌گیری از تکنیک‌ها و تمهیدات جلوه‌های ویژه تلاش می‌کند آن دسته از مفاهیم قرآنی را که وجهه انتزاعی پررنگ‌تری دارد، به روایتی انضمامی بدل کند که هم واجد جذابیت‌های سینمایی ـ دراماتیکی باشد و هم این مفاهیم یا موقعیت‌های اخلاقی را برای مخاطب، تجربه‌پذیر و عینی کند. بحث شیطان و تجلی آن در صورتی انسانی، با یک نوع ترس اخلاق‌گرایانه همراه بود که در اغماء شاهدش بودیم؛ ترس تامل‌برانگیز که البته تلنگری جدی به مخاطب زده و با صورت بخشیدن به مفاهیم انتزاعی قرآنی، کارکرد‌های تربیتی آن را کار‌آمدتر می‌کرد. جالب این‌که در اغماء مخاطب با صورتی مومنانه از شیطان مواجه می‌شد که فریبندگی آن برجسته‌تر بود و تشخیص آن دشوار بود. این‌که چگونه شیطان گاهی در چهره‌ای موجه و مثبت می‌تواند نقش منفی خود را مخفی کند. این معنا البته در صورت و شکل روایت نیز هیجان و حتی ترس دراماتیکی ایجاد می‌کرد که در نوع خود تازگی داشت. هرچند بعدها به واسطه تکرار بیش از حد خاصیت تربیتی خود را از دست داد. واقعیت این است که مفاهیم قرآنی به واسطه ذات انتزاعی خود نیازمند قصه‌پردازی بوده تا جایگاه و نقش آن در نسبت با زندگی اخلاقی در جامعه امروز صورت‌بندی شود، هرچند که این ظرفیت قرآنی به ظرافت نمایشی نیاز داشته تا برای مخاطب دافعه‌برانگیز نبوده و دچار لحنی شعاری نشود. تا ثریا، میوه ممنوعه و اغماء اگر به‌عنوان سریال‌های مناسبتی با مفاهیم قرآنی توانسته رضایت نسبی مخاطب را برانگیزد، بخش عمده‌ای از این موقعیت خود را مدیون قدرت در قصه‌گویی و پردازش دراماتیک خود دارد. سیدرضا صائمی/ جام​جم



14 تیر 1393 ساعت 04:40 | شماره خبر: 1555898533624512999





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 59]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن