تور لحظه آخری
امروز : سه شنبه ، 10 مهر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):هيچ جلسه قرآنى براى تلاوت و درس در خانه‏اى از خانه‏هاى خدا برقرار نشد، مگر اين ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819711082




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

بازي باخت - باخت ترکيه در عراق


واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:


۴ تير ۱۳۹۳ (۹:۵۴ق.ظ)
کيهان: بازي باخت - باخت ترکيه در عراق
به گزارش خبرگزاري موج، کيهان نوشت: نقش ترکيه در تحولات عراق با پرسش‌هاي فراواني همراه است. ترکيه از همراهي با تروريزم در عراق چه هدفي را دنبال مي‌کند؟ مسير حرکت زميني ترکيه از مرزهاي جنوبي خود با عراق تا مناطق تحت‌ اشغال تروريزم چيست؟ نقش و وظيفه ترکيه در پازل منطقه‌اي و بين‌المللي تحولات امنيتي عراق چيست؟ ترکيه تا کجا با اين روند همراهي مي‌کند و در کجا احيانا باز مي‌ايستد؟ ترکيه در اين منازعه چه محاسبه‌اي روي روابط خود با جمهوري اسلامي ايران انجام داده است؟ و سؤالات ديگري که پاسخ به هر کدام اهميت ويژه‌اي دارد. اما آنچه در اين ميان گفتني است:
1- ترکيه از زمان روي کارآمدن حزب حاکم «عدالت و توسعه» با دکتريني که به يکي از دو فرد اصلي اين حزب يعني «احمد داوود اوغلو» نسبت داده مي‌شود، حل و فصل مسائل با همسايگان و توسعه روابط در خاورميانه را جايگزين اولويت رابطه با غرب نمود. اين سياست ضمن آنکه شکست سياست غرب‌گراي ترکيه که از زمان روي کارآمدن مصطفي کمال آتاتورک در سال 1302 دنبال شد را به خوبي نمايان کرد و در واقع اعتراف کرد که ترکيه 80 سال به گمراهه رفته است، در عين حال اين سياست نويدبخش اصلاحات حقيقي و اساسي در سياست‌هاي ترکيه بود و از اين رو از اين سياست در جهان اسلام استقبال زيادي شد چرا که اين سياست نه تنها منافع ترکيه را تامين مي‌کرد بلکه منافع جهان اسلام را نيز تا حد زيادي در پي داشت و در عين حال مي‌توانست به اتخاذ سياست مشابه از سوي ساير کشورهاي اسلامي، منجر شود. اما متاسفانه اين سياست عمر کوتاهي داشت و حدود 6 سال پس از آنکه اعلام شد به حاشيه رفت و سياست‌‌هاي ديگر که به موقعيت منطقه‌اي ترکيه آسيب وارد مي‌کرد، جايگزين آن شد. در اين ميان ترکيه در فاصله سه سال اخير در سه درگيري منطقه‌اي عليه کشورهاي مؤثر اين منطقه شرکت کرد. شرکت حدود چهل جنگنده ترکيه در جنگ عليه ليبي در تابستان 1390 به بهانه عضويت ترکيه در ناتو، شرکت در جنگ تروريزم عليه سوريه در فاصله سالهاي 90 تا 93 و هم‌اينک مشارکت در جنگ تروريزم عليه عراق در اين‌ جهت صورت گرفته است اما چرا ترکيه سياست نزديکي به خاورميانه را به دشمني با بعضي از کشورهاي مسلمان آن تبديل کرد؟
2- ترکيه از نظر جغرافيايي احساس تنگنا مي‌کند. در شمال و غرب ترکيه کشورهاي اروپايي قرار دارند که حدود 80 سال پيش بخش‌هايي از ترکيه بوده‌اند و اينک با آنکارا عمدتا در شرايط مخاصمه هستند و کشورهاي بلغارستان، يونان و قبرس را شامل مي‌شوند. به غير از اين روابط ترکيه با ارمنستان در شمال شرقي نيز خصمانه است. ترکيه در مواجهه با جمهوري اسلامي ايران در مرزهاي شرقي خود نيز حس رقابت داشته و همواره درصدد مديريت اين رقابت به نفع خود مي‌باشد. به غير از اين ترکيه براي اتصال به حوزه عربي به دو کشور سوريه و عراق شديدا وابسته مي‌باشد و اين در حالي است که از زمان روي کارآمدن دولت حزب عدالت و توسعه، اين دو متحد استراتژيک ايران شناخته شده‌اند. در اين بين ترکيه تلاش کرده است که با اثرگذاري روي اين دو واحد عربي از يک سو راه زميني ورود خود به جهان عرب و از طريق آن به منطقه را باز کند و از سوي ديگر قدرت مهمترين رقيب خود يعني ايران را تضعيف نمايد.
ترکيه شرايط پس از تحولات منطقه عربي را يک فرصت تاريخي براي رسيدن به هدف ارزيابي کرد و از اين رو سياست اعلامي جوان خود - يعني حل و فصل مسائل با همسايگان - را کنار گذاشت و به شکل يک نيروي‌«برهم‌زننده» وارد ميدان شد. ترکيه گمان مي‌کرد که يک جريان جهاني قوي بر مبناي تغيير نقشه خاورميانه به وجود آمده و الزاما مرزهاي جديد و کشورهاي جديد را در منطقه پديد مي‌آورد از اين رو دولت رجب طيب اردوغان در همان اولين روزهاي خيزش در منطقه عربي با جريان غرب همراه شد و از اين رو به شکل صريحي عليه استقلال ليبي موضع گرفت و با ناتو در بمباران بنغازي و... همراه شد. ترکيه گمان مي‌کرد که به ميزان پرداخت سهم خويش از سود حاصله بهره‌مند مي‌شود و لذا روز به روز بر ميزان بهايي که پرداخت مي‌کرد افزود و در بعضي از صحنه‌ها طمع‌ورزانه همه حساب و کتاب‌ها را پرداخت کرد! اما اين تصور درستي نبود و سرنوشت محمد المرسي در مصر به مقامات ترکيه فهماند که سودي در کار نيست. در ماجراي مصر، رجب طيب اردوغان از آمريکا توقع همراهي مؤثري داشت ولي آمريکايي‌ها در عمل مرسي را با گرفتاري‌هايش رها کردند و اقدام مؤثري در جهت ابقاء دولت متحد اردوغان در قاهره انجام ندادند بلکه با ژنرال السيسي براي سرنگوني دولت مرسي همراهي کردند. و اردوغان فهميد که ارزش واقعي او نزد آمريکايي‌ها از چند عبارت تمجيدگونه و ابراز علاقه به دمکراسي در مصر ارزش بيشتري ندارد. شرکت ترکيه در جنگ با سوريه نتوانست اختناق تاريخي و جغرافيايي را حل کند و انتقال بحران از مناطق مياني به مناطق شمالي سوريه، احتمال معکوس شدن ماجرا را به سران آنکارا يادآوري کرد.
3- اردوغان پس از شکست در سوريه مدتي حالت غيرفعال به خود گرفت. مرزهاي ترکيه از اوايل سال جاري شمسي از سوي ارتش ترکيه کنترل شده و دولت اردوغان مخالفت خود را با تداوم درگيري در مناطق مشرف به مرزهاي شمالي سوريه ابراز کرده است. در عين حال ترکيه در فاصله ماه‌هاي اخير بارها از ايران خواسته است که براي بهبود مناسبات آنکارا - دمشق پادرمياني کند. اما همزمان با تلاش ترکيه براي بهبود مناسبات با سوريه، شاهد جنگ‌افروزي ترک‌ها در عراق هستيم. اگر به صحنه جغرافيايي نگاه کنيم درمي‌يابيم که ترکيه در واقع در آنجا که تروريزم در مرزهاي آن فعال است و هر زمان امکان سرريز شدن آن به استان‌هاي جنوبي ترکيه وجود دارد، ميل به محدود شدن فعاليت‌هاي تروريستي دارد و در آنجا که مرزهاي ترکيه در شرايط نسبتا امني قرار مي‌گيرند، دولت اردوغان سعي مي‌کند آن را شعله‌ور گرداند و از اين طريق به منافعي دست پيدا کند.
ترکيه در مواجهه با بحران عراق گمان مي‌کند چندگانگي موجود در ميان شيعيان، کردها و اهل سنت عراق و توزيع شدن قدرت در بغداد از يک سو و آمادگي عربستان براي ايفاي نقش مستقيم در روند تروريستي عراق از سوي ديگر امکان تحقق اهداف مشترک آمريکا، عربستان، ترکيه و... را پديد آورده است. بر اين مبنا ترکيه همزمان با تلاش براي به قدرت رساندن آن دسته از نيروهاي کرد، شيعه و سني که به آنکارا بطور نسبي گرايش دارند، در پروسه امنيتي عراق نيز به ايفاي نقش پرداخت. ترکيه طي ماه‌هاي اخير تلاش زيادي کرد تا به ارتباط استراتژيکي با دولت اقليم کردستان دست پيدا کند و تا حدي هم در تحقق اين هدف موفق بود. همزمان با آن ترکيه از طريق گسترش ارتباطات با طيف‌هايي از اهل سنت شامل حزب اسلامي به رهبري اياد السامرايي و ائتلاف متحدون به رهبري اسامه نجيفي تلاش کرد تا ترکيبي از نيروهاي کرد و سني حول محور آنکارا دست پيدا کند. اين در حالي است که اردوغان و اوغلو با يک بلندپروازي گمان مي‌کردند مي‌توانند اختلافات بين گروه‌هاي شيعي را به نفع مرکب سني کردي مديريت نمايند که البته موفق نشدند و دو گروه صدر و مجلس اعلي با دست رد به سينه اردوغان عملا راه حرکت ترکيه در عراق را سد کردند. نتايج پارلماني عراق براي ترکيه خسارت‌بار بود چرا که موقعيت هر دو ضلع همسو با ترکيه در انتخابات به ضعف گرائيد و مخالفان شيعه، کرد و سني سياست‌هاي ترکيه به آراي بالايي در پارلمان دست پيدا کردند. در واقع انتخابات 10 ارديبهشت‌ماه عراق نشان داد که راه سياسي ترکيه براي تحقق آرزوها و سياست‌هايش بسته است.
با بسته شدن مسير سياسي، ترکيه به سمت مسير امنيتي و نظامي بطور مشارکتي با طرف‌هاي ديگر بين‌المللي و منطقه‌اي آمد. به نظر اردوغان اگر مسير حرکت امنيتي در سوريه صعب است در عراق به دليل تنوع گروه‌ها و توزيع قدرت، سهل مي‌باشد. البته اين گمانه‌زني نيز درست نيست چرا که ساختار سياسي عراق در بحران فرصت بازسازي و برطرف کردن خلأهاي خود را دارد و اين مي‌تواند نتايج تلخي را براي ترکيه، عربستان و آمريکا در پي داشته باشد.
4- در بحران عراق، ترکيه نقش يک کشوري را بازي مي‌کند که در عين حضور به امکانات ديگران دل‌بسته و حال آنکه وقتي گردوغبار حادثه فرو مي‌نشيند، چنين کشوري بيش از ديگران بايد هزينه‌ها را بپردازد و بيش از ديگران در معرض پيامدهاي تلخ و مستمر حادثه قرار مي‌گيرد. امروز روابط ترکيه نه فقط با عراق که با ايران نيز به سمت ضعف و بحران گرايش نشان مي‌دهد و طبعا مردم ترکيه حق دارند از دولت آنکارا سؤال کنند که سياست ترکيه در مرزهاي نزديک تا چه حد بر مبناي تشويق همکاري استوار بوده و تا چه حد در معرض بحران قرار دارد. ترکيه طي سه سال گذشته نه تنها نتوانسته در سياست خارجي، گره‌اي را باز کند بلکه بر مناسبات ترکيه و محيط اطراف گره‌هاي زيادي زده است. مشارکت ترکيه در درگيري‌هاي سوريه و عراق بايد به بهبود روابط آنکارا - رياض کمک مي‌کرد ولي مشارکت رياض در اسقاط دولت اخوان در قاهره نشان داد که روابط ترکيه و عربستان نيز از آنچنان عمقي که بتواند گره‌اي را باز کند، برخوردار نيست. باخت ترکيه در مصر و بحراني شدن راه‌هاي آبي ترکيه در شمال- درياي سياه- و در غرب- مديترانه- به خوبي نشان مي‌دهد که حلقه‌هاي امنيتي ترکيه شکسته شده‌اند و امنيت سرمايه‌گذاري که نيازمند يک تداوم منطقي در حوزه پيراموني است در ترکيه به مخاطره افتاده است. آيا اين تحولات و تأثيري که بر درآمد ملي و صادرات ترکيه بر جاي مي‌گذارد به زودي به شکل يک سونامي دولت اردوغان را ويران نخواهد کرد؟
سعدالله زارعي













این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[مشاهده در: www.mojnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن